Caii Plinii Secundi Historia naturalis ex recensione I. Harduini et recentiorum adnotationibus

발행: 1831년

분량: 649페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

431쪽

C. PLINII NAT. HIS P hortensia gaudent, et stercore praecipue lactucae, et

magis intubi. Seri etiam radices illitas fimo interest, et repleri ablaqueata humo. Quidam et alite P ampli

tudinem augent: recisis , quum ad semipedom excreverint, simoque suillo recenti illitis. Candorem vero putant contingere iis dumtaxat quae sint seminis albi, si arena de littore a primo incremento Conge Pntur in medias, atque increscentia soli a contra ipsas religentur.

XL. Bela hortensiorum levissima est. Eius quoque' a colore duo genera Graeci saciunt, nigrum, et Candidius, quod praeserunt, parcissimi seminis; appellantque Siculum, candoris sane discrimine praese

rentes et lactucam. Nostri betae genera iaciunt, vernum et autumnale, a temporibus satus, quanquam et iunio seritur. Transferuntur autem in planta hae quoquo . et oblini simo radices suas, locumque similite Dina didum amant. Vsus iis et cum lente ac faba, idem- quo qui oleris: et praecipuus, ut lenitas excitetur

Seri otiam. Pallad. l. e. Antequam

pangantur, radices estis resecemias neia

quesitor, et liquido simo linamtisi int

γαρ λευκου γλυνυτερα καὶ απαλωτέρα. Callis. dela miris, oti Mile. Carminsae soliorum partes in cibis familiares , des cardes de mires. In ossieinia

velere relento Nrimine , hela albasiela nominatur. Η an. - Aria Sis

432쪽

ncrimonia sinapis. Medici nocenti O rem quam olus, esse iudicavere. Quamobrem appositas non memini :degustare etiam religio est, ut validis potius in cibo sint. Gemina iis natura , et oleris et capite ipso exsilientis bulbi: species summa in latitudine. Ea Contin- agit, ut in lactucis, quum coeperint Colorem trahere, imposito levi pondere. Neque alii hortensiorum latitudo maior. In binos pedes aliquando se pandunt, multum et soli natura conserente. Hae quidem in Circeiensi agro amplissimae proveniunt. Sunt qui betas Punica malo florente optime seri existiment: transferri autem, quum quinque soliorum esse coeperint. Mira disserenita, si vera est, candidis solvi alvos modice , nigris inhibe vi. Et quum brassica corrumpatur in dolio vini sapor, odore betae soliis demersis restitui.

Modiet noeentiorem Galenus quἰ-dem, de Altinenl. sae. lib. II. e. 43, stomacho noxiam ali esse, si largius sumatur. II. Qtiam estis. Noe est, brassi m. Tamen melioris sueti esse betam quam brassieam, et magis alere, auetor est

τερου livera τνράμεις, καὶ θρεπτι- νωτερos. Et sane Pliniani eodie ea MSS hoe loeo innoeentiorem exhibenti sed noeentiorem legi sententia poscere videtur. H.

Et ea re ipso. Baaieἱs eapite in quo est aliqua similitudo bulbi. H.

In Laiudine. In Priapeis, epigra tim. 1i di me hortus edueat Iulias meus he.

ras. D L.

Ea eontingit. Imposito lapillo ls.storei aut testa fietili, quo pondusculo eohibitam betam in lalum se disten

dere, eandoremque eontrahere so

rint . disponi degalis. II aD. Mira infrentia. Habet quidaam simile Diphilus Aiphnius , i. e. quum ait, alvos eandida hela magis solvit

nigra vehementius urinas eieri: M-

433쪽

s XLI. Olus caulesque, quibus nunc principatus hortorum , apud Graecos in honore suisse non reperio. Sed Cato brassicae miras canit laudes, quas in medendi loco reddemus. Genera eius 1 Cit tria: unam extentis soliis, caule magno: alteram , crispo solio,

quam apianam voCat: tertiam minutis caulibus, Ie-nem, teneram, minimeque probat. Brassica toto niano Seritur, quoniam et toto secatur. Vtilissime tamen ab acquinoctio autumni; tranSserturque, quum quinque soliorum est. Cymas a prima Sectione praestat proxi

mo vere. Hic est quidam ipsorum caulium delicatio D

XLI. Sed Calo. Lib. de Re Rust. e.

e d. et Aldus , tentiioribus foliis ri

sererima omistim est istartim , lenia vico Nehementissima. II.

