Summa philosophica juxta scholasticorum principia complectens logicam et metaphysicam

발행: 1885년

분량: 461페이지

출처: archive.org

분류: 철학

181쪽

DE SEPARABILITATE ACCIDENTIS. 169tutuin. Otiis Theol. e. 24. Et alibi op . . Contra Graecos et Armen. c. Si quis objicit quod humana

natura etiam in Christo non sit accidens, sed substantia quaedam non autem uniVerSali Sed partieularis, quae hypostasi dicitur . . . . et si duae erunt in Christo hypostases; OnSiderare debet, qui Sic Objicit, quod non omnis substantia particulari ab postasis dicitur, Sed solum illa, quae ab aliquo rincipaliori non habetur Humana ergo natura in ChriSi non est aeuidens, sed substantia, non universali Sed particularis, nee tamen hypostasis dici OteSt, quia assumitur a principaliori, scilicet a

Dei Verbo.' Demum in Summa theologica 3 Q. IV. a.

2 ad 2b, Naturae asSumptae non deest propria personalitas propter defectum alicujuS, quod ad perfectionem humanae naturae Pertinet, Sed propter additionem alicujus, quod Si Supra naturam, quod Stinui ad divinam perSonam.' Haec Divus Thomas, cui tamen auctores illi attribuunt opinionem de reali distinctione inter personam et

Naturam lART. III. - DE SEPARABILITATE ACCIDENTIS A

SUBSTA TIA.

I. - Quinclam Draenotantur.

231. Quaestio haec neXa est cum iis, in revelatione docemur circa ineffabile ueharistia mysterium non Sttamen extra philoSophiae ambitum, Si tantummodo XPendatur utrun ratio humana, ut innixa principiis, demonstrare possit intrinsecam hujus rei impossibilitatem vel SeeUS. Unde Xpendendum primum est de quibusnamaeeidentibus possit esse quaestio ac deinde quomodo quaestio ipsa Sit intelligenda. 232. Accidentis nomine generatim venit quidquid substantiae concipitur advenire accidens enim ab oeido deriVatur, quia rem Supponit cui accidit vel accedit. Ex

182쪽

170 ΜΕΤΛPHYSICA GENERALIS.aecidentibus autem ea tantummodo hie poetamuS, quaepitysi ea nuneupantur, Vel etiam realia aut praedieamentalia,

qua triplici voce idem designatur scilicet id cui convenit esse non in se Sed in alio, ut in subjecto. ' Porro accidens physicum aliud est absolut) i modul aliud. Absolutum

est entita quaedam, qu*0 roprie et e Se substantiamam ei a qua sustentatur module est certus modu Seeundum quem acciden absolutum timuit substantiam. Unde utrumque Substantiam meit, sed diversimode unum immediate, alterum mediate. Si curvitas virgpe immediate affuit virgse quantitatem; quantitas autem immediate ipSam SubStalatiam inii. quanta est. Hi non agitur de accidentibus modulibus, Verum de ubsolutis. 233. In ipsis autem aeuidsentilius absolutis distinguenda est duplex Classis. Sunt enim - a quae ne eeSSario ineludunt actualem influxum substantide cujus Sunt accidentia, ita ut, sin illo influxu in existentia Dei Severare Iion POS-Sint. Id habetur v. g. in actibus vitalibus. Hi vitales eSSe nequeunt, quin Oneipiantur eum ipso it e principio;

quod principium si absit, et ipsa abesse debent. Cujus

rei ratio repetenda est, non X eo quod aecidentia Sunt, sed e peculiari conditione eorumdem naturae. Praeter haec b dantur et alia accidentia absoluta, quae DeXumiStum Speetalem cum substantia non habent. Speoialem diuo quia ista etiam nouidsentia, hoo ipso quod accidentia Sunt, necesSario respiciunt substantiam. Sed substantiam, Cui naturaliter inliperet, potest aeuidens respicere dupliciter vel quia est iis essentialiter imperseetum, ideoque e Se incapa seipsum Sustentandi vel quia, praeter hane e SuStentandi incapacitatem, non habet ut sit tale accidens, vel euidens tulis naturae, nisi Onjunctum sit cum ΡS Substantia, quain amoit. Hi quaestio Versatur Circa accidentia Secundo loco descripta, et de his quaeritur utrum per virtutem divinam OSSint, necne

existere a Subjecto Separata.

