장음표시 사용
541쪽
spargit suam gratiam & fauorem saper omnes actiones eius, qui am tur, si tamen sint idoneat ad eam recipiendam. Acerbitates amicorum sunt dulcedines; dulcedines autem inimicorum sunt acerbitat cs; omnia opera cordis,DEo intime adhaerentis, Dgo ipsi sunt dedicata . nam cor, quod se ipsum dedit, quomodo omnia,quae a se dependent, simul no dederitλ certe qui dat arbore sine exceptione, etia dat solia, flores & fructri .
floreb; --M Gm- D E Inestri. Quandoquidem iustus plantatus est in domo Dit, eius folia, flores & fructus ibidem crescunt, di sunt consecrata
Doet, rem suntur. Non solum autem fructus charitatis & flores ope, rum, quae facie , sed ut iam folia ipsa virtutum moralium & natura Ilum trahunt specialem quandam prosperitatem amoris cordis, qliod illaς producit. Si inseras rosetu in seu roserium, &in fissura caulium, thymsorum, seu quod idem est, scaporum imponas granum musci, omnes rota inde prouenientes, reserent odorem musci. Finde Igitur cor tuu , per sanctam poenitentiam, & in fissura illius pone DEi amorem, deinde insere in eo virtutem talem, qualem vis habere. & opera, qus inde pro- lienient, admirandum sanctitatis odorem ex se, nullo aliunde adscito,
Spartani pulchram aliquam sententiam prolatam ex ore hominis mali, non existimarunt recipiendam esse, nisi prius iterum pronunciaretur ore Viri boni. Vt igitur digna receptione haberetur, nihil aliud requirebant quam ut iterum ore hominis virtutum studiosi pronunciaretur. Si velis virtutem humanam & moralem, Epicteti, v g. SocratiS, aut Demadis efficere sanctam, fac solummodo ut exerceatur per hominem G verε Christianum, id est qui habeat D si amorem. Ita D siis respexit pria' ' ' mo probum Abel,& deinde munera eius; ita ut munera suam dignit tem & gratiam ante oculos D si ex bonitate & pietate illius,qui offere-hat, acceperint. O summa magni Dei nosti i bonitast quae usqueadeo amat, At fouet suos amatores , ut etiam minimas eorum actiones charas habi at esto parum in se contineant bonitatis in excellenterque eas nobilitet. tribuendo illis titulum & nomen SANcr Astu M. Hemi fac I id
intuitu dilecti fili j sui, ob quem vult adoptiuos honorare, lanctificanc' quicquid .
542쪽
quicquid in eis boni est, ossa, crines, vestes, sepulchra, quin & umbram corporum, fidem, spem, amorem, Religionem, imo & sobrietatem, humanitatem, di affabiliratem cordium. Da rarres mea disicti, dieit Apostolus e flabris e reta, /mmobiles , abundantes in opere Dom/ne semper.
Noti, Theotim eis, omne opus virtute conditum aestimari opuς DE tι etiam tunc quando exercetur per infidelem: nam diuina bonitas dicita Ezechieli, quod Nabuchodonoeor & eius exercitus inpro se laborauit quando legitimum ci tuitum bellum gesserunt contra Tyrios; satis per hoc oste odens iustitiam iniustorum esse suam, atque ad se pertinereia , licet iniusti. qui cius faciunt iustitiam, non sint illius, ad eum non tenia dant, multo minus ad eum pertineant Nam sicut magnus Propheta re princepsJob, qqamuis oriundus fuerit ex Paganismo,di habitarit in terra Hus, nos ideo non pertinebat ad DEuΜ ἰ ita virtutes morales, quam uis pro uepiant ex corde grauibus peccatis iniqlii nato, non recte ex hoc tu feres eas ad D. Eu Μ non pertinet e. Verum quando hae ipse virtutes reperiuntur in corde vere Christiano, id eth dotato lancto amore; tunc non solum spectant ad DauM, nec inutiles sunt Domino , sed se runt fructum , & pretiose sunt ante oculos eius bonitatis. Tribue hOmini cuipiam charita em, dicit S. Augustinus ,&omnia promt; tolle
Esse virtutes ab quas , quas praesemia diuini amoris exisoau ad altiorem Eignrtatis gradum .
