장음표시 사용
231쪽
siquidem sis visis, secissent profectum ad salutem; verbo, quare unum potius traxit ad silum amorem, alio non tracto Amice ini, Theotime, nunquam, nunquam permittere debemus, ut ingenium nostrum instar trochi seu turbinis susque deque feratur, in gyrumque agitetur; neque cogitare nos meliorem rationem ad inuenturos, quam sit DEI voluntas , ea siquidem non solum summe est rationabilis, sed ipsa ratio omnium rationum; regula omnis bonitatis, lex omnis justitiae de aequitatis Et lieet Spiritus Sanctus loquens in sacris 'scripturis fer E in omnibus reddat rationem de ijs, quae desiderare possemus, quantum ad id, quod facit eius prouidentia in deducendis mort libus ad sanctuin amorem de aeternam talutem; tamen pluribus in occasionibus declarat, ne latum quidem unguem recedendum esse a respectu & reuerentia, quae eius debet ar voluntati, cuius nos voluntatis proposita, decreta, di beneplacita debemus adorare: illi enim, ut supremo& summe aequo iudici, non conuenit, ut sua motiva manifestet, sed suia ficit quod simpliciter, nulla indicata ratione, DICAT. Quod si iuxta charitatis regulam honorare debemus decreta supremorum tribun
lium, qua facta & constituta sunt per corruptibiles judices terrae qui &ipsi terreni sunt credendo ea non facta absque legitimis moti uis, esto,
nos ea fugiant motiva: heu i Daus bone, quanta cum reuerentia κveneratione obligamur ad adorandam aequitatem supremae prouidentiae,
quae & in iustitia, & bonitate infinita est Ita mille in locis sacrae scripturae rationem inuenimus, ob quam DSus reprobauit Iudaicum populum: Vnde S. Paulus & S. Barnabas dixerunt Iiid aeter Hos opor-
rarit caput Io. de II. Epis olae ad Romanos, clare videbit populum Iudaicum absque ratione ab Da o non esse reiectimu Ratio tamen ista requiri non debet ab humano, iudicio, euius officium est pure & simpliciter acquiescere diuinae voluntati,& decretum reuereri, admirando illud cum amore, ut infinitὸ iustum &incomprehensibita. Vnde Paulust hoc modo concludit lon3um querir fecerat discurium, exclaman w:
232쪽
que sacIt, magna sapientia, scientia, de ratione ς negans tamen hominem interfuisse eius consilio, cuius judicia & proposita in finirὸ exaltata sunt supra hominis capacitatem. Nostrum est deuote eius adorare decreta, quia aequissima; non autem inuestigare motiva, quia in secreto a pud se retinet reseruatque, ut intellectum nostrum in debito respectu, humilitate, & officio in nobis, aduersum se contineata. Sanctus Augustinus plurimis in locis docet hanc ipsam praxime
nolite, inquit, murmurare ad uicem, nemo potet venire ad me nisi Pater, qui Tjam misit me, traxerit eum. Magna gratia commendatio. Nemo venit nisi tra- -. Ic LEU M. Quem trahat, ct quem non trahae, et quare illam trahat. , ct hunc novi trabam, noli vel judicare, fi non uu errare. Semel accipe ct intestige. Non
traheris 3 ora ut traharis. Et idem alibi in hunc sensum &sententiam: certe satis est Christiano adhuc fide viventi, necdum videnti quod perfectum est, sed in parte solum scienti, scire scilicet&credere Dguri neminem damnare, nisi aequissima veritate; de neminem liberare a damnatione , nisi gratuita misericordia per Christum Dominum nostrum. Sed . scire quare hunc liberat potius, quam alterum: quaere tu quis scire pota sit tantam altitudinem iudiciorum; verum, moneo, quisquis ille est, caueat praecipitium: nam non ideo eius decreta sunt iniusta, quia secreta. Sed, cur igitur liberat hos potius, quam ii Iosp