장음표시 사용
131쪽
experrecti, at non ex nobis ipsis. INsPIRATIO, INsPIRATIO BIa est, quae nos euigilare facit, dum nos mouet, Ac salubriter succutita. Ego dormio.' inquit deuota sponsa, oeor meam quoiar. Sed, en adest dilectus meus, en . vox eius pulsantis, & me vocantis, nomine nostris amoribus noto, ex voce perbelle eum cognosco. Inopinantes & nihil tale cogitantes, Daus sanctissima sua inspiratione nos vocat de excitat. In hoe Princi
pio gratiae caelestis nihil prorsus agimus, nisi quod commotionem, quam Daus suscitat in nobis, sentimus, inquit messi fluus Doctor sania
Fod per spe D EI inpirationem repellamus, s D E
graue sit tibi, obsecro, Theotime, ex me audire. quod habitatores Coro Zain & BethZaidae, vera Religione instructi, dc tam amplis aliarum gratiarum priuile j inde manu Dpi acceptis praeuenti, ut ipsos etiam Ethnicos ad verae fidei Iumen inducere potuerint, nul Ium tamen ipsi ex omni illa agnitae veritatis luce animarum fructum perceperunt: sed eam cognitione mi r comparabili contumacia & rebellione nihili facientes, proiecerunta.' Dubio procul, iuxta dictum Christi in die iudicij Ninivirae,& Regina S bae surgent contra Iudaeos, eosque conuincent dignos esse perpetua damnatione: Qui Α , quod ad Ni uiuitas attinet, ii existentes Idololatrae
ac Barbari, 'nitent-- egerunt a pria caemnem Dis: quod autem ad Reginam Sabae spectat, Qui A , posthabitis omnibus regni administrandi negotiis, sonis a πι- inerra surire septennam radendimu ' diura interi na Iudaei c
ram praesentes, & auribus irercipientes diuinam veri Salomonis, munesi Saluatoris sapientiam; oculisque intuentes miracula, quae faciebat manibus insuper tangentes beneficia de virtutes quas exhibebat de patrabat, corde indurati, oblatae sibi gratiae restiterunt. Hinc rursum via dcS
132쪽
des Theotime, quod qui paucioribus tracti sunt illiciis & sauoribus,pcrinitentiam egerunt; qui autem pluribus , obstinati in malo permanserunt: seu, quod idem est, qui minorem habent occasionem veniendi ad sapientiae scholam, ad eam adproberant; qui autem maiorem, manen in sua stultitia & duritie cordis. Ita peragetur iudicium comparationis, uti omnes Doctores notarunt ; quae doctrina nullum aliud habere potest fundamiantum, quam hoc: quod scilicet aliqui pari fauore praeuenti, vel etiam beneficiis maioribus allecti, quam alij nihilominus diuinae misericordiae consensum denegarunt . alii autem similibus gratiae donis, vel etiam minoribus prouocati, caelesti inspirationi locum dederunt, & sanctae poenitentiae operibus se tradiderunta . Qui enim aliter consentanee rationi, perseu rantibus in peccatis, sua impoenitentia, ex comparatione eorum, qui se ad D E u M conuerterunt & poenitentiam eserunt, exprobrari posset: Christus certe ostendit clare,& omnes Christiani simpliciter intesigunt, futurum, ut Iudaei in iusto Da I iudicio condemnentur, idq; facta comparatione eorum eum Nininitis r eo quod illi multis a D go prouocati beneficijs ; iis nec amore ullo nee poenitentia aliqua responderint; hi autem, qui parum receperunt fauoris, plurimum amoris rependeruntae
Et quibus minoribus Daus praesto fuit donis suis, ij poenitentiae operata
praestiterunt quam plurima . S. Augustinus hisce nostris distursibus sita ratῖocinatione, qnania instituit libro H. de Ciuitate Dar c. 6. 7. 8. & s. plurimum adfert Iumianis. Nam Met proprie & peculiariter loquatur de Angelis, tamen hoc in puncto homines pares ijs facita.
