장음표시 사용
141쪽
subi atae, alarum sitarum motum iungant ventorum flatui, ijdem, qui eas
in altum extulerunt semper magis ac magis ita illas adiuuabunt, ut post modum non sit futurus difficilis volatus. Ita Theoti ine, quando inspiratio caelestis, velut sacer ventus, ve nit, ut no S attollat in aera diuini amoris, Omnium primo suaui suo satuam bit Je circumdat voluntatem, deinde, interueniente sensu delectationis caelestis, extendens ac explicans inclinationem naturalem, quam habet ad bonum, mouet,& eo quidem mouet modo, ut ipsa inclinatio sit ei velut instrumentum ad capiendum intellectum. Et hoc totum, uti
iam saepius dixi, agitur in nobis sine nobis : quia scilicet fauor diuinus, ita nos praeuenit in benedictionibus dulcedinis suae. Quo ini noster intellectus ita praeuentus sentiens alas suae inclinationis motas, explicatas, extensas, impulsas,& aρitatas Fauonio caelesti, vel minimum tali inspira tioni det consensum, o quam felicem, Theotime, nacti sumus fortunam inam illa ipsa inspiratio, & gratia superna, quae nOS praeoccupauit, communicans suam actionem nostro consensui, animans debiles nostros animi motus caelesti suo robore , & vivificans imbecillem nostram cooperationem potentia suae operationis, nobis praesto aderit, nos comitabitur & deducet de amore in amorem, usque ad actum saltidissimae fidei, qui requiritur ad nostram conuersionem.
DEus bone, Theotime, quantae consolationis est consderare sacram hanc methodum, qua Spiritus Sanctus primos sui luminis, &caloris vitalis radios sensusque, immittit in corda nostrat o Issu dulcissime, quantis deliciis abundans est gaudium, videre caelestem amorem
qui sol est & decus virtutum dum per admirandos quosdam progre is, qui sensim,&quasi sine sensu efficiuntur sensibiles explicans ruam
claritatem. eam facit splendescere in animis mortalium, nec unquam cessat eos magis ac magis illuminare, donec tandem illos penitus cooperiat, S: velut obruat luce suae praesentiae, illis elargiens persectissimum splendorem serenissimae diei. O quina hilaris, quam pulchra, quam amabilis, qua inq; grata est isthaec aurorat ver lim tamen stat, quod aurora illa, aut non sit dies, aut si dies est , sit eum tantum inchoans, & Oriens,
vel potius infans diei, quam ipsemet dies. Eodem pene modo motus amoris, qui praecedunt actum fidei requisitum, ad nostram iustificatio nem, vol non sunt amor ipse, proprie loquendo, vel certe sunt incipiens
142쪽
ει inpersei ius. paucis, sunt instar primarum gemmaram verno tempore viridantium, quas anima caelesti sole calefacta, velut arbor mystic eiaculatur, suntque magis praesagia futurorum fructuum, quam ipsi
Pachomius admodum iuuenis, & adhue Ethnicus adscriptus --
. sitiae, qua Constantinus contra Maxentium Tyrannum congregarat, venit cum sua cohorte ad paruam quandam ciuitatem, non procul di- nantem Thebis; ubi non solum ipse, sed uniuersus exercitus maxima commeatus inopia caepit laborare, quod intelligentes dictae ciuitatulae habitatores, qui bono omine erant Christi fideles,& consequenter pro- . pensi ad succurrendum proximorum egestati, statim militum necestitatibus subvenerunt, & hoc tanta cum solicitudine, diligentia S amor , ut Pachomius summe admiratus,interrogarit,quae esset ista natio tam hona, tam amabilis, tamq, gratiosa cui cum dictum esset,eos esse Chri stianos, rursum inquirens, qua lege de forma viverent, didicit eos cre- . de re in IasvM Christum vesicvM DEI Fumi, de eosdem benefacere omni hominum generi, summa cum spe & fiducia expectantes, non ab hominibus, sed ab ipsomet Dgo amplam suae beneficentiae & hospitalitatis renumerationem. Hemi Theotime, miser Pacho sius, quamuis honam nactus esset animam i tunc adhue in infidelitatis strato haeren alte dormiebat, cum ecce repente Daus adest, pulsans ad eius cordis' portam, & partim bono Christianorum exemplo, partim suavi voc eum vocans Ad excitans, primum caloris vitalis sui amoris in eo motum excitauit. Vix enim aliquid inaudierat, ut dixi, de amabili Iege Sal toris, cum nouo lumine, di interiori consolatione repletus, in partem secedens, S apud se cogitans, manus in Caelum sustulit, profundumque
