장음표시 사용
31쪽
tationem stondunt vidius Fast. I. 17 sq. Servius Aen. ΙΙ.610 Lydus de mens. IV. 2, Arnobius III. 29, aliique nonnulli
Iunonium vocamus Ianum quasi non solum mensis Ianuarii sed 16 mensium omnium ingressus tenentem in dicione autem Iunonis sunt omnes alendae, unde et Varro libro quinto Rerum Divinarum scribit Iano duodecim aras pro totidem mensibus dedicatas.
Etiam hic ip editi p. 20 verba Varronis tantum resert praecedentia omittens, uti quae potius Iunonem quam Ianum respiciunt. Sed intelligi nequit cur Iano duodecim arae pro tribdem mensibus dicata sint, nisi prius de Iani cognomento Iunonio deque omnibus alendis Iunoni consecratis dictum suerit. Varro autem cum aliquid asserebat, cur ita res se haberet illico et simul ' investigabat, pluresque causas magis Vel minus probabiles asserebat. Ceterum ipso Macrobius satini verba cum praecodentibus coniungit vi particulae . unde . Praeterea hunc deum Iunonium vocari ob Iunonem portas mensium aperientem scribit quoque Servius ad Aen. VII. 610 et alibi Laur. PO IV 2 similia notat, aliaque Varroni tribuit circa idem a
Omnium mensium P gressus regentem . in dicione P in ditione B. Ianua et M. autem m. Calendae Lum et vett edd. humanarum Lugd. et vett edd.
I. s. 17 sq.)ε Cum bello Sabino quod Virginum raptarum gratia commissum est 17 Romani portam quae sub radicibus collis Viminalis erat, quae postea ex eventu Ianualis Vocata est, claudere sestinarent, quia in ipsam hostes ruebant, postquam est clausa mox sponte patefacta est, cumquo iterum Disjij sd by IOOQ le
32쪽
5 ac tertio idem contigisset, armati plurimi pro limino quia claudere nequibant custodes steterunt, cumque ex alia parte acerrimo praelio certaretur, subito fama pertulit fusos a Tatio nostros quam ob cau- 18sam Romani qui aditum tuebantur territi profugerunt cumquo Sabini per portam patentem inrupturi essent, sertur ex aedo Ianius hancto portam magnam vim torrentium undis scatentibus erupisse multasque perduellium catervas aut exustas serventi aut devoratas rapida voragine deperisse ea re placitum ut belli tempore velut ad urbis auxilium profecto deo fores reserarentur.
Fabellam istam Varro non explicita sed subintellecta mentione attingit in L. L. V. 156, ubi testatur ad Ianum Geminum aqua caldas suisse. Cui satis perspicua est agendi ratio quam Noster servat in libris de Lingua Latina, quoad ea quae reponit ex Antiquitatibus sum re quidem operta haec mentio, ut plenam narrationem ipsi vindicaret. At nobis alia indicia suppetunt. Augustinus enim, qui ubi aliena testimonia non a
duci e Nostro haurit, do hoc prodigi in iv. si III. 13 spraebet edoctum. Neque obstat eum scripsisse Q portis dolo aperti quo Vulgato miraculo ianuarum sponte patefactarum se minime credulum ostenderet; amomnia quam ibi memorat in Romanorum contumeliam memorat, ut colligitur ex eiusdem capituli titulo suo iure quo foedere Romani obtinuerint prima coniugia . Eadem habet Servius ad Aou. I. 29I, et vidius portentum istud solemniter canit in Fast. I. 163 sqq. Ad inveniendum autem locum in quo Varro haec narravit potest nobis dux fleri acrobius ipse qui, ut declararet qua ex causa Ianus Clusivi nomine donetur, ista descripsit Probabiliter ergo conicimus eadem a Varrone in XVI Rer Div. tradita fuisse, ubi de Iano Ianique cognomentis una cum diis selectis deorumque qualitatibus disseruit, uti Sopra monuimus. Sed hoc Statuo non sine erroris formidine; nam veri simile putem tabellam in secunda exad librorum Rer. Hum contineri potuisse, ubi de locis dicebatur, ideoque de Roma deque urbis aedissciis viis portis regionibus agendum erat hic autem de porta Ianuali sermorat, quae a Iano sumpsit nomen. D. Varr. de L. L. V. 165.
