장음표시 사용
591쪽
ν Aiis et Ex Tt A. M'sTIO s EXTA. , , immanitas. ergo in Christo humanitas non dependet a Uerlκλ. Respondeo negando primum antecedens. ad probationem , concedo antecedens, nego consequentiam. ad probationem consequentiae responderi potest, verum quidem esse rationes reales quas humanitas habet dimissa a Verbo, tam effraces esse ad illius conseruationem in Verbo, qua extra illud. sed tamen quando est unita Veibo,boe habet, quod sit dependens a Verbo, di illi unita, quod non habet quando est dimissa a Verbo; ac proinde quando est dimissa, habet id quod requiritiar ad rationem persenae, non quando est unita. ' 'Ad confirmationem, respondeo distinguendo hane propositio- Mnem, humanitas non dependet a Verbo nisi in ratione suppositi. nisi in ratione suppositi creati, nego antecedens; stippositi increati & diuini, concedo antecedens. infertur, eigo Verbum debet escere in inanitate quodsippofrumcormaturale. si intelligatur quod debeat illud solum, & eodem modo essi re,nego comequentiam,quia eonnaturale lappositum non ficie hominem filium Dei,suppositum , diuinum faeit. Verum quidem est quod suppositum diuinum eo stituit personam, sed tamen non constituit eodem modo, sed unumquodque suo modo.
Objicies decimb. si ideo humanitas Christi non est petiana, quia, ιvnitur Verbo,sequitur neq; Verbum ipsem esse per iram,quia etiam
Respondeo, Verbum n viari cum dependentia, ut vesturhu- ,- ν.
Instabundi, Neque humanitas unitur cum devendentia, quia humanitas ad existendum non exigit uniri alteri supposito, aut alicui ' i
Respondeo,non exigere quidem ad existendum connaturali modo, sed ad existendum modo super turali. Deinde iam sepius diximus aliter philosophandum esse de humanitate,&eius connaturali supposito, aliter de supposito diuino.Quaeres quidnam senserit Philosophus hae in te. v. Respodeo,certissimum esse Philosophum non agnouisse absiste mmmodalemaduersi nam, ut constat ex supradictis, &fitentur 'aduersari j Ad --ἡ - , defaeor ingeniam em hac in re grauiter errasse s existimauit erum naturam existentem & suppositum esse unum & idem re 3c ratione. ideoque Arium , Sabellium, Nestorium, & Monothelitas , aliosque riuunodi haereticos, qui naturam Behypostasim idem esse asserentes, circa fidem Trinitatis & Incarnati ius errarunt, suam illam haeresim ex Aristotelis fomibus hausisse temaiulotauit Anamisius synalia lib. υ,νι cap. s. Qirare nihil est quod
Grecerus in illum is a Anastasij excuset Aristo με, dicatque eum ab
592쪽
haereticis perperam intellectium. Revera enim sentit ut illi, natura α hypostasim ratione & conceptu idem esse; hocque solo nomine venia dignus est, quod discrimen naturae a supposito ex Scriptura,C, cilijs, Patribus,&ipsis mysterijs, siue Trinitatis , in qua una natura est in pluribus suppositis, siue Incarnationis, in qua in una hypostasi duae sint naturet,cognoscere non potuit ,quod potuerunt cognoscere praedicti liaretici. Concludo nihil opus esse modali subsistentia ad mysterium Inca nationis & credendum, & orthodoxe explicandum, imo, ut vidi, tamus,potius non parum obesse, ne dicam repugnam
O inhaerentia aptitudinalis sit de essentia
accidentis. IN haerentiam amatem non esse de essentia accidentis,supponimus
