장음표시 사용
341쪽
A n i Ε Ο Ε M POMPE. D v v Am x I. Ioslum Ro. vicisse moleste serat patrio iure in fi liam animaduersurum fuisse. Rem sic fuisse a pertam,ut iudicium de ea re seri nothatti neret. Praeterea recentia merita filii proferebat. lndi gnum esse, quem modo decoratum, ovantemque victoria incedentem aspexissent: eodem sere die sub furca vinctum inter verbera & cruciatus circunspici. Romulum magna tenebat
incertitudo, quem finem quaestioni impositurus esset. Neq; enim huc caedis crimine' liberari pos. se, et sororem indicta caussa occidisse fateretericum eum leges occidi iuberent.neq; Nirsus tano homicida in eum vindicari posse, si unus cum Guobus interfectis fratribus pro Patria periclitari voluisset:& patre illum prssertim culpa liberante, cui prima indignatione pro filia,& lex &natura tribuit. Igitur ne ipse tam tristis ingratique ad vulgus iudicii,aut secundum iudicium supplicii auctor esset: concilio Popultiaduocato, Duumviros Horatio constituit, qui eum si cundum legem Perduellionis iudicarent, sic tamen,ut ei Populit appellare licereti Duumviri quia ita dati erant, ut secundum legem iudicaret,Horatio perduellionem iudicarunt. Is aciPopulum. prquocauit. Ibi postquam diu certas tum est, tandem motus Populus Patris Horatii lachrymis, virtute, orbitate & clamoribus magis quam iure caussae, filiu absolui v.luit, iussit. Sed nihilominus ut caedes manifesta, aliquo tamen piaculo lueretur, imperatum patri est, ut filium expiaret,pecunia quidem publica. Ita quo
342쪽
3ro DEc RETOR vM LIBgR II. veluti sub iugum missus est quod Tigillum s rorium appellatur ) accersitisque Pontificibus, Dii ac Genii, rorisque defunctae Manes,sis piuacularibus sacrificiis placati & purgati sunt, quibus caedes imprudentes expiari lex iubet.
Si quis paι num patronam occiderit,is etiam parricia da es.
IX. Ex Suetonio,in Domitiano capta r I i r. A P AT R E,Patronus proximum nomen habet. elim autem hic accipimus qui ex seruitute manumist.Itaque inter alia iura quae patronus habet, iis certe similia quae parentibus debentur. operarum,bonorum, obsequii ne sine venia inius vocetur,ne de sua calumnia queratur,& alia huiusmodi: haec etiam maiestas ei tribuitur, ut occisus a liberto, non sit Corneliae legis sed Pompeiae iudicium. Porro & Domitianus, ut domesticis persuaderet, ne bono quidem exemplo audendam esse patronorum necem : Epaphroditum: a libellis, capitali poena' 'condemnauit, ' quod post destitutioneret: su perii, Nero in adipiscenda morte, manu eius adiutus esse
Est O aliquod parricidium in eos quos parentum loca habra tota posteritas:ueque hoc crimen filum aduerajus Nivos. d aduersum mortuos eommittitur
X Ex M. Vitruvio Pollione, lib. v I LP 4 R v M est, filium edere, nis qui erudiendum Parax.dana ea yera praesidia sunt vitae, quae ut dia
343쪽
AD LEGEM POMPE. DE PARRI, SI Iectat Aristippus, etiam e naufragio possunt enatare: quibus neque publicarum rerum mutatio, neque belli ulla vastatio nocere potest. Itaque licet omnium Graecorii hae fuerit optimae leges,