33쪽
I. 10. 12 sqq.)e erunt regnante Anco aedituum Herculis per serias otiantem devm 12 tesseris provocasse ipso utriusque manum tuente, adiecta condicione ut victus cena scortoque multaretur victore itaque Hercule illum Aceam 13 Larentiam, nobilissimum id temporis scortum, intra aedem inclusisse cum cena eamque postero die distulisse rumorem quod post concubitum dei accepisset munus, ne commodum primae occasionis cum se domum reciperet, Offerendae aspernaretur evenisse itaque ut egressa templo mox 14 a caratio capto eius pulchritudine compellaretur cuius Voluntatem secuta adsumptaque nuptiis post obitum viri omnium bonorum eius aetalo compos, cum decederet, populum Romanum nuncupavit heredem et 5 ideo ab Anco in Volabro loco celeberrimo urbis sepulta est ac sollemne sacrisscium eidem constitutum, quo dis avibus eius per aminomsacrisscaretur, Iovique sorias consecratae, quod aestimaverunt antiqui animas a Ious dari et rursus post mortem eidem reddi.
Tota haec historia ab Augustino descripta est in iv. Dei VI. 7, qui ex Varrone procul dubio transtulit in sua, quamvis id conceptis verbis non lateatur. Et Varroni eam tribuit Franckenius in opusculo suo Q Dissertatio literaria inauguralis exhibens fragmenta M. Ter Varronis quae inveniuntur in libris S. Augustini de civit. Dei ela, Lugd. Batav. 183 p. 45 sqq. Et ad eam quidem respicit Noster in L. L. VI 23 sq. cum Larentina memorat, in quo loco, ut uellerus notat, nonnulla interciderunt ad arutium seu Carutium Larentiae Virum probabiliter pertinentia. Quae autem ibi leguntur satis sunt ut hanc narrationem Varroni adscribamus commemoratur enim Acca Larentia cui sacerdotes publice parentant, sacrisscium quod in eius honoremis in Velabro, necnon et sepulchrum Eadem prope inveniuntur in LiV. XXXIX. 0 5, Dionys, Hal. . R. I. 84 et 87, Plutarch. Quaest. Rom. 35 Lactant. I. 20 4 Seq., lin. Ν Η. XVIII. 2, seli. IV. 7, et in quibusdam aliis. Varronianus liber in quo haec narrabantur VIII Rer Div. suisse videtur, nam ibi, ut supra dictum est, de seriis agebatur, hic autem Larentinalia retractantur.
34쪽
Deam Opem Saturni coniugem crodiderunt et ideo hoc me oras Ianuario Saturnalia itemque palia celebrari, quo Saturnus eiusquo uxoPtam frugum quam ructuum repertores esse credantur itaque omni iam et agrorum coacto ab hominibus hos deos coli quasi vitae cul-
Ut locum istum Varroni tribuam, auctor mihi est Varro ipse qui in L. L. VI 22 haec do seriis reponit, Saturnalia dicta ab Saturno, quod eo die seriae eius, ut post diem tertium palia
opi s. Saturnum et opem putatos fuisse homines atque ideo repertores frugum et fructuum existimatos Varro certissime tradidit, si dem habemus Lactanti qui I. 1 inter eos, qui Saturnum hominem fuisse memoriae prodiderunt, etiam Nostrum recenset. Hoc autem non ita est intelligendum ac si Varro Evomeri doctrinas professus esset circa deos, ut Franckenius op. cit p. II nimis leviter arbitratur opinions istam sicuto ceteras Reatinus scriptor more suo non reticuit opem coniugem Saturni dictam suisse notat Festus p. Paulum lib. XIIIp. 18 mel. hunc deum cultura agrorum praesidere creditum, et vitae cultioris habitum Vel auctorem, scriptore omne uno ore confirmant inter quos mihi sat est meminisse Dionys Hal Α. R. I. 38, lutarch. Quaest. Rom. 42 Arnob. VI. 2, Isid. Orig. VIII. II. 32. Liber in quo Saturnalia atque palia exponebantur VIII Rer Div. erat, ubi de seriis.
e Quos etiam Saturnum et opem non nullis caelum ac terram esse opersuasum ess Saturnumquo a satu dictum cuius causa de caelo est, Disjtjgsd by IOOQ le
35쪽
et terram opem cuius ope humanae vitae alimenta quaeruntur, vel ab opere per quod Ductus Irugesque nascuntur.
