장음표시 사용
571쪽
teret uta, Id est dum dilectio lacra viveret inanim , earum vasor &meritum perit & moritu Lia , simulatque peccatum in animam venerit, cuin non valeant conseruare vitam suam mortua charitat , quae italis eam dederatis. Lacus , quem prophani vocant communite Asphaltitem, auctores amem sacri, mare mortuum, tantam habetis
maledictionem , ut nihil, quae in eo ponuntu a , possis vivere .Qnando pisces ex flumine Iordane illuc approximant, moriuntum, nisi quam promptissime retro viam relegant. Arbores, quae circa illud sunt, nihil, quod vivat, producunt. Et quamuis fructus illi habeant speciem de formam exteriorem , similem fructibus aliarum Regionum , nia hilominus quando quis vult eos aperire, deprehenduntur cortices, ca lyces de putamina plena cineribus, qui flante vento disperguntur. Sunt ij notae infamium peccatorum , ob quorum punitionem regio illaia olim populosa & cclubris, quippe gaudens quatuor ciuitatibus frugum ubertate abundantillamis, fuit conuersia in abyssum tetri foetoris, & intolerandae infectionis. Adde, quod nihil etiam videatur melius reptaesentare infortunium peccati quam abominabilis ille lacus, qui suam habet originem a maxime execrabili confusion , quam humana caro
potest committere . Peccatum igitur, ut alterum mare mortuum& mortale, occidit omne id, quod ad illud appellit, nihilque eorum quod nastitur in anima ab illo occupatia, vivit, sed nec ea quae circa illud crescunt vitam ullam haben , quia non solum peccatum est
opus mortuum, sed etiam adeo tetrum, fle venenosum, ut excellentissimae etiam virtutes animae peccatricis nullam omnino actionem vivam
producant. Et quamuis aliquando actiones peccatorum habeant magnam similitudinem cum actionibus iustorum, non sunt tamen nisi cortices pleni vento &puluere, quas quidem respicit& iam compensae, diuina bonitas aliquibus temporalibus praemiis, quar ijs dantur ut ancillarum liberis, sed tameti aliud non sunt, quam cortices: non sapiunta, neque sapere aut placere possint gustui diuinae iustitiae, ut praemio aeterno donentur. Pereunt dum adhuc pendent in arboribus, nec conse uari possiunt in D Ar manu, coquod lint vacuae ab omni vero valore dc
merito, ut dicitur in Apocalypsi Episcopo Sardicensi, qui aestimabatuvarbor viva propter multas virtutes, quas exercebat, & nihilominus erat mortuus; quia cum esset in peccato, eius virtutes non erant ucri δέ vi fructus, , Diuitigoo by Coos
572쪽
fructus, sed cortices mortui, & obiecta ad detinendos oculos, non a tem poma sapida &utilia ad manducandum. Vnde possumus omnes eiaculari hanc veram vocem ad imitationem S. Apostoli: e in se o a is nihil mihi prodest; & hanc cum S. Augustino: pone in corde alia quo charitatem ct omnia prosent; toste e corde chararHem, wcquid ibi est, ni
Hl prias. Dico autem nihil prodesse quoad vitam aeternam, quam uil , vialibi dirimas, opera bona peccatorum non sint inutilia, quoad vitam
Σuomodo amor sanctus, rediens in animam breuiuisiere facit omnia vcra , qua peccatum priuarat vita , vel potim
Pera igitur, quae peccator facit, dum priuatus est δε-
uino amore, non prosunt unquam ad vitam aeternam. consequendam, ideoque nuncupantur opera mortua iusti autem e contrario nominantur viva, eo quod diuinus amor ea animet & vivificet sua dignitate. Quoa si deindqi perdant vitam, S ualorem per peccatum superueniens , dicuntur opera sine vitata, , extincta , vel mortificut , non autem mortua, maximὸ si quaestio sit de elactis. Nam quemadmodum Saluator loquens in Evangelio de parua Tali ha Iairi , dicit . non esse mortuam, sed solummodo dormire, quia cum mox esset resu- , scitanda, eius mors tam exiguo tempore erat futura, ut videretur po- tris somnus , quam vera mors : ita opera iustorum, x praesertire electorum, quibus superueniens peccatum infert mortem,non dicii tur opera mortua, sed soluin extincta,mortificata, sopita,aut deliquium passa: nam proximo reditu sanctae dilectionis debent, aut minimum possunt statim reuiuiscere,& ad vitam resuscitari. Reversio peccati a