traxit iaspirium, & dixit: Domine Devi , creator cati s terra , si dignat ut . fueris oculos tuos sever humilitatem ct asstimonem animi mei demittere , ingenerans mi. notitiam tua diuinatatu, promitto me tiba tota mea vita sermιu--m, rusH mandatu obtemperaturum, quam totuero accurati me. Facta
hac oratione & promissione, amor veri boni,& sincerae pietatis in eo ita statim creuit, ut ex eo momento nunquam intermiserit in praxm mill millena virtutum exercitia deducere. In hoc exemplo videor vider Philomelam, quae prima aurora evigilans, se incipit succutere, agitare, tendere,plumas explicare ,nec non in suo dumo ab uno ramo ad ata
143쪽
terum volitare, paulatimq; sylvestres quidem, sed simul delicatos caniatus depromere. Notaris enim, non dubito, quomodo tum sibi,tum alijs militibus a dictis Christianis, exemplo charitatis exhibito, comprimis fortunatus Pachomius ex improuiso excitatus fuerit. Equidem stupor admirationis, quo fuit subito correptus, aliud non fuit, quam euigilatio e somno, qua D gus, ut sol terram, claritatis suae radio eum tetigit, repleuitque magno & eximio spiritualis gaudii sensu. Vnde Pachomius excutit a se impedimenta, ut maiori attentione,collectione &facilitate oblatam gratiam recipere & degustare valeat, dum a turbis ad quietem se recipit, ibiq; primo acceptum beneficium pensiculatius perpendit; deinde cor & manus extendit in Caelum; quo ab inspiratione trahebatur, incipit & affectionum alas explicare volitans inter sui ipsius diffidentiam, & conceptam in D llo confidentiam. Et tum demum alto spiritu, 3c voce humiliter elata incipit decantare canticum suae conuersionis, quo continuo D Euri caeli & terrae creatorem se iam nosse
fatetur quidem, sed non ita adhuc intim , ut persectὰ ei seruire possita. Vnde supplex fit Dgo, sibi ut maiorem sui notitiam impertiat,qua imbuistus diuinae eius Maiestati perfectum seruitium queat exhibere. Hic velim consideres, Theotime, qualiter D Eus omni ex parte sensim inspirationis suae gratiam corroboret in cordibus eorum, qui ei assensium praebent: dum post se velut de gradu in gradum ad apicemvsque scalae Iacob, eos suauiter trahit. Sed dices qui sunt funiculi, quibus ab eo tam suauiter trahimur Primus est funiculus Adae, quo ille solus nos sine nobis trahit, pratuenit & e somno peccati excitat; reliqui
autem Omnes per eundem quoque fiunt in nobis, sed non sine nobis: Trahe me, inquit sacra sponsa, id est, tu incipe primo trahere, nequeo enim vel minimum me mouere, nisi meo motui des principium; Verum
ubi me moueris, o mi chare sponse, ambo curremus et tu curres ante me, plus ultra semper me trahens, ego autem te currentem sequar, tuis Co-
sentiens illiciis. Absit autem cuipiam veniat in mentem me ligatam instar alicuius mancipii, aut inanis bigae, inuitam post te trahit O non
sic, non sic trahor, sed odore snguentorum exorum trahor. Si pergo lubens,
te sequendo, non vi trahis, sed libenter sequentem allicis. Sunt quidem tui allectus sortes, sed nulli violentiam inserunt. Omnis siquidem eorum potentia in una& sola consistit dulcedine iungueta& Thymiamata
144쪽
aliam ad trahendum non habent vim, quam suauitatem; Suavitas auαtem qui aliter trahere potest, quam suauiter & gratiosE
De sensu seu motu amoris diuini, qui per sdem recia