Ita Varro Saturnum et Opem interpetratus est in XV Rer. Div. nam in L. L. V. 64 haec resumito Quare quod caelum principium, ab sat est dictus Saturnus. - erra Ops, quod hic omne opus, et hac opus ad vivendum . Et iterum ibid. g M. Principes de Caelum et erra Idem principes in Latio Saturnus et Ops . Praeterea notum est Varronem cunctos deos ad naturalem caeli ac terrae signincationem revocasse, Vel ut ait Augustinus de civ. dei VII 6 ad mundi pariss Servius ad Virg. Georg. I. I reser Saturnum a satione dictum esse Satorem deum, et Arnobius IV. Saturnum praesidem sativis m
1 αεἰ- et terro- Lugd. et at edd. persuastim est P. Ianus Lugd. et
Anno post Romam conditam quadringentesimo septuagesimo quarto Autronius quidam aximus servum suum verberatum satibuloque constrictum ante petaculi commissionem per circum egit ob quam causam indignatus Iuppiter Annio cuidam per quietem imperavit ut senatui nuntiaret non sibi placuisse plenum crudelitatis admissum quo dissimulante filium ipsius mors repentina consumpsit ac post secundam denuntiationem ob eandem neglegentiam ipse quoque in subitam corporis debilitatem solutus est sic demum ex consilio amicorum lectiea delatus senatui retulit et vix consummat sermone Sine mora recu- 10 perata bona valitudine curia pedibus egressus est ex senatus itaquo consulto etiaenia lege ad propitiandum Iovem additus est illis ci censibus dies laque instauraticius dictus est non a patibulo, ut quidam putant Graeco nomine ποτου σταυρου, sed a redintegratione, ut Varroni placet, qui instaurare ait esso instar novare.
In ip ed. p. 371 haec tantum servantur e instauraticius dies dictus est a redintegratione, ut Varroni placet, etc. Sed ineptum est ac salsum opinari Varrono de instauraticio die locu-
36쪽
tum qui sit hic dies et cuius rei gratia institutus dicerem glexisse Eum autem revera dixisse mihi est argumento in primis Μacrobius ipse si enim Verborum huius conlocationem et synt xin perpendimus, haec liquido eruuntur isque dies, id est quie senatus consulto et aenia lege ad propitiandum Iovem additus est illis Circensibus, dictus est a redintegratione, ut Varroni placetis etc. Nimirum et isque s relativus est, et OnSequentia praecedentibus adnectit. Si ergo Varro diem propitiando Iovi dicatum memoravit, divinae irae causam aperire profecto non misit ac rem enarravit. Praeterea dubitari nequit quin ea Noster tradere curaverit, quae scriptores aequales Vel SuppareSindignum duxerunt praetermittore idom enim prodigium descripserunt Cic. Divinat I. 26, Livius ΙΙ. 36, Dionys. al. . R. VII c. 68, lutarch. in Coriol. c. 24, Valer. aX. I. T. LArnob. VII 30 Lactant. Ι. 7, Augustin. de Cis. De IV. 26 Liber in quo Noster haec docuites Rer Dis probabiliter erat, ubi do ludis Circensibus dicebatur. D. Merkel ad OVid. Fast.
4 Nonis Iuliis diem festum esse ancillarum tam vulgo notum est ut gnec origo nec causa celebritatis ignota sit Iunoni enim Caprotinae die illo liberae pariter ancillaeque sacrificant sub arbore caprissco in memoriam benignae virtutis quae in ancillarum animis pro conservatione publicae dignitatis apparuit. nam post urbem captam cum sedatus 7 esset Gallicus motus, respublica Vero esset ad tenue deducta,ranitimi oportunitatem invadendi Romani nominis aucupati praefecerunt sibi Postumium Livium Fidenatium dictatorem, qui mandatis ad senatum missis postulavit ut, si vellent reliquias suae civitatis manere, matres ani rimilias sibi et virgines dederentur cumque patres essent in ancipitid liberatione suspensi ancilla nomine Tutela seu Philotis pollicita est se eum ceteris ancillis sub nomine dominarum ad hostes ituram h μDisjtjgsd by IOOQ le
37쪽
taque matrumfamilias si virginiim amplo hordibus cum prosequentium lacrimis adrado doloris ingestae sunt quae cum a Livio in castris θὶ distributa suissent, viros plurimo vino provocavorunt diem statum apud se esse simulantes quibus soporatis ex arbore capristo quae castris erat proxima signum Romanis dederunt qui cum repentina 40 incursione superassent, memor beneflcii senatus omnes ancillas manu iussit emitti dotemque eis ex publico secit et ornatum quo tunc erantis usae gestare concessit diemque ipsum Nonas caprotinas nuncupanta illa capriste ex qua signum victoriae ceperunt, sacrissciumque sta- isti annua sollemnitate celebrandum, cui lac quod ex caprissco manat promor -moriam stoli prae dentis adhibstur.