hoc loco tanquam certum, contra haereticos nostri temporis, sequutos Averroem ,δc alios, quos refert Niphus 7. metaphysices. cla- se est primo ex SS. Patribus, Ambrosio , Augustino, Damas ceno, &alijs, qui ita id orbis conditi lucem sine subiecto fuisse cen- si suerunt, quos refert&sequitur Thomas V ualdensistomo a. de sacramentis cap. 77. quem sine fiandamento repraehendit Aquarius 7.oniata asia melahys dilucidatione . qui sentientes posse naturaliter accidens sine timi,h-Miam stibiecto existere, ita perstringit, ut significare velle videatur aliena tradere. quod est ab eo nimis inconsderate seriptu,ut multa alia. claru redditur secundo rationibus apertissimis. Prima est. essentia uniuscuiusque rei creatae prior natura est eiusdem existentia, eique per veram propositionem etiam non existenti tribui potest.sed inhaerentia actualis non est prior existentia accidentis, sed posterior, nec tribui illi vere potest, nisi iam existenti. ergo non est de eius esse . tia. secunda rationaec est. multa sint accidentia absoluta, ut albedo, nigredo, magnitudo, & similia. atqui inhaerentia,utpote relatio, non potest pertinere ad quidditatem aut essentiam ullius rei absolutae, vein disput. logicis docuimus. ergo &c. Omitto alia argumenta , bre- statis. uitati causa, & quia res clara est adeo, ut scotus in distinctione icubi hac de re dii utat, tam claram & conspicuam esse dicat, ut qui de ea dubitent, non dubitet ipse sine intellectu esse. homo videli- cet, si quis unquam, ingeniosissimus ac sibillissimus, quam rem l ce clarius i pie intuetur, sine stomacho ferre non potest ab ijs impa-
593쪽
λ R, TR Leti L. q. aes et io sΕ h τ 1 M λ:gnari, qui quod mentis defectu non intelligunt,id impudentit abundantia oppugnant. verba eius sunt ;--=do concedendum est in
haerentiam esse de ostentis albedinis i quaestio mota dehocas aliquibus, idetur ostra Mica, ct sine intellectu. hoc praesupposito, controuersia proposita est de inhaerentia aptitudinali. qua tu re Prima 1.ntentia assimati est Cajerani de ente & essentia cap. . . J Capreoli in . dist.α. quaest.prima contra &6. conclusionem,&ante illos B. Thomae 3. parte quaest. 7. an. I. ad L. Min4. sententiarum, quem ex recentioribus sequuntur Balsorem noster in quχstione quam mouet in secundum caput antepmicamentorum i mone 3. . Murcia adca udeacciditedisp. unica quaest. 2. Albertinus, Fonseca, & alij. Meundas thia Secunda sententia negat esse de essentia. ita Scotus noster'. metaph. quaest. I. M in . dist. u. Antonius Andreas . metaphys quaesti. Zerbus ibidem, Bassolius nostras in . dist. 12. quaest.I. an. 2. s. ad primum Philosophorum, Mayronius conterraneus, Franciscus sede Pitigianis, Malij Scotistaeomnes; quos exThomistis sequuti sunt a . . ἰ μή Dominicus de Flandria 7.met. quaest. a. Soncinas ibidem quaest. I. α
Dicendum est inhaerentiam aptitudinalem non esse de essentia ae- III
Probatur conclusio primo, quia omnis aptituilo, si propriἡ
est natura posterior ea re quae apta dicitur. atqui natura de essentia accidentis no est natura posterior ip accidente. euo aptita. . do non est deessentia accidetis. minor certa est maiorpatet ex dictis .v de potentia materiaeprimae & de relatione transcendentali,conssima turque euidenter ex communi vulgatoque loquendi ae concipiendi , modo; uisquis enim rem aliquam apta essedicit ad quidpiam, Mius . procul dubio rem mam quam aptitudinem apprehendit. Probatur secundo. quemadmodum homo comparatur ad aula us intellemi les, seu rationales, ita comparari videtur accides ad inhaerendunt, seu ad actum inhaerentiae, & ea quae ad ipsisti perri, nent atqui nec risus, nec raticinatio, seu rationis actus, nec aptituri ad ridendumaut ratiocinandum, sunt de essentia hominis; sid- 'eius proprietates, velactus contingenter illi conuenientes. προδου actus inhaerentiae, nec potentia ad illam, ad accidentis esset M Hertinebunt, sed actus contingenter ei adueniet, si vero potentia: Mura huiusmodi aeriisprocedit, 3 it proprietas accidentis. dedi hue radix ipsa veluti ει fundamentum illius potentiae erit eiuslem aeci a
594쪽
s ELECT. DISPUT. PHILOSOPHI C.