183쪽

DE SEPARABILITATE ACCIDENΤΙΗ. 171234. His declaratis, quaestio potest spectari duplieiter. 1'. PoteSine men nostra, sui inniXa priueipiis positive demonstrare possibilitatem hujus separationis 3 vel R. potestne mens nostra an ipsam possibilitatem ostendere Nesative, probando Scilicet non posse ratione naturali

ostendi id esse impossibiles Si priori sensu res intelligatur, nobis non videtur id fieri posse. Possunt quidem dari argumenta quaedam, quae Spernenda omnino non Sunt; sed eadem vim demonstrativam non habent. Alter ergo

235. Adversario hau in re habemus, praeter aliOS, RUetores quosdam catholicOS. Mirum Videtur eos non deterreri in Sua Sententia propugnanda a J Steriis fidei, quae toto corde profitentur. Sed mysterium Eucharistis nullam ipsis disti cultatem fauere videtur, quia asserunt aeuidentia in Eucharistia manere, non Secundum entitatem, quam prius in substantia habebant, sed secundum entitatem effectuum quatenus sellicet divitis virtutis operatio et

eXtra Sensus et in Sensibus ea omnia mutat et eodem modo, quae substantia Suis Viribus, intraque me e X tenSionis limites naturaliter operabatur.' Haec Tongiorgi in Sua Cosmologia, vestigiis P. Maignan insistens. Utrum hae explicatio admitti possit vel secus, videant theologi; nobis quidem non videtur. Sed quidquid sit, id tantummodo probaret nos non indigere hau thesi ad dogmam tholicum defendendum minime vero inserviret ad quaestionem philosophico more Solvendam. Id praestabimus in Sequenti paragrapho.

Quamvis separabilitas ae identi a sub8tantia nequeat tione invincib ιιι terio positive demonstrari dicendum tamen e8 hane eamdem rationem eo devenire non po88 ut probet intrinae eam istiusmodi separabilitati repugnantiam.

184쪽

172 -TAPHYSIC GENERALIS. 236. Ut probetii aeeidens, ite per Virtutemini iidem divinam, a Substantia, cui naturaliter inhaeret, Separatum existere OSse, intrinse ea StiuSmodi Xistentiae repugnantia ex prinoipiis rationalibus et evidentibus, Stendenda esset; Atqui hiae intrinseca repugnantia ostendi nequit. Eatenus enim separabilita quorumdam accidentium a substantia repugnaret, quatenuS Videnter OnStaret i)realitatem accidentium esSe ipsamine Substantiae realitatem, quo in casu eviden eSSet idem a Seipso realiter Se-jungi non posse ; --b aut inhaerentiam actualem ad ipsam accidentis essentiam pertinereri quo etiam in caSi neganda

foret possibilitas separationis, nisi per absurdum admitti velit rerum essentias esse mutabiles. Atqui neutrum constat Ergo intrinseca illius existentiae repugnantia probari nequit. Haec ultima minor per arte probanda

237. 1'. omini dentitas illi evidenter constat. - Eam mens colligere nequit neque e cognitione quam habemus de natura Substantiae neque e cognitione de natura phaenomenorum. Non e primo, quia quomodo probaretur id, quo Sese corpus Sensibus manifestat nihil esse realitatis distinetae a subStantia, quam ratione intelligimus ut fundamentum haenomenorum 8 Non e altero, quia explicite et immediate haenomen non praebent niSi Semetit Sa qua ergo ratione haec propria destitui realitate assererentur 3 Id adeo planum est, ut eo abutuntur Plii-losophi quidam ad ipsam substantiae realitatem denegandam, Sola haenomenorum realitate retenta, quae ipsis immediate et explieite obversatur. Evidenter ergo non constat realitatem Substantiae et accidenti esse unam

eamdemque.

