장음표시 사용
611쪽
Uasqueet, est eiusmodi dantur esse sin Oenergumenis de arreptitiis hominibus, qui ab alio quam ab Angelo fieri non possunt. ergo euidenter ex illis colligitur esse aliquos Angelos. antecedens prob rur, quia homines arreptiiij solent loqui variis linguis, blasphaemare, futura praedicere. haec autem fieri non possunt a Deo , qui mentiri de blasphaemare non potest, nec ab ipsis arreptilijs qui videntur haec facere, quia ipsi ut plurimum sunt idiotae, scientiarum 8c linguarum imperiti. ergo necessario fiunt a malis Angelis, siue a Daemonious,qui ista in humanis corporibus operantur. ergo dari Angelos naturali ratione conuinci potest. Hoc argumentum est quidem probabile, non tamen Angelos in rerum natura dari euincit; non enim euides est effectiis eiusmodi non posse fieri ab animabux separatis nam ad effectus illos producendos,
ad summum tria requiruntur primum,peritia linguarum. secundum, vis mouendi vocis instiumenta. tertium, Voluntas mentiendi, aut male agendi. ac primo, certum est animas separatas interdum callere
varias linguas, quas in hac vita didicerunt. secundo, certum est habere saepissime voluntatem male agendi. 5: tandem probabilius est habere vim mouendi corpora; quamuis enim id neget D. Thomas I. pari.quaest. IIO.art.' .ad 3.&quaei LII7.art. . multi tame alij,& verius, cum Scoto assirmant. Qima attinet ad praedictionem futurorum,
Angeli non possunt futura certo praedicere, sed tantes coni j ciendo;
AESTIO DUODECIM Nirum omnes Angeli disserant L cie.
Diuus Thomas i parte quaestione ueo. contendit omnes specie differre. scituuntur illum eius discipuli, quorum aliqui non tantum de facto id verum esse censent, verum etiam de potentia .., . absoluta,ita ut negent per diuinam potentiam possc plures in eadem , 'e. . . . 1ecie creari. ita inter alios Cajetanus ad locum citaturis.Thom de e ente & essentia capite 4. quaest. 7. Contra sentiunt communiter alii; ut Scotus in a. distinet.3. quaeae mirarias 'τ. de post ipsum omnes eius discipuli. s. Bo uentura ibidem pari.I. 'art. i. quaest. I. qui relatam D.Thomae tentiam temeritatis arguit, Mensia A.pari. M.1.Durindus,Marsilius,Carthusianus,Gabris,M-
612쪽
Serti μανι chardus gentilis noster, Henricus, Albertus Magnus, di alii , imo Henricus & Richardus testantur Diui Thomae sententiam damia c.issis a sisti. tam fuisse Parisiis ab Episcopo Stephano & Sorbonicis Doctori mςAE ni se sed hi authores non consentiunt, utrum omnes Angeli sint ρ' - -sipeciei, an veto aliqui tantum. Alensis, Carthusanus, de Gabriel, volunt aliquos reperiri diuersae specieL contra vero S. Bona- uentura, Albertus Magnus, di alij, contendunt Omnes, ruscunque sint hyerarchiae & ordinis, solo numero differre, M consequentet eiusdem esse specita scotus rem incertam esse ait.
