장음표시 사용
51쪽
47io. Illa considerabimus quae forinsecus admota nocent. Evacuationes subpressas. Oesophagi morbos praegressos Vel praesentes, quo inprimis pertinent inflammatio, suppuratio, absces his, induratio, eX- coriatio, spasmus diuturnus, paralysis, eXpansio saccisormis ,
concretio , degeneratio qUaeeumque atque ruptura. 40- Adjacentium partium Variarum Variae assectioneS, V. g. Pulmonum aliorumque organorum pectoris, Vertebrarum, AOrtae, Diaphragmatis, Hepatis Glandularum dorsalium &c.; quae quoVis modo agentes oesophagi actionem turbant, sequentur.
g. V. Inter illa, quae forinsecus admota nocent, imprimis resem debet abusus nonnullarum rerum non naturalium; praecipUehuc pertinent Cibi & POtUs acrioreS, aromatici, ut & glaciales , b qui deradendo mucum, rodendo internam tuni- cam, atque constringendo fibras musculares, adeo pos uni angustare tubi capacitatem, ut identidem major deglutiendi oriatur dissicultas: idem hoc a nimis fervide deglutitis exspectari debet. Inprimis autem nostro Inaso producendo militUm con
52쪽
ferre observantilr Polus Spirituosa acidi, austeri, qui non solum memorata modo acritate mala in oesophago producunt, sed etiam fluida ita eorrumpunt, ut praecipue systema glandulosum hinc patiatur : fere semper enim in cadaveribus illorum bibaculorum, qui spiritu Juniperi vel Vini suam vitam fustentari posse credunt, & his etiam fere solis altuatur, ventricultim valde contractum, naturali multo minore capacitate praeditum;& glandulas mesenterii obstructas atque induratas invenimus: eadem ergo ratione Oes phagus constringi, & glandulae huic adjacentes possunt indurari, ut harum potentiarum nocentiUm concursu noster Morbus producatur: quemadmodum prae ceteris docuit exemplum istud Aurigae Benthemensis infra adductum. Inter rerum non naturalium abusus referri hic
debet nimia Tabaei fumigatio, quae sui amatoribus quidquid Nostratium multi sibi & aliis obtrudere cupiant certissime plura damna, quam emolumenta, profert: in illis enim, qui salivam, ob irritationem glandularum hanc secernentium, copiosius in os assi uentem, continuo eXcernunt, privatur Corpus humore ad masticationem, deglutitionem & concoctionem valude necessario et in iis autem, qui salivam hanc fumo mixtam deglutiunt, acritate , qua inepta fit ad munera sua peragenda, variis modis nocet, rodit tunicas, obturat Vasorum eXhalantium Oscula, esiccat partes internas, & in insuetis systemanerVOsum ita turbat, ut veneni est cla ab hisce deliciis prima
53쪽
vice gustatis eXperiantur, quae & in assuetis non plane cessant, licet mitiora. Praeterea accedit huc, quod, dum de siccitate oris & excoriatione faucium conqueruntur, conviVae remedium quaerant in proVerbio ore Minoso bene fumature repetitur hoc tapius, Utuntur saepe vino crudo, inprimis rubro austero, strenue sua pocula hauriunt, ut abluantur partes exssiccatae &aridae fauces reficiantur, dum suo damno siepius postea experiantur , quod hoc , , in accensis ignibus ignis erat. Porro hic recenseri debent Corpora heterogenea deglutita,
mole vel acritate nociVa, quorum ergo nonnulla haerent in oesophago, & obturant canalem, ita, ut cita insequatur suffocatio, nisi apta instituta medendi ratione, sive per remedia, sive per instrumenta chirurgiea educatur hostis: alia apicibus suis sese tunicis infigunt, easque violenter atterunt, laedunt, pungunt, rodunt, inflammant, imo & perforant nonnumquam , inprimis si accedat fortior fibrarum ad sensum molesti& praeternaturalis stimuli contractio: qualis etiam persaepe metuendus a violentis remediis emeticis propinatis, aut ab applicatione instrumentorum propellentium, in quorum itaque usu summa requiritur prudentia, & plerumque palliando & exspectando certius tutiusque medela affertur, quam nimia sedulitate multa agitando, trudendo, propellendo.