t, Quid quod hac identitate admissa, dici deberet vel

mutationem realem nullam rebit Contingere Vel mutationem omnem respicere ipsam substantiam Id sequi patet. Atqui primum experientipe, alterum rationi adver-

185쪽

DE SEPARABILITATE ACCIDENTIS. 173, atur Ergo identitas illa admitti nequit. Experientia enim docet rem eamdem nune uno, OStea alio modo Se habere; quaedam modo esse, modo abeSSe. Sta certe sunt quid reale quia Si nihil essent, nequiret eadem res aliter ac aliter modificata nobis obversari. Mutationem autem in ipsam Substantiam cadere non posse adverSarii non negant, et Viden in Se est; quia Secus, pro mutationum diversitate, diversam etiam Substantiam haberemuS. r Hoc idem argumentum alio modo et brevius proponi ita potest: Illud realiter a subjecto distinguitur, quod advenire potest vel diScedere, eodem Permanente subjecto Atqui, subjecto eodem permanente aeuidentiu luaedam advenire possunt vel diseedere Ergo haec ab illo realiter distinguuntur. - Ergo repugnantia Separabilitatis quorumdam accidentium a Substantia e primo illo capite deduci nequit. 238. 2'. At neque ex alio, sollicet ab ipsa accidentis essentia Fatemur essentius immutabiles esse Sed nega- mu aetualem Suo Sullaeet inh00rentium essentiam ingrediaecidentis, ut acciden est. In hac re duo Sunt distinguenda eriuentia inhaesionis et ei ualitas inhiesionis. Exigentia inhaesioni ad ipsam naturam accidentis Pertinet, quippe quod non habet in Se ipso unde Sustentetur Sed quod accidens ita sustentari debeat a suo Subjecto, ut ista SuStentati a nullo alio OSSit Suppleri, quomodo prol tur ad ipsam accidentis essentiam pertinere Naturale est ipsi ut Suo subjecto insit; sed quomodo probatur id quod

SubStantia, ut causa Secunda, confert ad SS et OnSerVntionem accidentis, idipsum a Deo, ut nuSa prima, non Sane Per modum SustentantiS, Sed per modum causae mulentiS, Suppleri non OSSel In quo, quaeso, id repugnat quodnam est rationi principium, cui opponitur Numquod accidens in substantiam mutaretur Id tum haberetur, cum acciden in eo Statu constitueretur, ut UStentationem Suae Xistentiae et conservationi non aliundo,

186쪽

174 ΜΕΤ HYSICA GENERALIS. litam ab ipsa Sua realitate haberet quod certe negamuS, ut ex diutis constat. Igitur neque e hoc repugnantia separabilitatis potest ostendi. λ

CAPUT QUARTUM.

DE PRAECIPUIS ACCIDENTIUM SPECIEBUS. 239. Non intendimus hic agere de omnibuS, Verum de praecipuis accidentium Speciebus Se de quantitate, qualitate a relatione. Caetera, PraeSertim quί lodum et SPR-tium respiciunt, Satius Xistimamus ad Cosmologiam amandare. Vel de his tribus, quί necessaria Sunt, tantummodo attingeniuS; qui ira cupit, SuareSium adeat.

ART. q. - DE QUANTITATE.

240. Quaestionem hanc satis in se disti ullum dissiciliorem adhuc reddiderunt philosophorum disputationes ; quare Ut

ejUS Sensum RSSequamur hira de chiranda Sunt. Atque imi irimi hic non agitur de quantitate perfectionis, quae respicit majorem vel minorem realitatem in lineaenti nec by de quantitate virtutis Seu de vi quam

kHO argumentum si concinnse proponit S. Thomas IV. Dist. 12, art. 1 ad 2 Causa prima est vehementioris impressioni Supra at a- tum ea ae Seeundae quam ipsa causa seeunda. Unde quando causa Secunda remoVet influentiam suam a causato, adhuc potest remanere influentia causae primae in causatum illaid. Cum ergo causa Prima Reeidentium et Oninium sexistentium seu sit causa autem Secunda a ei dentium sit substantia, quia ac identia ex prinei piis substantiae Pausantur poterit Deus aestidentia in esse consorVare, remota etiam Causa Se mila, scilicet substantia. Et ideo absque onmi dubitatione dicendum est, quod Deus potest facere accidens esse sine subStantia.