unt nonnuli; vir;utes, quae rat one naturalis confoederationis & mutui respectus cum charitate, longe magis sui t c a pace, ad recipiendam pretiosam amoris sacri influentiam, re consequenter, communicationem exces- 'entioris vatoris, quam aliae. Tales autem sunt fides ,
I spes, quae una cum chaiatain; immediate rejiciunta Dauri ἐ
543쪽
DauM ; tales Item Religio, poenitentia& deuotio, quae se totas quantis impendunt honori diuinae maiestatis augendo. Eae enim virtutes ex pro pria conditione habent ita magnum respectum ad D Eum, S ita avide reiscipiunt impressiones caelestis amoris, ut ad participandam sanctitatem illius, nihil aliud requiratur, quam ut illi amori, seu, quod idem eli,co di DEuM amanti, fuit coniunctae. Sic ad saporem olivarum communi ς andum uuis, solum vites plantandae sunt inter oliuas: nam nullo interia eas interueniente contactu, plantae istae per solam vicinitatem ineunta reciprocum commercium , & suos inuicem fauorcs communicant ac proprietates; tam illae magnam propensionem, tamq, arctam inter soconuenientiam habent l. Flores certe omnes, exceptis arboris, nuneupatae tristis, & nonnullis aliis natura monstrosis ; omnes dico, viso sole per calorem vita-lam, quem ex eius radiis recipiunt, laetantur, se expandunt, & veluti decorem induunt: at vero omnes flaui flores & praesertim ille,quem nos, secuti Graecos, appellamus heliotropium, non solum laetantur, sibiquo applaudunt ad solis praesentiam, sed etiam per amabilem circuitum , attractus radiorum sequuntur . respiciunt ,& versus illum ab ortu usq; ad occasum, velut supplices se vertunt. Sic omnes virtuter nouum recipiunt decus, excellentemque dignitatem per sacri amori praesentiam; sed fides, spes, timor DEr. pietas, poenitentia,& omnes aliae virtutes, quae ex seipsis specialiter tendunt ad DauM, S ad eius honorem, non solum recipiunt impressionem diuini amoris, per quam eleuantra ad magnam aestimationem, sed omnino inclinant se versus illum, sese associantes, ilium sequentes & obseruantes omni Occasione. Nam tandem, Chare Theotime, verbum diuinum certam quandam vim&proprietatem saluandi, sanctificand , & glorificandi, fidei, spei, pietati, Dεi timori, &poenitentiae attribuit, aperte testificans virtute, istas magni esse valoris,&si exerceantur in corde habente Dar amorem, efficilinio fructuosiores di sanctiores, quam sint aliae, quae ex Q natura, non
habent tantam conuenientiam cum sacro amore, Et Ig, qui clamata r
ostendit profecto, quod cum charitate fides plurimum possit. Charitas igitur est virtus, quae nullam sibi habet similem; quae non solum illustrat cor, in quo sedem habet, sed etiam benedicit & sanctificat omne calias
544쪽
llas virtutes, quas in eo deprehendit, eas sua prassentia velut balismo, di odore caelesti condit, suoque interuentu gratissimas reddit oculiin DEI. Istum tamen effectum longc excellentiorem producit in fide , in spe , & in iis virtutibus, quae ex se ipsis naturalem propensione in habent ad pietatem, quam in alijs. Quapropter, Theotim , inter omnes actiones, virtutis aemillas & studiosas, comprimis diligentcr exercere O- , portet eas, quae spectant ad Religionem & cultum diurnum, quem debemus rcbus diuinis ; eas etiam, quae ad D s i timorem, fidem &spem. pertinent; saepe loquendo de rc bus casscstibus, cogitando & aspirando ad aeternitatem, frequentando Ecclesias S loca, in quibus D EO grata praestantur obsequia, legendo item libros pios, obseruandoque caeremonias Religionis Christianae. Nam sanctus amor his piis actionibus ad votum intertalia exercitia, velut inter lilia, se pascit, & abundantius effundit super ea suas gratias & proprietates, quam super actiones vir tutum simpliciter humanarum: ad eum fere modum, quo iris, seu armcus caelestis efficit odoriferas omnes plantas , super quas cadit, sed magis sine comparatione aspalathum, seu lignum Rhodium, ut vocatur in officinis.