573쪽
fert eoidI vitam & omnia bona opera;reuersio autem gratiae,reddit eor. di vitam cum omnibus suis operibus. Hyems rigida mortificat omnes omnium camporum plantar'. ita ut si semper duraret, seinper etiam illae in eodem statu mortis manerent. Peccatum, tristis & admodum horrida hyems animae, mortificata omnia bona opera, quae inuenit; et si semper duraret, nihil unquam reciperet vitam, neque vigorem; at reuertente iucundo veris tempore, non solum noua semina in terram iacta , in fauorem eximiae & foecundae tempestatis , pullulant, & gemmas gratas protrudunt, quodlibet iuxta suam speciem. & naturam; sed etiam antiquae Plantae, quae asperitas superioris hyemis flaccidas , siccas & marcidas reddiderata, revirescunt, vigorem recipiunt , imo virtutem & vitam : eodem modo cum peccatum fuerit abolitum & exterminatum, & gratia diuiniamoris redierit in aninaam,non solum nouae affectiones, quas reditus sacri veris adfert, germinant & producunt multa merita caelestium benedictionum; sed opera langu da & putrida sub rigente hyeme praeterlii peccati Velut liberata a suo mortali hoste, resumunt pristinas vires & vigorem animi, de velut rei scitata , denuo florent di fructificant , productis meritis ad consequendain vitam aerernam. Talis est omnipotentia caelestis amorie, vel amor caelestis omnipotentiae r Silo
i ι νει---. dicit Dominus omnipotens; Ae quid est dicere, suis nisi quod ruinae, quas fecerat, reparabuntur sic praeter infinita prope beneuolentiae signa, quae filius prodigus recepit a suo Patre , restituturfuit & condecoratus maioribus ornamentis, gratiis, fauoribus & dignutatibus, quibus se ipsum sui mala vita spoliarat, quam ante. Et Iob innocens, imago poenitentis peccatoris post amissionem omnium bonorum duplo plura recepit. Certὶ sacrum Concilium Tridentinum vult, ut animentur poenitentes reuersi ad sacram dilectionem aeterni Da I , per haec Apostoli verbar abundem se omne
Daus igitur non obliuilcitur opera eorum , qui cum amiserintdilectionem per peccatum, eam recipiunt per po nitentiam. Obliuiscit ux-
574쪽
autem Drus opera, quando amittunt sua merita di sanctitatem per peccatum sirecederi z in animam, expulsa gratia; eorum autem recordatur,quando redeunt ad vitam & valorem per sancti amoris praesentiam se ut fideles recipiant compensationem suorum bonorum operum, tam per incrementum gratia:& futurae gloriae,quam per actualem fruitionem vitae aeternae: non autem est necessarium, ut quis non relabatur in pec- ' catum, sed fatis est secundum Concilium Tridentinum, quod moriatur in gratia & charitate. PromisitDgiis compeciturum se aeterno praemio opera hominis iustI:
Mna opera, fecerae. Quodsi nihilominus homo fragilis labatur in peccatum, ac deinde resurgat ac reuertatur ad amorem diuinum per poenitentiam, Daus non vltra recordabitur ei peccati; & si non recordabitur ultra peccati , ergo recordabitur bonorum operum praecedentium&compensae, quam illis promiserati eqi idem Poccatum, quod solum sustulerat memoriam diuinam,omnino est Obliteratum, abolitum,& an-
nihil atum, sic ut tunc iustitia D 3I obliget misericordiam, vel potius misericordia D a r obliget iustitiam, ut denuo respiciat bona opera praeterita, quasi is illa nunquam tradidisset obliuioni; alioquin faeet poenitens Dauid non ausus fuisset dicere Domino suo: Rodri is,M L,L P .