E VS fidem nobis elargiens, animae nostrae intimor recessus ingreditur, ibique intellectui nostro loquitur, non per modum &viam discursuum, sed inspirationum, modo tam gratioso, proponens dicto intellectui, quod fide tenendum est, ut ex eo oluntas m rima persundatur voluptater quo fit, ut, pulso procul omni dubio, & diffidentia, incitet intellectum ad consentiendum, de Veritati acquiescendum; te hoe magna non caret admiratione. Dissenim mysteria fidei tali cum obscuritate & tenebrisproponit animae nostrae, ut eorum veritatem non videamus, sed solummodo inter videamus. vii subinde contingit terram ita densa caligine contegi, ut solem ipsum non intueamur, sea solum claritatem aliquam ea in parte, ubi ille hic &mqnc est, & ut ita dicam.eum videmus & non videmus, eo quod una ex parte non ita videmus, ut omnino dicere possimus, nos eum videre; ex alter' autem parte non ita modice eum videmus, ut dicere cum verit te valeamus nos eum non videreis. Et hoc vocamus inter videro. Et nihilominus haec obscura claritas fidei ingressa intellectuin nostrum, non vi discursuum, neq; efficacia verorum, aut apparentium argumentorum, sed sola&unica suauitate illius praesentiae , tacit tanta cum auctoritate fidem & obedientiam praestari sibi ab intellectu, ut certitudo, quam ex ea habemus, omnes totius mundi certitudines plurimum superet, sicque sibi ipsum subiicit intellectum, omnesque illius ratiocin tiones, ut comparatione illius, nullae aliae certitudines habeantur i
Dicerεne possum, inoffenso Dso, Theotime, hoc quod sequitue., de fide λ fides magna est amica nostri intellectus, quae absque erube scentia libere dicere potest scientiis humanis c suam prae illa iacit antibus
145쪽
euidentiam&claritatem quod dicebat sponsa sui sexus aliis custodi-hus ovium: NIGRA sv M sED polluosAt quasi diceret: odiscursus humani, o scientiae acquisitae, Ni GRA sv M, quia sum inter obscuritates si Π-plicium reuelationum, quae sunt absque aliqua apparente euidentia,&ut nigra & fusca humanis oculis appaream, imo, ut fere hominibus i cognita permaneam, eniciunt, sum tamen in me ipsa pulchra & forinosa, ob infinitam meam certitudinem. Et vero si mortalium Oculi me, qualis sum natura, possent intueri, totam pulchram & absque macula
me doprehenderent. Quid multis quis me re ipsa pulchritudine, &amabilitate infinita condecoratam, di perlatam negare audebit 8 siquia dein caliginosae tenebrae, & spissae nebulae, inter quas assidue versor, nec tamen ulli videor, sed solummodo inter uideor, nequeunt impedire,quominus sim grata, quo minus intellectus meam ambiat amicitiam , meq; omni alteri praelarat cognitioni, quin & primum mihi assignet locum, di suam velut Reginam in suo excipiat S recipiat palatio i ubi scientijs omnibus leges, de iura praescribo, meoq; imperio omnes humanos dis cursus & opiniones siubiicior quin lino, Theotime, quemadmodum
ita, adueniente fide in corda mortalium, intellectus se exuens omni discuri, & humana reij ciens argumenta, fideiq; imperio, ac pedibus, ve- Iut Reginae, ea omnia subsiciens, magna exclamat laetitia, dicens: V1-vAT FIDES. Discursus, ratiocinatio S, pia argumenta, miracuIa, aliaq; Christianae Religionis compendia, efficiunt equidem eam comprimirauditu dignam, & cognitu faciliorem, quam ea sit in se ipsa. sed siola fi des efficit, ut ea credatur, agnoscatur, dum inducit ad amandam putachritudinem ipsius veritatis, & ad credendam veritatem illius pulchritudinis. Et hoc per suauitatem, qua voluntatem assicit, & per certiti dinem, qua intellectum stabilem reddit,pulsa formidine. Iudaei viderunt miracula, A audierunt admiranda, quae Christus patrabat oper , sed cum essent dispositionibus necessarijs ad fidem recipiendam destituti, nec eas quaererent, id est voluntas eorum non esset adaptata ad suscipiendam & degustandam silauitatem fidei, propter amaritudinem αmalitiam, qua redundabant, in sua permanserunt infideIitate. Vim quidem argumenti experiebantur, & oculis cernebant, sed conclusi uiu
146쪽
nis dulcedinem minimὸ percipiebant. Ideoque veritati nequaquam acquiescebant, & tamen fidei actus in hoc consistit, ut quod fides iudi cauit, intellectus noster, postquam gratum veritatis lumen recepit,adhaereat, suaui quidem, sed simul potenti I firma soliditate & certitudine, quam ex auctoritate reuelationis sibi factae accepit.