tia substantiae. ergo nec potentia ad inhaerendum est de essentia aecidentis. minor,de qua est dissicultas, patet, quia alias substantia esset essentialiterens potentia tantum; siquidem illud dicitur essentialiterens potentiale, cuius essentia est aptitudo seu potentia. hoc autem desinuantia concedere, videtur absurdum , dc eius perfectione indi gnum ; unde bene notat Meurissius lib.3 metaphycquaest. s. ex Scotoui dist. ix.quaest. I. ad argumenta principalia, potentiam ad subsi1- tendum non esse de Mentia substantiae, ted eius principium.1 v. Quaeres, quis si sensus illius dicti, accidentis esse est inesse ; vide turenim ex eo collisi accidentis essentiam esse inhaerere. Respondeo, sensem illius propositionia non esse proprium aut iam malem , ut loquuntur Philosophi,sed concomitatium tantum,hune videlicet, quod nisi diuina vis intercedat, naturali quadam necessitate inhaerentia accidentis coniuncta semper sit cum accidentis existentia. per esse ergo intelligitur existentia, non essentia.
An accidens sit verum ens, utrum univo um r
M Arcus Antonius Flammineus duodecimo Metaphysices folio
quinto contendit accidens non esse verum ens, sed comparat negationibus & priuationibus. Solus etiam, & alij, in ante praedicamentis negant, abGlute loquendo, Meens, de ideo falsarii di thanc propositionem, accidens estens. verum γ' II. Dicendum est primo cum communi aliorum sententia, accideruaerima MMI .. esse verum ens, dc ens praedicari absolute de accidente, de conseri ter hanc propositionem esse veram, accidens est ens. ηἰ β- ρον,-- Probatur breuiter, quia, fatente etiam solo , lare pomosi in filia, omne ens est substantia, ergo aliquod ens non sed illud non potest esse nisi accidens, quia omi; a vetest scita tia, vel accidens. ergo aliquod ens est acciden dimisatur, Una ac cideruia habent propriam existentiam distinctam ab existentia su tem seu sithiantiae; nam terminant actiones reales, ut qualitas altε- rationem, quantitas augmentationem dcc. ergo &c. ivlajor difficultas est, an accidens silviiivorum ad nouem menta accidentium. qua in re dissendiimmeentiores. Dicendum tamen secundὰ mihi videtur, accidens esse uniuocuna uem praedicamenta. R identium 3Maii. initu Protatur, quia Mini Og illat Mein norun,
595쪽
PARs TERTIA. Ru EsTIO OCTAVA. tir& eandem rationem. hoc autem est esse univocum. ergo dce. Confirmatur. Substantia creata completa, secundum omnes fere aduersarios,est univoca,& genus ad corpoream & incorpoream, &c. ergo, a pari, etiam accidens creatum erit genus uni vocum ad omnia accidentia. Dices, hinc sequi non esse decem praedicamenta, siue summa ge-obusis.
