장음표시 사용
511쪽
Theotime, amare proximum per charitatem, est amare Dau M ita homine, vel hominem in DEO; est amare solum propter amorem ipsius mei DEI, & creaturam propter Dεu M. Cum iunior Tobias, comite Angelo Raphaele, ingressus suisset domum Raguelis Consanguinei sui; cui omnino ante erat ignotus; vix intuitus eum Raguel dixit An
Notasne, quod Raguel nec cognitum adhuc iuniorem Tobiam amplectitur, eique sancte blanditur, eum osculatur, plorat prae amore superia illum unde prouenit amor hic, nisi ex eo amore, quo complectebatur seniorem Tobiam Patrem , quem Juvenis hic tam bene referebata mediet- ει νώ, dixit ille : sed quare λ non certe, quod sis probus Iuue
nis: nam id adhuc ignoro, sed quia es filius, & similis Patri tuo viro
optimo, Hem, Theotime, quando videmus in nostro proximo imaginem& similitudinem Dai, nonne aliis dicere: Ecce, videte hanc creaturam squam similis est ereatorii nonne in eius collum ruere di eam honorare, eique charitatem exhibere, quin fle plorare prae amore propter illam deberemus t Nonne infinitas ei benectiones adprecari quid ergo id ne propter amorem illius creaturae faceremus, minime certe, quia nesciremus adhuc an digna sit amore, vel odio in se ipsa . Quare igitur o Theotime, propter D s I amorem, qui eam formauit ad imaginem& similitudinem suam; & quod hinc sequitur, eam effecit capacem participandae suae bonitatis in fratia& in gloria PROPTER AMOREM D E i Dico , a quo illa est, cuius illa est, per quem est, in quo est, propter quem est, & quem refert modo prorsiis singulari. Et hoc est cur sepe amor diuinui non solutu saepe imperat amori proximi, sed etii producit illum & di: Fundit in cor humanum , velut suam similitudinem & imagine mi quia sicut homo est imago D si, ita sacer hominis amor erga hominem est v ira imago amoris caesostis hominis aduer
sus D Eu M. Sed discursur hic de amore proximi requirit integrum de
512쪽
particularem tractatum , quem, ut supremus hominum amator Dgus inspiret aliciis cellentium suorum seruorum,siupplex rogo complementusiquidem amoris diu ins bonitatis consistit inperfectione amoris nostr rum fratrum & sociorum. auomodo amor producat celum.
Vemadmodum amor tendit in bonuisei amatae, vel sibi in eo complacet, si iam id habet; vel illi desiderat & procuratis, si necdum habet; ita idem amor producit odium, per quod fugit malum,quod contrarium est rei amatae; vel desiderat & procurat illud ab ea remouere, si iam ei adest, vel diuertit& impedit ne veniat, si necdum adest. Quod si malum non potest impediri neq; remoueri, minimum amor studet, ut malum illud in odio & detestatione habeatur. Quando igitur amor enardens , & iam peruenitur ad auferendum , & diuertendum id, quod oppositum est rei amatae, vocatur Zelus: unde Zelus proprie loquendo non est aliud, quam amor, qui est in ardore; vel potius ardor, qui est in amore. Et ideo qualis est amor, talis est& Zelus, qui est ardor