Dicimus iterato, o homo, quis es tu, qui respondeas DEop eius Ia Hasune incomprehensibιtia, tam-- ea υι isa o-: & addentes hoc, et dicemus: ne scruteris ea quae su- no per-Pra te sunt, & ne inuestiges vltra quam vires tuae patiantur. Porro ij in ieu. non exhibet misericordiam, quibus per veritatem summe secretam , sammeque remotam a cogitationibus humanis, iudicat non debere imi pertiri suum fauorem aut misericordiam. Videmus nonnunquam infantes gemeIIos, quorum alter plenus vitae Bapti sinum consequitur, alter nascendo perdit vitam temporalem, antequam aeternam nanciscatur: alter eorum consequenter fit haerercaeli, alter autem ea priuatur haereditate. Quaeris quare diuina pro uia dentia sinat ettenire casus tam diuersos in una tam simili, imo pari natiuitate λ dici potest, diuinam prouidentiam ordinarie nequaquam Ieges naturae solere violare: ita ut unus geminorum, existens vegetus, de alter nimis debilis ad sufferendum nisum in exitu eventre materno, moriatu ζantequam possit ad Baptismum percingere; alter autem pertingat selia Aa 3 citer ὐ
233쪽
citer; quia prouidentia diuina noluit impedire cursum rerum naturaialium,quae in hocleuentu fuerunt causa, cur ille priuatus sit Baptismo. Et profecto responsium hoc perquam solidum est , sed iuxta sententiam &iudicium D D Pauli & Augustini, non debemus inhaerere huic considerationi, seu rationi, quae licet bona sit, nullo tamen modo pluribus aliis quas DEns sibi reseruat, quasque in concilio beatorum collocatis nobis Enchi- reuelabit, potest comparari. Tunc, inquit S. Augustinus, non amplius,as,. ςrix secretum,quare Unus Potius assumptus sit,quam alter; neque quaret, .., miraciua Christus non fecerit apud eos, apud quos, si facta fuissent,poenitentiam egissent, & facta sint apud illos, qui non erant credituri. Et Resim alibi idem Sanctus loquens de peccatoribus, quorum aliquoS DEus rei 0 d linquit in sua iniquitate, alios vero extrahit. Agedum, cur retinet unus sibi sui sanctus, & non retinet alterum non potest comprehendi,neq; so im conuenit inuestigare, siquidem sufficit scire; quod ab eo dependeata,
positos QvOD STET , & ex eo non proueniat quod CADAT. Et rui sum hoc ab-
Respo, sconditum & longissime remotum est ab humano inetento, saltem a
. meo. illi. t.. Ecce Theotime , commodissimus & tutissimus modus & ratio Gen. philosophandi hac de reia. Vnde semper iudicaui,& cum admiratione d tity. approbaui admirabilem,amabilem,doctamque modestiam, & sapientem humilitatem Doctoris Seraphici, Sancti Bonaventurae, in discursu, quem facit de ratione, ob quam diuina prouidentia destinat electos ad
vitam aeternam. Feri pote a dicit uti, quod per prauisionem bonorum , qua faciet is, qui tractus iar, in quantum proueniunt aliquo modo ex voluntate, sed scire dicere,qua sint ista bona, quorum prauisio diuina voluntati en motivi toto, neque ego scio distinis neque volo inuestigare. Non est ratio , sed aliqualis solum conuenientia: ita ut assignando sorte falsam, praeteriremur veram. Hinc est, cur, cum certitudine nequeamus adferre certam rationem,neque verum motivum voluntatis DEI. Nam, uti dicit Sanctus Augustinus, licet veritas sit certissima, ita tamen a nostris cogitationibus est remota, ut nihil certi valeamus affirmare, nisi nobis revelet ic', cui res omnes sunt cognitae. Quia autem non expediebat nostrae saluti, habere nos notitiam istorum secretorum, sed longe erat utilius, ea nos ignorare, & manere in humilitate, noluit nobis Daus reuelaro.
