Declaratio articulorum a veneranda facultate theologiae Louaniensis aduersus nostri temporis haereses, simul & earundem reprobatio, per ... S. Paginae professorem d. Ruardum Tappaert, ..

71쪽

DECLAR.UART. LOVAN. stangit,nec destruit cor,quod omni custodiaiubemur seruare, Verum P tius cor fractium integrat & selidat, de fractiones ipsius quibus per peccatu disruptum est,

omnino curat.Quanqua autem cor secundushasu,

stantiam nec secundum virtutes, quas in se habet, nosit c5terendu,tamen se dum ea quae in ipse s intritia,quc ipsum duru redduot malleo diuini verbi venit

conterendum secundum inquam, prauas cogitationes & assectiones,& operationes,quae ex co Oriuntur, quae omnino cx animo tollendae sunt: non silum hac ratione, ut non amplius assiciamur peccatis, veriam Otiam ut nos aliquando peccasse grauiter doleamus: &hinc dicitur contritio este dolor. Vbi aduerte dolorem non capi proprie: ic enim est passio appetitus sensitu ui,quς non cit essentialiter contritio sed eius esseetus: sicut enim poenitentiae virtus exteriorem poenam suo corpori infligit,ad recompensandam offensam,quς in Deum iamissi est ossicio membrorum: ita etiam ipsi cocta piscibili poena inserre doloris necessariu est, quia ipsa etiam ad peccatu cooperabatur. Potest tame hic dolor pertinere ad contritione inquantum est p. ars s crameti:quia sacrameta n5 in interioribus actibus, sed quam etia in exterioribus & rebus sensibilibus natas inteste, verum dolor hoc loco capitur,pro displicetia,Odio &detestatione alicuius mali,quae est in voluntate secundu quod affectus volutatis nominatur per nomina passionum, ut tradunt doct. Materia huius doloris sunt peccata,hinc dicit articulus esse dolorem de peccatis: est enim &de multis alijs dolo de desectibus animae& corporis & presentis vitae miseria: verum hic dotator non spectat ad contritionem. Deinde quia omnis dolor ex amore procedit, Libditur causa suscepti dolo

72쪽

A D VER. Nos T. TEM P. II AER E. Gde peccatis,nempe propter Dei offensam igitur exio Dei oportet nunc dolorem procedere,no enim ficit quaincunque dolor de peccatis : est enim qui m qui est de peccato non propter poenam ingrueno aut formidatam ex peccato, quomodo qui pro-er furtum suspendendus de furto grauissime dolet, mpe non propter furtu in se,sed propter illud quod ii per furtu accersivit ingruens suspendium. Eiusmodolor est,qui est de peccato selum propterinati,quq r illud incurrimus, in praesenti siue in futura vita,

ii tamen non attinet ad contritionem.Verum debct peccatἄq-le de pacto ut peccatum est , hoc est, quia Dei of-nsilium est . Est enim peccatum hac ratione do-ndum, quia est recessus a lege Dei, &per conse-aens ab ipso De a quo auertimur eo ipse, quo legius non subdimur,sed eam priuaticanitis conuerten 3 nos inordinate ad bonum commutabile. Dupli

ter autem intelligitur Dei offensa,altero modo passie, qua ipse offenditur, voles vindicare peccatum in commissum:altero modo active, ut sit offensa, qua os Deum offendimus,admittendo aliquid ipse indinum, quo eum inhonoramus,cum tamen ei debea-ar summus honor & amor, atque summa reuere

ia. Atque hoc modo consyderata offensa debet ma-ime in nobis excitare dolorem qui suscipitatis quoue foret, etiam si nullam dominus exigeret vindi-lam. Est insilper aduertendum multiplicem dolorem iropter Dei offensam : quidam enim est perfectus, tuam Cottitionem specialius accepto vocabulo, quo c-Hπε- mintur scholastici voca eo quod planc conterat, &n nihilum redigat omnes affectus peccatorum,& in lucat nouum Hectum dilectionis Dei super omnia,

