Declaratio articulorum a veneranda facultate theologiae Louaniensis aduersus nostri temporis haereses, simul & earundem reprobatio, per ... S. Paginae professorem d. Ruardum Tappaert, ..

151쪽

ADVER. NOS T. TEM P H AETE. in edistis,atque execratio,nempe quia sus Mut re cata nostra, & maledictionem. Posuit enim: Deus in eo iniquitates omnium nostium,quas portauit in corpore suo super lignum crucis: dum pater posita dis quo non est inuenta iniquitas, tamen ab hominibus reputatus est peccator, & ab ipse Deo sic tractatus, quasi vere sutilet peccator,cdm pro peccatis nostris in mortem ignominiosissimam simul & acerbissimam tradidit.Sicut igitur ille peccator reputatus est, sic secundum horum c5mcntum) homo reputatur iustus,&per hoc iustificatur & non aliter coram Deo: licet aliam tamen intrinsecam ponant iunimam quandam, imperfectam & inchoatam,sed sic imperfecta, ut reuera non possit in iudicio Dei consistere:& proinde quae reuera non sit iustitia,sed peccatum & iniustitia.Simili locutionis phrasi dicit Bethzabee Dauidi iij. Reg. Erimus quoque eg filius tuus post obitum tuum peccatores,idest reputabimur peccatores. Verum eccle shmisi iam

si a catholica semper tenuit & docuit , & ex scripturis intellexit esse aliquam veram iustitiam in homine ipsi intrinsece adhaerentem, ut formaliter dicatur homo tali praeditus iustitia, iustus coram Deo. Sed nunc videamus,cur haec iustitia fidei appelletur,nempe quod ilia quemadmodu illa iustitia moralis, de qua paulo antergimus naturali cognitioni respondet,& iuxta eam di igitur,aut ob quod &naturalis dicitur, ita haec iusti ia,fidei doctrinae Christi quam per fidem accepitatas Correspondet: per eam nau3-vit,in ius iuxta Deic Christi institutionem, quam nobis in scripturis s

152쪽

cris per ecclesiani suam reuelauit. Quod si quaeratur cur non operii iustitia dicatur,cum sit de operibus devitae actionibus3 Respondetur quod iustitia communis est omni iustitis,ta huic diuin ,quam humanae,&ideo iuxta regulam Topica,simpliciter enunciata non tribuitur species indigniori, sed digniori. cundo quia

huius iustitiae ossicium es ,non solum ponere rectitudine in opere erum etiam in operate,imb ctia primo in operante, efficiendo rectitudine in viribus Operatis,& deinde in vita ac operibus ipsius. Iustitia mero moralis solum ponit retitituamem in opere,in operate ero non .axque hac ratione dicitur ius ilia operu,non illa,ne intelligatur Litim ellicere rectitudinem operum. Te

tio quia noralis iustitiae primu & principale est opus, iustitiae vero diuinae, opus hominis non est, primum principium, sed Dei Matia : augmenti autem eius opus quide hominis es gratia aute Dei illius perfidem spiritum intras,per que ipsa diffunditur,primuin Atlhac ratione potissimum videtur colyderasse Apostselus,adimens illi nomenclatura iustitiae opem,& ea arpellauit iustitia fide non quod non praescribat opera: Charitas enim inquit Grego in non potest esse otios

operatur enim magna,si eis si aute non operatur,charitas non est Ecc aute essentialiter est charitas, ut mox ostedemus. Vid Aug.c.iij v. c5tra Faustum Manichae- . v m. ibi enim pulchre ex seripturis deindBat, it nunquamsi desine eras ne operibus haec requirat a no- ' Dis euangeliu,vε his reproimittatur ubiq; rcgnit,beat ludo,vita,non aute viai fidei vanae Huius D. Augusti

sepe multis locis repetitum,claramo: apertam doctis nam praesertim in ii.hicontra Iulia.& lib.de nat. dc se quo es dicimus,lianc diuina ceu facii tia non esse