Audisti saepius, Theotime, quod in conciliis generalibus dispu-
tationes pro indaganda veritate, adhibitis discursibus, rationibus, &argumentis Theologicis instituantur; res autem huiusinodi disputationibus vltro citroq; agitatae 1 Patribus, id est, ab Episcopis, specialite eco a summo Pontifica concluduntur, & determinantur; quibus sic conclusis, determinatis & pronunciatis omnes plenὸ acquiescunt, non Propter rationes in praemissis disputationibus, & veritatis indapationibus allegatas, sed in virtute, &auctoritate Spiritus Sancti, qui inuisibiliter in concilijs praelidens, per os tuorum seruorum, quos pastores totius Christianitatis constituit, de stabiliuit, id, quod controuertebatur, dijudicat & finaliter determinat. Inquisitio haec & disputatio, fit quidem in atriis sacerdotum inter doctores, sed ultima determinatio, cui omnes acquiescere debent, sit in ipso SANCTvARIor ubi Spiritur Sanctus, qui uniuersum Ecclesiae corpus animat, per ora Pastorum ipsius Ecclesiae, iuxta quod Christus promisit, loquitur . . Accipe similorquemadmodum Struthiones sua oua ponunt quidem in arenis Libyae, sed sol suo calore pullos excludit: ita doctores Ecclesiae suis ratiocin tionibus & discursibus discutiunt & proponunt veritatem; verum ra- dij solis justitiae sunt, qui exhibent certitudinem, inq; ea animos acquiescere faciunt. Denique,Theotime, certitudo ista, quam praetendit i tellectus humanus in rebus reuelatis,& fidei mysteriis, incipit per feruentes quosdam sensus complacentiae, & gaudii, quod recipit voluntas ex pulchritudine & suauitate veritatis propositae. Atque ita fides principium amoris comprehendit, quem cor nostrum sentit erga res di
147쪽
De magηο amoris sensu , quem per em suctam re-
Uemadmodum nos expositi radiis meridianis soIir , vix citius claritatem videmus, quam eiuS ardorem experiamur : ita fidei lumen haud prius tempore splendorem suarum veritatum iacit in nostrum intellecta, quam nostra voluntas sentiat sanctum amoris caelestis calorem .Fides per ineffabilem suam certitudinem, facit, ut cognoscamus DEuri esse; cundum esse infinitum in bonitate , qui polliat se nobis communicare nec possit tantum, sed velit; & ita quidem velit, ut ex ineffabili benignitatis dulcedine omnia media perueniendi ad felicitatem immortalis gloriar nobis praepararitia Porro nobis ea innata est inclinatio ad supremum & absolutum bonum,. & ex ea quaedam intima &. continua inquietudo ita arcte cordi nostro impressa, ut nunquam non testetur ad persectam quieternia , di solidum gaudium aliquid sibi deesse, verum,postquam fides nostro intellectui repraesent uit extatum naturalis suae inclinationis obiectum; o D Eus bone,Theotime, quae voluptas, quod gaudium t quae uniuersalis animae nostrae exutitatio, quae tunc velut 1 sensibus abstracta, & in ecstasin abrepta ad aspectum tam excellentis pulchritudinis, clamat,iangrans amoret 6 quam pulcher es sponse mi,quam pulcher es amice mi is Eliezer, quaerens Isaaco filio Domini sui Abraham uxorem, quὶ scire poterat, an pulchram, an gratiosam, qualem desiderabat, esset reperturus p Vbi autem ad fontem eam reperisset, de tam excellenti pulchritudine, tamque eximia morum suauitate praeditam animaduertisset,