I II. Dico primo. non repugnat esse plures Angelos sub eadem sp
uri. ει- Probatur primὁ cit Aristotele, qui clare docet omne uniuersala ,-- posse esse simul in pluribus, ut patet ex 7. Metaphysices textu 1 I. ubi contra Idaeas Platonicas di ens, ait, nullam substantiam aestu per se Lbsistentem, seu ut ille loquitur se Maram ,esse simul in pluribus. at vero uniuersale&comune debere rise simul in pluribus.in sero,Ergo ex mente Aristotelis uniuersale debet saltem posse habere fura in diuidua, di quidem simul. explicatur, de probatur ulteri*s assertio ratione qua utitur Philosophus eo textu. omne uniuersale necessatio in suo conceptu includit duo ; primum, ut sit plurium quocum que modo, siue actu, siue potentia, suae per non repugnantiam ἱ secundum, ut sit simul plurium. sed species est uniuersalis. ergo debet esse plurium, & simul plurium, potentia,vel actu. minor certa est,spe cies enim est, ut ex quaest. nostris Logicis suppono,uniuersale. maior patet ex definitione uniuersalis ab Aristotele tradita, qua definitur
unum aptum esse in multis. iConfirmatur ex eodem, primo coeli textus O. dicente, omniat
halent formam misteriem, hoc est, ut clare patet ex textu,quae habent materiam distinguibilem a differentiis & contrahentibus rationibus, eorum aut Iunt, aut esepoliant plurasintdaria; quod sine dubio inteuligitur, quantum est ex parte naturae, quamuis ex dcseetia causae materialis, aut essicientis, aliquando impediatur quominus singularia illa multa sint, vi ipse aperte docet in eodem discursu. Hinc Probatur secundo conclusio ratione. ut aliquid sit vere tale,debet illi vere conuenire eius definitio, exempli gratia, ut sit vere homo,de bet illi vere conuenire definitio hominis. ergo ad hoc ut aliquid sit vere uniuersale, debet illi vere conuenire demitio uniuersalis. sed definitio uniuersalis est, aptum, saltem per non repugnantiam, esse in pluribus. ergo quod vere non est aptum, saltem per non repugnantiam , ut sit in pluribus, non est ver uniuetiale, neque vere abstrahis bile. ergo si natura Dcisca cuiuscunque Angeli non possit esse in pluribus, non erit uniuersilis. ex quo excluditur quorundam Tho-- - Πustarum responsio, qui volunt tuturam cuiuscunque Angeli possu Cooste
613쪽
dici specificam, quia est communicabilis pluribus logice, idest per intellectum, quamuis physice, id est a parte rei, communic*ri non possit. excluditur, inquam, multipliciter. primo, quia peccat abusa vocis; quod enim est communicabile logice, est communicabile virtute Dei. secundo, quia sic natura Angeli non potest dici communicabi- . 'lis multis, praedicabilis de multis uni voce, sed tantuna aequivoce; esset enim praedicabilis de pluribus indiuiduis, quorum unum esset reale , caetera autem ficta, vel appreliensa tantum. Confirmatur ex Ioanne de Colonia in suis quaestionibus in Sco- I--, d. citi. tum quaest. 29. sicut se habet genus ad speciem, ita se habet species ad indiuidua. sed omne genus est multiplicabile in species, cum diuidatur per oppositas disterentias. ergo similiter species erit multiplicabi-bilis in indiuidua. Confirmatur secundo ex eodem; quia si species non esset multiplicabilis in plura indiuidua, tunc totum ambitum speciei adaequaret . unum iudiuiduum , & cum species ad individuum comparetur, sicut totum uniuersale ad partem, sequeretur quod pars esset aequalis totati , & quod species esset individuum. Dices. quae possunt conuenire specie & differre numero, debent habere materiam. sed Angeli non possunt habere. ergo &c. maiorem probant Thomistae , quia materia est principium indiuiduatio.
Respodeo falsam esse maiorem,falsumque praeterea esse materiam esse principium indiuiduationis,ut superius probatum est. & sane,velint nolint Thomistae, fateantur necesse est Gabrielem,& singulos Angelos , indiuiduos esse,&non per materiam confirmatur, quia sicut forma est communis, ita Sc materia. ergo necesse est assignare aliquid, per quod ipsa materia reddatur haec, & singularis. confirmatur secundo a Ioanne de Colonia loco citato, hoc pacto. Abgo a quores habet esse imperfectissimum G potentiale, non habet se m eo leti mam aEctualitatem ed a materia res habet esse imperfectissimum est potentiale, cum sit infimum in generessistantiae. erstoc, c. confirmatur dc-
nique in eodem i quia, Si materia esset causa muιuιauatιonM,Iequeretur aiduasionis. quod omnia quae hae ne eandem materiam essent idem numero.'tunc ignis primo corruptus, e aei'apost generata, cum habeant eandem materiam, essent idem numero; quod es a um.