nera. hoc autem videtur inconueniens. emo inconveniens etiam erit
dicere accidens uni uoce dici de aliis genermus accidentium. Respondeo, proculdubio numerum praedicamentorum esse arbitrarium,&consequenter posse quemvis ad libitum plura vel pauciora constituere. Sane Aristotelem non existimasse denarium numerum praedicamentorum talem esse, ut alius dari non potuerit commodus,
patet exeo,quod quasi typo ut ait ille) id est veluti pingui minerua
non autem exacte valde & accurate in antepraedicamentis de hoc egerit ; & praeterea, quia testatur DPein antepraedicamentis nolle se tam accuratam Categoriarum tradere cognitionem Aristoteles ergo ponendo decem praedicamenta,tantum nobis significare voluit nullum ,
esse ens creatum, quod ad unum ex illis reduci non possit, quod ve 'rissimum est, non autem, quod imponunt multi recentiores, videlicet illa esse decem suprema genera, nullum supra se genus habentia. recte ergo poni primo potest unum tantum praedicamentum, nempe ens finitum completum, quod aliqui dicunt sensisse Platonem in Sophista & Parmenide. Secundo, rectὸ etiam duo tantum assignari possunt, videlicet substantia & accidens, vel ut alij, relatiuum & ab . solutum, vel denique ut Paracelsistae, causia & effectus; quos in vanum redarguit Thomas Erastus x. parte diseut.de Medicina Paracelsi ria folio 7. Tertio, assignari etiam bene possunt quatuor, Substantia, Quetitas, Qualitas, & Relatio sex enim ultima sunt relationes extrinsecus aduenientes in ut assignant Augustinus Nyphus in ludicris, uanienses initio praedicamentorum, Augustinus Hunnarus, Iulius Pacius, & alij. denique, arbitrarius est , ut dixi, praedicamento.
vi dedo icies cum Petronio tomo 2. suae Logicae quaest. I. in ante- οι is P si1 Wwarticulo a. tot sunt praedicamenta, quot sint modi μ ii. essendi, nam ex diuersisgradi sentis oriuntur diuersa praedicamemta, ut habet Dahomas quassione prima de veritate an. primo. sed modi essendi sunt decem, nec plura, nec pauciora. ergo decem erunt praedicamenta, nec plura, nec pauciora. minor probatur. tot sunt
modi essendi, quot lunt modi praedicandi de prima sebstantia, nam modus praedicandi sequitur modum essendi. sea modi praedicandi deprima substantia sentiantum decem. ergo modi Uincusent tantum , decem. minorem probat Petronius inductione.
596쪽
addis- Respondeo, verum esse tot esse modos essendi & praeditandi aede minandi subalternos, non tamen supremos geneticos. ad Blu.tionem aliorum argumentorum quae in contrarium fiunt, aduertetula tantum concludere dari substantia quantitatem, qualitatem, de caetera accidentia, non autem ea omnia esse suprema gener de disia, ctas consti re Categorias, in quo solo dissicultas est.
An possit ostendi efficaciter Deum esse. ubi etiam disju
tatur, an ex terminis notum sit Deum esse.
Suppono lumine naturali notum esse Deum esse, fatuumque cen. seti debere eum qui id negaret, iuxta illud Psalmistae Rim j,Hisit
insipiens in eoiaesevo, non est Deus. Quaerimus ergo tantum, an a post riori demonstrari hoc possit; dixi a pineriori, quia praetereo ut minus veram nouam illam opinionem Francisci Suareae disputatione 13. metaph. sectione 3. censentis posse a priori demonstrari Dei existentiam per aliud Dei attributum. praetereo, inquam, quia Patres nulla alia unquam via quam ex effectis conati sint Dei existentiam demon. strare; imo exprelse contendunt Deum nulla alia ratione quam ex iisdem effectibus a nobis cognosci. unde S. Dionysius cap. 7. de diuinis
nominibus, Veraciter, inquit, Arimis, nos Deum non ex ipsius naturaco roscine, id namque ignotum est,omnemquesuperat rationem ac fre umised excreaturarum omnium ordinatisi adi otione. 5e Beda in psalmum Sicut mentorumsubstantianustatentis cernitur,sed tamen 6U- modi metos aliquo modo existere , per immensos tussecomotionem, intePigitur,sic diuinas stantia, licet inuisibilu, tamen ex immensa minutec potestate, quam in omnem creaturam exercet, constantisi, De '
let cognosci. Quibus verbis significant medium nullum a priori Κρ- petere ad demonstrandam existentiam Dei, ut a nobis conceptibilis, praeter ipsam naturam diuinam seu Deitatem,quam cum humana r tio in praesenti vita non capiat, concludunt naturalem Dei cognitionem ex solis essectibus haberi posse. propter non satis est ad haec Patrum loca respondere, eos tantum velle ad primum Dei attributum naturaliter cognoscendum opus esse discursu ex creariaris, id sic omnem de Deo naturalem cognitionem in huiusnodi discursum vutimate resolui; non vero negare, quin primo attributo per huiusmodi distursum inuento, per illud iam quasi ex natura rei, 5 per intrim secum quodammodo principium aliud attributum dumonstretur. Duili1 Cooste
597쪽
hon anquam, satis est, quia indicant quoque unum attributum, nisi
ipsius diuinae naturae siue Deitatis conceptus habeatur, non demon- strati per aliud, quatenus in naturam Dei oc effectus Dei ita referunt demonstrationem existentiae Dei subratione attributali aut modo intrinseco, ut praeter illam naturam de effectus nullum medium exis iment suppetere ad demonstrandum quod Deus sit ; nam demonstrare Deum esse per naturam, & illud demonstare per effectus, adaequale opponunt. ex qua eorum doctrina praeclara sumitur ratio ad idem probandum. ad demonstrationem enim a priori,necessarium est ut a demonstrante habeatur definitivus eonceptus subiecti. sed in praesenti statu non habemus definitiuum conceptum Deitatis.