innam. Ita Reg. eod. At Cothori. Thuan. et Chim. Apiaeam. Σιλιυοtinea Catone voeatur, cap. ovit . Ob similitudinem apti. Foliorum densitate et erupitudine haee brassicae eum apio similitudo eonstat. Est Dodonaei brassica selinoides, p. 66l , e uafrisA. II. Trans returque . quum quinqua. Cmium. lib. XI. cap. 3: Rrassica timm foliorum eriet, transferri debet, est. nov. Omns. Cymae qti idem sunt scaporum delieal;ores , ut Plinius ait. lenerioresque ea lieuli. Nani pie latii vernum tempus appetit, primo quoque soliorum pullulatu , praecli Ais adhue forum eat e Lia . quosdam quasi turiones olus subminI irat . in qiathias noris primum , mox semἰnis seius eoncluditur, Graeci κύηum quasi portum dieuol, te ite Galeno de alian. Fae. lib. I . eap. 58 , p. 365, ei cora- uacie κύum , ducta felici trans alionea venirem serentibus seminis ad hea sicam , quae ineunte vere Fumεti suceci, et plurimum e mosa a bolo gravida, cauliculos enititur. Cuitia porri, liret ratiliebri sexti freque litia soleat usurpari. nonnunqliam genere neutro Graeeorum imitatione legistir, ut apud Columeli. earmitie quod h r. t rum in liui nuncupavit, lib. X: Fri. goribus evitatis, et υeri ermaeta miI it. meri idem et eymam vocat. lih.

434쪽

LlIIEII XIX lene Piorque cauliculus, Apicii luxuriae, et per eum Druso Caesari fastiditus, non sine castigatione Tiberii patris. Post cymam ex eadem brassica Contingunt aestivi autumnalesque cauliculi. mox hiberni, iteruinque Cymae, nullo aeque genere multi sero, donee sua sertilitate consumatur. Tertia circa solstitium: ex qua si humidior locus est, aestate: si Siccior, autumno Plantatur. Humor simusque si desuere, malo saporis gratia est: si abundavero, laetior sertilitas

Fimum asininum maxime convenit.

Est haec quoque res inter Opera ganeae: quadro apter non pigebit verbosius persequi. Praecipuus sit

caulis sapore ac magnitudine, primum omnium si inrepastinato seras: dein si terram sugientes cauliculos Seces, a terraque attollentes Se proceritate luxuriosa exaggerando aliam accumules, ita ne plus quam Cacumen emineat. Tritianum hoc genus vocatur, bis computabili impendio . taedioque. Caetera genera Complura sunt. Cumanum sessili ι solio, capite patulum. Aricinum altitudine non excel-

leti. De eo diximus l. VIII, eap. 7. Est et alter Apἱeius . euius lis ei

exstant. de obsoniis et ecindimentis,a; ve de arie e quinaria r eymas et

eoli lcis eondiendi modum is edo. eel, lib. Ill. eap. s. De his Martialis quoque, lih. V, ep;gr. xxxix , iniere enae fercula r Pone se digi is tenendus tineris Nigra e Letitis υirens patella, Algentem modo qui reti ilhortum. H. Tertia eis . Nempe lerita eyma.

aliaque commemorat Columella lib. X. qui de eultu hortorum agit: Uurae

Utine dotiis Pompeia mitis υ invi suis linia Heretileis. Mitreo e siler qui G- state amnii Quae duri praebent orimosa stirpe Sobetii, Et rimi laetis, et mmmi Tigeris ama, Bruttii qtiae tol-ltis, et muto Ariela porri. Et nostra aetas non pariciora quoque Observat. sorma vel eolore dispari. In horto Begio amplius virena notata a nobis. Cumanam i rassicam, sive rubram, a

Dodonaeo delineatam , p. 6 0, Galli

Aritantim. Ab Aricino agro, de quot III. e. s. II.

435쪽

sius, solio numerosius, quam tenuius. IIoc utilissimum existimatur, quia sub Omnibus paene soliis seu-ticat cauliculis peculiaribus. Ponppeianum procerius, caule ab radice tenui, intra soli a crassescit. Rariora haec angustioraque: sed teneritas in dote, si frigora non tolerat: quibus etiam aluntur Brutiani, prae, grandes soliis, caule tenues, sapore acuti. Sabellico D sque in admirationem crispa sunt solia, quorum Crassitudo caulem ipsum extenuat: sed dulcissimi perhibentur ex omnibus. Nuper subiere Lacu turres ex convalle Aricina, ubi quondam suit lacus, turrisque quae remanet: capite praegrandes , solio innumeri: alii in Orbem porrecti, alii in latitudinem torosi Nec plus ullis capitis post Tritianum, cui pedale uti quando conspicitur, et cyma nullis Serior. Cuicumque autem generi pruinae plurimum suavitatis conserunt; et nisi obliquo vulnere defendatur medulla , plurimum nocent. Semini destinati non secantur. Est etiam sua gratia numquam plantae habitum excellentibus: halmyridia vocant, quoniam nisi in maritimis non proveniunt, navigatione quoque longinqua viridibus