Dico secundὀ.defacto plures Angeli sunt eiusdem speciei, nec ve- I V. rum est omnes disserre specie. Probatur primo, quia si singuli suam speciem constituunt, sequeretur multas species periisse, nimirum tot quot sunt daemones Patres L D. M autem repugnare dicunt diuinae bonitati quod una species tota
dat a suo suis , α propterea Christum appraebendisse semen Abrahae,cee ij
614쪽
id est hominem factum quia tota species humana perierat. ratio nulla esset, si singuli Angeli species constituerent, quia multae sp cies periissent ; & cum magna sit multitudo daemonum , multitudo specierum excidisset a fine, quod repugnat diutiue bonitata videS.Augustinum in Enchiridio capite 19 6c alios. 1. Pratatis. Probatur secundo, quia si omnes Angeli specie digerunt, cum sine innumerae species Angelorum , & semper species alia atque alia per .
sectiores sint, sequeretur innumeris partibusprimam speciem distare ab ultima, & Cnristum, seu hominem squia de utroque Psines intelligi potest in non paulominus minutum ab Angelis , led multo ma xime, & infinitis prope partibus distare a primo Angelo.
r Probatur denique, quia in Anselis cernitur perfecta sociαrara tione charitatis. perfecta autem esse non potest inter tot species erga
debent plures esse eiu sdem speciei. Dices. indiuidua multiplicantur propter conseniation speciei ergo non est opus pluribus indiuiduis sub eadem specla, in Angelas incorruptibilibus. Diatis. Resbondeo, illam quidem causam esse in corruptibilibus, nequa tamen solam, sed propter bonitatem Dei declarandam de munificentiam, indiuiduorum dari multiplicationem. quot patet in coelia, quamuis enim multi planetas septem disserte specie dicant, nemo i men asseruit omnes itellas firmamenti specie differre. ergo saltem stellae quae fixae dicuntur,multiplicantur, Mnoti ob conseruationem
jeciei. Dico tertio. Omnes Angeli sunt eiusdem specisi
σὸν is. Probatur primo ex Patribus, quonam haec est fere unanimis sen-j I A. si iunt S. Athanasius quaest. 4. ad Antiochum; Vna,s. -- filia. inquit, C eadems essentia Angelorum, sicut etiam se est essentia molium. 5 qtiaest 8. Substantia certe, it hominum,sies Angelor , s. Γ mascenis. est na. S. Damascenus, qui quamuis lib. a. de fide hac de re dubitauerit, tamen lib. primarum institutionum cap. 3 o.sic loquitur.Inte n- dum est eas quaesola indiuidua continent steries infimas e cari.
cuiusmodisunt Angeliu, homo, equus. de lib. a. Cur Dein homo 2I. r. 3on . Omnes, inquit, Angelisunt inius naturae. S. Basilius lib. 3. contra Eunomium non longe a principio, si inquit in omnes , ut appera tionu Unitis, sic etiam ejusdemseunt naturae interse. attamen alij imorum gentibus praepositi unt, alij merosidetiamsingulos eonsequuntur. Minfra; Nam quemadmodum Angelorum alius princeps, aliusfuditus, m tamen omnes Angeli natiWaiunt, oe in dignitate quaedam diuersitas, in natura ero communitas est. Sic profecto O. Spiritvi sanctus &c. α Epist. I r. circa medium, ait Arrianos non recte ex eo quod Christus dicit, Patre arbitrari patrem esse filio maiorem sondum naturam Digitigod by Coos e
615쪽
ea runt quae qu em sunt hyecisi, Pater mero per colyationem dictus est sitio maior, eonse tur filium paret es hominum. S. Gregorius Nattan- S. Gref. Mas; Eenus carmine In:laudein viginitatis, non procul ab initio, via de Angelis agens, Mettura, inquit, est omniatu, na.&ne in Patrum sententi j scitandis longior sim , videri poterunt S. Dionysius cap. M. Coelisis Hyerarchiae, S. Gregorius Nyssenus in lib. de opificio cap. I .&alij, qui in eadem sunt sententia. ex quo colligitur optime dii se Al
binum Magnum hane nostia sententiam Sanctu congruere. Probatur secundo ratione. omnes Angeli conueniunt in gradu . Gud. 'aam:
intellectivo, nec tantum in gradu nudo, sed etiam in modo cognoscendi. ergo nulla est ratio cur dicantur specie differre. Confirmatur,quia in Angelis nihil reperitur quod possit impedite quo minus sint eiusdems ciei. nam ordines & hyerarchiae, vel ad statuita Dei dona, vel ad politiam, vel denique ad institutam Dei voluntatem referri possunt, ut quoniam ad diuersa ministeria Angstos condiderit, ideo diuersas proprietates & vires concesserit. eodem modo respondendum est ei, qui ex eo quod sint alij aliis perfectiores. & alii alios illustrem,concludere vellet distingui specie;haec enim omnia cernuntur in hominibus manente identitate specifica.