54쪽
Evacuationes solitae suppressae ad nostrum Morbum generandum multum faciunt, inprimis Mensium, Haemorrhoidumque: hinc enim stipe fiunt congestiones & stagnationes humorum particulares; quod dum ad alias partes fieri quotidiana Observatio docet, non es , cur negemus fieri ad Gulam. Perspirabilis si supprimatur materies, fieri quoque potes , ut oriantur obstructiones in glandulis ipsius oesophagi vel ei adjacentibus, ipsisve ejus parietibus & organis vicinis, qLIM . aliquando sunt pertinaces, & in ipsas indurationes ind11solubiles abeunt ca . Anno 1786. die 12. Aprilis vidi Foeminam
Frisiacam triginta novem annorum, quae Ier totam Vitam prospera usa erat valetudine, sed quinque fanis infantibus gaudens filiam suam natu majorem sexdecim annorum, eX suppressione mensium, deglutitione impedita laborantem , anno praeterito e vivis raptam retulit, ipsa elapso tunc dimidio anno magnum subierat frigus, pos quod sentiebat dissicilem alimentorum inventriculum descensum: resistentia, quae iter ingerendorum retardabat, erat prope cardiam, & sensim major evadebat ac molestior. A Chirurgo quodam auxilium petiit, qui mali causam
55쪽
sain derivabat a muco tenaci obsidente ventriculi orificium&ideo praescripsit vomitorium, pos cujus assumtionem jussit, ut aegrota ingereret ingentem quantiatem aquae tepidae: consilium hoc in usum fuit vocatum, sed sine optato eUentu; cum nausea enim oriebantur insignes anXietates circa praecordia, & parum ingestae aquae evacuari potuit, licet ventriculus saepius conVelleretur. Ab hocce Uiro ejusque medicamentis ergo nUllum solamen accipiens pro tempore sese fato suo tradidit: increscentibus vero molestiis in assumtione alimentorum, usa fuit
consilio vel , eiulae vel Medicastri perinde est utrum hominum genus fuerit, Utrumque enim Medecinae pestis est: hoc consa lium consistebat in eo , ut aliquoties de die assumeret dossincertam Spiritus Juniperi amari: Quod remedium, dicam potius Venennm in hoc casu , ultra quatuordecim dies continuavit, maximo cum suo detrimento, nam inde malum ita increvit , ut jam in miserrimam redacta esset conditionem, sic ut
omnibus solidis iter jam penitus denegaretur, imo lac dulce vel jusculum tenue saepius haereret ad obstaculum, & cum muco tenaci redire cogeretur, aliquando tamen sine multa molestia transiret in ventriculum: habitus Corporis jam valde macilentus erat, VeXabatur subinde anxietatibus circa pectus & doloribus ad Cardiam, etiamsi nulla conamina perficeret ad ingerendum cibum: menses ipsi regulariter, sed parce, fluebant, at Vus erat clausa, pulsus bonus, respiratio satis bene etiam peragebatur. G a Men.
56쪽
Mense Aprili ad incitas fere redacta consilium tandem rationalis cujusdam Medici sumsit, qui causam mali in indiuratione cardiae ponens, post infaustam factam prognosin, praescripsit diaetam tenuem, eupeptam & euchymam, cautelam a refrigerio, &medicamenta resolventia nonnulla, sed, uti facile erat praeVidere, nimis sero, quum paucos post dies patrios lar*s repetens, apud suos brevi mortua sit. Patet in hoc casu, probabiliter refrigerium nimium fuisse causam perspirationis suppressae atque repulsionis & stagnationis humorum acrium ad hasce partes; & Videtur quoque verosimile, si haec AEgrota in initio mali ad idoneum confugisset Medicum, quod forsan in sanitatem potuisset restitui; dum, post imprudentem usum Vomitorii , atque nocivam assumptionem spiritus Juniperi ad pessimum statum jam delata fuerit, priusquam justam medelam quaesiverit aut eXperta fuerit: quod frequentissime fieri in hoc morbo, merito querentes audimus Praeticos, ad quos dum sero nimis accedunt aegri plerumque etiam
oesophagi Inflammationem angustiam cavi ejus producere posse certum est, adsunt enim tensio & tumor partium praeternaturalis, praeterea dolor immanis blandissimorum etiam assum-
57쪽