73쪽

, O DECLAR. ART. LOVAM atque in hac nificatione utuntur scripturae, dum

dicunt Deum non despicere cor contritum &c.sed respicere ad pauperculum & contritum spiritu. Ite, san re cottitos corde. Alius est dolor imperfectus,quiqua-

uis sit propter Dei offensam principaliter susceptus,

non cit tame satis intensius, ut per se citrasacramcta etiam re ipsa extubitus possit veniam desita impetrare. Est & praeter huc alius imperfectus dolor ratione mi di dolendi,ut qui primipaliter oritur ex timore pinnῆ iruis. atque horum utrunque scholastici nomine attritionis complexi sunt. Inter hos tamen hoc discriminis est, quod posterior ille non sufficienter disponit ad sacra ment im poenitentiae, id quod facit primus:utrunque tamen Dei donii est,nisi enim timor etiam seruilis qui ex timore Alius poenae nascitur donum Dei esset:non utique dixisset Apostolis. Non enim eccepistis spiritum seruitutis iterum in timore. De posteriori autem qui est initialis timori coniunctus liquet, ex scripturis quae docent poenitentiam & cordis conuersionem esse Dei donum, atque in hac significatione etia utitur

scriptura sacra attritione. Articulus generalius acci pit contritionem,ut complectatur etiam attritionem,

maxime eam, quae est dolor imperfectus, quia scilicet

procedit ex dilectione infiiti Dei. Hanc uno nomina complexus est Paulus, vocans eam tristitiam secun-τQxiia ρ - ςVm, ζῆmque zsse poenitentiam stabilem quae πω Dbuis. in salutena operatur. Alter autem dolo qui est duli piab.His ebis lata at ob somaidatum supplicium iuxta eundem Apo- fi ερο f Hi stolum est: tristitia secundum seculum. Propositum co

hi d.ἡ fitendi, M satisfaciendi cuius post praemissa meminit

iratisiti articulus,est effectus doloris deieccatis.Si enim verus

ςst dolor & perfectus de Dei ossinti, necesse est adsit desi.

74쪽

sideriuessicis, quaerendi reconciliatione cum eo, promptum propositu ea assumendi quae ordinauit aquam media necessaria ad recociliationem secum rundae quae quide pro diuersitate teporum & contionis personarum iunt diuersa pro statu nouae le-ς.Iam conuersis ad fidem Claristi ordi auit baptiata. Relapsis a baptismate prouidit de sacramento Enitentiae, quod praeter contritioncm complecti-r consessionem, & satisfactionem ut partim ex diuis liquet, & ex di dis inii a manifestius siet.Quem-Imodum in veteri lege pro diuersitate peccatorum

personarum erant ordinata sacrificia , quae adiuta. a oratione sacerdotis valebant poenitentibus ad re usionem peccatorum,quanquana aliter quam sacra enta nouae legis, quae H in ero sunt pauciora: ita obseruatione faciliora de virtute praestantiora. Do- 4r alius quantumuis intensus in rclapso etiam pro er Dei offensam susceptus,& no habcat adiunctum cμ- , me ac propositum saltem virtualiter non est vera Coimiti nec pars sacramenti poenitentiae, inad hic dolor i ris Qu.

antaxat ratione huius propositi est pars sacramentiaenitetiae Num hoc proposito seclusi, sit,aut esse post res omnino interior & insensibilis,nec secudum se, eque secundum suam caulam,effectumque sensibuς,cum tamen oportea ut sacramentum ipsium,ita eis partes esse aliquo modo sensibiles. Altera pars a culi continet reprobationem sententiae aduersarior qua docent contritionem esse terrores conscienae propter apprehensum gehennae supplicium ire vis deditum. Cuius sententiae falsitas ex ijs quae imaediate praemisimus,liquet. lis enim terror tristitia

ignit seu 'in seculum, no autem secundu Deum

: I iiij

75쪽

DECLΛR ART. LOVAN. quae Blam poenitaliam in salutem sabilem operatur. Nec aliam addunt dicti sui rationem,quam quod argumentatione quadam sephistica conantur demon- Τὸ is adirer Deum ante remissionem peccatorum non possin se amari,eb quddlex peccatorum nostrorum & diuinae offensae conscientia quoad consecuti sumus. remis silonem,Deum nobis veluti iratum, terribilemvindicem dc iudicem ingerant, cum autem hoc modo apprehensum fieri non posse,ut amemus. Verum man,

seste uisium est,in primis quod assumitur,neque enim

eatenus perterrefacit nos lex, & Deum ut terribilcm nobis ingerit ed etiam comendata ac proposita nobis infinita eius bonitate & misericoria omnibus 'buia ad se confugientibus,& eam expetentibus ad certa spem

impetrandam ab eodem veniae, remissionis peccat ruria & gratiae nos prouocat,erigit, & conserua vi timor a peccatis nos reuocet,& cohibeat,& spes ad inibsericordissimum reducat. Quid igitur prohibet, quominus illum possimus diligere, qucin omnis. nobis

boni authorem certo credimus, a quo nos condi

tos,cum nihil essenius,ut suae beatitudinis in qternum participes &consortes faceret, quem etiam post erga se de his omnibus ingratisi am & omni damnatione metito complectendam ingratitudinem,inobedie. tiam,contumacia intelligimus: nihilominus credimus nos adhuc ad poenitentiam reuocari, reuocare ad se,l' ,raebere adiutricem manum,qud nos e lacu miscriς,euto, cis,in quod nos ipses demersimus,subleuet .m-ffluaticonfirmet,& adiuuet , qtib ad se reuerti valeamus,obuiam gratiam reuertentibus offerre,atque ea gratia misisse ad nos filium suum,atque cundem dedisse pro nubis,atque adeo dedisse nobis,atque hunc

