장음표시 사용
241쪽
AD VER . NOS T. TEM P. HAERE. mihi in Eucharistia. Intelligo autem nomine O lotis tresiqua omnia, quae pertinent ad eius integritatem lolla,neruos, & elusinodi,idest omnia qua ciique sint comunia corpori vivo & mortuo, non autem sanguinem & animam,quae fiant propria vivo,quoniam sanguis,& anima contra corpus distangituntur, dum det hoc sacramento loquimur,licet re ipsa ab inuicem nuquam separentur. Vnde & idem intelligendum est de vera & reali praesentia & continentia sanguinis, quod hic de corpore expressum est. Quando de ipse cibo sacramenti agitur , magis carnis quam corporis fit mentis,quod illius proprie tales cibi rectius tribuanatur,eibare,nutrire,confortare occ.Dum vero de instrumento c. sacramenti agitur, magis corpus quam caro exprimitur , quod virtute consecrationis non tantum caro,sed & ossa, & nerui, & quicquid est de integritate corporis habeantur. ' .
Articulus decimusquartus. IN Eucharistia non ii anent panis ' vi num,sed haec in corpus sanguinem ipsi is Christi admirabili potetia verbii ipsius sunt
conuersa: manentibus tamen panis Vinique .
Deiebus . Vnde certa fide tenendum est, saepim Eucharistiam sancte a nobis ado - ..
culique reposita suesit: au t quotificationibus publicis a sacerd'te rcvn.-
242쪽
RTICVLVS iste in singulis sitis
partibus patet contradictioni adueti, riorum, quare diligenter in primis videndum est, num solidum & certum in scripturis habeat sandamentum. Et
primum qui partem illam primam. bd in Eu
charistia non manent panis & vinum,euidenter probant Euangelistae, quibus & D. Paulus ad verbu ast ' putatur. Hi enim cocorditer referunt, 'ubd dominus accepit panem,quod ei benedixerit,quod cum si ege rit ac distribuit discipulis dicens. Accipite soc edi corpus meum.Quibus verbis.lare indicauit non an phus hinem esse,quod porrigebat discipulis edenduna,vcrum hoc iam elie corpus suum. Alioquin enim si substatia panis ibi permatiiset,dixisset dominus,aut hispani eticorpus meum,aut adverbialiter hic est corpus meum,aut magis explicans quod volebat hocpaue aut MAhoc pane est corpus meum.Vertim nihil tale,certo studio dixit: sed quo citra ullam ambiguitarem nos edocere veritate tanti mysterij,verbis minime ambi uis dixit. ia r bu ededumporrigitur, quodi a me
do de calice siue sanguine suo stibiunxit. Hic est calix sanguinis mei. Quod si dicas non ossicere veritati. illius propolitionis i hoc est corpus meum ὶ sidicatur ibi remanere substantia panis, poterit per hoc demonD ari cyigentum syb stine, i ut d irnus dei nonstrari contentum jeciebus. In re sic j dei reston e mus io. esse uenandum , in kfactum qiuare si ablolute cum corpo e Chimsti possit consistere sublintia panis,non minus quam ipsae s cies: non tamen ob hoc dicendum est rem ita j selia.
243쪽
AD VER. NO ST. TEM P. II AERE. se habere.Rutius verbis domini non debemus de nostro cerebro sensum effingere, sed ex eis & iuxta ea, sensiim referre, eum, quem illa proprie habere dinoscantur.Non addas enim inquit ille quicquam verbis illius,ne arguaris, inueniatisque mendax : quod cum, tam saepe nobis obijciant aduersarij, nolunt tamen aduertere,quam probe istud in eos quadret, si admodum verba domini detorquea cum si ipsa verborum species conjderetur,nihil tale continean aut intelligi permittant. Insuper praeter hoc, quod tam aperta sunt domini Saluatoris verba,a tot irrefragabilibus te stibus tam concorditer relata: pro nobis etiam facit concors omnium patrum sententia, idipsum quod
articulus continet palam docentium: nempe non remanere in Eucharistia substantiam panis & vini, sed quod secunda pars articul. habet, conuerti in corpus de sanguinem Christi,nonnulla testimonia licet videre collaeta a Ma.sententiam.dist.x. iiij. lib. Amb.lib.iiij. de sacramentis,cap.iiij.& vj.Panis inquit in altari usitatus est,ante verba sacra,vbi accessit consecratio : de
pane si caro Christi. Quomodo autem potest quod panis est,esse corpus Christi Zconsecratione quae fit seritione Christi. Et alia multa sequuntur pulchre congruentia nostro instituto Apud eundem idem in ii. de his qui mysterijs initiantur, ca .viij. tona. iiij. Astipulatur D. Angu.in lib. sententiarum. Prosperi. Item in sermo. viq.de verbis domini secundum Luc.Consentit quoque Eusebius. Sed quid in uno aut altero immoramur , cum id palam & crebro clamet tota cohors ecclesiasticorum doctorii, tam Graecoru,quis Latinorum Z Accedit his multiplex definitio ecclesiae, inc&il. Lateranen. sub Innocendij.ut habetur de summa leto o.