Quin &ipse Apostolus timuit ea inquirere: sed ea in re confessus impo-
234쪽
tentiam humani Intellecti s exclamat dicens: Oaθί--ἀ-ώ--ω, --- meismeia DEIs Quid videtur, Theotime,possesne sanctius institui sermo de tam eximio & sublimi mysterio λ Addo, quod eadem verba & sensus unius sint e sanctissimis, prudentissimis, ac sapientissimis Doctoribur Ecclesiaria
Exsertatio ad amorosam submissionem . quam debemaia deeratis dia
Memus igitiir & adoremus in spiritu humilitatIs pro funditatem judiciorum D E I, quam,ut dicit S Augustinus, Aposto non aperit, sed admiratur exclamans:
O altιtudo mimorum DEI quιs poterit enumerare arenas Episti
maris, guttas pluuia,ct mensurare latitudinem ab sὰdicit o. Reximim Dorur Ecclesia Gregoriin Naxiana enm: quis item poterit profunditatem diuina sapientia, per quam omnia creat , eaque creat moderatur prout vult ct inteEigit, explorare Z Satis, Uatis ess , ut, imitati Apostolum, non immorando di cultati ct obscuritati illius, eam admiremur , &cum eodem dicamus : O amori ἀι--- sapiennao entia D EI l o qua,
scirinabilia sunt iudicia, ct inaccessibiles , atque i uestigabiles via rivis quis gnouit senseum Domini, aut consiliarim rim fuit Z Theotime , causae & rationes diuinae voluntatis non possunt a nostro intellectu penetrari, ant quam faciem eIus intueamur, qui arravie asiae M aem fortueri & disponit, omnia silauiter, faciens omnia, quae facit, in numero, pondere & mersesura, cui & psalmista dicit: mmmo omn- vimentia feri L. Quoties amabo contingit nos ignorare, quomodo, &quam ob rem fiunt ipsa hominum opera quae tamen, ut dicit idem S. Episcopus NaxianZenus, artifex minivi ignorat ρ eodem modo, res huius mundi non ideo temerarie vel imprudenter conditae sitnt, esto ignoremus rationes earum conditionis & productionis. Si miremus officinam v. horologiarii, imieniemus subinde horologium, quod magnitudine non aequat malum aureum in quo nihiloorinus erunt centum, vel ducentae
Partes, quarum aliquae deseruiunt indicii aliquae sonitui horarum; ali quae
235쪽
quae etiam matutino excitatorio. In eo videbimus paruas rotast, quarum aliae dextrorsum mouenturia, aliae linistrorsum, aliquae vertuntur sursum, aliae deorsuiri,videbimus in eodem insuper libratorem,qui menia se ratis vicistitudinibus, suum motum ex utraque parte metitur. Non parum etiam miramur, quomodo ars nouerit coniungere talem partiti quantitatem, partibus aliis tam exiguis, iusta cum proportione ἱ miramur, inquam, quia nescimus, cui quaelibet pars seruiat, ad quid sit, ad quem Hilaetum sic facta sit, nisi magister nobis indicet. Solum enim in genere scimus, quod omnes serviant vel indici dirigendo, vel sonitui e- dedo. Refertur quod Indi totis diebu, haereat ad vitu aliquod eiusmodi horologium, ut horas ad punctum designatum audiant: & non valentes assequi quomodo id fiat, non ideo dicunt id fieri sine arte, di ratione, sed attoniti admiratione rei sibi tam insolitae, toti amore & honore itia eos, qui horologia dirigunt, feruntur, tanquam in homines, qui aliquid
habeant supra captum humanum. Theotime, ita videmus hoc uniuer sum, praesertim autem naturam huina nam, veluti horologium aliquod compositum tanta varietate actionum, de motuum, ut nequeamus illud
non summe admirari. Et scimus quidem in gener , quod tot illiuin partes, tot modis diuersae, omnes serviant vel ad ostendendarii, velut in indice, sanctissimam D si iustitiam, vel manifestanda in triumphantem misericordiam eius bonitatis, velut per aliquem laudis sonum. Sed c gnoscere in particulari usum cuiusque partis, vel quomodo sit ordinata ad finem generalem, vel quare sic facta sit, nequimus intelligere, nisi suia