Agedum, postquam capite s. duos homines per omnia aequale In bonitate, omnibusque in rebus, etiam eadem tentatione exagitator proposuisset, supponit autem unum potuisse tentationi resistere, alte rum eidem succumbere & inimico cedere probassetque deinde cap. s. omnes Angelos in gratia &charitate creatos fuisse, achraittens insuper, ut rem probabilem, gratiam At charitatem in eorum quolibet fuisse aequalem: quaerit, qui factum sit, quod alii perseuerarunt, & progressum fecerunt in bonitate, usquedum pertigerunt ad gloriam; alij autem bonum deseruerunt,& adhaerentes malo usque ad damnationem p Respondet postea niuit aliud adferri posse, nisi quod alii gratia Saluatoris bene
133쪽
usi, perseuerarint in casto amore, quem in sua creatione receperant ς-lij autem cum essent boni, propria di sola sua voluntate in malos euaseruntasAt si verum est,uti verum ess e S. Thomas optime probat, gratiantuin Angelis proportionaliter fuisse disparem, ac iuxta varietatem naturalium donorum iis impertitam, Seraphin, dubio procul habuerint gratiam absque ulla comparatione excellentiorem,quain Angeli simplices '& infimi ordinis: quomodo ergo factum est, quod nonnulli ex Seraphinia , iuxta communiorem Antiquorum , tum Patrum,
tum Doctorum opinionem deciderunta, & una cum illis eorum princeps: stante interim& perseuerante constanter & fortiter innumerabili multitudine aliorum Angelorum, tum natura, tum gratia illis inseriorum Z Vnde ergo est, quod Luciser tam sublimὶ exaltatus nat ra, & superexaltatus gratia, in infernales abyssos deciderit, di tot alii Angeli, longe paucioribus & minoribus donis exornati, in amore S i delitate perstiterintl Equidem qui sic firmi steterunt,omnem eam la dem in DruM referre debent, qui sua misericordia non solam eos cre uit, sed &in bono conseruauit. At vero Lucifer eiusque asseclae,cui suuinteritum, nisi, ut ait S. Augustinus,propriae voluntati adscribenta, qui sua libertate nuncium remiserunt diuinae gratiae, a qua tam suauitere'
rant praeuenti quomodis ema ι δε ιο L-fer, qui velut splendens aurora
in illo imiisibili mundo oriebaris, cinctus charitate prima, sicut principium claritatis serenissimi diei, quae crescere debebat usque ad diem perfectum gloriae sempiternae λ Gratia prosecto tibi non defuit, eam enim sicut Sc naturam habebas aliis omnibus excellentiorem, sed tu tibi, ει gratiae defuisti. Deus te non destituerat operatione sui amoris, sed tu eius amorem privasti tua cooperatione: DEus nunquam te rejecitaset, nisi tu prius eaus dilectionem repudiasses. O DEus, optimus cum sis, tu solum eos deseris, qui te prius deserunt. Nunquam tua subtrahis a nobis dona, nisi quando nostra a te subtrahimus corda. Bon Dat surto sublegimus,si gloriam nostrae salutis nobis adscribimus: quia& Dsa misericordiam dedecore afficimus, s eam nobis defuisse asseri mus. Eius nos liberalitatem laedimus, s ejus in nos prosecta dona non confiteamur; bonitatem autem eius blasphemamus , si eum nobis suo succursu defuisse dicamus. Paucis, Daus clara & elata voce in ,
134쪽
Non sat per diuinam bonitatem, quo minin excestentissimum
E V S hone, Theotime, si inspirationes diuinas secundum omnem earum virtutis amplitudinem & extensionem reciperemus, quantos breui tempore insanctitate progressus faceremus p sit fons quispiam quantumuis abundans aquis, ear in hortum aliquem iuxta omnem suam affluentiam minime insuent, sed iuxta Paruitatem, vel magnitudinem canalis, quo in eum inducuntur.Eodem modo, licet Spiritus Sanctus omni ex parte velut fons aqua vis cordInostro se applicet, & quasi obsideat, ut illud ingressus fluentis gratiae suae irriget: non vult tamen illud ingredi, nisi obtento vosuntatis nostrae li- hero consensu r illo autem obtςnto, illud iuxta suum beneplacitum, Aepropriae dispositionis nostrae cooperationem irrorabit, ut dicit SAc RuM
CONCiLIvM TRIDENTI Num Quod CONCILIvΜ etlam, vT opinor, respiciens mutuum nostrum consensum cum gratia , vocat eius receptionem, receptionem voluntariam. Hoc sensu S. Paulus monet nos ne grariam nWinsanum Nep --.
