장음표시 사용
101쪽
dam monitum, quo monemur, nos ad eius diuina bonitatem pertinere, eo fere modo quo Cerui ad magnos Principes pertinent postquam
subinde captis suis cum insignibus imponunt collaria, & sic deinde in nemora liberos dimittunt. Qui Cerui hoc modo libertate donati ab obuiis quibusque non solum fuisse semel capti cognoscuntur; sed praeterea, quod illis solis Principibus,quorum in collo gerunt insignia, reseruentur. Et hoc modo olim innotuit extrema unius cerui senectuc, qui, ut reserunt nonnulli Historici, trecentis annis post mortem Caesaris fuerat una cum collari captus, cui inerat Symbolum Caesaris,&haec
verba inscripta : CAESAR ME LIBERUM FECIT
Honorabilis haec inclinatio , quam Dgus impressit nostris animabus, facit profecto, ut, tum amici, tum inimici nostri cognoscant nor non solum fuisse nostri Creatoris, sed quamuis nos dimiserit, atque liberos nos nostro reddiderit arbitrio nihilominus nos ad eum totos 'quantos spectare: quia ius nos ad se etiamnum sibi reseruauit recipiendi, ut nos saluet, prout eius diuina & suauis prouidentia exegeritis. Inde est, quod magnus ille Propheta Regius vocet hanc inclinationem non solum lumen ; eo quod illa nos faciat videre, quo pergere debeamus: sed etiam gaudium & laetitiam nobis pariat, dum nos in nostro velut exilio consolatur, dando nobis spem, quod is qui nobis imprensit & impressam reliquit eximiam hanc nostrae originis notam, adhuQpraetendat, summeque ad se nos reducere desideret, si tamenta simus tam felices, ut iterum a diuina eius bonitate nos capi sinamur.
104쪽
Perfectiones Dιωην, non esse nisiunam ,sed in itὸ perfectam.
ICI Mus, solem quando In suo ortu est ruber, &μ statim fit niger, vel cauus, 3c velut evanescenS; vel certἡ, quando in occasu est pallidus,tristis & sub- horridus,indicare futuram pluuia Theotime, sol neque est ruber, neque n e neque pallidus, neque leucophaeus, neque etiam a Tviridis, &c. Hoc enim magnum luminare nullic vicistitudinibus, nullis colorum mutationibus subiectum est. Pro omni autem colore habet clarissimum N perpetuum lumen suum,quod de eo H acci
105쪽
accidat miraculo, semper est invariabile. Sed nos hoe modo de eo loquimur,quia nobis talis videtur iuxta varietatem vapor um, qui inter nostrum aspectum,&illum congregantur. Ii, ij sunt,qui eum nobis apparere faciunt diuersimode. Miscemus nos sermones de DEO, non tam secundum id quod ilIeest in seipso,quam secundum eius opera, quibus interuenientibus, eum contemplamur. iuxta enim diuersaS nostras considerationes, diuersimode eum nuncupamus; non secus atque si magnam multitudinem differentium excellentiarum & perfectionum haberet. Si eum consideremus qua punit malefactores, eum iustum nominamus; si qui liberantem a miseria peccatorem, eum misericordem praedicamus ῆ si qua creantem res omnes, & complura facientem miracula, omnipotentςm vocamus; si qua exacte adimplentem sita promissa, fidelem & veracem publicamus; si qua facientem omnia inpondere mensura. sapientem appellamus. Et ita consequenter iuxta varietatem operum, quae Patrat, ei magnam diuersitateinperfectionuin attribuere consuevimus. Sed interim in D E o neque varietas, neque differentia ulla persectionum est, sed ille ipse solus &vnus summe simplex, summeque unica persectio. Nam quicquid in illo est, ille ipse est, & omnes excellentiae,quas ei inesse dicimus in tanta, tamque ampla diuersitate, sunt in simplicissima& i una purissima umtate. Et quemadmodum Sol nullum eorum colorum, quos ei nos attribuimus, habet, sed solum clarissimum lumen, quod est supra omnes colores; quin & visibiliter coloratos emcit colores omnes. Ita in DEO. nulla earum perfectionum, quas nobis imaginamur, est; sed una sola purissima excellentia, quae est super omnem perfectione, ex qua omne, quod perfectum est, suam accepit perfectionem. Porro, nominare perfectu supremam hanc excellentiam, quae in singularissima sua unitate omnes comprehendit, imo superat, non est in potestate creaturae, non dico humanae, sed ne Angelicae quidemia Nam