Narratio m hanc Varronianam esse peno Varro ipse nos mons in L. L. Lo8, ubi cum do Fidenatibus aliisque finitimis locutus sit, qui adversus Romam coniuraverant, haec adiecit de quibus rebus Antiquitatum libri plura reserunt, moxque Nonas Capresinas atque mulierum sacrisscium sub caprissco peragendum commemoravit Lacunam quae ibid. sequitur locum occupare, in quo de hilotidis vel Tutulae rebus gestis mentio erat, suspicatur mellerus in nota, et lebuliri T. I p. 641 contrariam opinionem velut improbabilem reicit. Et ex Varrone procul dubio eam sabulam hausit Plutarchus qui in Romul. 29 et Camill 33 ραποανα Τουτουλα ψ Φιλωτίδα commendat, et de Nonis Caprotinis in Romul loc. ci ita scribit: H Κοιαρα rivαι
ζομενον. Eadem sere meminit Arnobius ΙΙΙ. 30, ubi vid. not. Hildebr. Antiquitatum liber in quo haec inerant VIII Rer Div. esse debuit, nam et hei de aliquibus seriis agitur, id est dodis oplisugiatasque Nonis Caprotinis simul celebrandis.
Meo fuit Romuli ordinatio, qui primum anni mensem genitori suo viri dieavit quem mensem anni primum iisse vel ex hoc maxime
38쪽
probatur qno ab ipso Quintilis quintus os et deinceps pro numero
Haec erat communis Romanorum doctrina circa artium mensem, ut legimus in Ovid. Fast. III. 7 sqq. Solin. olyh. c. p. 3, Plutarch. Num c. 10. SerV. ad Virg. Georg. I. 43 Isid. Orig. V. 33, 5 Laurent Lyd. I. 14 et 16 IV. 63. Eadem quoque Varro professus est in libro de mensibus, qui, ut superius statui, XV. Rer. Hum valde probabiliter fuit; nam Censorinus qui documenta sua circa menses e Varrone aperto derivavit, c. 22. p. 120 sqq. d. aVercamp haec ponit martium mensem a Μarte quidem nominatum , et india 4 Quintilem quod loco apud Latinos fuerit quinto, item Sextilem ac deinceps ad Decembrem a numeris adpellatos . Idem Varro ea conssmat in L. L. I. 33 et 34 his verbis mensium nomina soro aperta sunt, si a amarito, ut antiqui constituerunt, numeres. Nam primus amari Dehinc quintus Quintilis ot sic deinceps Mus
Quintilis qui quintus aliqq. ΜSS. et edd.
4 Secundum mensem nominavit Romulus Aprilem, ut quidam pu- 'tant cum adspiratione quasi Aphrilem, a spuma quam Graeci αφρον vocant, unde orta Venus creditur et hanc Romuli asserunt suisse Milonem ut primum quidsm mensem a patre suomarte secundum ab Aeneae matre Venere nominaret, et hi potissimum anni principia servarent a quibus esset Romani nominis origo, eum odioque in sacris Martem patrem, Venerem gemui m O smus.
Sod Cingius in so libro quem do iustis reliqui ait imperito quosdam Istopinari Aprilem mensem antiquos a Venere dixisse, cum nullus dissio estus nullumque sacrisscium insigne Veneri per hunc mensem a maioribus institutum sit, sed ne in carminibus quidsm Saliorum Veneris ulla ut ceterorum caelestium laus celebretur cingi etiam Varro cono Iasentit atarmans nomen Veneris no sub regibus quidem apud Romanos vel Latinum vel Graecum fuisse et ideo non potuisse mensem a Vens λ nominari sed cum sero ante a uinoctium vernum tristo sit caelum Ilo nubibus obductum, sod et mare navigantibus clausum terrae etiam Disjij sd by IOOQ le
39쪽
ipsa aut aqua aut pruina aut 'nivibus contegantur eaque omnia verno id est hoc mens aperiantur, arbores quoque nec minus colam quas continet terra aperire se in germon incipiant ab his omnibus mensem et urilem dici merito credendum est, quasi Apsrilem sicut apud Ath nienses ανθεστηριων idem mensis vocatur ab eo quod hoc tempore cuncta florescant.