R E:Atheniesiu hsc propria ac celeberrima sui ut eos modo liberi aleret, qui se litoris atq' am, tibiis erudissent . Quare& Praeceptores nostrivere parentii loco sunt, ut quod in corum salutea discipulis sit inhumaniter admissum, speciem profecto parricidii habere videri possit. Sed id, quantum ad eos attinet, qui nos singulos separatim institu ut.Vertim de iis quid dicendum est, qui propter eam quam in aliqua disciplina perfectam cognitionem adepti sunt,atque studio &amore posteritatis, eam scriptis tradiderunt, ut veluti pecuniae, ita eruditionis suae non caduca aut pro non scripta esset haec, immortalis haereditas: eam praerogatiuam adepti sunt, ut Parentes totius Reipub. literariae cognominaxentur Quales fuere Cicero, Demosthenes, Eloquentiae: Plato, Aristoteles, Philosophiae: Galenus, Isocrates, Medicinae: Hieronymus, Augustinus, Theologiae: Thucydides, Historiae: Homerus , Poetarii, paretes atque duces appellati. Quamobrem qui tantorum patrum maiestatem atque auctoritatem laedunt ac deprimunt: & qui cum iam loqui no posiint, vel inuidia, vel caeca armulatione scripta atque memoriam eorum calumniantur ac iugulant, merito publici parricidii arcessiri possunt. Nam ut erga parentes primav impic-
344쪽
312 DEc RETOR vM Lr3ER II. impietas est, contumacia: sic erga Patriam sum- , nia offensio est, quenquam adeo sese efferre, α maledicentia laudem qu rere, ut vel quidem Musas αριουσία prae se videri velit. Cum itaque Zoilus qui Homeromastix dici Si appellari v Iuit, e Macedonia Alexandriam venisset, atque sua scripta Ptolemaeo Regi contra Iliadem &Odysseam recitasset:Rex indignissime tulit,Poetarum omnium parentem, totiusque Philol giae ducem, praesertim mortuum, vexari, calumniari: de cuius abs cunctis gentibus tanta cum admiratione scripta susciperentur,ab eo vituperari, qui ne quantus quidem suerit Homerus,iudicare possit. Quare iste praeclarus Homeroma--
nix inopia pressus, cum summisisset ad Rege,qui ut aliquid ei tribueretur, sedulo postularet: Pto. Iemaeusa espondit, Homerii qui ante annos mil a, te decessisset,aruo perpetuo multa millia homia' num pascere: itaque etiam debere qui melioris, se ingenio esse prosteretur, non modo se unum,a, sed etiam plures alios alere posse. Is igitur alio profectus, cum identidem patrem illum,Plat nem atque philosophum Poetarum indigne traduceret, alii damnatum parricidii, alii a Philadelpho in crucem affixum : quidam, lapides in
eum coniectos : nonnulli, Smyrnae vivum in
ignem proiectum esse aiunt. Quare di sibi caueant aliorum exemplis, nostri si Diis placet)Aristotem astiges.
345쪽
Qui mentem O animum Principis , magis tuum a lior que iudicum, praesigiis, fuco oe malis artiabus attenta ueri dignus es morte.
I. Ex C.Plinio Secundo, lib. naturalis hist .
R v ID AE nostri antiqua superstitione ae
ra veluti magica solertia ad decipiendu bellis
sime accomodata, ouum quodda anguinua ertisceremoniis,certa Luna, solenni ritu singulis annis capiebat: cui magnam vim,ocultos effectus Varias rerum causas, falso tribuebant: certe ad
victorias litium, ac Regum aditus valde cor ducere. Igitur quidam Eques Romanus e Vocontiis, cum in lite quam exercebat apud Claudia Principem,in sinu id otium secum ideo attulisse depraehensus esset,ut masicis,certe illicitis omnibusque aliis potius artibus, quam iure & lere in iudicio vinceret:grauissimum scelus Claudio visum est: quanquam ut neque in bona caussa Vinceretur. Ausum enim esse menti ac religioni stari aliorumque omnium consiliariorum ac iudicum caecitatem praestigia'; adducere, ne rectum & iustum perspicere, exq; animi sitii sententia iudicare possent ρ denique in incantationibus externis maiore, quam in bonitate sua speniatq; expectationem posuisse Itaque non aliam