Nam quemadmodum aegrotus aliquispiam, qui acceptam manu medicinam, non ebiberet, neq; in stomachum demitteret, accepisse quidem medicinam diceretur, sed absque vera acceptione, quia cum eam notia ebiberit, eius effectu se priuauit. Similiter gratiam DEI in vanum recipimus, quando solum ad fores cordis, & non intra intimum cordis con- sensum recipimus. Sic enim recipimus sine vera recept ne, hoc est,re- icipimus absque ullo fructur siquidem sensisse inspirat nem, exclusio consensu, nihil omnino prodest. Et manendo in assumpta similitudine, si infirmus, cui in manum data est medicina eius solummodo partem nam , non totam sumeret, ea etiam non nisi ex parte, & non ex toto Maretur οῦ. ita etiam quando D Eus magnam & potentem homiDi i mittit
135쪽
mittit inspirationem, ut is amorem totis vinis complectatur, si ille secundum totam iuspirationis virtutem & extensionem non consentiatis ,
solum iuxta mensuram consensus, ea homini illi fructum feretis. Fit enim, ut inspiratione diuina ad muIta facienda moueamur, sed in una solum aliquam illius inspirationis partem consentiamus, ut illi in Euan-Mat. . gelio; quorum unus antequam plenae Christi sequelae se addiceret, pe- . tebat tibi ab eo permitti,ut iret sepultum Patrem suum ἱ alter autem, ut primum ij qui domi erant renunciaret. Quamdiu vidua illa, cui Elisaeus miraculose multiplicationem olei a Deo impetrauit, habuit vasa vacua, fluxit oleum; at postquam fuerunt impleta, stetit. Qua mensura cor nostrum est dilatatum, vel, ut melius
dicam, sinit se distendi & dilatari,& vacuitatem sui consensus iniserico diae diuinae non denegat; absque intermissione in illud caelestes suas inspirationes c velut sacros quosdam liquores quaecrescunt semper , α
magis atque magis faciunt nos crescere,pleno cornu in illud infundita. Verum si in illo nullus amplius locus detur vacuus, dum nullum Praeben us consensu in, stat,& ulteriorem suum denegat influxum. Vnde, si interroges, o Theotime, qu1 fiat, quod in diuino amore non eos facimus progressus, quos S. Augustinus, S. Franciscus, S. Catharina Senensis, S. Francisca, &c. faciebant Θ Respondebo, id inde fieri , quod DEus nobis ad id non elargitus sit gratiam. Si autem instes; rogans: cur elargitus non sit λ in promptu est responsum: Quia ex parte nostra sacris eius inspirationibus defuit consensus, & mutua conspiratio. Pergis ulterius urgere: Cur autem non conspirauimus qui cum libero praediti essemus arbitrio, eo abusi sumus. At, inquis, Cui nostro abusi sumus arbitrio p Hic, Theotime, siste gradum: quia, ut dicit S. Augustinus, deprauatio nostrae voluntatis ex nulla prouenit ratione sed ex defectu cauis, quae peccatum committit, stultum autem essetuon solum dicere, sed vel cogitare,quod reddi posset ratio desectus, qui committitur peccando, quia desectus ille, seu error, quem committendo, deflectimus a recto tramite, non esset peccatum, nisi esset absque
Eximius pietatis cultor frater Rufinus, motus visione qua ostenta ei suerat gloria, quam S. Franciscus sua humilitate erat adepturuS, et ira
136쪽
indicato opinionem, quam de te ipso habes p Responsum se dignum, humile scilicet, dedit praedictus Sanctus: Sane maximum totius mundi me peccatorem, & eum, qui negligentissime omnium Da o seruit, existimo. Non acquiescens Frater Rufinus datae responsioni, modeste institit dicens: eum, salua veritate & conscientia , non posse id affirmare , cum plena sint omnia peccatoribus, qui enormia committunt peccata , a quibus ipse, DEi beneficio sit immunis p Respondens instantiae ait: si DEus alios illos peccatores, de quibus tu loqueris, tanta gratia & misericordia praeuenisset, quanta me praeuenit, longὸ gratiores & accuratiores erga largitorem in cjus seruitio suturos fuisse , quam ego sitn. Et