Instructio visitationis Saxonicæ ad ecclesiarum Pastores, de doctrina Christiana, [Philip Melanchton], translata a doctore Pomerano [Johannes Bugenhagen] in Latinum, propter ecclesias Danicas Anno domini M.D.XXXVIII

51쪽

illi fibulum N laborem corporalem deo

'R .d imum Longe, Iiorem seruitutem erga magistratum preterea requirit a yp t nobis Deus, nempe Honorem . Prisimus honor est, inod agnoscimus irasipis sistrauim nobis a Deo datum,ct quod Datis per hunc nobis multa dat bona. Nisi enim Deus in mundo susic po- testatem conseruaret diabolus qui ho- micida est,ubi st omnia homicidiis com pleret, ne usquam tuta esset vita no- stra, uxores ec liberi,

Deus autem conseruat magistras tum S dat per eum pacem corripitra sua temeratiose eos impedit ut nobis i pa ceat uxorem foliberos tuto nutrire, si- Iyi lios educare in disciplina timore cisi ita cognitione det,esse tutos in aedibus no- sttis, in plateis &c ut alius alium iuuet, diu , conueniamus B col abitemus HScs . sunt mera celestia dona qus vult deotis a nobis agnosci, nempe sua esses a li dona , vult bis nobis Potestatem ut in lutis, suam ministram honorari, nosti, Mais

52쪽

Detis per eum nobis talia ingenua dos

nitribuit. Igitur, siquis ipsum Deum ita in magiitratu videre posset, is synccre ex animo diligeret Potestatem, e qui attendit, quae bona per Magistratum nabemus, is cogetur summas ei agere gratias Sisites querapiam tuum

lium a morte eripuisse, nonne excors

de gratias ageres ei et Cur ergo non gratus es magistratui, qui te, filios tusos e uxorem a quotidiana perditione eripit c tiando enim unquam tui ememus sis non malis hominibus resis steret, Potestas a Deo ordinata V Ide, ost cum respicis uxorem Sc liberos siecorario. Haec sunt dona Dei, quae licet mihi conseruare per Maiestaten , quantum autem illa Dei dona amas

tantia amare debes potestatem, Qtiando autem uulgus talia bona, nempe pacem, Ius, poenam malicioserum, noagnoscit, pro concinne diligenter traocianda sunt o luculcanda. Secundus

53쪽

Secundas laonor di summius est,sideliter pro Magistratu orare, ut Deo us ipsi de gratiam ex intelligentiam regendi bened in pace,' acmadmo duin Paulus dicit. i. Timoth. q. Adohortor inquit, ut ante omnia fiant de precationes, obsecrationes, interpella. tiones, gratiarum actiones pro omni hus hominibus , pro Regibus ociis innibus in ta itinentia constitutis, ut placidam ecquieta mittam degamus, cum omni pietate , honestate, Nam hoc bonum est i acceptum coram se rumore nos ro Deo. Et Baruch. i. Orate pro vita Nabugodonosb reogis Babylonis Nilii eius Balthasaris, ut sint dies eorum, ut dies coeli super terram,icut de nobis Deus sortituo dinem di illumine oculos nostros, ut vivamus sub umbra re protectione re

iliasaris, Quando enim pax diuinum donum est, debemus eam a Deo in stulare. Dicunt

54쪽

Dicun aliqui. Quomodo po test se magistratus a Deo , quando muli mi ariis c tyrannide ad donasinationem per uenerint, ut Iulius rescriptura nominatNimrodem enatore

propterea quod rapuit aliena Gen. X. Responsio . Quando Paulus Rom. xihi. dicit Potestatem esse a deo non est intellii endum,quod potestas sit talis a deo permissio ei plaga, quem

admodum homicidium aut aliud quod sit grande vitium, a Deo iuste permitotitur contra nos Sed potius intelligesidum est,quod Potestas specialis ordio natio ec 'us Dei est Sicut stola deo

creatus est, aut sicut coniugium ab ipas institutum est , Sicut vero milicioosius homo non bona voluntate ducit uxorem , ita abutitur quo p tyrannus Dona dei ordinatione, ut Iulius e Nero ec Interim tamen ordinatio qua coaseruantur caurae Pax, esit bona reo atura Dei, etiam si persena abutens oradinatione faciat contra leges Oc pacem

. Simul

55쪽

Simul tamen debent predicatos res Potestatem dcliter admonere, ut subditos in pace sub legibus silue iure ecdefensione contineant, Viduas, orphas nos protegant neq; eos per contemp*tum ut pecora stiment, quemadmoduDeus teremte mandauit Iere Vii preo dicare toti populo Iuda, adiecta, proomissione quod habitaturus esset apud ipsos, Paulus etiam Col iiij sic scribit, Vos domini prestate erga seruos quod iustume equm est, scientes os do ominum habere in coelis, qui suo tempos re malos magistratus visitabit Roboam enim filius Salomonis valde Potens rex grauauit populum suum ex consilio iuniorum spret: melioribus consiliarias, Postulante autem populo ut remistius ageret erga se, respondit Minimus digitus meus crassior erit vos

his quam Rinora patris mei . Pater meus imposuit vobis graue iugum, ego autem illud grauius faciam, Ille cecidit vos flagellis, ego autem cedam vos scorpionibus, Propter hoc defecerunt a Roboam