ergo dic. major patet ex Aristotele 6.metaph. cap. I. 2 . de anima cap. 2.& primo posteriorum I7. docente rationem quidditatis, seu defininitionem subiecti, esse medium in demonstratione potissima de apriori ; quem, ut alios taceam,sequitur Doctor Subtilia quaestione I. in . . prologi 3. Tertio arguitur,ratione x. dc ad . Philosophorum, in quaestione 3. f. de Secundo dico, o in L .dist. 3. quaest. 6.ad .principale, α. Poster.
quaest 16. Nam quamuis in demonstratione a priori late sumpta, qua una passo demonstratur per aliam, proxime α formaliter non assumatur definitio subiecti pro medio, sed definitio passionis prioris perquam posterior probatur i necessarium tamen est primam passionem esse demonstranti notam per definitionem subiecti, tanquam per praedicatum primum & per se notum hoc enim sensu dixit idem Ariastoteles I. Pother. demonstrationem esse ex primo veris, ut ipsemet se explicauit I. Topicorum i .Ubi Cum vixisset, demonstrationem esset sto. gismum exprimum veris , addidit, aut ex talibus quaeper aliqua primaverasiuae cognitionisprincipiumFumpsereunt. Et ratio euidens est,qu: anisi probatio resoluatur in primo vera, aut non possit sic resolui a demonstrante, vel resolutio abibit in infinitum,quod ei absurdum; vel resoluetur in fidem humanam,aut diuinam, aliudve medium ob scarum, aut incertum, seu probabile solum , quod a natura demo strationis alienum est. minor supra posita patet,quia concipimus tam tum Deum subratione attributali aut modo intrinseco. α hoc volunt Patres,quando asserunt nos non cognoscere Deum ex ipsius natura. haec obitu diista sint contra Suarium.
Veniamus nunc ad id quod proposuimus, utrum nempe a poste . II, tiori saltem demonstrari, vel essicaciter & euidenter probari s pro eodem enim hic sumimu*ὶ possit, Deum esse. statuendum autem est nos hic nomine Dei intelligere primam causam: hane enim omne
dicuntDeum,ut optime notauit S.Thomas prima parte quaest. .art 3. Q Hiis.
598쪽
a nerans sen tentia sit pericis,
Cisterciensis, & alij veteres; quos ex recentioribus sequuti sunt C as par Casalius lib. r. de quadripartita Iustitia, Andreas de Nouo Castro, alij que non pauci. quibus annumerari potest stigmaticiis perfuga Caluinus,qui libro primo Instit. cap. α .sect. 1. ration quibusTheologi Scolaitici utuntur adprobandum Deum esse, VOcalfigulas1' ea tiones. Affirmans tamen sententia verissima eae eam tuentur S. Thomas, Scorus, & Theologi ac Philosephi communiter, imo qui
dam recentiores sentiunt contrariam sistentiam esse periculosam in fide, utpote temerariam, errori proximam, Vel etiam erroneam. ita Suarius i.parte lib.I.cap. r. &disp. 29. metaph. secv2. Molina I. parte quaest.2.art. L. Valentia, aliique. Uerum VasqueT I.Part. disput. ΣΟ. cap. 3. Stasingus, Malij nimiam censent hanc censeram. imo addit Smisingus,non solum contrariam sententiam absque errore aut erroris periculo, aut absquetemeritate in fide, defendi posse, verum- etiam nec esse temerariam in Theologia; qiua, inquit, licet sit eontraeommuniorem opinionem Theologorum, non est tamen c-tra communemo e. Quicquid sit deliae re, Dicendum existimo posse euidenter probari Deum esse, sine primam causam existere.