si is me tingulari suo fauore destitueret, in multo abominabiliora,quam illi, quos commemoras, prolaberer peccata. Vides Theotime, iudicium illius, qui vix fuit homo,sed Seraphin in terrai scio, scio equidem satis, eum ex humilitate sic loquutum fuisse, sed credebat se ipsistimam enunciare veritatem, siat aperte indicans: quod aequalis gratia, pari misericordia duobus peccatorib' exhibita, per unum eorum utilius ad salutem possit adhiberi, quain per alterum. Porro habeo oraculi loco sensum di iudicium magni istius in sanctorum scientiis Doctoris, qui, educatus in schola CRvcIFIxI , non nisi insipirationes diuinas spirabatis. Hoc deinceps sancti Francisci apophlegma ab omnibus tenerioris deuotionis amatoribus laudatum, repetitum, receptumque est. Nec inter eos desuere,qui assererent eodem sensu sanctum Paulum dixisse, se primum, id est maximum peccatorem esse .i Beata mater Theresia de IEsu , Virgo tota quanta Angelica , , Io-quens de orationis quietudine, haec protulit verba: Complures sunr anima',
qua ad hune sque pertingunt parum, qua aurem ultra progrediantur, perpauisca inueniuntur, cuius rei causam nescio. Scis autem cerasime id ex parte Dei minime prouenire: diuina siquidem ejus as esto nos juvat, , eamq, nobis e. hibergratiam, ut ad hoc ussue punctum pertingamus. Quidni autem eadem Maiestasparata esset nos viserim promouere, ac prouehere, modo obieem ct r moram,' nu retrahunt, non poneremus 3 Animum igitur, Theotime ,
aduertamus,studiumq; adhibeamus, ut quem DEo debemus amorem deferamus: is enim amor, quo nos amare dignatur, nunquam ex par
137쪽
'uὸd assectationes , sevi id ei a diuina nos in plena Bbertate rest quant , ut vel ea sequamur, vel
on hic, chare Theotime, loquar de sis graisis,quae non
nisi miraculo aliquibus collatae sunt, quaeque temporirmomento lupos in pastores transformarunt, rupes in is aquas verterunt,& persecutores in praedicatoreS trans. mutarunt. Relinquo etiam intactas vocationes, quae
is non nisi praepotente D a r manu patrari potuerunt: si lens etiam pertranseo allectamenta quaedam, violenta quidem, sed sancte, per quae Dgus in ictu oculi animas electas ab enormitate peccat . rum ad fluenta gratiae transtulit; in iis, ut ita claritatis causa roqua faciens quandam transsubstantiationem moralem, & spiritualer . vi contigit inApostolo,qui ex Saulo vase persecutionis facti' est subit o Pata. Ius, & vas electionis. Animae huiusmodi priuilegiatae diuerso ordin G& numero sunt collocandae, in eas enim placuit Da o non solii adas. fluentiam, sed & ad inundationem usque flumina Rarum gratiarum de riuare: & si ita loqui licet, non inlum liberaliter & effuse, sed etiam prodigaliter de profusE abundantiam sui amoris proiicere. Diuina iustitia hoc in mundo nos castigat pinnis, quae quia ordinariae siunt, fere semper etiam sunt incognitae & imperceptibiles. Nihilominus subinde; mittit diluuia,& demergit in abyssos castigationum: ut eius indun tionis seueritas non solium cognoscatur,sed & timeatur: e eontrario clia uina eius misericordia modo adeo dulci suauique ad se trahit ac adu cat animas, ut vix eius motus percipiatur, & tamen subinde contingi ut eius immensa bonitas ordinarias supergrediens ripas, instar fluuii cuiuspiamquipressius minia aquarum a iuuentia, se exonerat in vicinae planicies, tanto eum impetu, licet grato & accepto, effundit ilias gratias, ut temporis momento anima tota quanta esus benedictionibu in cooperta liquescat, & id ad ostendendas immensi amoris sui diuitias . Sicut enim eius iustitia communiter procedit usis ordinariis, de nori nunquam extraordinariis, ita etiam eius misericordia vijs consuetis
138쪽
communem homi nnm societatem suam exercet liberalitatem; in nonnullos autem modis, &viis a communitate remotis.