An detur ens rationis. E licat Inarura entis realis, eiusdem proprietatibus, principiis,
ac speciebus, agendum nobis est de ente rationis,cum eius etiam tractatio ad metaphysicam pertineat,euius munus est non solum agere de principijs&passionibus entis realis, sed etiam de ente quod fit in simili munem entis realis, non quidem ut de proprio obiecto, sed ut illud ad obie excludat, α 'taeclarara eius natura,ostendat melius naturam entis realis. Qisim ainem primo, an detur ena rationis. Quae quaestio ut intelligatur, explicandum est quid intelligatur nomine entis rationis. Viautem ea cetur, quid significet taee vox, ens rationis, oportet primo Mem quid sibi velint haec nomina, ens,&,ratio. Ens dicitur a verbo substantiao iii ,&s nificat illlud omn. quod quomodocunque est, vel in se, ut substantiae, vel in alio, ut M. cidens.Ratio idem est quod ea pars rationalis animet qua intelligimus, hoc est ρο nua intellaru . nomen igitur entis rationis significabiτ
616쪽
Wς ρω- illud ens,quod vel in ratione, vel per rationem aliqv. -- est.prae eipue vero significat omne illud quod intellectui tanquam subiecto innarret; cuius generis fiant species intelligibiles, de habitus, quq in. tellectui inli rent, in eoque iubiectantur , sicut in lacte subiectitur albedo. pr ter hete, dicitur ens rationis illud quodnullum aliud haciat, neenabere potest esse, eter obiectivum in intellectu, o Cenis rarus, Hircoceruus, Chymaera &α quae neque sent extra intellectiam alicubi , neque in intellectu ipso inhaerent ut accidentia realia , ex eoque solum habent esse , quod illi obij ciamur. vltimὰ dicitur ens rationis, illud quod resultat ex aliqua opera. tione, quae non habet vim producendLens reale, ut relationes quas dicimus rationis. Porro nomen entis cationis in duabus vltimis signi. ficationibus a nobis usurpabitur dumtaxat in hac disputatione Mente
Quaerimus autem an detur in penultima praesertim significatione nam virum in ultima detur, ex illa quaestione pendet, qua disistatur an ex operationibus intellectus, voluntatas,disimilium potentiarum, resultent in rebus cognitis,volitis,&c.relationes intellecti,volui,&c. de qua re satis multa in appendice ad obiectum Logicae diximus. II. Negant quidam recentiores, qui pro se citant, sed perperam, quoLN PM Hi1ui dam Nominales,ut Albertum de Saxonia, Gabrielem, & alios. comtraria tamen sententia aliorum communis admittit dari ens rationis, omis . in illo sensia quo de eo disputamus. ita sentiunt Auerroes . Metapiu' - -- comm. r. & trach. E. Metapli. Avicenna cap. i. suae Logicae, Sanctus Thomas . Metaph. lect. .&I .paLquaest. 6.art. .ad 2. oc I. LO. quaest. 8.art. .ad 3. 5 opus c. 2. cap. I. Scotus in quodlibetis quaest. I. 5 in .dillinct .i. Mayronius nos fer in quodlibetis quaest.7.puncto 2 O. &q. 9.qui ait se diu aduersatum fuisse, vi tamen rationis coachium admisisse. ex recentioribus,noster Baliareus quaest. 8. prooemiali Logicae se fui. Smigletius to m. i.suae Logicae disput. i. Uallius,Fonseca,Suarius, Rublus, Hurtadus, Con imbricenses, &alij; cum quibus Dicendum est dariens rationis de quo disputamus, id est dariens,
turis . dari res in intellectu.