153쪽

ΛpyER. NOS T. TEM P. HAERE. aliud sicundum sua substantia, quam assectu bene ot' erutum, secuitu institutione Christi & Dei Hominis autem sidundu Dei institutione affectus bene est ordinatus,quado assicitur Deo tanqua principio &fini sito creat0ri ac reditori suo, atq; totiusbeatitudinis senti,& rursus proximo seo iuxta quod ille legibus suis &Deceptis praescribit,& requirit ab homine.Hic autem 'affectus bene ordinatus ad Deum,& omnes creaturas

iuxta diuina ordinatione in seripturis appellatur charitas,iustitiaq; Dei, iuς omnino n5 est aliud, secundum sua subtantia,quam charitas diuina per spiritu sanctu inscripi. diri in cor hominis dissas a. Hanc deductione iaQt Aug. in locis citatis:vnde in s. illius ti .de nat. 5 gra. post longa disputatione,quasi resolutorie conchidit. Charitas er go inchoata iustitia est charitas prouecta, iustitia est: ed charitas de corde puro & conseientia pura & fide

non ficta,quae tunc maxime estini hac vita, quando pro ipsa contemnitur & ipsa vita. Et rursus li. de nat. 'de gratopi. xxxvii).Sola inquit)charitate iustisunt,qui iusti tat. Et lib.j.dedoct Christi cap xxvij.ille, inqui iuste &: sancte vivit,qui rerum integer aestim tor est: ipse autem est, qui recta ordinationem habet, ne aut alligat quod non est diligendum, aut amplius

diligat,qubd minus est diligendum. His pulchre Lib sicribit Anselmus in libello de iustitia Iustitia inquiens)M rectitudo voluntatis propte r seruata: quod et cria tum confirma quae e que iustos, rectos corde s initio sicunt Deum condidisse hominem rectum, Volcies ex

irimere iustitiam primo homini datam, eandem as m rc Ritudine nobis reparauit Cesistus, qua ille per i. rat, quanqua minus persecta pro statu huius vit .anc: Colari gradus vatij in iustitis . licet ipsa in se sites T iiij

154쪽

sentialiter una,& eadem,eius lenaque rationis: ubicunque ipsa sit,sive in primo Adam, liue in Christo, siue

in hominibus viatoribus , siue in beatis tam angelis, quam hominibus: nempe voluntas bona siue recta, id est, affectus bene ordinatus erga Deum & creaturas, qui non est aliud,quam iuxta omnium cstimatrix cha rit .Hinc Bem.ser. v. de verbis Esitae iiij. facit gradus

pri-- p a. iustitiae. Quaedam enim est rem,sed non pura, et Metaui a. in nobis viatoribuS,m quibus per gratiam reparatis non Tertius P . regnatpeccatum, Ut obediamus concupiscentes,s eius: hvuclisisto ra tamen est, quia nonsumus immuniesprorsus a culpa.

Alia est tecta & pura,su non firma, qualis eratptimi homi is iustitia. Tertio quaedam cst recta, pura tafirma,sed mutabilis:non enim innataesteis,sed a Deo eoluta,ut natura angelica ipsa quantum ex se est,non moab iustitiς sed & iniustitiae capax inueniatur Quae aute in solo Deo est, per se &essetitialiter est iustitia:&Proinde recta,pura,firma & immutabilis,cuius cis ratione nulla est,cuiuscunq; cicaturae. Hinc propheta David,psal .cxlij.Non iustificabitur inquit) in cons-ctu tuo omnis vivens. Et Iob v. non ivitificabitur ii mo compositus Deo.Aduerte tamen circa hos iustiti gradus,non hac ratione hominis iustitiam dici impi ram; calumniantur aduerseris : quasi vel in homine primi motus concupiseatae sit peccatui vel quodlibet opus ipsius impuritate habeat, &peccatu verum quonia no potest transigi h c vita sine multis defecti bus & peccatis cotidianis pro quib' necesse habeamus dicere,Dimitte nobis debita nostra Si enim dixerimus quia peccatu non habemus,nosipsosse hicimus, de veritas in nobis no est:quonia non est homo ustus et uciat. bonum hon peccet. Verum haec peccatanon

