Declaratio articulorum a veneranda facultate theologiae Louaniensis aduersus nostri temporis haereses, simul & earundem reprobatio, per ... S. Paginae professorem d. Ruardum Tappaert, ..

291쪽

scia v nalia exponebantiatque hac de causa summus Pont. sibi suos in eorum collatioM menses reseruauit,

qud sic aliquomodo his deplorandis abusibus obuia ret An autem magis expedivisset ecclesiae Dei, uti dusciplinae ecclesiae severgate in eiusmodi protinos Episcopos,prout decernunt Canones,quam per has resemitationes & exemptiones succurrere his malis, nunc

non susEpimus disputandum Certe D. Bemanin libr. ad Eugen. valde acriter inuehitur aduersus huius gene ris exemptiones, culpans maxime eos, qui exempti nex sibi absque rationabili causa procurant, tantum stilicet, ne suo Epistopo obedire teneantur.Si ad primaevam formam regendae ecclesiae rediretur, squae adeo obscurata est, ut vix ulla eius reluceat efiigies)profectὁ maior & uniuersalior competeret Epistopo

cuique in suum clerum authoritas, penesque eum solum constitutionis & depositionis foret authoritas,& reliquarum poenarum canonicarum, & omnium similium & non esset in quoquam alio authoritas,nia

si ab Episeopo derivata, ab ipseque donata. Verum hoc de quo initio diximus,quoniam no humanae, sed pure diuinae institutionis,peruerti non potest ulla constitutione humana,quoniam penes ipsos selos sit potestas ordinandi sacerdotes: nec ulli simplici sacerdoti haec potestas competi ut habet B.Hierony .in Epistola ad Euagrium tom iij. Atque haec res dAnita est in concilio Lateranen. seb Innocentio iij.Item in concilio Florentino sub Eugenio iiij. De electione Vero no minatione & praesentatione, quoniam nihil Christus disposui vatius fuit vis in ecclesia,pr sertim circa pastores & Episcopos. Quondam enim ipsi simul a Cl ro plebe eligera tur,ita demum, ut G nisi conse t Oo

292쪽

tienti hleb Episcopus quis Praeficeretur. lleas cibo

tis dissidijs hac occinone factitin est , ut a solo clero eligeretur,& quide temporis successu solus clerus ciuitatis illius,cui praecipiebatur,eligendi ius habuit. n.-dem fictum est, ut penes capgula praecipua hoc ius fuerit. Sic oc de electione summi Pon. Roma. varia pro

temporum ratione contigerunt, ut interdum penes

Imperatorem fuerit electio, nunc verb Cardinalibus, id iuris concessiim est. In sis enim rebus , de quibus Christus nihil disposuit, pro temporum varietate V ria constituerunt, & permiserunt praepositi ecclesiae,

quibus ipse permisit horum dispositionem. Qualia

perniciosum foret nunc antiquatum illum morem reuocari,qui tempore B. Cypriani dicitur adhuc suis T alii. se obseruatus, ut penes plebem esset electio Epistophstatim nos doceret experientia,praesertim in locis,no, uitatibus,quas praesens inuexit tempus,infectis.Ex his, in primis sequitur Germani m. seu Alemaniam non habere veros sacerdotes, non enim ab Episcopis ordinationem recipiunt,sed a magistratu se culari, vel a plebe: penes hos enim volunt potestatem esse ordinandi & constituendi ministros ecclesiae, quos verbi ministros appellant Nunc de ritu,quo seri debet liceordinatio, paucis dicamus. Constat Christum porrecto corpore se sanguine suo sub hac verborum ser-ma , hoc facite in meam commemorationem, ordiunasse Apostolos suos sitardotes, Apostoli quamuis

non sine Biritus tincti instinctu videntur ab hac se ma recessisse. Nec enim leguntur in ordinaxione alia qua aliquid fecisse simile, ceu dixisse, sed tantiun m nus imposuisse, intendentes per hoc conserre sacros ordines.N alioquin constat impositionem manuu

293쪽

ad multos alios essectus valvisi videlicet ad cosma,ttonem baptizatorum,ad sanationem aegrorum,item ibi minorum etiam ordinum collationem.Ecclesia catholica a spiritu sancto edocta utrumque obseruat,

sed principiiliter, qudd Christus fecit porrigens pate nam,in qua sit panis,& calicem,in quo sit vinum tam genti,& dicens no quidem ipsa domini verba edalia quae illa explicam:videlicet, Accipe potestatem offerendi sacrincium in ecclesia Dei pro vivis & desum ictis, in nomine patris & fili, & spiritus sanctiampositione quoque manuum utitur , sed non tanquam necessaria ad ipsum sacramentum, ut declarant Can nes verum haec sit pro selennitate suramenti,quem admodum & manuum inunctio , atq; rasura capitis. Neq; enim haec sunt de necessitate sacramenti, quin

verum seret sacramentum etiam illis dimissis, qua quam non sine peccato praetermitti possint propter ordinationem ecclesiae Ex ijs sequitur,qubd si ab Episcopo quisquam ordinetur in sacerdclem, nisi hi ritus.