eius. Si amor est bonus, χelus etiam est bonus, si amor est malus, malu est & Zelus. Quando autem loquor de Eclo, intendo etiam loqui de Ze- Iotypia : Zelotypia enim est species zeli: & ni fallar, non est nisi hec di serentia inter unum & alterum, quod Zelus respiciat totale bonum rei amatae,ut ab ea remoueat malum illi contrarium; Zelotypia autem particulare bonum amicitiae, ad repellendum omne id, quod illi oppo
Quando igitur amamus ardenter res mundanas & temporales, v g pulchritudinem, honores, diuitias, dignitates &c. hic Zelus, id est, ardor huius amoris, terminatur & desinit ordinarie in inuidia: eo quod res sublunares admodum sint humiles,paruae,particulares, limitatae, finitae & imperfectae, ut quando unus eas possidet, non postit alte easde integrὸ possidere. Vnde cum commu uicatae fuerint pluribus, com- PPP munica-
513쪽
municatio illa est minor pro quolibet , . Veram quando in particii Iari vehementer desideramus nos amari, zelus, vel certe ardocatus amoris fit zelotypia, quia amicit ia humana, csto lit virtus, tamen hanc halae Gimperfectionem propter nostram imbecillitalcm, quod diuisa pluribus, pars cuiuslibet minor iit. Ideoque ardor vel Zelu S, quem habemus, ut ame inur, pati nequit nos habere socios, vel corri ual es; imo vero, si ima ginemur nos habere, subito ingredimur g tuem zelotypiae pasSionem , quae quidem, negari non debet, habet aliquam limilitudinem cum innidia, sed non ideo non habet sua dii cri mina ab illa. I. enim inuidia sum- per est inoa, at xelo pia subinde est iusta, modo tamen lit moderata : nam iuncti matrimonio, exempli causa, nonne consentanee rationi impediunt ne sua amicitia capiat diminutionem per aliquam diuisio nem II. Per inuidiam tristitia afficimur, quod proximus habet bona maiora, aut nostris paria, esto, nihil tollat eorum,ouae nos habcmus. In quo inuidia prorsus nuda est ab omni ratione, dum nos ducit, ut exi simemus bonu proximi, nostrum esse malum. Versinnelotypia non mouetur ex hoc, quod proximus habeat bona, modo non habeat nostra. Nam Zelotypus non turbatur, neque mouetur ex eo, quod eius socius ametur ab alijs sceminis, modo id non fiat 1 sua, imo vero, pro prie loquendo, neque zelotypus indignatur suo corriuali, nisi postquain aestimat se acquisiuisse amicitiam personae amatae. Quodsi ante hoc sita aliqua passio, ea non est zelotypia, sed inuidia. II Io non praeipponimus impersectionem in eo, cui inuidemus; sed potius eum aestimamuc habere illud bonum, quod ei inuidemus. praesupponimus autem eum, cuius gelotypia habemus, e sic imperfectum, mutabilem, corruptibilem α varium. IV. Zelotypia procedit cxam Oro, inuidia autem con trario modo: prouenit enim ex desecto amoris V. Zelotypia nunquam in alia deprehenditur materia, quam amoris; sed inuidia extendit se inomncs omnium bonorum materias, in honores, fauores, formas, &c. Quod si quandoque unus quispiam inuidet ob amorem, qui alicui desertur, id non est propter amorem, sed propter fructus, qui inde pendent. Inuido non magnae curae est, quod socius suus ametur a principe, modo ei splendidamu vera. , & Occurrentia pasiim beneficia non con
514쪽
Gamodo D E VS aemuletur pro nobis.