vi dicitur in Apocalypsi r haber nomen her Mum , quod nemo nomm msi Eo
quod ipse solus infinitamsiam cognoscat persectionem, solus item eam possit exprimere nomine sibi proportionato. Vnde antiqui dixerunt neminem esse verum Theologum, nisi DEia Μ, eo quod nemo possit omnino cognoscere magnitudinem infinitar diuinae perfectionis, nec co- sequenter eam verbis repraesentare, nisi ille solus. Ac proinde D susc
106쪽
respondens per Angelum Patri Samsonis, qui eius nomen sciscitabatur
respondit; e- να-----, quod est admirabileὸ quasi vellet dice- 3, 37 re, no inen meum potest suspici ab homine, sed minime pronunciari, ite adorari, sed non comprehendi, mihi enim soli id competit, qui solus scio proferre nomen proprium, quo verὸ& genuinE meam expleo ex
Ingenium nostrum infirmius & debilius est, quam ut formet cogitationem repraesentantem immensam DEi excellentiam,quae comprehendit in simplicissima sua & maxime unica perfectione distincte & perfecte omnes alias perfectiones; & hoc, modo tam infinite excellenti Sceminenti,ut ingenii nostri infirmitas minime valeat penetrare. Vnde ut modo aliquo de DEo loquamur, cogimur uti multitudine nominum , dicendo quod sit bonus, sapiens,omnipotens, verax, iustus, sanctus, infinitu immortalis, inuisibilis, &c. Et hoc modo de Dgo loquendo loquimur conformiter veritati,DEus enim simul est ista omniatimo:& plus quam ista omnia: quod est dicerer est tam purus, tam excellens in tau sublimis,ut in una simplicissima persectione habeat vittutem & excelle tiam omnium perfectionum Ita Manna unicus erat cibus, de quo, cum in se comprehenderet saporem virtutemque omnium aliorum ciborum , dici potuit habuisse
saporem malorum citreorum, melonum seu peponum, uuarum,pruno-zum,pyrorum, &c. Verum melius adhuc fuisset dictum, non habuisso varietatem tot saporum, sed unicum tantum, qui illiusmet erat, continens illo unico suo sapore, quicquid gratum, quicquid desiderabile i omni diuersitate aliorum saporum inueniebatur. Sicuti herba dicta Dodecathos, quae, inquit Plinius, licet sanet omnes infirmitates .non est tamen neque reubarbarum,neque folium Senis, neque Betonica,neque Bufossam, sed sola simplex herba, quae in unica simplicitate suae proprietatis, tantam habet virtutem & fortitudinem, quantam omnia alia medicamenta simul sumpta. O Daus, abysse perfectionum divinarum, quam es admirabilis, quod in unica perfectione possideas excellentiam
107쪽
-- ope sua. Benedicentes Dominum, exaltate illum, quantum potestis, maior enim est omni laude. Exin uto eum reγώ---m- ωαν emison emm eo rehen tu. Sic est , Theotime, nunquam eum poterimus comprehendere, ille siquidem, ut dicit S. Ioan S, mrior es m o σου eo ssed quia omnωθιH- - ν Dominum, nuncupando eum Omnibus nominubus quae inueniri possunt eminentissimis: nos pro laude maximia quam ei dare possimus, confiteamur eum nunquam sat posse laudari,&pro Excellentissimo nomine,quod ei attribuere possumus,protestemue
eius nomen es sevo omne nomen, quod ue digne quidem possumus nominar .