tionem non fert, ad quaevis deglutiendi conamina auctus, ita ut ad ipsius salivae, etiam vel blandissimi olei olivarum adtactum spasmi exoriantur dolorifici admodum. Si in abscessima abeat inflammatio, donec rumpatur, hujus mole saepe penitUs' clauditnr, si1c Clar. VAN DOEUEREN mectim communicaVit, se Groningae vidisse dysphagiam lethalem a collectione puris inter spinae vertebrarum corpora atque inferiorem pharyngis superioremque oesophagi partem: non raro autem fit, ut ea in indurationem terminetur, unde fibrarum inertia atque ineptitudo ad propellendum id, quod debet ingeri, incras alio parietum , concretio parietum inter se Vel cum adjacentibus partibus, quibus fieri potes , ut vita sub multis miseriis per aliquod tempus protracta) tota substantia tunicarum oesophagi degeneret, exedatur, imo & per retUr. Licet morbus ille rarius occurrat, ejusque pertractatio forte ideo ab omnibus fere Systematicis sit omissa , vel ubi de angina inflammatoria agunt, in transitu de eo mentionem faciunt a , inflammationem tamen veram. in Oesophago oriri poste, talesque post: se relinquere sequelas, non tantum a priori eX magno nervorum Vasiorumque numero, quibus instructa haec pars est, & ei violentissimis ac frequentibus occasionalibus ,. quibus
58쪽
exposita est, causis eVincitur; sed etiam experientia omne de hujus rei veritate dubium tollit, quum a G A LENO non modo
jam descripta sit ab aliique ex profes , de eo egerint, ct sed &
side dignissimo Praeceptoris V AN DOR VEREN testimonio mihi constet, quater sibi hanc inflammationem occurrish, scilicet 'bis Groningae semel in Viro & semel in Foemina, & toties Lugduni Batavorum; in Foemina gravida hoc morbo correpta, itidemque in alia: quas copiosa V: S. & aliis, quae requirebantur, antiphlogisticis omnes in sanitatem restituit, de ita quidem ut ea, quae graVida erat, apto partus tempore sanum pepererit infantem. Memini, me ipsum ante aliquot annos, postquana Fratri carissimo scarlatina febre maligna exstincto, perpetuo adstiteram, inflammatione in faucibus loco magis inferiora versus, quam qui in angina inflammatoria Occupatur correptum esse, comitantibus dolore acerrimo , febre continua acuta cum delirio satis valido, dum plenarie eram privatus potentia nixum deglutitionis edbndi: abibat malum hoc in suppurationem, ita, ut abscessus formatus doloris quidem ac febris asserret remissionem, sed omnium seque potulentorum ac esculentorum transsitum impediret: rupto autem eo, & eructata magna puris quantitate, sensim sensimque pristinum oesophagus recu
59쪽
peravit vigorem, quo & adhucd tum laetus gaudeo Non autem semper ita felicibus nobis esse licet, talis enim abscessus saepe aliam sibi quaerit viam, ae perforat tunicas oesophagi, ita ut eXteriora versus rumpatur; Uel, quod frequentius fit, abit in indurationes indissolubiles, scirrhosas, ipsamVe gangraenam: & licet talis abscessus feliciter rumpatur, atqUe materies purulenta evacuetur per Os, fieri tamen potes , Ut aperturae factae remaneant, aut cicatrices majores formentur, quae viam quodammodo primo angustant, deinde autem perpetua assumtorum irritatione increscant, & plenariam tandem producant Obturationem Canalis ad Vitam adeo necessarii. Ubi a sola sensilitate nimia post hunc morbum remanente transitus alimentorum negari quoque aliquando observatum est b J. Excoriationes internae tunicae vel a decidente crusta aphto
sa quod saepius sit, vel a defectu muci viam lubricantis,
vel ab ingestis nimia mole, scabritie, fervore, rosione, austeritate aut acritate peccantibus productae, similia possunt pro stare effecta. Spasmum diuturnum depulsionem ciborum impossibilem reddere posse, nemo dubitabit, qui modo observavit, quam dif
60쪽
sicile sit, foeminis hystericis in paroXysmo remedia exhibere, propter validam, quae tunc locum habet, oesophagi constrictionem, tam Vehementem, Ut longo etiam post paroxysmum tempore de sensu globi in faucibus haerentis conquerantur: Asicinatio liquidorum in Hydrophobia correptis videtur propter eamdem inprimis causam nullatenus admitti a . Exstant
etiam observationes spasinorum oesophagi diuturnorum, quae Viam alimentis versus ventriculum praecludunt Clarissi-mUS Praeceptor N. G. oos TERDYK in Praelectionibus Practicis de morbis oesophagi agens nobiscum communicavit, se Vidisse talem oesophagi spasmum duodecim dies durantem sine aliqua remissione. Novi Virginem, quae aliquando absque praegressa manifesta causa nihil, aliquando summa cum prudentia blandiora & modico calore praedita, transmittere per Oe phagum potes , aliquando autem in comedendis acrioribus alimentis etiamque calidioribus aromaticis nullam difficultatem sentit. Contrarium huic recensendum vitium, scilicet Aloniam ¶lysin fibrarum muscularium Oesophagi tunicam constituentium, Ueteres jam descripserunt: Clarissimus I. FRE1ND in