346쪽
314 DEc RETOR vM LIEIR II. ob caulam Imperator, iussit eum interfici.
Nortu alietiae Natisinatores,quibus poenis coercessisunt
II. Ex Suetonio, in Domitiano cap. XV. dc Dione, lib. L v i. & Xiphilino,in Domitiano. Nos TR A omnium interest, quid de nolijs s turu sit,nihil aliud certi cognoscere,qua uod recte factis & optima spe repromittere possu mus. Per Astrologos praedici quae sutura sint, quando & qua morte simus perituri,etsi lex diuina non prohiberet, inutile tame & perniciosum esse perpetuo existimatum est, ut maxime hi optimi vates sua coniectura vel arte non decie TentRr. Tremorem, abiectionem, atque anxietatem inter spem & metum, laetitiam & dolorem haec hominibus adserunt, quς omnia solenta rebus agedis auocare. Porro et si desperatione adserunt, cur non audendi voluntatem insigne antea facinus λ si non alii, cur non etiam ipsi Astrologo,ne sallax,ne vanus esse reperiatur Insana certe sunt documenta, quae nostra credulitas excogitauit, ut acrius . torqueremur. Omnino
clim iure sint prohibita, quae votum captandae mortis inducere videri possimi: quanto periculosor in atque deterioris exempli haec publica aut priuata de morte aliena pronunciatio 3 quae si in causa priuatorum vitanda est, in Regibus ac principibus quanto magis λ de quorum interitu citra metum legis Iuliae ne quidem cogitare possumus: aut mortis aut valetudinis nuncius asterri potest, absque prompta rerum inno
347쪽
tiandarum cupiditateλ Itaque cum alias saepe dccib Augusto &a Tyberio vatibus intcrdictum esset,ne vel absentibus arbitris, vel coram testiabus de cuiusquam morte praedicerent: tandem etiam a Domitiani. Imperatore Asclerario vivus comburi iussus,& Larginus Proclus capite damnatus est,quod publice praedixisset,quo die esset ille moriturus. Sed horum alter, quia ab eo qui Prouinciae Germaniae praeerat, Romam missus, quae praedixi is et constantissime Domitiano aseverasset, breuemque diem esse diceret, quo veri. tas aut vanitas artis iudicari posset: supplicium in hunc diem differri placuit. Et fuit certa diui natio. itaque Diui Neruae beneficio liberatus est,potiti Imperii laetitia magis, quam iure&legibus:vtnec aliare. Flauius Iosepnus veniam gratiamque a Vespasiano meruit. r. . I
Quisitum p r abuerit his artibus erudiendum, aque ac
III. Ex Ahimiano Marcellino, lib. x xv r. Su B Valentiniano ad Apronium Proesestu nivrbi,Hilarius quidam auriga dductus est, quod diceretur filium suum vixdum pubescentem tradidisse venefico erudiedum,ut iecretiora quaeda&. legibus interdicta ab eo edoctus, nullo alio conscio,filii artibus ad multa interna adminicula uteretur.Culpam similem esse,iam prohibita
discere, quam docςre. Consessum ac conuictum capite damnauit. Is cum laxius a carnifice retineretur, lapsus, ad ritus Christiani sacrarium aufugerat. eo extractus,poenas luit.
348쪽
Qui libros noxiarum artium describi quos combureo debuit,pro malefico haberi. caterum a Praesem v bi Imperaiorem appellari. IIII. Ex eodem, lib. x XVIII.