premus artifex nos edoceat. Ideo autem nos non edocet, neque ma nifestat suam artem, ut eam maiori cum reuerentia nunc admiremur,npostea in caelo constitutos sapientiae suae infinita suauitate, in immensam tunc admirationem nos rapiat quando ipse ex abundantia infiniti sui amoris deteget nobis rationes, media Se motitia rerum omnium, qVae ilia mundo, in bonum & profectum aeternae nostrae salutis, factae sunt. Sumus similes ijs, dicit iterato eximius S. Gregorius Na Zianχ nus, qui laborant vertigine capitis: omnia eis videntur supra se, infra se, & circa se verti & moueri, licet vere ea non moueantur, neque vertantur, sed eorum cerebra & imaginationes sunt, quae vertunturia . Si quid enim eueniat, cuius causa sit incognitiua , videntur ijs res mundi admiqistrari tumultuarie,&sine ulla ratione, quia scilicet eam ignorant. Cruda siligoo by GOrale
236쪽
Credamus igitur, quod quemadmodum DEus est creator, factor 8e Pater omni ureru, ita etiam quod is sua prouidentia, quae comprehendit &complectitur totam crcaturarum machinam, earum curam gerat; Praecipue aute credamus, quod ide noliris negotijs, qui eum cognoscimus, prelideat, ullo haec uua noltra sit exagitata , & velut circumdata innumeris contrarietatibus gasuum, quorum ideo forte ratio nobis est incognita, ur cum non valeamus pertingere ad supremam istam D E I costitionem, quae res Omnes superat, admiremur rationem. Apud nos enim in mundo hoc, res facile cognoscitur. Sed ea, quae excedit capacitatem nostri intellectus, quod i fit cilior est cognitu , eo etiam maiorem nobis patit admirationem. Sane rationes prouidentiae diuinae valde humiles viderentur, si exigui nostri intellectus ad eas intelligendas possent pertinget e , cssent etiam minus amabiles in suavitate, di minus admirabiles in mali state, si viciniores, quam nunc sunt, essent nostrae ca- Pacitati. . , MExclamemus igitur, Theotime, in omnibus casibus & euentis; sed exclamemus cx feruenti corde aduersus sapientissimam,potentissimam,
nec non suauissimam aeterni Patris prouidentiam, o-M-o . ινι- αιπIMρ Hem -D ED O Theotime, quam excellinies &eximiae sunt di-ilinae bonitatis diuitiae eius amoris in nos abyssum esse incomprehensibilem vel ex eo intel figes, quod nobis praeparauit peropulentam ab unis dantiam, vel potius diuitem affluentiam mediorum, quae de propria de peridonea sunt ad nos saluandos. Et ut suaviter ea nobis applicet,luprema utitur sapientia, dum per infinitam suam sciciatiam prauidit Aecognouit quicquid ad eum effectum requiritur. Amabo quid est quod timeamus t imo quid est, quod sperare non debeamus , cum simus filii
Patris tam diuitis in bonitate, ut pollit S velit nos omnes saluare λ tam sapientis ad praeparanda media ad id consequendum idonea, tan q; pr uidi ad ea nobis applicanda' tam boni ad ea volendum, tam oculati ad ea ordinanda, tam denique prudentis ad exequendum Ne sinantiis unquam nostros intellectus, motos curiositate quapiam, circa iudicia diuina volitarer Alioquin veluti parui papiliones , nostras alas comburemus, inque hoc sacro igne peribimus. Iudici h me sunt incomprehensibilia, ruci, ut legit S. Gregorius NaZian Zenus, 1nscrurabilia. Id est, non possumus cognoscere & penetrare corvin tro-
237쪽
tiua, vias. S modos, quibus ea DEus exequitur,& ad destinatum finem deducit, non, inquam, possunt a nobis discerni de recognosci, licet videamur nobis bono & acuto pollere sensu, tamen ubique cespitamuc. 'neque vestigia deprehendimus,quibus insistentes rem qussitam assequamur. Quis enim potest penetrare sensum, mentem,& intentionem DEi Quis consiliarius eius fuit,ut sciat eius proposiω, eorumq; motiua vel quis euin unquam praeuenit exhibendo aliquod seruitium λ nonne econtrario ille est, qui nos praeuenit in benedictionibus dulcedinis suae, ut nos coronet felicitate gloriae Omnia, Theotime, ab illo sunt, qui omnia creauit; omnia per illum sunt,qui omnium est gubernator ἰ omnis
sunt in illo, qui omnium est protector. Ei ergo soli sit honor & gloria in saecula seculorum, Amen; nobis autem pax, qua protecti gradiamur via lanctissimi amoris r qui enim in morte habebit diuinum amorem