igitur est et elotypus; sed qualis est, Theotime, eius Zelotypia certe primo intuitu videtur esse Zelotypia concupiscentiae, qualis est maritorum propter suaS uxore c. Nam vult nos ita suos esse, ut nullo prorsus modo simus alterius, sed illius solum. Nemo, inquit ille , poe H aeniam Donuisu fer rare . Petit is totum nostrum cor, totam animam, totum intellectum, omnes'; vires. Eaque de causa vocatur noster sponsus; eu animae nostrae vocantur eius sponsae. Ideoque omnis generis a se recessum vocat poRNICATIONEM & ADvLTER lv M. Et si meritissimo iure magnus D hiis noster, totus & nice bonus, libi perfectissime deposcat nostrum cor , quod tam exiguum est, ut non valeat satis amoris suppeditare ad digne amandam eius diuinam bonitatem. nonne conueniens est, ut cum nequeat dare totum amorem, qui requiritu , minimum det,quem potest. Bonum quod est sumine amandum, nil tae debet summu amari Summe autem amare, est omnino,& ex totis viribus amare. Zelotypia tamen limc, quam DEus habet propter nos, re ipsa non est Zelotypia concupiscentiae, sed summae amiciti dum non ob et uincommodum, illum amamus, sed ob nostrum, Anior noster illi est in utilis sed nobis plurimum adfert utilitatis. Et si illi est gratus, ideo gra tus est, quia nobis prodest. Nam cum sit supremum bonum, gaudet, se communicando per suum amorem, nullo Omnino illi accedente commodo. Vnde exclamat, querendo de peccator ibus: duo misias. ρν. Iς ςm
do diuinus hic amator delicate exprimat nobilitatem & generositatem suae Zelotypiae: aeretiquerum inquit, ine inquam, qui su in se aturio oaquae uiuae. Ac si diceret: non quero , quod me dereliquerint ob damnum aliquod, quod ex corum desertione & derelictione mihi posset cmergere. Nam quid detrimenti accipere potest viva aquae statu
515쪽
rigo, si ex eade aqua non hauriatur Ideone cessabit riuorum instar fluere ac fluctuare super terram Sed quod mihi dolorem parit, eorum est a infortunium, qui me derelinquentes, foderunt sibi cisternas inutiles, de
quae aquas non valent continere. Quod si per cogitationem rei imposti bilis potuissent alicunde nancisci alium fontem aquae vitiae, ferrem haud grauate eorum a me recellum, nullum siquidem emolumentum aliud ex eorum amore praetendo,quam eorum bonum sed me derelinquere, ut Pereant, a me recedere, ut se praecipitent, hoc est quod mihi admiratio nem &molestiam adsert ob eorum dementiam. Amore igitur nostri est, quod velit se amari a nobis, quia nequimus cessare eum amare, nisi
simul incipiamus perire,& quicquid illi subtrahimus de nostro amor ,
totum id voluntarie deperdimur. .ne me, inquit diuinus Pastor ad Sulam itidem, . signa iam μὰν remeaum,' Iguaeulum er brachium exum. Sulamitis equidem possidcba; co
plenum amoris caelestis sui Dilecti, qui esto possideat totum, tamen non est eo contentus, sed velut per diffidentiam sacrae zelotypiae, vult adhuc esse supra cor, quod possidet, de ipsemet illud obsignare, ne quid ex amore, qui est totus pro & propter illum, effluat, & ne quid ad eum ii tret, quod permixtionem aliquam inferat: non enim est expletus amore, quo anima Sulamitidis est pie qavi cumulata, nisi ille sit in uariabilis, purus totus,& vnich pro se; vult Oaim frui non solum affectione amoris nostri cordis, sed etiam effectibus & operibus manuum nostrarmia; quin λ esse vult instar sigilli supra dextrum nostrum brachium, ut neque se . extendat neque impendaK alijs operibus faciendis, quam sui obsequii. Ratio autem huius petitionis diuini Amatoris est, quod quemadmodum
mors ita sortis est, ut animam ab omnibus rebus, etiam a proprio suo corpore separet; ita amor Sacer,postquam porrigit ad gradum Zeli, separat & remouet animam ab omnibus aliis affectionibus, expurgatq; ab omni 'rmixtione: adeo ut non solum si fortis, ut MoRs , sed etiam asper, inexorabilis, durus & vehemens ad castigandam omnem iniuriam sibi illatam, quando alios, praeter se admittit riuales: scut insernus in puniendis damnatis violentus, & insuper sicut infernus plenuς
horrore, furia, & atrocitate, non recipit aliquam mixtionem amori g '; ita amor zelotypicus non recipit permixtionem alterius affectionis