244쪽
a r C L A R. A R T. L O V A N. trinitate & fide catholica,ca.Eirmitenvbi dicitur. Vna est fidelium uniuersalis ecclesia, extra quam nullus omnino saluatur. In qua quidem ipse sacerdos de s crificium Iesus Christus, cuius corpus & sanguis in sacramento altaris sub speciebus panis, & vini realiter continetur,transubstantiatis pane in corpus, & vino c. Dis, in sanguinem potestate diuina. Et Concilium Conta cogotim. stantien. sub Ioann. xxiij. damnat errores Ioannis Uuycleph. Ioannis Hus,& Hieronymi de Praga. Inter quos unus erat, quὁd substatia panis materialis,od similiter substantia vini materialis remanerent in sacramento altaris. Vide plura allegata, de consecra. distin. h. per multa capitula, in quibus recensenturi artim sententiae patrum, partim definitiones conci-iorum, quibus adde & nouissimi istius Concili j Florentini claram & apertam sententia,pr dictis per omnia consorme. Cum igitur super hac re tam clara sint
scripturarum testimonia, t. am consona patrum traditio , tam frequens ecclesiae catholicae in celeberrimis generalibus concilijs definitio , plane impudentissimae & stultissimae est insaniae, post tam apertaveritatis testimonia adhuc hanc rem in dubium vo-Sequitur in articulo, admirabili potentia vc bi Christi fieri hanc conuersonem. Verbum autem
istud est quo instituit, illud mysterium celebrari, dicens. Hoc facite in meam commemorat nem. Cuius verbi virtute acceperunt omnes sacerdotes quotquot
unquam suerunt,& accipient deinceps,quotquot fit, turi sunt, potestatem idem mysterium celebrandi, quod Christus in nouissima coena celebrauit, hoc est consecrandi & offerendi corpus & sanguinem domi ni,non secus atque terra virtutem germinandi qum usque
245쪽
AD VER. NO ST. TE M P. H AERE. a ivsque hodie in ea perduratin accepit,domino dicente.
Germinet terra herbam miremtem , quemadmodum
praecedenti articulo ex Cypriano induximus. Et palam fit ex Ambro. verbis paulo ante productis. Nec est quod curiosius inquiramus de imperscrutabili ista conuersione,&transubstantiatione, credamus fieri. Et si requiras modum, inquit Damas libro iiij capi xiiij quo fiat haec tansinutatio : sat sit tibi audire , quoniam per spiritu sanctum. Verum prius qua Horsit. ad secundam principalem partem articuli pergamus,
restat paucis diluere argumenta aduersariorum, quae obi jciunt aduersiis hanc catholicam veritatem. Pri- - .d n mum dicunt. Dominus non corpus suum duntaxat, sed & panem porrexit.Referentibus nanque euange . Nlistis, Accepit Iesius p. anem, & gratias agens dixit: hoc
est corpus meum. Ecce hic duo videtur exhibuisse, panem videlicet, quem accepisse narratur, & corpus litum quod accepisse memoratur. Et Paulus huius mysteri j mentionem faciens, percrebb panis memunit,nec solum ante consecrationem, sed & ea peracta adhuc panem appellat,ut patet Concap. x.& xj. prioris. Et ne mysticum pane eum intelligere dicas, Christum ipsum intelligi vellet, plane obsunt eius verba. Nam panem hunc,de quo loquitur,5 quem dicit c . se communicationem corporis domini, frangi dicit Constat autem fractionem in Christum iam immo talem & impassibilem non competere. Ad haec respondemus Paulum a domino Saluatore edoctum vocare corpus Christi panem,hoc enim modo corpus suum,imb se totum Christus frequenter nuncupauit. Ego inquiens sum panis iuus,quide caelo defienῶ, M. infra. Si quis manducauerit ex hoc pane, miuet in
246쪽
aeternit Rursus. Pani, ego dabo, caro mea est pro mundi vita: Tanis autem est Christus,quia cibat & pa scit nos secundum animam, quemadmodum pulchre explicat August.sem xxviij. de verbis domini. Hinc
Apostolus ut indicaret se no intelligere vulgarem panem, addit articulum ad emphalim significandam. Quotiescunq; inquit madu panem hunc. Quod autem Christum non fringi,& proinde ipsum n5 intelligi nomine panis apud Apostolum,cum ei hic si a