Probatur primo assertio ex Philosepho 4. metapla textu α. ubiis ait ipsim non ens posse dici ens.non potis autem dici ens reale. ergo rationis.&3.metaph. textu Lo. ubi docet aliquid esse scibile& intelligibile, quia solum scientia &intelle stus versari possunt circa illud. M6.metaph. cap. 3. ait entium aliud esse rei, aliud vero quod consequa-
ne pruin Probatur seciando ratione, M primo quidem a priori,Muintellο-
617쪽
PARs TERTIA. M Est Io DECIMA TERTIA. 4c etiis noster quamdiu est in corpore, rerum naturas, & praesertimea- penta4- M. rum quae sine materin sunt, non cognoscit eo modo quo fiant ex quo fit ut cum vult illas apprehendere,cogatur concipere ad mod um rerum aliarum vas proprie intelligit, & sic multa fingit, quae in re quam cognoscere vult non insem, sed quae tamen propter quandam, ut ita dicam, similitudinem de proportionem nos in aliquam eorum cognitionem perducunt. exempli causa,Angelos ut sunt non cognos cimus, ergo quia immortales sunt, neque unquam senescunt, eos nobis adolescentum specie de imagine figuramus, quibus, ad indicandam celeritatem vel motus, vesintellit tiae, alo assingimus. hoe igitur figmentum, quod non est, sed fingimus esse. est ens rationis, quo deuenimus in aliquam cognitionem Angeli. Probatur tertio etiam a priori, ex foecunditate intelle no- MM HLAE.stri, cum aliqua tamen imperfectione coniuncta ; quia intellectus cum apprehendit res repugnantes, Potest illas simul coniungere, Beconcipere sieut unum quidpiam. exempli gratia, qui apprehendit hominem de equum separatim, quamuis homo dc equua repugnent, quia homo est animal rationale, equus irrationale, tamen potest hominem cum equo componere, non tamen secundum id quo repugnant, de fingere lemivirumque bouemamibouemque virum. Probatur denique conclusio hoc pacto. qui negant ens rationis, Ἀνώ. . vel intelligunt quod negant, vel non intelligunt. si non intelligunt, quomodo possunt de eo nobiscum disputaret si intelligunt, ergo faciunt ens rationis. probatur consequentia. esse entis rationis, estim telligi, de tum fit cum intelligitur. ergo qui intelligit ens rationis,fi
Uerum objiciunt primo aduersarij. potentia intellectiva est po- 1 v.
tentia realis. ergo obiectum ipsius debet esse reale. confirmant pri- ε- me fumis, quia potentia non fertur extra suum obieetiim. sed obiectum potentiae intellectivae est ens reale. ergo non potest ferri in illud quod non sit ens reale. confirmant secundo, quia esse intelligibilevit proprietas entis realis. ergo non potest conuenire enti quod non sit reale. confirmant tertio , quia quando intelligitur ens rationis, vel huic intellectioni res,ondet aliquid in te, vel nihil. si aliquid, erro est ens reale, cum nimisit extra intellectum quod non fit ens re e. si nihil, ergo ens rationis est nihil. denique confirmant,quia nihil est in intellectu, ut eolligimus ex Aristotele secundo poster. cap. vltimo,quod non praefuit in sensu. sed in sensi non praefuit ens rationis ergo neque potest esse in intellectu. dc consequenter non datur. Respondeo duplex esse obiectum intellectus nostri. motivum'.