ε requirit nouum spiritum, & nouum cor, sed contendit ut sibi reddatur laetiti quam Peεcatum rapuerata. Haec autem laetitia aliud non est quam vinum caelestis amoriin, quod laetificat cotia hominiς
Non sic tamenphilosophandum est de peccato, sicut de operibus
charitatis: nam opera iusti non Obliterantur, non abolentur, non ania nihilantur per peccaaum superueniens, sed solummodo obliuioni traduntur: at peccatum .hominis iniqui non solum traditur obliuioni . sed obliteratur, mundatur, deletur & annihilatur per sanctam poenia tentiam. Hinc est quod peccatum superueniens iusto non facteuiuiscere peccata alias condonata, quia omnino redacta fuerunta in nihilum ; sed amor rediens in animam poenitentis reuiuiscere . facit sancta opera alias facta, eo quod non erant abolitia, sed solum obliuioni traditia. Et haec obliuio boaorum opuum hominum iusto
575쪽
iustorum, postquam deseruerunt justitiam & dilectionem consistit hi hoc, quod illa effecta sunt nobis inutilia, quamdiu ob peccatum sumus
incapaces vitae aeternae, quae eorum est fructus. Et propterea simulatque per regressum citaritatis reponimur in numero & dignitate filiorum D E I, & consequenter efficimur idonei ad recipicndam immortalem gloriam, D E u s recordatur nostrorum antiquorum bonorum operum, quae denuo efficiuntur fructuois. Non est autem consentaneum,ut peccatum tantum habeat virium contra charitatem, quantum habet cha-Titas coutra peccatum. Nam peccatum procedit ex nostra infirmitate, charitas autem ex potestate diu in . Si peccatum abundat malitia
ad perdendum; gratia superabundat ad reparandum ; & DEI misericordia,per quam delet peccatum, exaltat se semper, S gloriose triumphai tena se reddit contra rigorem Iudicii, per quod D E us oblitus erat bonorum operum, quae praec debant peccatum. Ita semper in curanda sanitate temporali. quam Domi miscioster per miraculum conserebat.
non solum reddebat sanitatem, sed etiam conferebat nouas benediactiones,faciebatq; sanitatem potenter dominari infirmitati; tam erat ille liberalis di benignus in homines lQuod Vespae, cestra, vel muscae,& alia parua noctua animalaula, quando semel sunt mortua possint reuiuiscere, & vitam recipere, nunquam vidi. nunquam legi,nec etiam unquam audiui dicit sed quod apes. ni cae utiles & bonae, pomini resuscitari, nemo non dicit.& ego ipse pluries legi. Dicitur verba sunt Plinii quod seruando earum, quae
submerse iserunt, corpora mortua , in domo tota hyem & ubi aduenerit ver, ad solem exponendo , contectae cineribus arboris ficus, resuscitentur, & aeque bonae & utiles sint ut ante . Quod autem iniquitates & maligna opera reuiuiscere possint postquam peσpoenitentiam fuerunt submersa & abolita ) vere, Theotime, nunquam Scriptura,nunquam ullus Theologus dixit,quantum quidem scio. Qui imo contrarium auctoritate sacri verbi & communi consensu Doctorum stabilitum & firmatum est. Sed quod opera sancta, quae, ut suaves apes, faciunt mel meriti, esto fuerint submersa in peccato, possint postea reuiuiscere, quando cooperta cineribus poenitentiae exponuntur ad solem gratiae &charitatis, omnes Theologi dicunt, & docent clarissimE.