xiliit gaudio, ubi a consanguineis puellae facta sibi est potestas, eam secum abducendi. Cor humanum naturali sua inclinatione tendit ad DguM, non satis sciens qualis ille sit, at veroo quando eum deprehendit insontemfidei, & tam bonum, tam ex inm, tam suauem,tamque ad-
148쪽
uersus omnes benignum, tam denique promptum ac propensum , ad se ut SuMMuM ao NuM, communicandum omnibus, qui eum desiderant, animaduertit, D Eus bone, quae non gaudia, & quae non caelestes motiones animum agitant excitantque ut in perpetuum tam amabili bonitati
intime se uniat λ Ego, inquit cistiusmodi gaudiis, & sacris commo
tionibus tacta, νnnem, quem desiderabam, emus enm. nec Hmueam. Sed & quena-
admodum Iacob, postquam formosam Rachel . cognatam suam videiarat, & sanctum ei osculum fixeraT,. prae nimia dulcedine totus in lacrymas, ex bona, quam expectabat fortuna, ob tam desiderabilem occursum soluebatur; ita&nostrum cordesolatum,ubi Dhu M inuenit, de primum ab eo Lanctae fidei recipit oscaeum, liquescit totum quantum ex suauitate amoris, ob repertum infinitum bonum, quod primo statim intuitu conspicit in absoluta omnibus numeris pulchritudine diuina Certa subinde sentimus gaudis,quae ex improuiso animis nostris absque ullo apparente argumento suboriunturia Ea saepe sunτ praesagia maioris futuri gaudii, unde complureS existimant bonos Angelos, praeuidentes bona,quae nobis. euenire debenta eorum quandam praesensionem nobis imprimere; sicut E contrarso inter ignota pericula nobis timores & horrores immittere, ut D E v Μ feruentius invocemus, diligentioremque nostri custodiam adhibeamus.. Porro quando id, quod praesagiuimus eueniit, corda nostra expansis brachijs suscipiunt, &in mentem reducunt voluptatem, quam, causa ignota, habuerant: cognoscunt tunc solummodo id. velut prodromum & pramuntium ejus quod euenit, fuisse.: Ita, mi chare Theotimae, pol quam cor nostrum, tamdiu habuerat inclinationem ad sili premum&increatum bonum, ignora rat quorsum motus ille tenderet; at simulatque ei fides id detexit, tunc probe aduertit suisse id, quod eius anima requirebat,eius intellectus in
uestigabat,3e propensio in id & inclinatio respiciebat. Equidem sive . velimus, siue nolimus, noster intellectus tendit ad suprenium illud bo ' num. Verum quid est illud supremum bonum p Respondeo, hoc in genere nos similes esse Atheniensibus, qui offerebant sacrificium Drovero, qui tamen iis erat ignotus, usque dum magnus Apostolus Paulus 'illius cognitionem eos edocuit.. Ita enim cor nostrum per profundum S secretum instinctum tendit in omnes suas actiones , & praetendit felicitatem, di eam omni ex parte, velut manu praetentans, iter. ad illud Q.