vult enim omnia esse pro dilecto. Nihil ita mite est ut columbus, sed nihil
516쪽
nihil etiam illo violentius aduersus comparem sua in columbam, quando vel minima laborat zelotypia. Si refleκ isti aliquando, Theotime, aduertisti, mite alioquin hoc animalculum , rediens ex suo volatu & inueniens suam comparem columbam una cum socijs suis columbis, non posse se ita continere; quin aduertatur aliquid gerere dicti lcntiae, qua efficitur asperior, & nonnihil varius. Unde statim atque ad suam comparem reuolauit, eam circumdat, mussitans, statum varians, tripudians etiam aliquantulum alarum remigio percutiens illam, esto probὸ norit illam esse fidelem, quam etiam hic & nunc totam candore & innocentia poenitentem conspicitis. cCum die quodam sancta Catharina Senensis in aliquo raptu, qui tamen omnino ei non tollebat usum sensuum, exilieret, & D E u s mirata quaedam ei ostendere , unus quidam e fratribus trahit tui prope illam, qui facto strepitu aliquo, eam diuertit, ita vi momento unico se verterit ad respiciendum . Parua haec distractio ex improuisio adueniens, neque peccatum, neq; infidelitas fuit, scd sola peccati umbra, solaque imago infidelitatis: & nihilominus sanctissima caelestis sponsi Mater, eain ita dure obiurgauit, & gloriosus sanctus Paulus eam ita magna confusione affecit, ut putaret se penitus in lacrymas resoluendam. Et David gratiae restitutus per amorem perfectum, quomodo fuit ex Ceptus,& tractatus propter unicum peccatum veniale, quod commilitin eundo numerum populi sibi subditi λAt, Theotime, qui vult videre hanc et elotypiam delicate & excellenter expressam, legat oportet documenta , quae Seraphica S. Catharina Cenuensis conscripsit ad declarandas puri amoris Proprietares. In ter quas hanc maxime urget & inculcat: amorem scilicet perfectum , id est eum, qui iam usque ad Zelum pertigit, non posse ferre interuentionem, vel interpositionem, neque etiam mixtionem ullius alterius rei; ne ipsamet quidem D E a dona; quin usque ad eum pertingere rigorem, ut non sinat expeti & affectari ipsam beatitudine , nisi ad amandam persectius bonitatem illius, qui consert beati ita; nem. Vnde lampad spuri illius amoris carent oleo, lychno,& fumo, quia ipsae totae sunta ignis&samma, quas nihil in mundo potest extinguere: N qui habent has lampades ardentes in suis manibus, habent etiam simul timorem castarum sponsarum, non auzem foeminarum adulterarum. Illae tia
517쪽
ment, & hae etiam timent, sed magno discrimine, inquit S. Augustinuin Casta sponsa timet absentiam sui sponsi; adultera praesentiam sui; illativa et ne a se discedat, haec autem ne apud se maneat; illa ita est amorosa, ut tota quanta sit zelotypa; haec non est zelotypa, quia nec amans, nec amorosa: haec timet ne castigetur, & illa timet ne non satis a me tur: imo in veritate proprie loquendo non timet ne non ametur, uti faciunt aliae Zelotypae, quae amant se ipsas,& volunt aurari; at timc castane non satis amet eum, quem videt tam amabilem est , & nequeat digne eum amare secundum gradum & magnitudinem, quaamorem meretur, uti paulo ante dixi. Hinc est quod illa non sit helotypa Zelotypia, quae quaerat proprium commodum, sed Zelotypia pura, quae non oritur ex aliqua concupiscentia, veru ex nobili & simplici a inicitia, zelon a inqua, quae postea se extendit v': ad proximum, cum cuius amore illa oritur: amamus siquidem proximum propter D Euhi, sicut nos ipsos: & ita quidem amamus, ut mortem oppetere parati essemus ad impediendum quo minus ille periret. Sicut autem zelus est ardor quidam inflammatus, vel arden in inflammatio amoris; ita requirit, ut sapienter & prudenter exerceatur, alioquin sub praetextu illius violarentur termini modestiae , aut discretionis, & sic non difficulter a zelo ad choleram, & ex iusta affectione . ad puram putam passionem fieret gradus. Sed non est hic locus ad notaudas de tractandas conditiones Zeli, hoc solum, Theotime . te commoneo, ut pro executionc illius, semper habeas recursum ad eum, quem
tibi D sus dedit ducto sena vitae tuae spiritualis. De Qelo vel celotypia, quam halemus pro DEO.