O quam vellem scire, quales sint funes & vincula, quibus diuina prouidentia ad amorem suum corda nostra trahere consueuiti Tales' equidem sunt, quales ipsa mei notat, deseribens media, quibus usa est, educens populum Israel ex AEgypto, & ex deserto in terra promissionis:
Dubio procul, Theotime, non trahimur vinculis ferreis, uti trahuntu tauri & bubali, sed per modum deliciarum & delectationum, sanctarumque inspirationum, quae, ut verbo dicam, sunt funiculi Adae, & humanitatis, id est, proportionati&conuenientes cordi humano, cui libertas innata est, nos allicit. Proprium enim vinculum voluntatis humanae est voluptas & delectatio. Ostenduntur, inquit S. Augustinus,puero Muces, ct amando trahitur, non corpore, sed corde. Vide ergo quomodo Pater aeternus nos trahat docendo, R dolectet, non imponendo nobic
aliquam necessitatem: iniicit in corda nostra delectationes & gaudia spiritualia, velut sacras quasdam escaS, per quas nos trahit suaviter ad gustandam & recipiendam amabilis doctrinae suae dulcedinem. Hoc itaque modo, charissime Theotime, gratia neque vim, neq; necessitatem libero infert arbitrio; quin imo perseuerante vigore o- innipotentis &misericordissimae DEI manus, quae tangit, quae circumdat, quaeque ligat animam, tot tantisque inspirationum, vocationum &allectationum ui odis, voluntas humana perfectisii me manet liberia, &exempta ab omni genere coactionis & violentiae, proinde gratia tam est gratiosa , tamq; gratiose occupat noora corda, & occupata ita trahit, ut nihil officiat libertati nostrae voluntatist tangit quidem potenter vires nottii intellectus, sed ita simul delicate, ut nostro libero arbitrio nullam omnino vim inserat. Gratia pollet quidem insigni sortitudine, sed non ad vi cogendos, sed ad suauiter alliciendos animos; eidem gratiae inest sancta quaedam violentia, non ad nostram libertatem .iolenter agendam, sed ad efficiendam eam, castam nostri amatricem. Agit, non diffiteor, fortiter, sed simul ita suauiter. ut voluntas nostra sub adeo potenti actione minime succuinbat; nos quidem premita, sed ' non opprimit nostrum arbitrium. Itaque quibuscunque tandem, adhi- .