155쪽

AD VER. Nos T. TEM P. HAERE. ni

damnat homine, neq; in quolibet opere reperiuntur. Vnde Ber causamina puritatis no subticuit mox sub- ciem vi

iungens. Quomodo pura iustitia,ubi iasi potest culpa deesseὶ Qua quide subiuncta sentetia indicat,quid in- tellexerit per illud Prophetae. Omnes iustitiae nostrae

sunt tanquam pannus menstruatae,nempe quavis iusti: multi, esse impermistas sertis peccatom,alioquin enim sit uniuersas vitae actiones, sum. adeo totu nominem maculatu dixeris,quomodo recta erit iustitiarquod si no rectasticene iustitia dici no poterit.Quomodo tunc quod in Adam perdidimus, Christus restaurauitZquomodo tunc veru erit, quod dicit Apost. Sicut per unius inobedientia multi constituti sunt peccatores, ita per unius obedieriam iusti constituuntur multi ergo per Christu nobis restituitur iustitia,quam perdidit Adam:verum pro hoc statu imperfectior, noseliria propter imperfectiorem cognitionem, cui ipsa

ut correst odeat necesse est: quia enim ex harte cognoscimus,ideo ex parte amamus:vcru multo magis propter hostes,quos patimus,& praecipue propter contunuam illam pugna & rebellione carnis aduersus spiritum,per quam ipsa iustitia ceu charitas, multu in suo usu in eclitur,aliquando etiam & saepius proh dolor) isod.

laeditur,vcrum nihil damnationis est, modo non vincatur: quod fit,dum crekit ista cupiditas ceu peruersiis amor uti,usq; ad cotemptum Dei de rectitudinis: alioqui erum etiam si deficiat a persectissima Dei, quam Adam habuit,vel habituris imus in patria, non tamevel ob id charitas vel iustitia non est siue desectus iste intelligatur a perfectione,qua potest habere, siue etiaa persectione,qua debet habere: quod pulchre declarat August in Epistad Hiero. quae est Mix. reprehen- m-.

156쪽

dens Stoicos in eo quod dicebat eu non habere vinute aut sapientia, ut ab omnimoda illa eius persectio ne deficiebat.Adterebat autem similitudine hanc.NDhil refert ad homine suocandii, utru aqua multis stadiis sipra se habeat,aut una palmam aut digitii.Sic inquiebat,illo qui ad sapientia tendiit, proficere quidetanquam ab imo gurgitis surgentes in aerem, sed nisi totam stultitiam velut opprirnentem aquam,pro ficiendo, velut emergendo euaserint, non habere vi tutem, neque esse sapientes ubi autem euaserint, mox habere totam,nec quicquam stultitiae remane re,unde omnino ullum peccatum possit existere R.

spondet Augustinus. Haec similitudo via aer prosapientia,& aqua pro stultitia ponitur, ut aiunt, a priosoratione stultitiae velut emergens in sapientia repetere ire n5 videtur mihi satis accomodata scripturarunost raru authoritati,sed illa potius vitium,vel stultitia

tenebris,luci aute virtus,vel sipientia crearetur quantu ista similia de corporalib. ad intelligibilia duci pes

sunt,&sic tenebris paulatim decedetib lunae tum a crescit ei,st de abdita aliqua spolimca egreditur ita homo paulatim magis ac magis iustificatur, iustitiali ex fide inqua yrii induitur iustus: & tanto magis in ea

augetur,quato magis a peccatis receditur Optimin es, non qui omni peccato care nemo enim hic et iisnepe

cato propter quodnon prorsus iustificabitur cora illo omnis vitiA: se qui minima habe Ecce his verbisΑu. cum neget in homine psectam,& omnibus modis ab-sbluta tun tiam,indetame n5 vult' iis qui nulla esto in homine iustitiam Versin agnoscit in eo nuc maior rem,nunci minore, siue in alio, sitie in eode subiecto, Fout imagis vel minus est in illo peccati' Hoptumis