Neqbdit - sesto.de Theophyla. etiam ipsum Christum citra impietatem ullam recte dici frangi in eucharistia, non quidem secundum ed secundum species,quibus melatur. Quod in cruce passus non est inquit Chrysost. ossi quidem eiusί iuxta vaticinium Prophetae in ea non est contritum: id in oblatione patitur, & propter te
oreum .i. frangi permittit. Idem habet Oecume. Euod in crmce inqui non estpassus dominus. Siquidem os eius inquit' non confringetur Propter nos hoc sustinetharitas, ut nos sibi coniungat. Per omnia consentit Theophy. Eodem-
modo diluendum est,quod ex Act obi jciunt Apostolorum: ubi Luc. refert discipulos communicantes infractione panis. non desinit, qui hanc communionem non intergansacramentalem ed astatam in pane materiab.Pos Net deinde non improbabiliter responderi, verbum frangi, iuxta morem scripturae non significare duntaxat ruptionem,sed quancunque partitionem, distributionem, siue dissensationem: veluti cum praecipit Sapiens,ut frangamus esurienti panem, non significatur duntaxat,ut detur ei pars panis secta ex integro pane, sed ut distribuatur ei ex nostra sub stantia,quod illi est necessarium. Ad hunc ergo m dum
247쪽
dum potest intelligi panis ille mysticus frangi ab Apostolis,id est, d mari , quemadmodum &alio dicitur loco. Pueri petierunt panem: & non erat qui frangeret eis.Αtatic obsiciunt sententiam Gel iij n. in quodam stagmento Epistol. seriptae aduersus Euthicen haereticu Episeopum Constantinopolitanu, dicitu: stramentis corporis Ganguinis Christi non desinere substantiampanis , mini. Ad hoc respondemtes,primum dicimus hoc stagmentum nuper primum in oressum, & antea incognitum, non videri esse Gelasu: id quod vel ex ipsius initio admodum probabiliter coli itur. Dicitur enim ibi error ille aduersus quem scribit, nempe de naturis diuina & humana coalescentibus in unam aliquam tertiam naturam in Christo ab utraquς illarum distinctam esse,recens omius. At constat eum fuisse etiam sub Leone primo multis annis ante Gelasium gub quo in Concilio Calcedonensi confutatus : cuius quidem concilij aut consutationis nullam prorsiis facit mentionem ipse Gelasius: quod tamen primum oppositum praelato errori oportuit,cum huic Gelasio minime fuerit incognitum : ut qui ipsum in alijs suis epistolis celebriter citat, eius authoritate plurimi faciens, maxime in ea, quam seripsit ad Faustum.Videtur igitur hoc fiasmetum esse alicuius alterius prioris illo concilio, vel certe alicuius recentioris scriptoris, qui illud mendaciter non est: veritus asscribere Gelasio. Profectὁ mirum foret dissentire Gelasium a patribus illis Aug. Hier nym. Ambr.&alijs: quorum doctrinam in quantam reuerentiam habuerit, aperte testatur citis decretum: in quo hos authores per omnia inhodoxos & catho: licos decreuit. Ad naec si verba diligenter attendas,
248쪽
prosecto apud non omnino pertinacem facile admiti tent sensum catholicum, ut dicatur, scilicet, non desinere panis & vini substantiam: primum quidem, quia haec non adnihilantur , sed remanent secundum
stas steries: qu e quidem speciei destituta subiecto si '
in quo habebant esse accidentale, o tendunt modum G. MAHantialem. Hinc & Christo omnes substam'. tiarum proprietates, tam agendi quam patiendi conueniunt: atque hac ratione substantia panis & vini dicitur non desinere esse,licet panis de vinum esse
desinant: quia ipsum per se subsistere , quod erat
in pane & vino, species remanentes sustipitini. Quod si pertinacior quispiam prorsus urgeat, non erit grande piaculum,necedere in hac re a Gelasio : quoniam eo tempore, dum nondum stiper ea re aperta extaret definitio, sorte venialis potuit csse error in re tam ardua, ut in quamplurimis aliis usuuenit: quae successu temporis ita facta sunt lucida, & authorit te ecclesiae fulcita, ut iam perniciositio sit de eis dubitare, de quibus vel nullo vel modico peccato licuit aliquando etiam opposito modo, atque nunc ecci sia tradit sentire & docere. Postremd etiam adue tendum est, quod quia ut supra, ex Augustino aesduximus , nomina rerum significatarum frequenter tribuuntur ipsis signis : velut cum sacramentum fidei fides dicitur: ideo non rarum est apud authores species panis & vini appellare panem & vinum:ut docetati reseu M. senten.distin. viij. & xiiii. sentchtiarum. unde non putandum est: eos sentire, panis & vini sebstantias remancre,quod panem dc vinum adhuc nuncupent,