Obilis quidam ex Equestri ordine petiit ab excellenti,& celebri pictore sibi depingi equum in situ currentis, quem cum pictor exhibuisset in situ volutantis se supra dorsum, inccpit nobilis indignari; tum pictor
depictam c qui imaginem vertens ponens su Pr ,
quod erat infra, Domine, inquit, ne indigneris ob mutationem Diuili Zoo by Coos
518쪽
tatione in situs equi currentis, in situm se volutantis: soluta enim in uer tenda est imago , ut habeas tuum intentum . . Theotime, qui per se et Evult videre ; qualem Zelum, vel qualem zelotypiam habere debeamuri pro Dro, soluin oportet exprimere bene Zelotypiam, quam habemur pro rebus humanis, Se deind8 eam in uertere : talis enim esse deberet illa, quam DKus pro se requirit a nobis. Imaginare tibi, Theotime, comparationem, quae est inter illoc qui lumine solis perfruuntur, & cos, qui non habent nisi eximiam claritatem unius lampadis; illi, nullam ad inuicem habent Zelotypiam: nam probe sciunt lumen solis este sufficientissimum omnibus. Sciunta
etiam stultionem unius non impedire alterius, & unumquemque no
minus possidere, esto omnes possideant in communi quam si unu in solus in particulari possideret. Sed quantum ad claritatem lampadi attinet, quia est parua, exigua & insufiiciens pro pluribus, quilibet i suo coctaui eam vult habere, de qui habet, ei inuidetur ab aliis.' Bonum
rerum mundanarum adeo est mi' erum re vile, ut quando unus eo frui
rur, alter una eodem priuari necesse sit. Amicitia item humana ita est breuis ac infirma, ut qua mensura ea se communicat aliquibus, eadem se reddat debiliorem & incirmiorem ad se communicandam aliis: &limc oritur, quod aemulemiir, & aeg e seramus, dum in eo habemus socios & corriuales ;Ds i autem cor ita abundans est in amore, eiusque bonum ita est infinitum, ut omne, illud possint possidere , nec tamen vitias quispiam minus integre illud habeat, qpia infinitas eius bonitatis
nequit exhauriri; quamuis omnes totius uniuersi repleat mentes: postquam enim omnes omnino sunt usque ad summum impletae, eius infinitas semper remanet integra, absque ulla omnino diminutione . Sol non minus respicit & calefacit unam rosam cum mille millionibus alio- . rii in forum, quana si rosaiyillam statim respiceret. D sus item non minus perfundit unam animam rore sui amoris, quamuis amet infinitas alias) quam si non nisi illam solam perfunderet: vis N efficacia eius dilectionis non imminuitur ob t nutritudinem radiorum, quos expandit,
sed manet semper plena sua inmensitatis. 'in quo igitur consistic et cludi aemulatio vel Zelotypia, quam habere debemus pro di una bonitate λ Theotime. , I. eius officium esto uiue, maere, impedirς, detestari, reiicere, Oppugnare S expugnare, ac proster-
519쪽
prosternere, si seri potest, quicquid Duo in contrarum id effetin v nupluntati,gloris, nomini'; sanctificationu- -----inquitum a
secro,Theotime, magnum hunc Regem, quo antinatus lit Zelo, &huq- 'modo potentias animae suae impendat seruitio lamnae antissa io illis non
odit simpliciter iniquitatem, sed abominatur; contabescit tristiti sui videndo, quin de animo deficit prae indignatione, illam persequitiise .lam devastat & exterminat. Ita Phinees acccnsus sancto D E i Edo, uno ictu gladij emontem illum Israelitam, & impuram Madianitidem , quos in turpi & infami actu deprehendit, transfodita, ita & zelus illsi sun
Christi cor comedebat, eundem accendit, ut remoueret Suerentiam & prophanationem, quam vendentes & emcntes exere lior .