157쪽

Λ D v E M N O s T. T ER H AE R E. tu si de iustissimus, qui nimisu habetpeccati. Ide habet litae m.& gr .xxxvii3. Verum ut ad id unde digressi sumus, redeamus icimus ipsis, Dei iustitia,qua scri- pturi A pr sertim Paulus iustitia fidei appella esseiu 'stitia essentialiter ipsam charitatem Dei aut proximi, quod & scripturis sanctis ac patrum doctrint simul ac

rationi consentaneum est. Nam charitas, quae ordinem ponit in omnibus rebus, & viribus hominis, &la toto homne, in omnibus quoque eius actionibus Arma est reliquarum virtutum, unamquanque ea- .rum risnem debitum referens, dc ordinans , quem

ipsi immediate attendit. Ex isto consequitur,iustitiani non esse homini extrinsecam, sed reuera ipsi inhaerent tem,S: inexistentem sermam &qualitatem,per quam gratia Dei in homine per peccatum desermata restituitur natiuae suae origini, ut sit talis, qualis a Deo ab initio condita fuit,rori videlicet de iusta. Hinc apostol.Paul ad Ephe. iiii Induite, inquit, nouum homine . qui secundum Deum creatus cst in iustitia. Et Petrus . . , secundar epistol suae cap. iij. dicit in nobis iustitiam habitare. Sed de bis satis . Nunc paucis attingamus argumenta aduexseriorum, quae sere ad iiij. ista capitariauci possunt. Verum principio aduerte non esse tantiinpudiares aduersarios, ut negent iustificatis inesse iritum Christ aut spiritu Christi vivere.rursus ut diffiteantur nos esse membra Christi,nos renouari,inge nervi, cndari S in nos per spiritum sine charmi, tem infundi: cum haec expressis verbis contineant Dipturae sacrae. Haec ergo omnia fatemur nobiseum. Arsimenta

sdelibus inesse, verum ne anti ullum hominem

haberin dona ceu rationem iustitiae. Dona , inquam remisist q

158쪽

iustitia quae possit componi de iudicio, & perqua ipse

homo audeat in illo crearer udq; atq; iudicis ex primπιῆ W- men districtum subire, tam ipse qua opera sua Primus ipsorum argumentu stimitur ex imperscctione μη ν. dilectionis nostrae.Secundu ex eius impuritateactari peccato nos inhabitates, propter quod dicunt hinminem esse in se Deo odibilem de abominabilem, ut omnino non possit ferre iudicium Dei, etiam si opera haberet perfecta de pura,cum propter sua,suaeq; natu-e---. rae foeditate veniret reijciendus. artu ex te is prae uaricatione,Iustum est,inquiunt, quod exacte res det sitae regulae. Regula autem homini praefixa iuxta quam debet vivere,est lex Dei de diligendo testim ex toto corde,de alienis non concupiscendis: nullus auteest, qui his legibus satisfaciat. cum nullus sit sine peccato,aduetiatur autem omne peccatu legi Dei Argumenta quidem in s cie apparentia vidctur, sed reti iri, is, ii m seipsis nihil habet seliditatis. Ad primu igitur re ira πιι res, spondentes,dicimus duplice esse perfereonem charitatis. Alteram patriae,quae congruit statui beatom , de huius coparatione imperfecta est nostra dilectio, sicut&cognitio,ctii ut correspondeat necesse est. Ex parte enim cognostimus, & ex parte diligimus. Altera est perfectio viae,id est,quae adnuc viatori secundum suu statum congruit: atque hanc conflaui possumus. His praemittis primo dicimus, quod cum perfectio sit a cidens rer per imperseditionem, ceu perfectionis de elum non tolli subiectum rei, de proinde impertastic