187쪽

DE QUANTITATE. 175 agens habet in suis operationibus quibus duobus quantitatis nonien aetat horiee Iibuitur; Verum de quantitate niolis, quae proprie reSpicit re materiales et corporeas; et quidem d non quatenus divisae sunt et

numerum OnStituunt, Sed quatenti SeParatim Speetantur.

241. Haec ipsa quantitas dupliciter potest considerari, improprie et proprie. Improprie accepta est totalitas

materialis substantiae in aliquo corpore ; quapropter in hoc sensu quantitas determinati corporis et corpus ipsum non sunt duae res, Sed una eademque diversimode considerata. Quantitas h De multiple X apud philosophos nomen obtinet dicitur quippe quantita entitativa, inten8iva, substantialis, etc. Hunc ertinere ad ipsam Substantiam materialem in Se constituendam, evidens St ideoque Sine en OrPUS, Ut corpuS, Oncipi nequit. 242. Prsetur hanc datur et alia, cui quantitatis nomen proprie competit, quamque Scholastie dimensivam vocant, atque generatim definiunt: accidens extensivum Substantide. V Eam aeuidens distunt, quia negant SSe it Samsubstantia entitatem, licet ab hae necessario fluat, roindeque, uXta liySica naturae leges, in omnibus et singulis materialibus Substantiis reperiatur. Hujus om-cium est substantiam materialem in partes eXtendere, tum in ordine ad se, tum in Ordine ad Spatium, non tamen eodem modo. Primum 88entialitei alterum naturaliter tantummodo praeStat. Hino Xtensionem a quantitate dimensiva provenientem dupliuem agnoscunt iidem philosophi, actualem Se et aptitudinalem. Haec illius est rudix illa istius ei sectus connaturalis altera est roXima exigentia ad Xtensionem et ualem habendam altera est positi partium materialium Xtra partes in Spatio per hanc corpus uetu Xtensum Si in spatio per illam, aptum ut in eodem pati eXtendatur. Hirae extensionem aptitudinalem Oeant etiam ntrinsecam, in ordine ad e, Vel

188쪽

176 31EΤAPHYSICA GENERALIS. 243. Ut intensivae et dimensius quantitatis ne Xu OntO- logicus melius atent, dicta alio modo repetere juvat. Unde asSerim US:

1V. Quantitatem dimensivam is ab intenSiva naturaliter pendere ab aquo procedere; -b tribuere materiae extensionem aptitudinalem; et i hanc quidem SSentialiter, ita ut intrinsecus repugnet materiam, POSit quantitate dimensiva, hanc exigentiam ad locum non habere. Atque in hoc discrepat substantia spiritualis a materiali, quod illa, cum intensiva quantitate careat, non Solum non postulat esse dimensive extensa vel sola aptitudine, Sed nepotest quidem hanc aptitudinem recipere. 2V. Quantitatem dimensivam non essentialiter eidem materiae tribuere extensionem localem. Haec quidem naturaliter consequitur aptitudinalem; h. e. Si lege naturae agere juxta vim suam permittantur Sed quo Iliam Deus has leges moderatur, hunc naturalem effectum impedire potest quo in casu, licet remaneat exigentia ad eXtenSionem localem, nulla habetur ejusdem actuatio. Sequitur hine impenetrabilitatem actualem non esse materi; ita eSSentialem ut non possit divinitas impediri. Orpus tamen quantitate dimensiva assectum est essentialiter aptum ad impenetrabilitatem exerendam tum inter parte SunS

39. Probari non posse repugnantiam separabilitatis quantitatis a Substantia. Non asserimus ossibilitatem huju rei posse ex principiis rationis positive probari Sed negamus probari posse rei impossibilitatem. Sunt qui

ulteri u procedunt, aSserentes Substantiam DSam materialem posse divinitus conservari a quantitate Separatam id

autem ut defendere, Si condemnare non nudemUS.