Et tunc dubitandum non est, quin sint utilia di tructuosa,sicuti antepe
576쪽
catum. Qirando Nabuetardan destruxix Hierusalem, de Israel ductus est in captiuitatem, ignis sacer altaris absconditus fuit in uno puteo, in quo se conuertit in lutum, quod lutum extractum ex puteo & rcpositum ad sole quando reuerti fuerant ex captiuitate Israelitae ignis mortuus excitatus de resuscitatus est,& lutum conuersum fuit in famas Ciura homo iustus mancipi qm peccati factus est, omnia bona opera quae fecerat, mi- serabiliter traduntur obliuioni, S. rediguntur in lutum; sed in egressu ecaptiuitate, quando scilicet per poenitentiam redit in gratiam, & consequitur dilectionem diuinam, eius bona opera praecedentia extrahuntur ex puteo obliuionis, Ze tacta radiis misericordiae caelestis rcuiuiscunt, di in flammas tam claras se conuertunt, quam unquam alias fuerunt, ut reponantur super sacrum diuinae approbationis altare, de habeant primum valorem, primam dignitatem, dc primum pretium.
tauomodo debeamus reducere omnem praAin υirtutum-actionum nostrarum ad amoremsanctum.
Estiae nequeunt cognoscere finem suarum actionum; tendunt tamen ad eum, sed cum non praetcndunt, dc, quod idem est , non ex electione in eum tendunt: prae tendere enim, est tendere in rem aliquam ex instituto antequam re ipsa, seu effectu in eam tendat ut . Illae iaciunt suas actiones in suum finem , sed cum neq; prae, neq; praemeditantur,verum nulla praemissa electione instinctu solummodo sequuntM. Homo autem ita est Dominus suarum actionum humanarum, vel rationalium, ut omnes propter aliquem finem faciat, easque valeat destinare Se dirigere ad unum, aut ad plures finec particulares, prout illi videtur. Nam potest mutare finem naturalem . alicuius actionis, sicuti quando iurat, ut decipiat: cum finis iuramentist contrarius, impedire scilicet deceptionem: potest AE ad finem natural in alicuius actionis adiicere aliquem alterius generis finem, sicut , - quando, praeter intentionem succurrendi pauperi, in quem tendit esee- . ZZZ ' mosyna.
577쪽
mosyna, adiungit intentionem, obligandi indigentem, ad simile benem
cium praestandum Adiungimua autem nonnunquam finem minoris persectioniς quam sit finis nostrae actionis: quandoq; etiam adij cimus finem aequalem vel similem persectioni, & quandoq; insuper adhibemus finem alique eminentiorem& illustriorem Nam praeter auxilium, quo iuvamus indigentem, in quem eleemosyna specialiter tendit, quidni quispiam possit praetendere, primo
acquirere amicitiam, secundo bonum exemplum exhibere proximo, & tertio placere DEo p quisiint tres diuersi fines; eorum autem primus est minimus, secundus vero fere eiusdem cum illo excellentiae ε Tertius autem longe est excellentior, quam ordinarius finis dandae eleemosynae. Atque ita possumus, ut vides, dare diuersias perfectiones nostris actionubus, iuxta varietatem motivorum, finium&intentionum, quasnobic praefigimus,& intendisus eas producendo-Monemur a Saluatore , ut simus boni negotiatores & serui fid test aduertamus ergo diligenter, Theotime, ne mutemus motiva& finem nostrarum actionum , nisi aliquid inde commodi & prosectus spiritualis habeamus; caueamus similiter ne in hoc commercio bonum Ordinem & rectae rationis cursum perturbemus En homo, qui & ad seruiendum Reipublicae, EP ad acquirendos honores publicum munus suscipit; qui si magis intendit acquirere honores, quam seruire Reipubliacae, vel aequaliter desidcrat utrumque, errat, & fit ambitiosus; quia in-
uertit ordinem rationis, aequans aut etiam praeferenS commodum suu in
bono Republicae; sed si sibi proponit pro fine principali seruire Reipublicae, haud dissiculter hoc agendo, augebit honorem seae familiae: in quo reprehendi non potest, quia non λluin duae istae intentiones sunt,