149쪽
licite quaerit, ignarum tamen adhuc ubi resideat, in quo consistat, usque dum hoc ei fides detegat, & miris infinitisque illud modis ipsi delati
' Et tunc ubi inuenit thesaurum,quem indagabat,6 quale gaudium, qualis laetitia,quae complacentia, & quis amor non oboritur cordi humano ol eum ego inueni,nec tamen cognoui, quare ν --α --.o scissem ego quo tendebant meae praesensiones &praetensiones, qua do id omne quod praetendebam, me minimὶ satiabat; eo quod nestiebam,quid re ipsa praetenderem praetendebam quidem amare, sed ignorabam quid esset amandum. M idec mea praetensio non inueniebata verum amorem. Meus tamen amor semper erat in vera praetension sed quod praetendebam, minimἡ cognoscebam. Multas, fatendum est, amoris praesensiones habebam, quae inc praetendere faciebant, sed non sufficientia praesagia feta praenuncia habebam argumenta illius bonit iis,quae amanda erat ad exercendam amoreret .
Ntellectu humano debitἡ applicato considerationi
eorum, quae de supremo bono fides ei repraesentata, voluntas statim concipit eximiam complacentiam i diuino illo obiector quod, tunc absens, procreat ardentissimum desiderium suae praesentiae et unde anima in societatem accurrens , sanctὸ exclamat, & dicit roseu fur me fuso in in . cor meum, & caro mea exultauerunt in D E u Mutuum l Pal. 83. V. 3, Et quemadmodum auis, cui Fauonarius ab oculis remoueta capitium, intuens ante oculos praedam, subito se vibrat ad volandum, de si contingat eam retineri lemniscis, conatur, super pugnum existens,
quam ardentissime se eis expedir , quin fle modo sibi a natura indito expostulat cum suo falconario, quod statim se liberam non faciat, &Praedam inuadere sinat. Eodem modo cum fides ri mouet a nobis ve tum ignorantiae, & ob oculos nobis ponit supremum bonum, quod tamen Diuitiaco by Cooste
150쪽
men needum valemus possidere,retenti huius vitae mortalis conditione reheus Theotime, tunc id desideramus iuxta Dauidis desiderium, quod
Desiderium hoc, Theotime, iustum est: quis enim non appeteret bonum tam desiderab te 8 Verumtamen id penitus esses inutile,imo continuum martyrium cordi nostro, nisi certi essemus illud aliquando expletum iri. Is, qui ob rem oram & dilationem istius felicitatis, protestabatur lacum, suas panes esse die ac nocte, duin suus a se abesset D x v s, &sui aduersarij, quotidie ei dicerent: Mi est D EUS εα- ρ Hem l quid secisset, si destitutus fuisset spe perueniendi, & possidendi aliquando bonum , ad quod tam ardenti animo suspirabat Diuina sponsa languens
amore, plena lacrymarum, plena solicitudinis, tota quanta anxia, iam huc,iam illuc vadit,eo quod non tam cito reperiat suum dilectum, quem quaerens, volebata. Amor boni amati desideria in ea crearat, deside rium autem produxerat ingentem prosecutionis illius ardorem: ardor vero Ianguorem, qui eius afflictum cor exinanivisset, conssummassetq; ,
nisi spem aliquam concepisset tandem aliquando reperiendi id, quod anhelans prosequebatur. Sicut igitur ne inquietudo & iners Ianguor, quem conatus, & vehemens impresso amoris desiderantis possent in nostris animis procreare, nos inducerent in aliquod animi deliquium, di fors etiam desperationem, idem supremum bonum, quod nos impellit, ad se tam ardenter desiderandum, etiam viam nobis monstrat ad ita Iud secure & faciliter obtinendum,per infinita prope ab eo promissa, &simul inspirationes ea de re factas nobis. Restat Ium, ut quae media nobis praeparauit, di adhuc quotidie offert uideliter exequamur. 'Porro,promissa haec, & oracula diuina modo prorsus singularidi admirando augent causiam nostrae inquietudinis: eaque mensura, qua causam amplificant, eadem imminuunt &destruunt effectus. Ita omnino res habet, Theotime, quia assecuratio illa, quam DEus nobis perhi-het paradisum esse nostrum , suturun vut aliquando illum possideamus, infinit propemodum fortificat, &acuit desiderium, quod habemus olim eo fruendi, & simul nihilominus debilitat, imo annihil at peia. nitus turbationem, & inquietudinem, quam desiderium nobis procre