solennirentur,non sit vere ordinatus, neque verus sacerdos. Quare cum Germania hos ritus non solum non observe verum etiam irridea imb damnet ta

quam impies: consequitur quod non habeat veru sacerdotiuis nisi laicum,quale esseqttitur ipsum baptisma ex quo ulterius consequitur sacerdotes eoru non verὸ consecare.Soli nanque sacerdotes hixta ecclesiae

ritum ordinati hanc habent potestatem: quoniam hissilis a domino ea conceditur potestas: & cum in persena Christi fiat, quicquid fit in hocsacratissimo m sterio tritumsi, habeatur, quicquid quispiam in persena sterius attentaverit, nisi accepta ab ipso pote- -

294쪽

m ' i DECLAR ART. LO VAN. linicipalam con sequitur consecrare non posse,nisi eos quibus a Christo, c uius personam constarantes gerunt fuerit haec potestas concessa.Veriam quidem est quoddam esse sacerdotium omnibus Christianis com mune, quod laicum appellat Hieron. in dialogo con

tra Luctarianos:verum ex hoc sacerdotio non cons

' ciendi aut ministrandi ullum sacramentum datur authoritas sed Ciscipiendi tantum alia sacramenta iacultas conceditur: & Deo per baptismum homo consecratur ad offeredum ei deinceps hostias spirituales. Si autem per baptismum aut consecrandi aut absolue di a peccatis acceperant Apostoli potestatem ; quor- sim Christus eis dicit, hoc facite in meam comemo' rationem.Item insussiado in eos ait.Accipite spiritum sanctum, quorum remiseritis &c. Manifestum est,

quod his verbis eis quippiam peculiare donat ; quod

nec caeteris concesserat, neque iisdem prius donauerat,potestatemvidelicet consecrandi panem & vinum in corpus,m. I. remittendi peccata, quemadmo dum ea loca semper intellexerunt uniuem patres , im' . tellexit quoque uniueria Christi ecclesia . ex iis locis edocta de sacramento ordinis, per quod spiritualem

potestatem docet conferri ordinato. Vide B. Augustinum lib.ij.contra Parmenianum c.xiij ubi palam asserit,ut baptisma,ita ordinationem sacranaetum esse,& utrumque quadam consecratione daη, illud, combaptizatur,istud, cum ordinatur: ideoque utrumquo A , is ij. in ecclesia Catholica non licere iterari.Idem habet lib. j.de bapti ontraDonatist. cap. j. Per ordinationem as. serens dari ius conficiendi & niinultandi sacramenta: quemadmodum per baptisinum ius ea recipiendi Q-' se itur. Cum ergo sacramentum recte definiatur sa-

295쪽

Αn v E R. N s T. O. T E M'. E. crae rei signum,eius causi existens: palam consequitur ordinem esse sacramentum cum sit signum spiritualis potestatis, quam consere ordinato. Atqui inciriis se cramenti nemini corisertur sine sacrameto. Non igitur nisi in ordi o haec, de qua agimus potestas conficiendi sacram eucharitam tametsi dispensandi eandem munus etiam committi possit sis qui in inferiori

gradu sunt constituti,puta Diaconis. quibus tamen in mino deesse potestatem consecrandi D. Hiero. palam loco mox citato, asserit. Praeter. hanc autem spiritu, lem potestatem datur insuper in i ordinatione: omnis gratia necessariata hoc, ut piis digne possit exequi qua sunt ordinis, augmentum scilicet gratiae gratum iacietis.Hinc D. AugIb.quaest. novi N vet.test.quaest.

xciij. silc est. Illud autem quod insulsasse in discipulos dominus legitur, post dies paucos resurrectionis suae,& dixisse. Accipite spiritum sanctum,ecclesiastica pintestas collata intelligitur esse: quia cnim omnia inar ditione dominicaper spiritum sanctum agutur, idcir co regula eis & forma traditur huius disciplinae. Dicitur eis. Accipite *iritum sanctum , de quia vere ad ius ecclesiasticum pertinet , stat subiungit dicens. Cinius tenueritis peccata tenebuntur &c. Inspiratio erm haec gratia quaedam est, quae per traditionem tofunditur ordinatis , per quam commendatiores habean' i tur.Vnde AFst dicit ad Timoth. Noli negligere se tiam,quae in te manuum pressyteris semel ergo fieri oportuit, yt caetero traditio ista non sine dono spiritus sancti essὴ crederemi.Sicut enta in Saluatore forma data est vi- sit,iliter,ut post baptismum tus sanctus credentiabus de i tercvrivisibilior dati hon ambigeretur ara