A riuino amore ninis adhuc ,et excessentius sanctificari virlutes, quando ea modo ab eo prasripto exer
V lchra Rachel, postquam magnopere desiderarat habe- e prolem ex suo marito Iacobo Patriarcha, duobus modis effecta est fertilis. Vnde etiam filios habuit in dupli-ι ῖ differentia; nam in principio sui matrimonij, non ens habere proles e proprio suo corpore, substituit, levelut mutuum dedit corpus suae ancillae, quae dicebatur Bala, quam in suam societatem, ad exercendam functionem sui matri
545쪽
gem;& certe euenit iuxta eius votum. Nam Bala concepit &peperie plures filios super genua Rachel, quos recipiebat vere ut proprios, quia Procreati erant ex duobus corporibus, quorum Jacobi ad eam perti nebat lege matrimonii, Balae autem r/tione obligationis seruiiij & debiti. Adde , quod insuper filiorum generatio facta erat ex eius dispositione, & voluntat . Habuit deinde duos filios, non iam ex mandato& ordinatione per illam faciata, sed ipsam et concepit & procreauit ex proprio corpore Joseph scilicet, & charum Beniamin. Nunc dico, chare Theotim , charitatem& dilectionem sacram, menti humanae maritatam, continue Optanda, producere sanctas
operationes, conties esse pulcheriorem Rachele. Quod si principio noli pariat ex seipsa, & ex proprio gener , auxilio unionis sacrae, quae illi unice est propria, aduocat alias virtutes ut Edeles famulas, easque conia sortes sui facit matrimonii, & demandat cordi, ut illas adhibeat, quatenus ex ipsis producat sanctas operationes, operationes dico, quas illa sibi adoptat & aestimat ut proprias, eo quod sint productae eius ordinatione & mandato, sic tit & ex corde ad illam spectante : quia, uti diximus alibi, amor est dominus cordis, & consequenter omnium operum aliarum virtutum suo concessu factorum. Sed praeter hos actus diuina dilectio duos alios ex se ipsa ortos proprie habet: quorum alter est amor activus seu effectivus, qui velut alter Ioseph ex plenitudine auctoritatis
Regalis, uniuersum populum nostrarum facultatum, potentiaria, passo nuin, & affectionum voluntati D si subiicit&submittit, ut ea ametur, ei obediatur & seruiatur absque ulla contradictione & exceptione, hoc
Devi. ε modo mandans executioni magnum caeleste mandatum: Mores Dom-
. Deum tu ε ex toto corde euo,ex toris iam a suis, o ex eo infort/tudine tuis; alter est a
mor affectivus seu affectuosus, qui velut paruus Beniamin, multum est delicatus, tener, gratus, amandus : sed in hoc felicior est, quam Beniamin, quod charitas, eius mater, non moriatur illum pariendo, sed, ut viis detur, accipit nouam vitam per suauitatem, quam redolet.