56쪽

a Roboam siue Reliabeam omnes Issa. clite, pixter solos filios Istrael qui habita ohant in ciuitatibus ' Itida, Ut legitur in regi. xij. Vna tribus Iuda tantum ei rein liqua mansit cum Beniamidis re deocem tribus defecertini ad Hieroboam, ut ibidem scribitur xi. Interim subditi admonendi tamelunt, non minus obediendumdure etiam Potestati in petrii, Vos seruiu hoditi sitis in timore dominis non solum henignis e modestis, sed etiam prauis, Si quidem vivit adhuc Deus qui dicit Deut xxxij. Mea est vindicta, Ego reti ibuam Is vicem reddet prauis masgiltratibus num liceat uti legibus a Cesseribus aut gentilibus

tactis, in causis pertinentibus ad possiellionem rerum aut ad vindicandum mala. Similiter an liceat suspendere sua

res, quando e Mosis aliter docet Exolaeo

57쪽

ranei rea

Ideo sciendum est quod nobis tu

re uti licet Essareis legibus, aut aliorum sub quibus vivimus. Sic enim ait Peatrus i. pet. 4. Subditi sitis omni humaunae ordinationi propter dominum, siue regi, summo, siue presidibus ut ab eo missis ad vindictam maiornmclausdem vero bonorum. Quemadmodum nem circunctosio nobis mandata est, ita neque an datum est, ut leges iudiciornm Mosis seruemus, o Apostoli aiunt Ast xv. Onus legis non imponendum esste geotibus. Necu necesse gentes fieri Iudeos.

quipossunt recte gentes manere, id est Ipse in causis ciuilibus possunt gentiles

ordinationes seruare, diuidere res non

ut Moses iube punire non legibus sis sed secundum suas leges Moses in Exo Leuitico, uumeris Deutronomio, prscepit de deo dimis solis sacerdotibus per2luendis.

Nos autem decimas debemus dare ijs quibus

58쪽

quibus Magistatus noster ordinauerit

dandas.

Moses dicit. Primogenitus duηoum prae fratribus suis accipiat mi soreditatem. Nos autem secundum lcges nostras distribuimus fratribus heredi.

talem

Moses dicit Exo . xxij fures mulctandos ut reddant quandost duo plum quandoq; quadruplum. Apud

nos possunt seruari in talibus leges tera rarum nostrarum. Consultum tamen foret ut hic ageretur conira fures cudiscrumine, si non semper i vocant, stricto iure. Siquidem experimur sepem imma furta, tam serio iudicari ut maxima, cum interim ad maiora scelera conniueatur ec.

Veteres propterea leges etiami graues intro abolende sed serenis de sunt propter pacem. Sciebant maiores nostri qui tales leges statuerunt

quod nostris hominib' qui audaces Oia

tili

59쪽

r aeris contemnunt talibus legi litis o poenis opus esset.

dei in liti

tam i

Iccirco quis i utatur legibus suae ferret hic enim est unus ex gradibus Christianae libertatis , ut Paulus ait Colossi in quod Christianus non est Graecus Iudaeus, Circumcisso, praestritum, Barbarus, Scytha, seruus, liber, sed omnia in omnibus Christus. Et Paulus Rom. xiii cosirmat Gentium leges, quando docet, Omnem porco statem esse a Deo, non solum apud Iudaeos, sed etiam apud Gentes. Item quod oportet nos subdi omni potesta, ii non solum Clitiistianae, sed etiam Gentili. Omnes tamen leges istam legem seruent, ut doceant, nemadmodum Paulus ait Rom. xiij. Laudare beneis factae punire inplesaeia. Et quam ouis durcores quando sint contra duotos, quam lex Mosis, o tamen prospterea sint in iustae.

60쪽

Haec ideo scribunttir, quia si

qui clamam confra conjmunes leges

de decimis, e suspendio ec similibus, unde ante aliquot annos exorta est se iditio Rusticorum, Tales clamator puniendi sunt, ut seditiosi Nos enim timere debemus omnes ciuiles luges cordinationes, ut Dci voluntatem dc Dellegem Salomon enim ait proaUerb. xvi Prophetia est in labris Re.gis,id est, qua potestas statuit aut mandat secundum leges di iura, seruandas nivi Dei ordinatio, de quo multa scribuntur u Om. Xiij. Hie etiam admonendi in hoomines, vicensus quos quis avra bet, fideliter persoluant, Et licet quidam contractiis grauent, tamen quis 'de. hitor eli ad tuendum, quia ec se obili auit, e obedientiam debet Magi

stratus, ut pax in terra nostra struetur, Quid enim non uel e Census aut aliud debitur uoluere aliud est, quam rapi nam e laomicidia procurare Preterea,