296쪽

ex. eo traditioni ecclesiasticae spiritus: sanctus infiisiis credatur.haec ille.Ex quibus estis verbis liq*et in ordi ne non selum conserti ecclesiasticam potestatemJ tum etiam gratiam, qua incius usui ordinatus commendation habeatur. Nofi enim, ministros duntaxat sibi creat Ch s domnus, venant eosdem sibi id neos creat, do proinde iustos & ab omni crimine insemunes gratiam conserem,quae omne crimen delea dummodo obex non ponatur in sus piente, & quis dem tanto copiosiorem, quanto hae iunctiones prae stant caeteris communis populi functionibus. Hunc Camilia Fω effectum expressit Concilium Floretinum his verbis r 'ρον ordinis est augmentum gratiae, ut quis ido' o Hori. Deus sit minister. Vide D Cyprian. lib. iij. de clignitate sacerdotali,ubi mirum in modum eam extollit. Ex his etiam quae hactenus dicta sunt, liquet postmma pars articuli. mnes videlicet sicerdotes habere potest rem consecrandi. quoniam ut illud laicum secerditium inabdicabile est ita istud veru & jirituale sace

dotium Prout ex proposito docet Hierony.loco prς- allegato:& Augustinus intra Donatist.ex eo demo strans vera sacramenta conserri ab haereticis, ut qui per haertam non ea quae susceperunt in ecclesia catholica perdiderunt.

De matrinionio. MAT LIMO NIVM con traaum, δ consummatum inter Christianos, est indiς solubile: qualiscunque fiat alter coniugum, siue adulter,sive sterilis, stue haereticus. i l

297쪽

A D V E R. N O S T. . T E M P. H AE R E. IR C Α' huius articuli declararim

primo aduenedum est articulurni 1Ιruigere matrimonium, quod domesse indissolubile, ad matrimonium contractuminter Christianos quoniade matrimonio contracto inter infidele riuid sentie- dum sit,inferius docebitur. Intelligimus autum Christianorum nomineiomnes & stlos baptizatos , ue adhuc fidem retineant, siue ab ea exciderint , imo etiam, si ad Paganismum vel ludaisinum c0nucriantur. dummodo semel per baptismum iamque Christi

incorporati suerint suistiani hoc loco celantur. Vnde inter eos matrimonium contractu & conrummatum certo casu distatui poterit. Deinde additur secud restrictio, per quam intelligatur mentio seri duntaxat de matrimonio consiimmato: nam do no consummam,rem secus se habere inferita, Deo donante, dicebimus Nunc ipsam articuli probationem aggrediamur. Ubi in primis advorte apert m esse super hac re definitionem sedis Apostolicae, quae recitatur in cap. gaudemus,de diuortijs,& in cap.Quanto. cui accedit omnium patrum concors sententu D ducitur terri

haec indis lubilitas praecipue ex duplici sonte , quos Hiptura: sanctae nobis aperiunt. Primum ex ipsi primaeva institutione , quae deseribitur Gen. ij. & quam

exponit dominus Matth.xix ad eam reducens matrimonium nouae legis. Non legistis inquit Pli rictis respondens , a quibus dolose interrogatus fuerat , liceret quacunque ex causa dimitteta uxorem) quia qui secit hominem ab initio mastulum dos eminani, Git eos; & dixit. Propter hoc dinutiet homo. patrem

298쪽

DECLAR. ART LOVAN. e una, deinde veluti stib illis verbis Bbsuniens Ita hae inquit iam non sunt duo=d caro una, ex

Cilicet diuina institutione,qui eos iam creatos mala itum & neminam ad coniugale consertium sic agglutinauit, sibi inuicem haerere fecit, ut non iam duo homines sorent vel um quasi unus homo. deinde his inmet conclusionem Quod ergo inquit Deus , iunxit,homo no separet,& nequaquam separare aem tet.Vides ut exim institutione matrimon , quae taest a principio conditi hominis, concludit dis tui

non poste matrimonium per homines. Obijcientibus autem Pharizaeis aduersus hanc res uisionem. Quid ergo Moses mandauit dare libellum repudij,& dimistereZCausam huius eis reddit Moses inquiens) ad duritiam cordis vestii permisit vobis dimittere uxores: ab initio autem non fuit sic, quemadmodum liquet ex verbis praeinductis. Deinde legem serens, aut potius legem illam primam renouans iuxta quam institutum etat matrimonium,ait. Dico autem vobis,quia