Sic igitur,Theotime, actiones virtutum studiosae, quae sunt filiorum DEI, pertinent omnes ad sacram dilectionem: aliquae, quia illa ipsa producit eas propria sua natura; aliae, quia sanctificat eas per vitalem suam praesentiam; aliae denique per auctoritatem & mandatum, quibus utitur super alias virtutes, ex quibus eas nasci facit. Et hae quidem uicut
546쪽
In veritate non sunt ita eminentes in dignitate, ut sunt actiis & actiones, quae proprie di immediate profluunt ex dilectione ; ita excellunt incomparabiliter actiones, quae omnem suam sanctitatem habent ex sola praesentia de societate charitatis. Pone tibi ob oculos excellentem quempiam Generalem Ducena totius alicuius exercitiis, qui obtinuerit victoriam in aliqua insigni pugna: is, dubio procul habebit honorem uniuersae victoriar, & non absqratione: quia pugnauerit ipsemet in capite exercitus, edens complures de eximios armorum actus; praeterea disposuerit exercitum, ordinarit acies ad pugnandum; mandarit denique omnia, quae in illo praelio gesta sunt. Vnde aestimatur ille omnia secisse, vel per seipsum, pugnando propriis manibus, vel per suam directionem alijs mandando. Quod-s etiam amicae aliquae copiae ex improuiso superuenerint, & pugnaturae iunxerint se exercitui, quicquid praeclare gesserint, Generali huic Duci tribuetur. Et hoc quia, esto iis non imperarit, tamen iuxta eius intentionem de voluntatem pugnarunt. Deinde tamen, ubi uniuersim & generatim Duci illi victoriae gloria tributa est , singulis in specie partibus 'exercitus sua laus adscribitur, dicendo, prima acies praecia re aggress ahostem, eius fregit ordinem; agmen & robur ipsius exercitus eam sequens fecit admirandam stragem; sed & tertiarii non si uerunt suam . desiderari strenuitate in . Refertur etiam qualiter Galli, Itali, Germani,
Hispani rem gesserint, quin imo, qui facta aliqua singularia in praesto ediderunt in particulari laudantur; ita inter omnes virtutes, mi chare Theotime, gloria nostrae salutis, & victoria de inferno obtenta defert ut diuino amori; qui velut princeps Se dux generalis totius exercitus virtutum, ea edit facinora, per quae nos & victoriam, & triumphum obtinemus. Amor enim sacer suas habet proprias actiones, quae ex eo im mediate procedunt ac profluunt; per quas is hosti admirandas inserta clades: praeterea disponit, imperat Se ordinat actiones aliarum virtutum, quae ea de causa nominantur actus imperati vel ordinati ab amo re Quod si tandem aliquae virtutes, producunt operationes sine eiu ς' mandato, dum eius intentionem sequuntur, qui est honor DEI, non diffitetur, imo candide fatetur esse suas. Tamen licet generatim lo
quendo, dicamus, imitati Apostolum quo dux -- ommas ere, omn- cre
κε --,ommarimnet, di verbo, quod omnia facit: nihilominus non
547쪽
intermittimus attribuere in particulari laudem salutis Beatorum alii e virtutibus, iuxta quod quaelibet carum excelluit. Dicimus enim, quod fides aliquos saluarit, eleemosyna etiam alios, temperantia. Oratio. humilitas, spes, castitas alios : eo quod actiones ista ruin virtutum maxime foruerint in his S illis Sanctis. Semper tamen reciproce: postquam enim data laus est virtutibus his particularibus, carum omnis honos referendus est in sacrum amorem, qui omnibus, quam habent sanctitatem, dedita. Quid enim aliud dicere vult oloriosus Apostolus inculcans, quod charitas sit benigna, patiens, quod omnia credat, omni speret, omnia sufferat, quam quod charitas Ordinet, 3c imperet patientiae ut patienter agat, spei ut speranda siperet, & fidei, ut credenda credat, &c Verum est, Theotime,quod praeter hoc, indicet insuper morem esse animam, & vitam caeterarum virtutum; quasi vellet dicere;pMeientiam non esse satis patientem, fidem non satis fidelem, spem non satis confidentem, benignitatem non satis mitem, nisi amor eas anime ta& vivificeta. Et hoc ipsum qui supra docet Apostolus, quando dicit sine charitate, nihil alia omnia prodesse, imo nihil se esse , est enim idem, ac si diceret, sine amore non sum patiens, non sum benignus, non sum constans, non sum fidelis, non spero, uti conuenit, ut dicari et sim sincerus & fidelis D si seruus: quod verum & unicum est, quodsiimmo desiderio desiderare debet omnis homo. uomodo sacer amor miscet suam dignitatem inter alias virtutes, eas in particularι permιeno.