Pompeian m. A Pompeiis, Campaniae oppido, de quo lib. III, eap. s , tili ex Columella mox vidimus. Vide iatur haee Dodonaeo, pag. 6 3, bras- alea eaulinora, Motis r. sed peregrina haee Italiae est; semenque optimum Gulissorae Alepo Syriae oppido asportatur, diligentorque e livult, aut a propria laude degenerat.

Brisiani. Frigoribus, inquit, B iii agri eaules aluntur. Il D. Saleui . IIuἰe goneel a Sabellis nomen , qua de gente egimus liti. II l. p. 47. Cet,pa Dodonaei brassica . p. 6 . Lobelici in Observ. p. 324,

1imbriala. moti erem. IIARD. Lacultirrea. Ei hcie genus Columellae superius memoratum vidimus. Bti l

lius, lib. II, p. 360, hos esse pus at

δus, quasi eapitula os appellat, uironiam in eapitis sormam extuberant.

minii Eudemus apud Athen. in lib.

436쪽

tid seruntis. Statim desecti ita ne humuin altingant, in cados olei quam proximo siccatos, Obturatosque Condunt DP, omni spiritu excluso. Sunt qui plantam in transferondo alga subdita pediculo, nitrove trito, quod tribus digitis capiatur, celeviorem ad maturitutem fieri putent. Sunt qui semen trifolii nitruinque simul tritum aspergant soliis. Nitrum in coquendo otiam viriditatem custodit: nut Apiciana coctura. oleon C sale, PriuS quam Coquantur, mace Patis. Est in te Pherbas genus inserendi, praecisis germinibus caulis, et in modullam semino ex aliis addito. Ιloc et in cu

cumere silvestri. Nec non olus quoque silvestre est

trium foliorum. Divi Iulii carminibus praecipue iocisque militaribus celebratum: alternis quippe versi-

IX de oleribus, gigni quo tradii Ere. tiae Cumis, Rhodi, Cnidi, F phesi

DALEC. - Brassica maritia ea est,

quam belliis delitieai deserit,iique in Advers. p. 92. Loeis Angliae maritimis nasci iure vi id imus et in horto Regio. Italia, siaci etia, teste Anguill . part. vlt. p. ma. II. - Gambe maritima Tetriadrn. sitietu. gera. 220 W. Cmeifer. Juss.) ED. P. Stini qui plantiam. Columella, i b. XI, cap. 3 e Briassicia, qtitim scae o AOrtim erit, transferri do ila titriadiae eius liquido imo imitis ivilia, et imolina tristis alaue taeniolis ρι-- Aram e huee enim res essest, ut in

coestiria celeritis modescat, ei υiridem colorem sine nitro o meroee Beseri

id quoque Palladius ex Columella,

ae meri immiscuit. DALEC - Λiant qui semeti. Ad e teriorem sei licet maiu-ritatem promovendam. Ila D. mirum ιn eo prendo. Apicius. lih.lli, eap. 4 : O e Mus smis tigia num fel, si cum nitro eo artis. Palladius, Itie. eis. Celeritis coqui tir obore aeris io . si dum est tritim Mel quia tior foliorum, nil in tri iam eruetio de-suPer margias, ut vectem pruinae eandentis imite tiae. A e totidem sero veri Isaiae lor Geopon. lib. Xli, cap. 37. ElNartiat. lib. XIlI, epig. xvii , euilemma, Catilietili: . Ne tibi pallen

437쪽

bus exprobravere lapsana se vixisse apud Dyrrachium praemiorum parsimoniam cavillantes: est autem id cyma silvestris.. XLII. omnium hoItensiorum lautissima cura asparagis. De Origine eorum in silvestribus curis abunde dictum, et quomodo eos iuberet Cato in arundinetis seri. Est et aliud genus incultius asparago, mitius Cor-ruda, passim etiam montibus nascens, resertis supe

rioris Germaniae campis, non inficeto Tiberii Caesaris dicto, herbam ibi quamdam nasci simillimam asparago. Nam quod in Neside Campaniae insula sponte