um solum DEO inesse actum, qui es propria risu
. Abemus magnam diuersitatem facultatum & sa5ῖ- tuum,qui etiam ipsi magnam varietatem actionum prorii ducunt, sed & actiones ipsie multitudinem incompara bilem.operam emciuntia Nam exempli causa inlue sunt,diuersae facultates, videndi, audiendi, gustandi, tangen- di, se mouendi, intelligendi, volendi, A c. & vis SVabitus loquendi, ambulandi, ludendi, cantandi, currendi, fallandi, nandi, &c. atque sunt Uiones di opera qine proueniunt a facultatibus Behabitibus ) comprimis differentia. In D so autem nihil reperitur simile, in quo non es aisi una simpliciis ma & infinita perfectio, cui persectioni non nisi unicus solus purissimusque inest actus; imo vero sanctius & sapientius loquendo, Daus est unica sola, & summe unica, & unice summa perfectio. Et perfectio haec, unicus est actus purissime simplex, &simplicissime purust qui eum aliud non sit, quam propria essentia diuina, consequenter permane semper attemus. Et nihilominus nos miseri R ignari homunciones, ita de D si actionibus loquimur, ac si quotidie in magna quantitate& arietate nouas ac nouas ipse Produceret, licezstiamus contrarium. Sed
108쪽
ad Id,Theotime, ob nostri ingenii imbecillitatem cogimur. Nostra enim 1oquendi forma sequitur nostrum intelligendi modum, qui non est aliusquam is, quo quotidie res apud nos gigni & produci videmus.
Porro quia in rebus naturalibus fere nihil diuersitatis operum fici nisi per diuersitatem actionum: quando nos videmus opera inter se tam differentia, tam magnam varietatem productionum, & prope innumerabilem multitudinem operum potentiae diuinae, continuue nobis vid tur, quod diuersitas ista fiat per tot actus, quot effectus productos vi demus differentes: de quibus eodem modo, pro maiore nostro commodo, & iuxta communem ac ordinariam consuetudinem res intelligendi loquimur. Nec timendum nobis est, ne in hoc loquendi modo tardarmis veritatem; nam etsi in monon sit ulla multitudo actionum, sed unicus solus actus, qui est ipsamet diuinitas, Meaamen actus, tam est perfectus, ut excellentillimo modo vim & virtutem omnium actuum comprehendat, qui nobis videntur necessarii pro omni diuersitate effectuum, quos intuemur . DEus non nisi unicum dixit VERRvM, & virtute illius uno momento facta sunt, Sol, Luna , Se innumerabilis multi ludo astrorum cum suis different ijs in claritate, in motibus,&i uen-lijs. Ipse dixit & facta sunt: ipse mandauit & creata sun . PsH8.. Vnum istud D si verbum aerem repleuit auibus, mare piscibur', eduxit e terra omnis generis Plantas, & Omnia, quae Oculis intuemud animalia procreauita-Nam etsi Historicus sacer, accommodans se nostro Intelligenssimodo, DguΜ saepius hoc omnipotens verbum, FIAT, in diebus creatio nis mundi repetentem inducat, nihilominus, proprie loquendo, verbum istud fuit unicum, quod David Rex & Propheta vocat flatum vel spiritum Diuini oris: id est unicum, & solum iactum, seu tractum volunta tis, qui ita potenter virtutem suarn in varietatem rerum creatarum e fundit, ut ab hoc eum concipiamus velut multiplicatum & variatum i tot differentias, quot existunt effcctus. Licet in rei veritate sit unicus .ae simplicissimus actus. S. Chrysostomus perapposite notauit id, quod Moyses pluribus verbis, mundi creationem describens , extulit S.Ioannem Euangelistam unico expresiisse verbo, dum dixit:. per VERBvΜ,
id est per hoc ETERNvM UERBuri quod est filius DEI,
109쪽
Verbum igitur hoc, Theotime,cum sit simplicissimum, solum, de
unicum, & manens immutabile, producit omnium rerum distinctione. bonas & fclices rerum vicissitudines gignens, & tandem in sua arternitate perdurans, rerum omnium succci,iones, mutationes, Ordines,&opportuna exhibet tempora .