unum, terminatiuum alterum, ut optime notant Scotus, Mayronius,
Hetrua: ,δc alij veteres. obtestammotium, est illud quod vel pro-
618쪽
io SELECT. DISPUT. PHILOSOPHI C.
ducendo speciem sui per se movet intellectium, vel aptum est per seu,t. .L.M minaxiuum, est illud quod non producit speciem, neque
in E is, in ii. mouet, aut aptum est natura sua mouere, ted tesminat intellectio- σων ex μειε. nena causarum per speciem alterius; dc hoc alio nbmine dicitur obiectum secundarium. Motiuum quod etiam dicitur primarium) semper debet esse reale ; terminatiuum vero non est necessario reale. de hoc patet experientia, quia per formas reales, quae sint obiecta pri- maria. intelligimus negationes&priuationes. quare in forma ada gumentum negatur consequentia , obiectum enim intellectus abso-1blute Ze generaliter acceptum, complectitur motivum & terminatiuum, ac proinde non est necesse ut semper sit reale. ad primam confirmationem , respondeo obiectum intellectus motivum esse reale, non autem terminatiuum ad secundam, di eo intelligibilitatem esse duplicem, motivam, & rerminati m. motiva, est proprietas entis realis. terminatiua, conuenit enti rationis,dc non enti. Ad tertiam, dico intellectui, quando intelligit instationis . respondere duplex obiectum, motivum, & terminatiuum; in re quidem hoc est reale
motivum, non reale autem terminativum. Ad ultimam,dico antecedens esse intelligendum, non de re formaliterquam intelligimus tunc enim nimis prctaret sed de re per quam intelligimus, de veluti manu ducimur in cognitionem alterius, ut patet. non enim est necesse ut Deus, exempli gratia, sit res quae sensu percipitar, ad hoc via nobis intelligatur, sed latis est ut sensati sint aliqui effectus, aut sensatae aliquae res, ex quibus in Dei cognitionem venimus. Obijciunt secund5,ens rationis non posse habere causam produ- etivam , & consequenter non dari; quod enim aliquo modo non roducitur, certum est non esse. antecedens probant, quia si quam aberet causam productivam, maxime intellectam sed intellectus non potest esse ei ascausa, cum enim sit causa realis, producere non potest nisi effectum realem. ergo nullam habere potest causam productivam. confirmant,quia ad productionem entis rationis,vel concurrit Deus, vel non concurrit. si concurrit, ergo ens rationis est aliquid reale, quia concursu Dei pro termino semper habet aliquid reale. si non concurrit, ergo em rationis non producitur, di pre consequens nihil est. Respondeo, ex Thomissis soncinatem f. metapla quaest. I s. videri concedere ens rationis non habere causam ; cui adai potest Pstrus Niger in Clypeo, ubi negat ens rationis fieri. in eo tamen sensu intelligendos puto hos authores, ut nihil aliud velint, quam in productione entis rationis non reperiri caulam, quae exerceat Veram de . realem causiditatem circa illud Vin quo etiam sensu comedendum est causian entia rationis non esse realem, non quod illud a quo ens rationis Duiliaco by Coosl
619쪽
tionis producitur non sit reale, sed quod n qn producatur ab eo per realemessicientiam. qui modus loquendi optimus est, &solet ab alijs
explicari per denominationem extrinsecam. Dicunt enim ens rationis habere causam realem per denominationem extrinsecam, quia vide lieet aliquid reale versatur circa illud, ipsumque producit, non autemper denominationem intrinsecam, quae sit a causalitate & reali actione recepta in re quae producitur, haec enim actio realis inente rationis, inquiunt, non datur. In forma ergo ad argumentum, negandum est cum Scoto in i . dist. 36. quaest. unica, & dist. s. quaest. etiam uni- ScN-.ca, D. Thoma . Metaph. lect. 4. &Opust. 2. initio, ens rationis D. T--.