76쪽

A D VER. NO s T. TE M P. HAERE. talem ita a nobis apprehesum in hoc ipse in hoc ipsis aes illum reditu, quamuis peccatis nostiis adhuc Oricratmossensum nos dilisere impossibile estὶ ab hoc rcfragetret,atque hunc odisse est necessariumὶSunt haec impia impiorum hominum commenta, & mendacia, coibias miseris peccatoribus aersuadent nihil ad salutem Coriari, sed in peccatoru suorum strato quiescere molliter, atque expectare donec Deo placea nisi eos gratis nihil agentibus,nihil conantibus nobis er Peret, 'Mando ante impertitam nobis ab illo iustifica vionis gratiam,etiam quicquid secerimus : non silum non possumus ad Deum appropinquare, sed magis

Coiisessio. Confessurus diligentiam legitimam adhibere debet,quo sacerdoti iudici suo omnia sua peccata mortalia etiam occulta cordisse:

manifestet,ut ab eis per eum absoluatur, cu- autem ti, ef

ius absolutionis minister est solus sacerdos

secundum ecclesiae ritum consecratus. - rei dia

. consequetur.

M P RIMIS aduertendum est circa Iustin pri declarationem huius articuli multiplicem esse Consessionem. Quaedam 'enim est, quae fit Deo seli, cuius scribpturae stequentissime meminerunt. . Alia est,quae fit homini,& haec rursus varia est. Quaedam enim fit homini tisimus, pro obtinenda reconstatione cum ipsis, & remissione ossenta in m. Alidi sit homini de peccatis in alium admissis,

77쪽

pro consilio aut reconciliatione habenda: veni 'de his Consessionum generibus non 'oquitur articulus. Sunt enim hae consessiones etiam iuris naturae saltem resormatae per gratiam: dictat enim lumen ra tionis praesertim adiutum cognitione immediato

rum principiorum fidei de Dei prouidentia & inca nationis mystersis,pro assequenda indulgentia neces

urium esse agnoscere culpam coram Deo, sicut &s inlicare pro venia,nec solum culpam in genere, sed etiam in specie & numero, ut tanto sit grauior dolor,& tanto humilior de seruentior deprecatio pro venia, quanto est maior & crebrior culpa. De hac Chrysost.

pdi Da. ras tibijpsi rationes vivendi, Audi Paulum dicentem, quoniam si nosipses iudicauerimus, non utique iudicaremur.Si id faceres, ordine paulatim progrediens

ad coronam postea peruenies. Et quonam modo lin-

quis in mihi vivendi rationes reseram Z Largos lachry-i is marum effunde fluuios ingentes copuia Bonis gemi- tus redde,humillimus sis,laboribus ac vigilijs te ipsum, Mige,peccata tua per singulas species recole.N5 paruus est cruciatus anima nec quatus sit,ab alio co-. gnoscitur,nisi ab eo,qui copunctus . nec cst nescius

dolor quatus ex pecatorum memoria nascatur. as

ob res iustitia Deus huic poenitenti pKposilit dicens. Dic tu prius peccata tua, ut iustificetis. Noncstpr secto insulsciens ad emendandum via, si cum omnia ad emendandum secundum speciem in unum pecca ta collertis, assidue omnino ipsa versus, ac de ipsis continuo mediteris,& cogites .nam qui hoc faciet, is adeo compungetur, ut nequella' vita seipsum &guum

78쪽

tam existimet. Item librisecundo de cordis com- Pori si ione circa finem. Oportet nos non selum sci-- Exomologesin,& constet quia multa in nobis deiicia simci verum unumquodque peccatum, & ma-es ec minus, quin in libro, ita & in corde nostro h