. nem dilectionis non tollere charitate,quare nec rati

' ne iustiti qua diximus de demsistrauimus ii charita

te cosistere.Secudo cum no omnimoda charitatis re

sectio a nobis exigatur,sed data inal,qua ectatu biia

159쪽

ius viς pristare possumus,essequitar no imputari homini in culpa,quecunq; desectum charitatis.Nam defectus ab ea plectione,qua habebit charitas in patria,no subest nostro arbitrio,nostraeve potestati,ut cu vitare possimus,si velimus,quare nec culpabilis est,neq; enim Deus aliquid impossibile praecipit, aut homini

imputat,quod vitare no psit. Hoc modo cocordat D. Aug scripturas,quare quaeda exigui a nobis pfectione,& Ousea eam tribu ut, aliae omnib' eam adimiit,camq; ae hoc statu a nobis no exigi docet,li. ij. de peccatorii meritis & remissionibus,c. xv.Moues no negibgeter cosyderandu,cum legitur in scripturis cuiusquapsectio,in qua re ipsa dicatur, variatur naq; iuxta rei, de qua dicitur, variatione. Alia enim est psectio pueri, alia viri,alia auditoris,& discipuli,alia doctoris& magistri,alia militatis, alia de victoria tritiphatis. Ad huc quoq; modii alia est persectio viatoris,alia chrehel

tis.Susscit igitur,nec plus exigitur a nobis viatoribus adhuc a domino peregrinatibus,qua ut charitate camyr stemus,quae nil sibi contrarium in corde admittit: quanil de huius multiplex sit gradus. stat enim muciligere plus,altu minus: nec psit ad eam sublimitatem dilectionis quis peruenire,qua no contingit pro statu huius vitae superare: qua etia conlyderatione imperse- est cuiuscunq; charitas,nsi solum coparatione eius quae reddetur in patria,sed maioris,quae psit etiam h beri in via.Verum ut nullus desectiis a perfectione patriae est peccatu viatori,cum non sit eius arbitrio se biectus,ut possit eo carere,si vellet: enim in potestatem hominis est,n5c5cupiscere aduersus spiritu carnem,qd tame quadiu est,n5 omnimodo ex toto cordo diligitur Deus Hinc Apost Paulus.&aute quod odi

160쪽

03 9 Il I EC I. Λ R. amni lao v A tolum, hoc lacio;ui' non o operor illud, sed uod habitatin me peccatum Junes omnis' desectus a pos sibili perfectione viae estp cotunauriam alioquin simili ratione lateamur necesse est, &in ipsis beatis esset peccatu cum similiter desit eis gradus atquis ipsi, possibilis Vt ei m dicit Aug. xij super Genes ad litera,c.xv.& post eu Bern.in ii de dilech circa iiij. dilectionis gradu. Uodam appetitii naturali mrpus admihistra,

di retardatur animGne toxa interione feratur in Deli.

Quod si charitati,quin ipsa veras non obsistit, haec - de qua dictum est peti ibo: imbuuin sit liquomodo persecta, in fausta. substantiali petiectiose hanc enim oportet inrubicunque est clavitas: vera verum cuma graduali & accidentali congrua statui huius peregrinationis: nec obstat ea lena rationi iustubm:.cura, his ut dictum est,in charitate consistat.Eandei doctrin ana tradit August in quamplurimis locis, d*utans contra Iuldi de spir.& lite a civit. ubi duplicem distinguit ris iam. Potin inquit ira quaedam iu

a domino. & ideo per fidem ambui linis, nondum per speciem. Non absurde dicitur tiam ad istam pertinere ne peccet, neque enim si elle nonduna, potest tanta dilectio Dei, quanta illi cognitioni plena persecteque debetur,iam culpae de putandum cst. oliud enim est totam nondum assei charitate aliud nullams qui omnino. mob rem debet homo , . quan is longe minus: amet Dei ,quam

eum potuit mi op cQnspectum, nihil tamen appetere illicitum,sicut quam in his quq adiacent corporis sensibus, potest oculus nullis tenebris delectari, quamus