Probatur primo ex Aristotele a. metaph. cap. 1. S.Thoma I. parte quest. v. artis. Stoto,&aliis. Omne quod fit, ab alio sit, & non ab alio & alio in infinitum. ergo ab aliqua prima causa quae a nulla pro ducatur. consequentia clara est quemadmodum enim sit haec pars habet ante se aliam & aliam, sed non in infinitum oportet deuenire ad aliquam quae sit omnium prima i ita si omnis effectus habet causam, di non datur processus in infinitum in causis,oportet deuenire ad aliquam primam antecedens duas habetpartes,& utraque vera est Meuidens. Prior quidem, quia adeo certum videtur nihil a seipse posse fieri, ut fere nihil euidentius sit; unde S. Augustinus primo de Trinitate capite primo hoc tanquam ab omnibus concessum assumit. ALLia omnino res est,inquit, quae siet amgignat misit. & D. Bernardus lib. 6. de Consideratione cap. 6. ubi etiam id probat. A se, inquit, carpit nihil, ni orte eruti putaviris quod non erat dare ι po se it esse incipe ret, aut fuisse aliquid antequam esset, quod mirumpue quia ratio non consentit, constat nihilsibimet extitisse principium idem etiam probauiamus in disputationibus physicis quaestione 6. in fine,& propterea non repeto. Posterior scirs de processu in infinitum euidens quoque est. ad eius autem euidentiam percipiendam, sciendum est duobus modis posse excogitari processum in infinitum in causis, ita ut nulla det Prima, nimirum in causis per accidens, Se in causis per se subordi tiα Primus modus erit,si quis dicat non dari primam causam huius horrib
niis, e pli gratia, sed hunc esse genitum ab alio, de illum ab alio in
599쪽
i PAR TER et Ιχ. MaesΥto Nos A. infinitum, neque esse necesse ut praeter infinitos homines, quorum quilibet est ab alio, ponamus aliquam causam superiorem. Secundus modus erit,si dicamus hunc ignem pendere, verbi gratia, a coelo,de coelum per se in causando pendere ab intelligentia motrice,& hane ab aliqua alia causa,&sic in infinitum. si ergo ostenderimus neutro modo ex dictis posse dari processum in infinitum, habebimus nulla ratione dari pone processum in infinitum. hoc autem de utroque siebrciliter protatur. Si in causi Libordinatis datur processus in infinitum,ita ut ad nullam perueniatur primam independentem,a qua pendeant caeterae, ergo tota collectio est dependens de independens,quae sunt contradictoria. dependens quidem, quia nulla dicitur esse iniula collectione quae non sit dependens. ergo tota collectio est dependens, quia quod negatur de omnibus partibus collectivis distributive, negatur quoque de tota collectione, cum collectio nihil aliud sit praeter omnes partes distributiuE, Vt clarum est . independens etiam, nam nec extra illam εollectionem in causa ulla a qua collectio depen deat, cum ponatur esse collectio omnium causiarum, nee intra illam eollectionem ulla est a qua collectio dependeat adaquate, alias penderet totum ab aliqua sui parte adaequate. Probatur secundo ex admirabili ordine &connexione nartium Dinia praιMis. huius uniuersi ; sic autem formari potest argumentum. Nullus est ordo sine aliqua sapientia. sed mirus elucet ordo in hoc uniuerse,invarijs, imo repusnantibus partibus constariis. ergo ab aliqua mente sapientissima dinet regi & administrari per hanc autem intelligimus Deum. ergo datur Deus. quo argumento utitur scriptura Sacra S pientiae i3. ubi repraehraduntur Gentiles, p od de his ouae iidentur
bona non potuerami intestigere eum qui est, necue operaim attendentes , potuerunt intelligere quis esset artifex, sed aut ignem , aut lyiritum , aut citatum aErem , aut Drum stillarum, aut nimiam aquam, aut Solem nam rectores orbis terrarum Deos putauerunt. qui de
inde hoc argumento redarguuntur. Ouorum sistetis delectati Deos putauerunt fiant quanto his Dominator eorumstetiosior est ,s'eeisi enim Pnerator haec omnia constituit ι aut si mirtutem opera eorum mirati r .imestigant quoniam qui haefeci ortior est istis, a magnitudinem 1'ereio ere.. --erearis ho-m videri.' si a a Miuic.