Cin dCscriptum, idque frequentius recensere atqueariis ociatos ponere, & haec tanquam nuper admis sa rigere: ita eniiii & animi arrogantiam tanger mus , seequentius eam de malis eius ac vit commorientes , & cautela nobis ne in eadem delicta vltra incideremus acrior nasceretur. Tantum enim

conseri hominem frequentius meminisse peccati sui, ut etiam videamus Paulunt Apostollam, ea quae iam abolita fuerant, adducere in medium:& cum culpam de praesentibus non haberet, quoniam recordationes peccatorum & luet um gemitumque sciebat animae prodesse: etiam illa commemorat, quae Per imoram tiam commissa gratia baptisini & confessio aboleu rat. Sic denique dicit. Quia Christus Iesiis venit in hunc mundum peccatores saluos secere,quorum primus ego sum. & iterum. Et fidelem me existimauit

ponens in ministerium, qui prius fui blasphemus &Dersecuto contumeliosus supra modum, persequens ecclesiam Dei &c. Istud & probe cognitum habens ut necessarium,ita & Deo gratissimum dicebat Emechias rex. Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudinem animae meae. Et sanctissimus ille iob cupiebat sibi ostendi multitudinem iniquitatum , scelerum & delictorum suorum, cio diceret. Re n- densit, quantas &c. Nec solum nondum remissi tam peccatorum , sed etiam iam diu remissorum ς η.

79쪽

DECLAR. ART. LOVAN. congruit habere crebram, imb continuam meminriam.Hinc dicebat David:Iniquitatem meam cognosco, & peccatum meum contra me est semper. R et, quas item consessionis species,quae fiunt homini eni meratas manifestiores ipsa experientia facit quam ut

probari debeant. Articulus vero loquitur de consessione Euangelica,& quae Euangelio est propria,quam nec lex naturae, nec lex Moctica praescribit, sed Blauis serisA- lex Euangelica. Eea autem est, quae si homini face doti d omnibus peccatis mortalibus memoriae occurrentibus, post diligentem discussionem ad obtunendam de eis abselutionem. Hanc igitur susturus adhibere debet legitimam diligentiam, quae omnia

Iesitima dili ira peccata mortalia etiam occulta cordis sacerdoticem a qμ . suo manifestet.Legitima autem diligentia est in quaque re,quam dignitas, utilitas & necessitas rei requirit,circa quam esse debet. Hic autem agitur de salute non rerum externarum, aut etiam ipsius corporis,sed animae atque totius hominis,non corporali aut tei ores sed spirituali & aeterna:quae quanti sit pol derada,nemini potest esse ignotum Pro dignitate at tem rei adhibita diligentia sufficiens causetur, quare non mediocris hac in re debet esse selicitudo, ubi de tanta re agitur, qua maior esse non Potest. Certe eb se protendere debet nostra in hac re diligentia: ut verisimiliter putentur omnia in cognitionem venisse, vel simpliciter,uel talem omnia quaecunque recoli posse sunt, etiam maiore diligentis,indagatione atque dis-- cussione conscientiae adhibitis. Facit autem articulus mentionem mortalium nam venialia no fiunt de necessitate confessionis, quanquam valde expediens latea in genere saltem confiteri, ed quὁd ad ea in hunc

modum

80쪽

VEM NOS T. TEMR HAERE. π dum confessi potestas clauium non secus se ex-idat quam ad mortalia in s cie & numero comta . Exprimitur etiam in articulo minister conses nis, nempe sacerdos, qui fit iudex poenitentis, cori quo peccator reus seipsum accusare debet, ad-rsus seipssem proferendo testimonia ea humalitate simplicitate, quibus possit indulgentiam mereri ,stremὁ sinis confessionis adiicitur,non consilium, si conciliatio sed absilutio secerdotis.

Quod ad praecipuum punctum huius articuli

tinet, aduertendum est hoc modo deduci necessitem confessionis, quae complectitur enumera onem omnium peccatorum. Sacramentum poeitentiae a Christo institutum necessarium est re - Nersuasezipse post baptishaa ad tautem: ut ex praemissis pa-

et, ergo & confessio. Probatur consequentia, quia icramentum poenitentiae consistit. cimi confessio

iem. In cuius quidem propositionis probatione,,unctus est difficultatis, id autem in hunc moduni irobatur. Quia sacramentum poenitentiae .est iudi-ase,quod euidenter monstratur ex ipsis domini ve bis, quibus ipse contulit potestatem apostolis circa causam peccatorum. Ligare nanque S sbluere, retinere & remittere peccata maxime in alium admisti, actus sunt iudiciates: hoc autem est de natura iud cij, ut non proferatur pro aliquo aut contra, nisi h bita causae cognitione , alioquin enim stultum & temerarium erit iudicium , citra cognitionem causae pronunciatum. Debet igitur Merdos prius quamst nunciet iudicium in causa peccatoris natare Tocatorum cognitionem: eam autem non potest habere nisi peccator ipse mani stet: quare necessarium Κ iii