post mortem aeterno amore frueta
De imperfecto & lamano amore, qui spe in anima, facta iactura
Erte eius hominis vita, qui totus qnantus Ianguidue paulatim in suo moritur lecto, vix meretur ut vita au plius nominetur quia, licet adhae sit vita, ita tame mixta est morti, ut difficile dictu sit, an sit mors adhue vivens, an vero vita morienS. Eheu i quam miserum . id exhibet spectaculum, Theotime, sed inge miserius MIamentabilius in statu illius animae, quae ingrata in Saluatoζem suum- ω singulis momentis Iongius atque longius se remouet & retrahit ab am 1e diuino, idque per gradus & interualla impietatis, di infidelitatis, qu usque ea prorsiis derelicta,remaneat sola in horribili perditionis obstiGritate . . Amor fisc, qui in sua est declinatione , quique perit di deficie
in momento, vocatur AMOR IMPERFECTvS: quia, quamuis adhuc sit intcger ita anima, vix tamen videtur esse integre , id est, vix amplius adhaerere animae, sed est in procinctu ad emigrandum. Vbi autem charitas per peccatum separata penitus cst ab anima, saepe restat certum quo dam
238쪽
dam eliaritatis mulachruim; quod de nos decipere, & nostros Intellectus vana illa similitudine millo negotio occupare posset. Dicam autem tibi quid sit. Charitas dum est in nobis, multas producit actiones
amoris erga DεuM, per quarum frequens exercitium, anima nostra quedam contrahit habitum amandi D su M, quae non est charitas, sed solummodo striatura, qtraedam & inclinatio, quam multitudo & frequentatio dictarum actionum cordi nostro impressita . Sicuti postquam intensiuni contraximus habitum, praedicandi v. g. missam legendi vel celebrandi per liberam electionem, frequenter contingit nos in somno loqui de rebus, quas diximus, vel dicturi sumus inter concionandum aut celebrandum, ita ut consuetudo Se habitus per electionem de virtutem acquisitus, quali quali modo postea sine electione, & virtute exerceatur. Eiectiones siquidem factae inter dormiendum Dihil habent de virtute, loquendo generaliter, sed quandam tantum apparentem imaginem, quia scilicet sunt solum simulachra & repraesent tiones quaedam. Ita charitas I er multitudinem actuum, quos producit, imprimit in nobis facilitatem quandam amandi, quam nobis relinqui etiam postquam eius praesentia sumus destituti. Vidi ego, dum Iuvenis darem operam litteris, in pago quodam, Parisijs vicino, in aliquo puteo, cui inerat Echo adeo articulate repetens verba in eo pluribus vicibus pronunciata, ut si quispiam idiota ., carens experientia, has verborum repetitiones audisset, haud dii u hominem in fundo putei fuisse credidisset, qui prolatas in eo voce redderet. Sed Philosophiae beneficio scimus neminem fuisse in puteo, qui
nunciata redderet verba, sed solummodo aliquas concauitates, in quarum una aliquae voces simul collectae,& non valentes vitrii pergere, ne omnino perirent, sed vires quae sibi restabant, exercerent, producebanta secundas voces . & secundae recollectae in alia concauitate, tertiar& tertiae similiter quartas ' , & ita consequenter usque ad unde ei mast adeo ut voces productae intra puteum, non amplius essent voces, sed similitudines & imagines vocum. Nam quando multa verba consequenter proferebamus, non reddebant nisi aliqua, caetera, contrahendo syllabas, abbreviabant, citi si ime transeundo, cum accentibu
prorsus differentibus 1 nostris. Non autem incipiebant formare verba, quae dixeramus, nisi postquam nos nostram pronunciationem ab-
239쪽
solueramuς . verba rupis concauae & vacuae, quae tamen ita bene repraesentabanta