id quod remanet, sed vel panem mysticum intelli sunt consermiter scripturis loquentes , vel certe ipsas
249쪽
species,non signi ,rem significatam intelligentes: sunt enim accidentia rei naturaliter reprcsentativa ipsius substantiae. Potes etiam videre apud M. distin xij iiij.& doctorum circa illam distinetionem multiplices opiniones, de hac conuersione panis in corpus Christi,& vini in sanguinem eius.Quidam enim,ut Petrus de palude ponit conuersionem productivam termini secundum esse accidentale duntarat. Scotus non Scam
productivam, sed adductitiam duntaxat termini conuersio non ponit secundum esse stibi tantiale. Do. Thomas post Hugo. & Magistrum ponit conuersionem talem, qua una substantia realiter conuertittirin aliam: quae sententia quanquam intellectu sit di ficilior , dictis tamen sanctorum patrum definitionibus conciliorum , ac scripturis sacris nobis videturconLrmior. Secunda pars articuli continet sacram mora . eucharistiam sancte a nobis adorari,siue in missa, siue extra missam, ubicunqtie reposita suerit . In qua, quidem parte a nobis dulentiunt aduersari j, non impie modo, Verum etiam absurdissime, citra ullam quam ex scripturis adserunt apparentiae causam, vel ex ratione. nam quod dicunt Chi tum non esse :n seminia Iueucharistia , nisi in uso eius Musis, id es dum bene diciturpavi Porrigitur aut sumitur, citra omnem rationem dueritur. Aduersus huiusmodi homines, qui etiam ipsius tempore erant mucs. Cyrillus Concilij Ephe- onrrui sint praeses, Insaniunt si uit) dicentes mysticam benedi onena a sanetiscatione cessare , si quae eius reliquae in sequentem diem permans crint: non enim mutabitur sacrosanctum Christi corpus, si remanserit: mistus enim benedintimis , gratia seu Iifica,
. iugis in eo minet, atque tu is me iis in omnibus,
250쪽
DECLAR. ART. LOVAN. quacunssancti Parime adlua consecrantur, veluti dum ministri ecclesiae ordinantur,aut altaria,propter quod haec sanctificatio iterari non potest. c d autem quidam ipserum dicunt, quidem ibi esse, non-tem Deum,qui solus ordinandus est, aeque absurdum est & impium. Nunquid enim forte mortuum est Christi corpus, & anima vivificante destitutum Z at
Christus resurgens a mortuis iam non moritur: aut
nunquid diuinitas non amplius manet Christo comitineia secudum unionem nypostaticam,ut Deus iam esse homo desierit,sitque Christus duntaxat homo, &non amplius Deus naturalis Dei filiusὶ Rursus, quod aiunt Deum quidem verum ibi esse & hominem,hoc est ratum Christum; erum non ad hoc mi adoretur, sed duntaxat i umatur m ducetur. Sed quid hac re potest esse absurdius3nunquid no Deus ipse aut Christus,verus est homo & Deus, non omni tempore ita& loco adorandusὶCur,quaeri non aeque possit ad o rari a nobis,atq; a Magis inpraesepio, aut a Symeone matris gremioZAt dices serte, Christus quide sem- risti. per & ubique est adorandus, at non cucharistia, non eius corpus,non eius sanguis, n5 eius anima,no ipsum deniq; sacramentum: haec omnia siquidem creaturae sunt,quibus proinde seruire tanquam creatori impiuest,& idololatria non carens. cum scriptum sit.Dominum Deum tuum adorabis,& illi seli seruies. Reso suis . demus ex doctrina M. ix.dist. iij.sententiarum collecta ex Damasc.& Augu. Primarid quidem & principaliter selum Deum latria colendum,& adorandum. Acu darid tamen quaecunq; sunt ipsi aliquo modo contu ora, atque adiacentia, & proinde corpus & animam