AMANT Ius Aruspex ascitus esse dictus est ab Hymetto , ut ob praua quaedam perficienda Numinibus sacrificaret. Quaestione diligentius habita, ex aedibus Amantii chartae allatae sunt, quibus sua manu scribens Hymetius flagitabat, . ut Amantius aliique sacrorum solennium consecratores, Numina Geniumq; Imperatoris Valentiniani erga se delinirent: atque in ἡxtremis
tabulis nonnulla continebantur aduersus au
ritiam& crudelitatem Principis. deniquet&a Frontino legebatur imprecationis sormula concepta. Ob id delati & peracti, Frotius virgis caesus in exili si ad Britanos ablegatus est, Amantius,ltimo supplicio damnatus est. Hymetius ab Ampelio urbi Praesecto & Maximino Vicario cum ad Valentinianum prouocasset, Imperator Senatui negotium dedit.Senatus clementiorem sententiam secutus, ad Boas Dalmatiae Iocum relegauit. Iisdem temporibus & Campensis quidam Aruspex flammis necatus est. Sed N Lollianus primae lanuginis adolescens, ideo
solum accusatus, quod noxiarsi artium codicem descripsisse diceretur, & timor esset ne a Maximino in exilium mitteretur, Valentinianum appellauerat. Itaque ad Imperatoris comita tum duci iussus. acerbiorem sententiam nactus
349쪽
est.etenim capite poenas luit. Ideo vero quidam Principes in hoc crimen acerbiores fuere, quod ad suam salutem id pertinere arbitrabantur. '
FALSIS TIT. XV.Falsitas oe adulteratio monetae.
I. Ex Diogene Laertio, in Diogene. D IOGENEs Iesii mensarii filius, Syno- paeus suu . Ambo cum deprehensi essent
de ciuit i moneta aes adulterare, exilio damnatis inti
Accusatiosuppositi partu ad hanc legem pertineti II. Ex Cornelio Τacito, lib. II L Annalium L EpIDA, cui super AEmiliorum decus, L. Sylla ac Cn.Pompeius proaui erant, delata est, quod facto diuortio partum simulauisset ex P. Quirinio marito diuite atque orbo.adiiciebatur adulteria, venena, & quod ab ea per Chaldaeos in domum Tyberii Caesaris quaesitu esset. Ream defendebat Manius Lepidus frater.Sed postquaxormentis seruorum patefacta sunt flagitia:placuit ei ex sententia Rubelli Blandi Senatoris, aqua & igni interdici. Scauro qui filiam ex ea gebuerat,datum es , ne bona publicarentur. Utra testis ex testimonio ipso maxime depraehenditur, cum apparet id de quo tesatur, reo nullo modo conuenire posse.
350쪽
313 Dac RETOR vM LIBER ILII I. Ex Dione Nicaro,lib. v I LARCHELAus rex Cappadociae,in summa s nectute, & ctim perpetua podagra laboraret, Romae sub Tyberio in Senatu caussam dicebat,
per calumniam accusatus,res nouas eum moturi ac struere. Temerariam accusationem esse,
salso neque verosimili unius testimonio pronunciatum est:postquam interrogatus iuram Archelaum serio dixisse, Vbi domum rediisset, demonstraturum se Tyberio,neruos sibi esse. Qui edicta prosia dolo malo corra erit, secundum atrocitatem delicii puniendu s. . . III I. Ex Eusebio,lib.vm. cap.v.& Nicephoro, lib., M. cap. V.
ACHRIs To passo ad tempora usque Diocletiani Imperatoris hoc interuallum prope C C C.annorum fuit)3c si innumera tormenta, infinitas calamitates Christiani sit bierunt, eas- 'que etiam huiusmodi,ut nunc simul X X.millia
Christianorum necarentur,nunc integra Oppida everterentur . attamen nusquam omnino legitur, Christianos,licet his virib',hoc numero, vi & armis aduer siis leges, Rempublica, Ma stratum, securitatis suae caussa vel tantillum suscepisse. Quin hoc uno argumento, se stramq; religionem prae omnibus aliis anteferri, coli &lecti profitebantur: quod nulla ducti aemu-Jatione,nulla dominandi cupiditate, nullo stu dio nouarum partium, in ea tam pertinaciter atque obnixe perdurarent:χή unico amore veri' ac diuim