Idi, inquit Minans,Tiburi, arborem omnibus modis, qui bus inseri possunt in caules seu scapos surculi, insitam equae omnis generis fructus ferebat; nam uno in ramo in ueniebantur cerasa, in alio nuces, in alijs uuae, scus, mala granata, poma Communia, & generaliter omnes prope, fructuum species. Hoc, Theotinie, erat admirabile, sed
longe adhuc magis admirabile est, videre in uno homine Christiano di-
548쪽
itinam dilectionem, cui omnes omnino virtutes sunt instarata vi,quemadmodum dici poterat de arbore illata, quod erat cerasus, PontuS, nux,
malus punica; ita dici possit de charitate, quod si patiens, suauis ' . strenua, tulla, vel potius, quod sit ιpsa patientia, suauitas, de ipsameta iustitia Vertim fragilis illa arbor Tiburtina diu non durauit, ut ipsemet
Plinius testatur: nam varietas illa productionum tot diueririmi fructuum statim radicitus ealia arefecit & exsiccauit, ut eam perire fuerit necesse; cum E contrario dilectio se roboret, di vigorem hauriat ad magnam fructuum multitudinem, varietatemque in exercitio omnium virtutum producendam. Imo, ut notarunt S S. Patres, est insatiabiliciti affectu,quem habet ad fructus ferendos: quo fit, ut nunquam non corin quo reperitur, premat, uti Rachel suum premebat maritum, dicens ei:
Fructus autem arborum Instarum semper sunt similes calamo. seu surculo; si is sit ex pomo, producet poma, si sit ex ceraso, cerasa procreabit ; sic tamen ut fructus illi semper retineant saporem ipsius trunci. Eodem modo. Theotime, actus nostri, nomen&speciem suam accipiunt ex virtutibus particularibus, ex quibus profluxcrutat sed charitar est radix & origo totius Sanctitatis in homine. Et quemadmodum truncus saporem suum communicat omnibus fructibus, quos calami producunt, ita tamen, ut quilibet fructus retineat pro prictatem naturalem calami , ex quo processit: ita charitas communicat suam
excellentiam & dignitatem actionibus aliarum virtutum, ut nihilominus sinat unamquamque illarum retinere valorem, &bolutatem particul rem, quain habet ex sua conditione naturat Lomnes flores perdunt usum sui decoris S gratiar inter nocturnae tenebras, sed inane sol reddit eostem flores visibiles & gratos oculic. γnon aequalem tamen efficit eorum pulchritudi m & gratiam; sicut nec eius claritas expansa aequariter super omnes, eos a qualiter facit claros & lucidos ac splendentes, sed iuxta quod plus vel minus apti sunt ad suscipiendos effectus illius splendoris. Et lumen solis, licet aequaliter luceat super violam & rosam, non ideo tamen unquam aequabit pulchrit dinem illius cum pulchritudine huius, sicut nec decus S gratiam mar-
549쪽
Iam, & admodum obscure, & per nebulas super rosam , tunc sine dubio lumen illud gratiorem redderct oculis violam, quam rosam; ita, mi Theotime, si aequali cum charitate unus quispiam subit mortum martyrii, & alter patitur famem ex ieiunio: quis non videt valorem ieiunii, non aequaturum pretium marryrij Non, Theotime, non: quis enim praesumeret dicere martyrium in seipso non esse excellentius ieiunio pQuodsi est excellentius, charitas superueniens, nec tollenS illi excellentiam, quam habet, sed perficiens, consequenter relinquet illi praerogatiuas, quas habebat naturaliter supra ieiunium. Profecto nemo si piens coaequabit castitate in nuptialem Virginitati , neque bonum usum diuitiarum perfectat abnegationi illarum. Quis etiam audebit dicere, quod charitas superueniens his virtutibus, ijs tollat suas proprietates &priuilegi ai siquidem illa non est virtus, quae destruat, vcl