244. Cum quantitate connexa est figura, Siquidem haec est illius modus. Porra ut duplex datur extenSio Sic duplex datur figi ira intrinseca c. et aetrin8eca. Prior resultat ex tali unione natium artium inter Se ratione

189쪽

DE QUANTITATE. 177 oujus inter hanc et illam partem plures aliae parte mediant, vel paucioreS, Vel nullae. Haec dici etiam solet mura substantialis, vel entitativa. Osterior resultat ex dispositione partium relate ad locum, quatenu partes e modo disponuntur in Spatio quo diSponuntur inter se. Haec ab illa naturaliter profluit; quapropter est actualis vel aptitudinalis, prout PS extensi dimensiva existit actu vel potentia. Figura dicitur organie si respiciat entia viventia. De hac nihil novi dicendum; sed, quae diximus, huic applicanda sunt His praestitutis:

Quantitas dimensiva alicujus orporis est 1 realitas substantice corporeo realitate distincta. 2. Ejus autem ratio formalis continetur in aetensione partium quoad e, ριολι autem tu aetensione quoad locum ς neque in aliqua alia proprietate, quin ratione quantitatis corpori competit.

245. 1 PARA. Si quantitas dimensiva non distingueretur realiter a Substantia materiali, qua talis est, haec esset actu e Xtensa in artes, vi Suae Ssentiae Atqui substantia corporea, qua tali eSt, non St actu extensa vi Suae essentiae Ergo quantitas dimensiva ab ea realiter distinguitur. Revera, admissa identitate realitatis inter quantitatem dimensivam et substantiam, id substantia per suam essentiam praeStare dicenda eSSet, quod nos a quantitate dimensiva provenire asserimus Atqui osticium primarium quantitatis est actu e Xtendere substantiam in partes in ordine ad se Ergo id praestaretur a substantia corporea, quatenu Simpliciter Substantia orporea est, atque ideo esset actu extensa Vi suae essentiae Atqui id admitti nequit. Si enim substantia corporea actu XtenSaesset Vi Suae essentiae, liaberet necessario hanc vel illum determinatam quantitatem falsum consequenS; ergo falsum antecedens Totalita quippe Substantiae corporeae,

190쪽

178 ETAPHYSICA GENERALIS. qua tali est, aeque reperitur in arva ae in magii quantitate atqui ad quanilibet quantitatem indifferenter se habere non Osset, admissu Sententia, quam rejicimuS. Ut enim recte notat igitur in sua niologia, quoties Subjectum est essentia sua indifferens ad aliquid, posito quod hoe aliquid realiter insit subjecto illi aliunde quam e subjecti essentia est etendum nulla enim natura est indisserens ad id, quod est sibi essentiale sed illud postulat necessario. Igitur aliunde quam ab essentia reali orporea repetenda est extensio determinata qua assieitur, nempe a prineipio realiter ab ipsa distineto quod communiter dicimus quantitatem, quae, utpote QS- Sentialiter Xtensa, Potest extensionem substantiae deter

minare.

246. Objicere non juvat corpus intelligi intellecta trina dimensione in longum latum, et profundum, immo per hane orpus definiri.' Respondemus intolligi quidem

corpus intellecta trina dimensione. Sed corpus quatenuS mathematice, non autem Untenus phy8lo Spectatur. In primo casu col Pu VOentur id, quod trina dimensionuconstat Sed eo nomine non Venit SubStantia, a qua praescinditur, verum nuda quantitatis species. At si corpus physice spectetur, eo intelligitur quidem substantia trinam dimensionem Xigens, Sed quὶ Sit aliud a trina dimensione sit se id omne, quod realem SSentium corpoream in se constituit, et est rineipium actionum, RSSionum, affectionumque, quas in rebus naturalibu Certii muS.

No tu id insuperabilem dicti cultatem facere debet, quod,

nostra Sententia admissa, substantiu esset materialis quin tamen artes haberet. Substantia enim materialis. Si qua talis est spectetur, Xigentiam, non autem et ualitatem determinatarum artium requirit ut constat ex jam allato argumento vel etiam dici potest artes in ea esse radicaliter et in potentia, non autem formaliter et ut actu distinctaS.

SEARCH

MENU NAVIGATION