non habere causam productivam. Ad probationem antecedentis, dico intellectum solum esse causam realem respectu sui actus,respectu
vero entis rationis, non esse causam realem formaliter, sed solum materialiter. Ad confirmationem dico ad productionem entis rationis concurrere Deum , non minus quam concurrat intellectus noster; concursum tamen illum ex parte entis rationis non esse quid realiu sed
tantum ex parte actus alicujus realis, ad cujusproductionem sequi ist&resultat ens rationis. Et hoc mirum non ea, Deus enim accomodare debet concursum suum ut entia ipsa postulant. O bjiciunt terti b, inter ens & non ens non dari medium, quia sentcontradictoria, & per consequens nullum medium admittentia. Ergo vel ens rationis est ens, vel est non ens . si ens, ergo reale ; nihil enim contradictorie opponitur non enti, nisi ens reale. sinonens, ergo neque est ens rationis, sed plane nihil. Respondeo, hoc argumentum egregie solui a Scoto in quodlibe- s .iis. tis quaest. 3. ubi subtili sumemore sito docet ens accipi tripliciter, communissime videlicet, communiter, &strictissime. Communissime accipitur, cum inuoluit entia rationis , in quo sensu optime docci ens esse objectum intellectus. Communiter, cum comprehendit tantum
omne illud quod habet esse reale. Strictissime, cum significat solum id quod est ens per se,&non entis ens, qualis est substantia. Cuili bete ψ ita significatione accepto, si apponatur nota neMuom statim-o, i ii:ii licto iiiiii io si Milpiatur e primo modo,nihil riseris uoamnse aut ens communissime sumptum, aut non ens absolute, hoc est plane nihil ; & in hac acceptione ens
rationis continetur sub ente. si accipiatur secundo aut tertio modo, ens rationis est non ens ; imo etiam tertio modo accidens reale est non ens. Ex his habetur clara solutio argumenti . l:
Objicies quartὀ. quod non potest praedicari deente reali. est omnino n ihil. sed is est ens rationis ; non enim dici potest de ente reali, ii cum ab ipso differat plusquam genere.
Respondeo duobus modis aliquid de altero praedicari. primo, per
620쪽
modum termini absoluti,& in quid, ut de homine predicatur animal secundo, per modum termini connotativi, di in quale. primo modo, ens rationis non potest praedicari deente reali, secundo vero potest
α ratio huius rei est, quia quando praedicamus aliquid secun)o modo, non est sensus, id quod subjicitur esse id quod praedicatur, ut est in prima praedicatione, sed sensus est, rem quae subjicitur habete in sex quae praedicatur,aut rem quae subjicitur x praedicatur aliquo mordo conuenire. ita accidens dicitur de substantia.
I C Icut multiplex est ens reale,ita multiplex quoque est ens rationis, o quod ens reale aliqua ratione imitatur. & quemadmodum ens reale non potest adaequa te perfecte cognosci cognitione distinctii, nisi cognoscantur genera in quae diuiditur ; ita ens rationis persectὸ nec percipi nec describi potest, nisi prius consideremur genera in quae distribuitur.
IL Dicendum ergo est primo, ens rationis prima adaequata maxime Prima e- Φ. que per se diuisione, diuidi in ens rationis positiuum, &negativum. ut haec assertio intelligatur, duo notanda sunt. primum est, in aliquo sensu omnia entia rationis esse negationes, quatenus videlicet nihil sunt reale.&apprehenduntur per modum entis; sed non accipitur hac ratione, quando dicitur esse gentis quoddamentis rationis. secum dum est, entia rationis positiva, ut relationes, & entia fictilia, & neingationes ac priuationes, non in eo differre, quod priora concipiantur Vt entia, posteriora ut non entia; est enim natura omnis entis rationis, ut exigat concipi ad modum entis, cum sit aliquo modo ens; sed in eo discrepant, quod in postiuis id quod denominatur concipi. habet similitudinem aliqualem cum aliquo ente reali positivo ; in negati uis Vero, id quod denominatur concipi, est vel pura negatio, vel priuatio. hoc praenotato μβάνω. Probatur nullo negotio conclusio, quia haec diuisio pertinet ad maximam oppositionem quae in rerum natura reperiri potest, nempe ad contradictoriam, quae non admittit aliquod medium , ergo est