honestae, sed siunt etiam rationabiles. Alius communicat in paschate , ut non notetur aut reprehendatur a suis vicinis, & ut DEo obediat: quis dubitat eum benefacere sed si communicet tam , vel etiam magis, ad euitandam notam, & reprehensionem, quam ad obediendum DEO, nemo non dicet eum ineptissime ager , aequantem vel praeferentem re. spectum humanum obedientiae, quam debet D so. Possum ieiunar quadragesimam vel per charitarem ., ad placendum DEo, vel per obedientiam, quia Ecclesia sic praescribit, vel per sobrietatem, aut per dili-
578쪽
gentiam, ut melius studeam, vel per prudentiam, ut aliquid mihi reseruem, vel per castitatem, ut corpus subsiciatur spiritui, vel denique pet Religionem, ad melius instituendam orationem. Itaque, si ego voro, potam istas omnes intentiones simul congregare & ob omnes eos fines ieiunare. Verum in hoc bona politia tenenda est, in dirigendis motii uis: nam si ieiunarem magis principaliter ad aliquid reseruandumquam . ad obediendum Ecclesiae, magis ad dandam operam litteris, quam adi DEO placendum, quis tunc non aduerteretme ius & ordinem inuertere,. ac etiam peruertere, praeserentem meum commodum obedientiae, qua
prestare debeo Ecclesiae & diuino beneplacito p Ιeiunare ad parcen- , dum sumptibus est bonum; ieiunare ad obsequendum Ecclesiae est melius, ieiunare autem ad placendum DEO optimum .. Sed quamuis via, deantur ista tria bona non posse componere vllum malum, si tame quis inordinate, de non reῶο ordine ea collocaret, Praeferens minuri bonum meliori ἱ committeret .sine dubio, inordinationem reprehensi-l bilem.
Homo, qui unicum ex is amicis inuitat, nullo pacto offendit a- I lios, sed si omnes inuitat, & det primos accubitus ijs, qui inferioris sunt dignitatis, collocans honoratatiores in infimo loco, quis dubitat, quintum hos, tum illos simul offendat λ hos quidem, quia deprimit contra rationem; illos autem, qVia exaltat, sed nullo seruato decoro : sic actionem aliquam facere proptet unicum motivum rationabile, quantumuis sit illud paruum, ratio non offenditur: sed qui vult plura habere motiva, ea secundum dignitates aliasq; circumstantias debet ordinare; nam aliter faciens, peccat. Confusio enim est peccatum, sicut N peccatum confusio. Qui vult placere DEO & Dominat no strat,benefacit,sed qui vellet placere Dominae nostrae aequaliter, vel plusquam D Eo, Committeret confusionem non tolerandam, & ei dici posset, quod dictum fuit Caino : Fbene obruosti, se minis Huri , ces ,pereasti. Oportet igitur cui-ε libet fini locum conuenientem assignare,&eonsequenter ei, qui princia palis est,&qui maxime placet D ED. Porro supremum motivum nostrarum actionum, quod est catis estis amor, habet hanc eximiam proprietatem, quod quo purius est motivum, eo puriorem efficit actionein, quae ab eo prouenit. Ita eis
Angeli, di sancti domus caelestis incolae nugam rem ament propte ZZZ a alium
579쪽
alium finem, quam propter finem amoris diuinae bonitatis, Ze per motia uum, quo volunt ei placere: amant siquidem omnes intcr se ardentistime, nos etiam amant, amant & virtutes, sed totum hoc solum ad Droplacendum. Sequuntur & exercent virtuteS , non qua sunt illae pulchra & amabiles, sed qua gratae sunt DEO ; amant suam felicitatem, non qua illorum est, sed qua illa placet DEO, imo etiam amant amo rc ., quo D su M amant, non quia in eis est, sed quia tendit ad DEuM, non quia eis
dulcis est, sed quia placet D Eo , non quia illum habent di possident, sed quia Dius illis cum dat, & ex hoc sibi complaceta .
Praxis eorum, quae dicta sunt superiori Capite.