II. Zelus ardenter aemulari nos facit puritatem, Miriirili a. Cor. quae sunt sponsae Christi, iuxta quod dicit Apostolus : SEI-
Elleger vehementi aemulasone aemulatus nil si alat RpD mosa Rebecca, quam ducebat Κturam sponsam & vsbre rifiIiiD6Milyasui, fuisset in aliquo periculo, ne violaretur; &dubio stricul die fm p8vPtuisset castae&eximia illi virginii aemulor te aemuIati6,9 viistin ro pro Domino meo, despondi enim te viro, ut te exmram virginein δε- ψstam filio Domini mei Abraham. Ita intendit etvsh glesiosis X Esto lus dicere Corinthiis: missus sum a D so ad vestia; nimys: adtracta μdum matrimonium aeternar unionis inter eius filium Satiato est i nostru, dc vos; de promisi me illi exhibiturum vom tanquaA vitgliae M'ΘΙ-
stam diuino sponso. Et ecce quare aemuler, non mee quidem aemulatione, sed DEI, cuius nomine vobiscum tractaui. Amulatio ista, Theo, ebi time, quotidiana deliquia & mortcs pariebat Apostolo: cxotiate morioνρρω
' Videte, dicebant Antiqui, videte; inquam, qualem curam, qualem Ocaemulationem habeat mater gallina pro suis pullis: Dominus enim non putauit hanc comparationen adignam suo Euangelio. gallina
520쪽
qua; at effecta mater habet cor leonis, incedit semper eleuato capite, eius oculi intenti sunt ad omnia , visum voluit in omnes parte τ', esto vix aliqua sit species periculi ob suorum pullorum salutem. Non est inimicus, in cuius obtutum suos non iaciat oculos pro defenfione sui scelus; pro quo continuam gerit solicitudinem: quae causa est, v quocunque pergat , glocitet di queratu . Quod si aliquis ex pulli in Pereat, quos non ostendit dolores, qualem nou ex ei it choleram λ Est& aemulatio Patrum & matrum pro sua proleta, pallorum pro suis oui-- bus, fratrum pro suis fratribus; quis Zelus, quae fuit aemulatio filiorum Iacob Patriarchae, postquam resciverunt Dinam soro rem suam esse violatam Quis zelus Jobi ob apprehensionem de timorem, quem habe-hat, ne filii sui Drues offenderent λ Quis zelus sancti Pauli pro suis fratrihus secundum carnem, & pro suis filiis secundum D Euri, pro quibus voluisset esse anathema Quis Zelus Moysis aduersus suum populum, Pro quo certὶ quodammodo petebat deleri de libro vitae III. In aemulatione humana timemus ne res amata ab alio quopiam possideatur: sedet eius, quem gerimus aduersum D EuM facit contrarium, ut scilicet timeamus super omnia, ne non simus satis inte-νὶ per illum posse sit. Emulatio humana facit nos apprehendere , quasi non satis amemur . aemulatio autem Christiana timere nos facit, ne non satis amemur . Hinc est quod S. Sula mitis clamabatae cani.
sui Pastoris, de ne, licet modicum, se detineret apud eos, qui voleban esse sponsi corrauale ini nam nullo modo vulta, ut oblectationes' mundanae, honores & bona exteriora vel minimum occupent &distrahant suum amorem, quem integrE dedicauit suo Saluatori.