agri , , omodo ersunt inon laureant studinent. dico autem embis niam nec Salomon in omnisoriaβa coopertis enotremum ex vj. Eodem etiam argumento ponis tura uruntur Patres,Dionrsus cap. Aediuinunc minui, viatis, Deum corosii ex creaturatum ordinutissima dis stione, Iussi viis Matur quaest. 6 L Gentium,ubi interim, ccc iij
600쪽
mento usi sunt Philosophi, ut Plato in symposio, asserens ex pultaria
tudine omnino rerum creatarum pulchritudinem quandam admirandam diuina naturae derepente constiti. Aristoteles Ia. Metaph. cap. 2. via ait, pacto ordo erit, non existente aliquo perpetuo,separato, acpermanente quod capite Io. declarat exemplo domus, famillae, x exercitus, qui sine Duce, Rectore,&c. esse non possunt. Vnde Cicero lilaei de natura Deorum merito exclamat, Quid potest esse tam apertum tam que persticuum , cum exlum fusterimin caelestiaque contemplari Iumin, quam aliquod numen praestanti a mentis quo hae regantur Probatur tertio. res omnes tam numero quam magnitudine finitae sunt. ergo vela se habent quod finitae sint,vel ab alio. non a se, quia idem esset causa sui psius,quod diximhs repugnare ; & praeterea sibi potius maiorem virtutem tribuissent,quam habent,cum unumquod
que appetat id quod est perfectius de melius. ergo ab alio. aut ergo illud habet virtutem finitam,aut infinitam. non finitam, alioqui idem quaereretur,a quo scilicet virtus illius est definitae ergo habet infiniatam, di per consequens Deus est, quia per Deum intelligimus primet pium aliquod inistrum& independens,a quo omnia esse acceperunt. Hςc tria argumenta essicaciter probant Deum esse. Alia apud alios videri possunt. contra hanc doctrinam objici solent aliqua, quae tamen soluta sunt in nostris disputationibus physicis, quaestione se ea, quae legi potest. Gatres an ita notum sit lumine naturali Deum esse, ut ex ipsis terminis pateat, id est ut sussciat explicare terminos ad hoc ut intellectus
i Respondeo negative. Ratio, est quia quamuis aliquis explicuisset quid significet hoc nomen Dem, exempli gratia, quod signinoet sub-ltantiam aliquam infinitam, omnipotentem, &c. tamen necdum est notum an talis substantia sitne necne.notum iraque est lumine naturae tantum per discursum aliquem euidentem factum exaltatis, dc u-
milibus rationibus. ex quo colligitur quid respodendum sit ad argumentum quod ex sancto Anselmo in proselogio cap.3.ec .dc lib.cOtra ins lientem objicitur,&est hujusmodi. Nomen Dei nihil aliud significat, quam id quo majus cogitari nihil potest. ita id quo majus cogitari nilui potest, existere actu notum est ex terminis. ergo &α Respondeo enim negando minorem cium negationis ratio ex iam dictis desumi potest, quia nimirum possiun dubitare an dum concia pio id quo majus cogitari nihil potest, concipiam ens res an ens aliquod lictum. Hic aduerte probare me non possc mo loquςudiIV