Nitamur igitur, Theotime, totis viribus, ut omnes nostrae intentiones sint quam purissimae ;&siquidem pota sumus affundere super omnes virtutum actiones fa-crum aliquod diuini amoris motivum, quid ni id faciamus, rei j ciciido quacunque occasione concurrente, omne genus moti uorti vitiosorum, uti est vana gloria, uti proprium commodum, & accurate considcrantes omnia bona motiva, quae habere possumus ad aggrediendum adtionem , quae se tunc
offert, eligamus inolivum sancti amoris, quod est omnium excellenti simum ad aspergenda& condienda omnia illius caelesti rore ξ exempli causa; si periculis belli volo me strenu E exponere, polsum id facereis i. considerando diuersa motiva r nam naturale mortuum istius actionis. est motivum sortitudinis&strenuitatis, cuius est rationem inducere ad res periculosas suseipiqndas. Sed praeter illud, plura alia esse pollunt, motiva, ut obedientiae aduersum principemi cui sum ab obsequi js; amoris erga Rempublicam, magnanimitatis item; quod in me efficit mihi ut placea in magnitudine susceptae actionis. Dum igitur ventum fuerit ad actionem, aggrediar periculum incitatus & impulsus omnibu istis moti uis, sed ut omnia attollam ad gradum diuini amoris, S ea per fecte ab omni labe linistrae intentionis purificem, dicam in animo ex toto corde meo: o aeterne D E u S, qui es purissimus & charissimus amo L.
580쪽
mearum assectionum, si strenuitas, si obedientia exhibIta prIncipi, amoein patriam, si magnanimitas tibi grata, & accepta non essent, nunquam eorum motion ES, quaS nunc sentio, prosequerer; sed quia virtutes istae tibi placent, aggredior actionem hanc, ut eam in praxin reducam,& nolo ego obsecui, lare instinctui huic, & inclinationi, nisi quia tu ea moti ua amas,& adimpleri desideras. En, vides, Theotime, nos in hac spiritus res exione, & quas reditu omnia alia motiva odore re suauitate. sancti amoris sum re, ijs denique vim S virtutem addere: ea siquidem non sequimur qua motiua simpI citer virtutem continentia, sed qua motiva volita, accepta, amata & di lecta Dgo. Qui furatur ut se in ebriet, magis est ebriosus, quam futa, secundum Aristotelem. Ergo qui strenuitatem, obedientiam, affectum erga patriam, magnanimitatem ad D SO placendum exercet, magis est amator DEI, quam strenuus miles, quam Obediens, quam bonus ciui di magnanimus, eo quod tota eius voluntas in hoc exercitio fertur, atque terminatur in D EI amore, dum ad alium finem non adhibet alia . omnia motiva, quam ad finem hunc, o de agimus, obtinendum. Non dicimus nos ire Lugdunum, sed Parisios, quando non alia de causi imus Lugdunum, quam ut pergamus Parisios; neque etiam dicimur nos ire cantatum, sed ire nos DEO seruitum, quando imus cantaturi solum ad D εο seruiendum. Quod si quandoque tangamur motivo aliquo particulari, uta exempli causa, si contingeret pos amare castitatem ob eximiam & gratiosam eius puritatem, statim super hoc motitium afrindendum est motativum diuini amoris hunc in modum: o honestissime & deliciosissime . candor castitatis, quarn es amabilis & amandus , siquidem tantsi amaris a divina bonitate, deinde vertendo se ad Creatorem, dicendum est eo Domine, rem unicam a te peto, ea autem est, quam requiro in castitate, intueri & exerceri in illa tuum beneplacitum, simul & deliciar , quas ex ea capis. Et quando intramus in exercitia virtutum, sepe ex toto corde dicere debemuc: ita Pater aeterne, hoc faciam, quia sic placitum fuit ab omni aeternitate ante te . Taliter spiritu beneplaciti diuini animandae sunt omnes actiones nostrae; id autem comprimi infit amando honestatem & pulchritudinem virtutum, quia id est gratum Zaz 3 DEO.