Lupinnas enm, id est, agrestia olerari Hrhi alias praeter oleum conati Deram dare. Porro praeter id olus,

quod trium soliorum fuisse Plinius ait, et eymam siluestrom, aliud ineibis Cae,ariani milites adhibuero rxad;eem nimirum edulem, pani conseiondo idoneam, cuiusmodi lapsanae radix non est, tenuis et lignci . Hane radicem Caesar ipse de Beli. Ciu. l. III, ehoram v ea . Est etiam gentis Aleis, inquit, i entum M iis qui eram etina Valerio, quod apyellatur charia , quod vi istam laete mittiminopiam leoagat: tu od similitudinem

e. Lxvi Ir D raehina munitione Pom-y itis. Miso genere pania ex her5a, qtiostis ineflantis , ctim fris sibi rem esse dixis. Diceret sortean ex radice commodius : quanquam et Eo verbo uti in atur Appianus. Beli. Ciu. lib. II, p.

465, id ipsum narrans, την πραυ αρ- eorro ουυ. Ea nobis videtur esse pastinaea gallica, quam Dioscor. in N ih. p. 454, ab aliis κέρας, a RomaDἰs να- ροταμ vocitari traditi quo nomine etiamnum vulgra nota. Insἰgniter errant, qui hcie trium sciliorum ollas, de quo nune agitur , aut eram armo raeia eraniandunt, de qua cap. 2 3, quae fronde copiosa est, niit eum eo genere pastinaeae. quod parilee κοχυρυuos. HARD.

A viri dierem. Lib. XVI, 67.

Ine. asparago, milius eorrtidia. Vid.

Eae. VI ad eate. huius libri. ED. P. L. Neside. Meminit huius insula Seneea, epist. 53. pag. 268. Cieero quoque, epist. ad Allicum, lib. XVI, epist. 4 , statim initio. Nodie Maura. haud petieul Ptilaolis. Vid. Cluver.

438쪽

nascitur, longe optimum existimatur. Hortensium seritur spongiis: est enim plurimae radicis, altissimeque germinat. Ilia et thyrso primum emicante: qui caulem e Lucens, tempore ipso fastigatus in toros striatur. Po- a test et semine seri. Nihil diligentius comprehcndit Cato, novissimumque libri est, ut appareat repentinam ac novitiam viro curam fuisse. Locum subigi iu-het humidum et crassum: semipedaIi undique in te Va Ilo seri, ne Calcetur. Praeterea ad lineam granahma aut terna paxillo demitti: videlicet semine tum tantum serebantur: id seri secundum aequinoctium Vernum. Stercore satiari, crebro purgari, caveri ne

Cum Herbis evelIatu P aspnragus. Primo anno stramento B γ haeme protegi: vere aperiri, Sarriri, rUncari: ter-lio Incendi verno. Quo maturius incensus est, hoc 3 Nae,ius Pro enit. Itaque arundinetis maxime convenit,

quae sestinant incendi. Sauriri iubet idem, non antequam asparagus natus fuerit, ne in sarriendo radices

Moriematam. Genus intelligo, quod alii horte a voeant. ΗΔ n. Spongiis. Radicibus. Pallad. lib.

IV in Martio, lii. si me mense πιμε- ma aeremtia, e reis vritis Lilena. oeia expeditior ratio est, si amararigorum amni Ponas. epurae esto

quiae apyseuratur spongia, ele. Implieatas radieea, quae quasi unitalem sa-eiunt, sie illigatas, atque eonnexas, olitores spongias voeant, inqoit -- lomella, lib. IX, p. 3. HA D. In roros. Toros appellat, ut quudem videtur, spieana asparagi mais xime cibis expetitam: haec caro. Meepulpa asparagi, ele. HAE cisto. Lib. de Re R. e. Cinx, ea exstant, quae Pliniua hoe Leo reseri, ad ea usque verba, me quidquam

postea reminiam , etc. Hastu

Semipedali. Cator a Quum amas deformabis, hoe est, delitieabis, intervallum facito inter eas semἐγ- dem latum in omnes paries , deinde

Sie Pallad. loe. et t. el Didymus in Geop. XII, 48. II.