Daupertatem ivducat, sed quae benefaciat, vivificet, S: ditet omne id, quod inuenit in animabus, quas illa gubernat Z Tantum autem abest yt amor caelesti tollat a virtutibus prae eminentias di dignitatum praerogatiuas, quas habent naturaliter, ut contra, una ex eius proprietatibus sit illustrare &perficere, quas inuenit in iis perfectiones; & quidem ea proportione , ut quas inuenit maiores perfectiones, easdem etiam magis perficia rsicut saccharum in condituris, seu condimentis conficiendis; omne quidem fructus condit sua dulcedine, sed ita, ut inaequales sint in sapore di suavitate, prout natura sua sunt inaequaliter sapidi: neque enim vnquam mala persica, neque nuces ita efficit suave S & gratas, atq; mal , Armenica & Myrobo lana, ut vocant Apothecari j. Verum tamen est, quod si dilectio sit ardens, potens & excellens in aliquo corde, dirabit & perficiet magis omnia opera virtutum, quae inde procedunt. Tolerari potest mors & ignis propter DFuΜ, absente etiam charitate, sicut praesupponit S. Paulus, & hoc ipsum alibi declaraui;
a fortiori autem eadem tolerari possunt cum exigua valde charitate . Dico autem, Theotime, fieri posse, ut perexigua virtus habeat plus valoris in anima aliqua, in qua sacer amor seruenter regnat, quam martyrium ipsum in una alia anima, quam inhabitat amor languens, dubilis &lentus. Ita minutiores virtutes B Virginis & S. Ioannis, aliorum qu
magnorum sanctorum majoris pretii&aestiinationis erant in oculis Dar, quain
550쪽
quim illustrissimae plurium sanctorum inferioris gradus r sicut multae, exi ouae quidem, sed amorosi suspirationes Seraphinorum maiori amore inflammatae, quam maxime sublimes Angelorum ultimi ordinis. Si euta cantus Philomelarum, adhuc addiscentium magis sine comparation est harmonicus, quam carduelis optime instructi. Pireicus ultimis vitae suae annis non pingebat nisi in paruo volumi ne, & res existit momenti, ut O fucinas Barbitonsorum, sutorum, paria uos asinos, herbis &similibus quisquiliis oneratos: quod faciebata, teste Plinio, ut magnam sui nominis celebritatem sopiret. Vnde in fi ne vocabatur pictor infimi pretij: re nihilominus magnitudo eius artis ita illustris apparebat in leuioris armaturae operibus , ut distraherentur, Et venderentur magis, quam magna aliorum pictorum operata. Ita, Theotime, paruae simplicitates, abiectiones & humiliationes, in quibus magni sancti sibi complacuerunt, ad latitandum, & abdendum
se toto corde contra vanam gloriam, Cum factae fuerint magna cum excellentia artis, & ardore amore caelestiS, pluris fuerunt ante oculor Dar, quam magna, & illustria opera plurium aliorum, quae facta fuerunt exigua cum charitate&deuotione. Sacra sponsa vulnerat suum sponsum suo er/nιum eos viti quos ille tanti facit , Vt e OS comparet gregibus capra- C nt. 4rum Galaad: & vix laudauit oculos deuotaramantis, qui sunt partes '' totius vultus nobiliores, cum ecce statim laudat caesariem, quae est maxime fragilis, vilis & abiecta, ut cognosceretur, quod in una quapiam anima capta diuino amore, exercitia, quae videntur vilia, maxime nihilominus sint grata diuinae eius maiestati.
De excestentia valoris seu preiij quod acer amor tribuit actionibus, qtra ex Qsemet amore procedunt,--s, qua ab virtutibus alijs profluunt.
Ices Theotime, quale obsecro est pretium illud, quod sanctus amor noliris communicat actionibu in Vere Theotime non fiderem id dicereia, nisi ipse meta Spiritus sanctus expressis terminis per sanctum Apostolum Paulum declarassetis. Sic autem ait , t a, Cor.