Nobis, obsecro, una ex parte pictorem quempiam conficientem
Christi nascentis imaginem ob oculos statuamus; & ego diebus dedicatis sancto isti mysterio, hoc ipsum scribo is dubio procul prope innumeris vicibus per eam, antequam ei supremam manum imponat, ducit penicilluin,& non solum dies, sed & hebdomadas, atque etiam sortae menses in ea elaboranda insumit,& id iuxta multitudinem & varietatem personarum, aliarumq; rerum, quas in ea tabella repraesentare in- . tendit; ex alter. autem parte intueamur Impretarem imaginum habentem in promptu solium, quod vult impressum supra tabellam, in li- gno vel in aere apte excisam de eiusdem mysterio Natiuitatis: hic uno praeli tractu eam exprimit, Theotimo, & totum suum Opus pene momento conficit, e forma eximens perelegantem imaginem: quippe quae ad viuum repraesentat omnia, quae persectae imagini, iuxta lacram historiam, debentur. Et quamuis non nisi motum unum in imagine e praelo educenda ediderit, tamen magnam multitudinem personarum, & res alias inter se differentes, ita apto ordine, serie, o co, distantia, & Proportione distinctas oculis intuentium ea cum jucunditate subsicit, v Gqui secretum i noraret, obstupesceret, videndo tot effectus tanta curria varietate prodire. Ita. Theotime, natura velut pictor multiplicat, de variat actus ea mensura, qua eius opera inter se distinguuntur. Ad quae opera producend , maxime si magna sint, magno & longo ei opus est tempore. Et D Eus, velut impressor, omni diuersitati creaturarum, quae unquam fuerunt, sunt, & adhuc futurae sunt, unico tractu omnipotentis suae voluntatis dedit existentiam; educens ex sua idea, velut ex forma aliqua artificiose exculpta, admirabilem hanc , quam oculis intuemu personarum & rerum aliarum differentiam, quae per tempora, per artates,& saecula sese continuant: unaquaeque autem suo ordine . iuxta quod debet existere in rerum natura: opponente sese hac suprema diuini actus unitate omni omnino confusioni R inordinationi, minime autem
distinctioni vel varietati, quam illa, E contrario, adhibet ad inducendam
110쪽
rebus pulchritudinem, reducens omnes differentias & diuersitates ad rectam proportionem, & proportionem ad ordinem, tandemq; Ordinem ad unitatem totius mundi: qui mundus comprehendit omnes rercreatas, tam visibiles, quam inuisibiIes, omnesque simul sumptae vocantur V NivERSvM : forte ideo, quia omnis earum diuersitas reducitur ad unitatem, sonatque quasi uni diuersum, id est unicum,d diuersum,& vnicum cum diuersitate, diuersumq; cum unitate Paucis, suprema diuina unitas variat omnia, & permanens eius aeternitas, rebus omnibus exhibet vicissitudinem- Et hoc ex eo , quod persectio huius unitatis. dominanx siuper omnem differentiam & varietatem, habet unde suppeditet existentiam omni omnino diuersitati perfectionum creatarum,nec non vim, & robur ad eas producendas. In cuius rei signum eum scriptura retulisset, quod DE vs in principio dixit:
ta Hes ta annosi etiam nunc istam perpetuam reuolutionem & continuationem temporum ac tempestatum videmus, quae ad finem usque mundi duratura sunt et ut nos edoceat a quod quemadmodum unicum verbum eius mandatorii sussicit omnibus eius motibus, & productionibus,.
na voluntas diuinae eius Maiestatis extendit vim& fortitudinem suam in saeculum saeculi, imo usque in saecuIa seculorum, pro omni eo, quod unquam fuit, quod est, &quod in aeternum futurum est, nulla omninore habente exissentiam aliunde, quam ab isto solo, unico, simplicissimo,&sempiterno actu diuino: cui sit honor & gloria, Amen. ne proui Henιia disina in genere..
E V S igitur, Τheotime, non eget pluribus actibus, si quidem unius eius omnipotentis voluntatis actus sufficientissinius est ad productionem omnis varietatis omnium eius operum; & hoc, ob infinitam eius perfectionemr verum nos mortales debemus agere iuxtata eam methodum di modu, quem intelligimus. : quemq;