ae feminiam incendi. Plin. liti. XIII, cap. 47r Neo non ignis allatilia

439쪽

vexentur. Ex eo velli asparagum ab radice: nam si defringatur, stirpescere, et intermori : velli, donec

in semen eat. Id aute in maturescere ad ver, incendique: ac rursus, quum apparuerit asparagus, sarriri ac stercorari. Ac post annos novem, quum iam vetus

sit, digeri subacto solo stercoratoque. Tum spongiis 3 seri, singulorum pedum intervallo. Quin et ovillo simo nominatim Uti, quoniam aliud herbas creet. Nec quidquam postea tentatum utilius apparuit, nisi quod circa idus februarii delasso semine acervatim parvulis scrobibus serunt, plurimum maceratum simo. De innexis inter se radicibus spongias factas post aequinoctium autumni disponunt pedalibus intervallis, sertilitate in denos annos durante. Nullum gratius his

solum quam Ravennatium hortorum. Indicavimus et corrudam. Hunc enim intelligo silvestrem asparagum, quem Graeci horme num , aut myaCanthon Vocant ,

prodere, is ammdinir amhtitia nam a densior mitior e stimie. Baan. Id aurem.... ad υer. At Cato maiaturum id seri ad autumnum dixit . ut quidem videtur, reetius, ita reis rum natura exigente. B. Tum spongiis. IIoe est, radi ibus, ut ante monuimus. Cain t Deinde fossiam Deiro , quia radiera iasparagidemit se intereritam sit na minus Pedes singulos irier radices vim agi.

virea quae re it spina Moenina. Non orit inevitis gratior asparagis. Sativus, inquit, asparagus, Hon erit silvestri gratior. In totum vina eae

Corruda porro siluestris asparagus est soliis aeulis. qualis a Clit,io depingitur, Barior. Plant. lib. V. eap. 68, pag. 477. Hane trito Castellae Gratia tensique regno nasei proditi nos hie in Horio Regio vidimus. Sed et sali- um asparagum a rusticis eorrudam appellari Columella est aueloe lib. XI, cap. 3. Hann.Graeei hormentim. Apud Hesyeh. Ορμη voc legitur. Οραηνος , inquit. Osouα χύρtou, diat πολtc metrata .... οι δὲ του γριου ασπαραγου. Italius Pollua lib. VI, e. 9 , non silvestrem. sed sativum Ορμ υμ voeari scribit: nimirum ut corrudae apud Latinos . sie apud Graeeos op ικυου communis

utrique generi appellatio fuit. II.

440쪽

aliisve nominibus. Invenio nasci et arietis cornibus tusis atque defossis. XLII l. Poterant videri dicta omnia quae in pretio sunt, nisi restaret res maximi quaestus, non sine pudore diceuda. Certum est quippe carduos apud Carthaginem magnam, Cordubamque Praecipue, SeStertium sena millia e parvis reddere areis : quoniam Portenta quoque terrarum in ganeam vertimus, etiam ea quae refugiunt quadrupedes consciae. Carduos ergo duobus modis serunt: autumno planta , et semine ante nonas martias; Plantaeque ex eo disponuntur ante idus novembris, aut in locis frigidis circa Favonium. Stercorantur etiam, si diis placet, laetiusque Proveniunt: condiunturque aceto melle diluto , addita laseris radice; et cumini, ne quIs dies sine carduo sit. XLIV. Caetera in transcursu dici possunt. Ocimum

InMenio. Nempe apud auelcires haud sane satis idonetis, quorum sIdem hae in parte Dioscorides elevat, loc. eit. quamvis suffragari iis .ideatur Dy.dimus iti Geopriti. lib. XII, cap. 48.

XLIII. Sestertiam sena miltia. Quae monetae nostrae gallicae esseiuni libras sexeentas. H. Corrios ergo. Eos intelligii, quorum e genere Molymus est, mi ex

oeulion. Plinii liquet lib. XX , e. 99, titii de earduorum medicinis agit,

quorum nune tempora salus explais

aequial. geri. 4436 M. Crnameo .atiss. En. P. , quam Latini et saram quoque appellarunt. Nam quae de earduorum satu nune afferuntur a Plinio, eadem seritie retulit Colum. de citiara lib. XI. e. 3r Cinarae so-Miem , inquit, melitis per viis niae inoctium disponemus di semen com mouitis eirea Iulendas martii serenatis , eiusque Homam ebeia Iulertitis no m. 8eis deprimemus et mtitio cinero aeter eo hi se tu enim genus stercoris

tale oleri υialetis vlissimum. Est ei et nara spinosa, quae Matthiolo in lib. IIJ Dioseo . pag. 667, carduus aeuleatus dieitur, eurdon aeEspagne. II aD. Sereoramnae. Pall. l. IV in Maelio, st. 9, pag. 87: Terram stere iam et solisam diligit en diatis, quam is

in pingui possit melius Pro edire. Il. XLIV. Uetatim. Ba,illeum Lohalici

SEARCH

MENU NAVIGATION