humanam vocem, ex qua suam habebant originem, ut ignorans qui ii facile fuisset deceptus. Age, nota quid intendam dicere: quando Sanctus. charitatis amor nanciscitur animam bonam & tractabilem, & in illa aliquamdiu commoratur, producit secundum amorem, qui licet non sit amor charitatis, ex qua prouenit, sed amor humanus, nihilominus ita repraesentat charitatem, ut, quavis postea ea in anima pereat, videatuc tamen semper in ea permanere z.eo quod in ea post suum abitum suam imaginem & similitudinem, quae repraesentatur, reliquerit; sic , ut unOrans nullo negotio possit decipi, ad instar a iuum, quae credentes a Zeuxe depictos racemos, esse verissimos botros, in eos suis rostris deceriapturae inuolabanta. Ita ars proprie imitata erat naturam i & tamen valde magnum est discrimen inter charitatam, & amorem humanum , quem illa in nobis producit. Vox enim charitatis pronunciat, imitatur, operatur & implet in nostris cordibus omnia D Et mandata; amor *utem humanus, charitate recedent , eadem equidem vere dicit, &intimat omnia, sed nunquam ea omnia, versim aliqua tantummodo exequitur; charitas autem pronunciat & colligit omnes syllabas, id est omnes omnino circumstantias mandatorum DEI; at vero amor humanus
semper aliquam post se relinquit, eam praeseriam, quae spectat ad rectantu& pu ura intentionem. Et quantum ad tonum spectat, charitas valde aequatan, valde suave in&grati ossim habet, at humanus amor aut nimis semper alte ascendit in rebus terrenis, aut minus demisse & humiliter in caelestibus Adde, quod nunquam opus suum inchoet, nisi postquam charitas a suo cessauit. Nam, quamdiu charitas est in anima, utitur obsequio huius amoris humani, cuius illa est creatrix, S eam adhibet aloperationes suas faciIiores efficiendas; ita ut durante illo tempore, o . pera & obsequia huius amoris, veluti strui, pertineant ad charitate, quae vera est Domina. V erum ea remota ab anima, actiones istius amoriri omnes omnino sunt ipsius propriar, nec vIIum amplius valorem Je a stimationein habent a charitate. Nam quemadmodum baculus Elisiae Deo absente , licet esset in manu serui Giezi, qui eum acceperat ex mana sui Domini Elisei, nullum faciebat miraculum; ita actiones factae in absentia charitatis per Qt habituinamoris lita . . ani, uullius sunt meri β,
240쪽
neque precii ad vitam aeternain comparandam,quamuis amor humanus eas facere didicerit a charitate, ut Discipulus a Magistro. Hoc aut enito tum fit4naturae viribus, quia amor humanus, absente charitate, nullam amplius habet vim supernWuralem inducendi animam ad excellentem aliqaam actionem amoris D EI super Omnia , .
agam periculam sit amar se imperferiti
Ηeul Theotime,aduerte obsecro, quomodo miser,&perditiis Iudas, tradito Christo Magistro siuo, referata Iudaeis pretium Christi appretiati, quomodo agnoscat siluin peccatum , quomodo loquatur honor ce de anguine agni immaculati. Actus isti erant effectus im-- ῶ perfecti amoris, quem antecedens charitas emigrane iri eius anima reliquerat. Ad impietatem descenditur per certorciuoldam gradus; nemo siquidem ab uno extremo malitiae, transit ad aliud fine medio, seu quod idem est, nemo fit repente nequam. Sicut UnguentariI, esto non amplius versentur in iis officinis, Iongo tamen tempore retinent odorem suffumigationum suffituum,& thymiamatum quae Ruit rectarunt; ita ii, qui commorati sunt in cimeliarchio seu conclaui unguentorum caeIesti iri, id est, in sanctissima charitate, adhuc aliquandiu post eius emigrationem ex anima, recinent eorun
Quando ceruus qui*Iam alῖquo In Ioco transegit noctem , tempore matutino adhuc ex recenti Odore & vemo, facit us deprehenditur comprehenditurq;,quam vespertino Si tamen nimis antiqua & indurata iam sibi vemgia, canes in eius cognitionem nequeunt deuenire: ita proportione quadam, ubi charitas aliquandiu regnauit n anima quapia, in ea adhuc postquam a charitate deserta est, aliquo tempore eius vestigia. Odor- , Rc. dc prehendunturia; sed tandem pauIatim omnibur illis evanesiccntibus ita cognitio charitatissimuIcuanescitiatque si in ea auiuia nunquam commorata fuisse G .