quicunque dimiserit uxorem suam nisi ob semicati nem,&ali. a duxerit,moechatur: S qui dimissam duxerit, moechatur. In quibus verbis non vult excipi causam semicationis , quasi propter eam liceret uxorem dimittere, & aliam ducere. Nam alioquin quomodo

diceret simplici eLEt qui dimissani duxerit, moech tur addidisset profectδ, qui dimissam duxerit, nisi obsernicationis causam ea dimissasterit.Verum tantum

hoc indicat se non velle ad praesens tractare de causa micationis,quid videlicet, de ea sentiendii fit, an vi delicet ob eam liceat uxorem dimittere, sed de hoe insequeti articulo fusius. Quod si ergo moechatur tam

qui dimittit & aliam ducit, quam qui chmissam duci

299쪽

A D V E R. N Os T. TE M P..H AE R E. ia 9 non seluit,certum est, viti dimissio vinculum matrimoniale. An autem fuerit vere dis lutum in atrimo nium in vcteri lege per repudium controuertitur inter doctores, ex capitulo xxiiij. Dcuteron. videtur

quod sic,quoniam per dationem libelli dimisi e fiebat

potestas & libertas alteri nubendi . at quod eadem mulier sit duorum virorum , legi natura: repugnat. Veram hoc constat ex Apostolo Paulo, quod no ob. stante hac institutione matrimonij, matrimonium cotractum inter infideles quanqua consummatum dis lui possit, ii altero ad fidem conuerso alter non velit ipsi cohabitare sine contumelia creatoris. Rursus matrimonium inter Christianos nondum consiimmatum distatui alturo coniugum ingrediente religio - nem,aut alias amplectente vivendi statum, per quem moritur, vitae ciuili inserius demonstrabimus. ccii bus tamen casibus non homo, sed Deus ipse separat, quos ipse coniunxit. Proinde ex alio capite oportet deducere omnimodam indistatu bilitatem matrimo iiij,quam articulus tradit. atque idem ipsa ratio sacrinia menti super addita matrimonio pro statu nouae legis, quam ubique vrget D. Augu. ubi de hac re tractat li. j.

de adul.coniugijs ad Pollentium O. x. Item in ii de bono coniugali. de rursus ii de fide & operibus, Sc alijsquam plurimislocis. Colligitur autem haec secramenti ratio ex Apostolo Paulo ad Epho. c.V.vbi chim multis verbis praemisistet, quomodo se deberet habere uxor erga virum,quo videlicet affectu deberet viro subijci, rursiis quomodo vir erga uxorem se habere deberet, quo v aelicet sectu eam prosequi,ut scilicet uxor in marito Christum veneraretur, cuius ille typum & Lyram gerit,eique sicia Christo domino sentiet,& no

300쪽

lalum tanquam domino suo, aut tanquam marito,ius xta leges maritales,quas sola natura dicitat,&matrimo.nio amxς fiant,prout cst in ossiciu naturi. Et rursus vir in uxore ecclesiam consyderet, ut simili affectu illam diligat,quo Christus ecclesiam suam dilexit, cuius iula typum gerit, paratus etiam pro ea mori, si ita res exigat:quemadmodum Christus ecclesiam suam dilexit.& seipsim pro ecclesia sua tradidit, mundans eam lauacro aquς,in verbovitς,ut exhiberet,&c. Postquam inqua,haec praemisisset Apostolus,& deinde abiecisset verba institutionis matrimonij, ex capit.ij.Gene. Propter hoc relinquet homo patrem & matrem,& adhaerebit uxori suae,& erunt duo in carne una,mox subnectit. Sacramentu hoc magnum est, velut causam reddens omnium prccedentium, is ius videlicet mutui affectus coiiiugu adinvicem: quoniam hoc idest matrimentum es, monium quod significatur m verbis pr missis ex G nes est magnu sacramentia, idest magnum mysteriti, hoc est sacramentu quoddam absconditum. Et intem pretatur,quomodo magnu sit sacramentum. Ego autem dico,hoc est interpretatu in Christo,& in ecclesiasti licet magnum esse istud sacramentum,hoc est propter reprςsentationem coniunctionis Christi cum ecaclesia. Vides ergo ut iuxta Paulum matrimonium sacramentum sit coniunctionis Christi cum ecclesia,ex quo consequitur primum esse de genere sacrorum & Cipernaturalia, quod non habuit ex primaeva sui institutione, iuxta quam selum fuit institutum in ossicium naturae,ad generationem liberorum, & educationem eorum,iuxta leges naturalis rationis. Verum nunc longe sublimiora sunt, ad quae sibi inui cem coniuges sectantunaliam dilectionem, alia of - scia