bitis ab ea conatibus, possumus illius motibus consentire, vel resistere, M i Prout
139쪽
prout nobis libuerit. Verum enim uero, quod non minus habet admi rabilitatis,quam veritatis .es quod quando nostra voluntas sequitur id, quod eam adlicit, Sc motioni diuinae consentit, sequitur & consentit tam libere, quam libere resistit, dum resistit; licet consensus in exhibitati gratiam lon e magis dependeat a gratia , quam a voluntate, & quod renisus, qui qt contra gratiam, ab una solum dependeat voluntate Ita DEI manus amabiliter agit cum nostris cordibus t Magna sane pollet, dexteritate ad vires suas nobis communicandas, & ad motum suae potentiae uobis imprimendum, sed tamen neque voluntati eripit libertatem, neque obicem ullum ei ponit, quo minus gratiar libere consentiat, vel dissentiat. Paucis, taliter iungit potentiam suauitati, ut, quemadmodum in eo, quod bonum respicit, ei us potentia suauiter nobis exhibet vires, ita potenter suauitas tueatur libertatem nostrae voluntatis'. Ioa . Oscires, inquit Saluator Samaritanae, δε-- DEI, est, q- is,
considera, amabo Theotime, tractum penicilli Saluatoris, quando loquitur de donis, quibus homines ad se attrahit. M se res donum D E I dubio procul mouereris,&attrahereris ad petendam aquam vitae aeternae, & sorsitan eam peteres. Quasi diceret, in tua esset potestate eam petere, & quidem ad petendam prouocareris. Et nihilominus ad eam petendam minime cogereris, neque necessitate ulla adigereris, sed solum, forsitan, tu peteres; libertax enim tibi maneret ad eam petendam, vel non petendam: talia sunt Saluatoris verba, iuxta ordinariam editionem, & S. Augustini lectionem in Ioannem. Tandem, si quis diceret liberum nostrum arbitrium non cooperari consentiendo gratiar, qua. DEus nos praeuenit; vel non posse reiicere gratiam, & ei consensium denegare, is uniuersis sacris litteris, omnibus antiquis Patribus ,. & experientiae contradiceret, sacriq; Tridentini Concilij excommutucationis censuram. incurreret. Verum quando diciturposse nos inspirationem diuinam,& dona caelestῖa, quibus nos attrahit, reiicere, minime intelligendum est, posse nos impedire, quo minus D sus nobis inspiret, & do- . na cordibus nostris impertiat. Nam ut iam superius dixi: id fit in nobis absque nobis: sunt proinde fauores, quibus nos D Eus afficit, antequam cogitemus. Ipse nos excitat, dum dormimus, & ex consequenti, deprehendimus nos excitatos, nulla nostra cogitatione praeeunte, sed
140쪽
in nostra situm est potestate, surgere, vel non surgere. Et quamuis excitarit nos sine nobis, non tamen vult strato nos extrahere, nisi ipsimetanos iuuenause Quis autem negabit eum resistere excitationi, qui excitatus non surgit, imo, qui rursum somno se tradit, quandoquidem excitatus est, vi sargat Quo minuS insipiratio nos impellat. & consequenter, nos commoueat concutiatque, nequimus ullo modo impedire . Verum, si quo impetu nos impellit, eodem nos eam repellimus, ne nos ejus motu moveamur, quis dubitet, quin nos tunc ei resistamus. Accipe huius rei similitudinein a nostris auibus, apodibus tactis, quas supra descripsimus: cax quidem apprehendit ventiis & in aera eleuat, sed haud procul eas deferet, nisi alarum suarum remigio se iuventa, &vento cooperentur, conanteS viribus se attollere, & volatu in aere i quem, vento impellente, se vibrarunt sustentare. Contra , si forsitan aliquae, herbarum arborumque viriditate, quam infra se intuentur, inescatae, aut quod in terra aliquamdiu fuerint, torpore ac pigritia desides, loco, quo deberent vento obsecundare, alis complicatis, rursum in terram se demittant,re ipsa quidem venti motum receperunt, sed gratis; siquidam nullam inde utilitatem perceperunt. Theotime, insipi-vationes pos praeueniunt, & antequμm cogitemus, sui in nobis imprimunt sensum; postquam autem eum percepimus, penes nos est, iis obsecundare & adhaerere, aut ab iis dissentiendo, illas ipsas propulsare . Efficiunt quidem ut se sine nobis sentiamus, sed efficere nequeunt i ut fibi sine nobis consentiamus,
ne primis motibus Minoris , quοx iEectus Humi procreant in . anima antequam habeat sidem
LLE idem ventus,qui apodes in altum attollIr, omnium primo earum Plumas, ut partes leuiores & magis idoneas ad motum recipiendum, apprehendit: deinde ..continuo eundem motum illarum alis imprimens, extendit eoq; modo issas & explicat, quo facilius in aer . potest subleuare.. Qu'dsi apodes hoc modo inaurax '