Neque hunc locum quippe non parvi momenti Upontina ed. magnopere curat, quem in pag. 371 ad ea paucissima perstri git, quae leguntur a Verbis a Cingio etiam Varro consentit usque ad cnominario. Sed quam salso iudicio usa sit breviter domonstrabo. In lib. VI L. L. in quo opere, ut non semel monui, plura summatim reponuntur, quae auctor in Antiquitatum libris iam exposuerathhuius fragmenti sensus integer traditur, quamquam exiguis Verbis comprehensus; nam in i Dra duo haec elucent eorum opinio, qui mensem Aprilem a Venere ducebant, quos Varro Fulvium et Iunium testatur suisse, et opinio eiusdem Varronis qui Aprilem ab aperiendo asserit nominatum. En eius verba . Secundus, mensis ut Fulvius scribit et Iunius, a Venere quod ea sit Aphrodite; quoius nomen ego antiquis literis quod nusquam inVeni, magis puto dictum, quod Ver Omnia aperit, Aprilem M. Omnia ergo quaeiacrobius hei prodit iam a Varrone tradita erant Sed lavis atque omnino errone censenda est opinio quam Ianus ad loc Macrobii et uellerus ad cit loc. Varronis tueri videntur, id est acrobium haec scribentem Varronis it lib. et loc. do L. L. ante oculos habuisse: omnia enim, quae ad mensium nomina et institutionem attinent, in Antiquitatum libris sustus explicabantur et probabilius, ut supra dixi, in XV Rer. Hum. Censorinus quippe non e libris de L. L. sed ex Antiquitatibus eadem desumpsit quae acrobius autumat de hoc mense nec non et de ceteris aliis, ut infra videbimus: illius autem verba ras die natat , c. 22 haec sunt . Aprilem autem non ab Aphrodite sed ab aperiendo, quod tunc sera cuncta gignantur et nascentur et nascendi claustra aperiat natura . Eadem testati sunt lutarchus loc. citi, Laurent Lyd. IV. 44 sqq. Isid. oc cit et alii nonnulli.
40쪽
I Is Is conlandunt alii Maiammercurii matrem mensi Maio nomen de IPdisse, hinc maximo probantos quod hoc mense mercatores omnesmaiae uariis inrcurioque sacristoan sm mensis Maii nomino atque origino divorsae fuerunt Romanorum eruditorum senlantiae, quas acrobius ab aliis congestas transcripsit. Duae autem erant prascipuae alteramatum a maioribus dictum tenebat, altera vero amata. De illa, praeter Macrobium qui Fulvium obiliorem allegat, testimonium laciunt Ovidius Fast. V. 327, lutarch. Num loc cit. Isid. Orig. l . citi, nec non et ipse Varro qui in L. L. Ioc citi, haec notat: Tertius mensis a maioribus Maius . Sed in Antiquitatibus amata potius quam a maioribus docuisse huic mensi nomen inditum reser censorinus loc cit his verbis: malum ero non a maioribus sed a Maia nomen accepisse, quod eo mense tam Romae quam antea in Latio res divina Maiae flat et,e curio v. Idipsum prae aliis monet Laurentius Lydus N. Rubitatam eandem existimatam esse ac Terram sic animad- Vertit: α τιμωσιν - κατὰ τουrο- τον Μαιον τὴν Mαιαν, τουτε ιτη Γην, θεραπευοντες v. De Varroniano Antiquitatum libro in quo talia domat adstrmabantur vide locum praecedentem.
Q Haec Fauna apud Graecos , θεος γυναικεια dicitur, quam Varro MFauni liam tradit adeo pudicam ut extra γυνωκωνσι numquam sit egressa nec nomen eius in public fuerit auditum nec Virum umquam viderit vel a viro visa sit, propter quod ne vir templum eius ingP ditur unde et mulieres in Italia sacro Herculis non licet interesse, quod 28 Disjtjgsd by IOOQ le