Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV. Græce et Latine

101쪽

ΗIMORIARUM III. 14. 93

ροχωρήσειν τῆς ρχῆς. συνεβουλευον τε, ιὴ τοιαυτα γιγλωεν περιορα , ἀλλἀ σπουδῆ πολλῆ κα προ uim τον ἐκείνου

-αλυειν δυνα ιιν, διδάσκουσαν βασιλέα τον ἰον, ως μι- βου λως κα κακουργως διανοηθείν πεsi τῆς ἀρχῆς ἐκείνου τελευτωντος, α νυν ουδεν ηπιον πάντας πείσειε ' ιιαίους uvτω προσέχειν ως πιιβαίνειν, βασιλεῖ ἐν προσνγορίαν δομον ιναι πραγυατων ροιιον , εργον δὲ ἐκεῖνον βασιλευειν. αντον σκοπεῖν προσνγκει - εἰς ἀνήκεστα ἐκβῆ, ἀλλὰ τηνορμην προαναστέλλειν καθαιρουντα τὸν ογκον τον πολυν καὶ εvκαταφρονητον ποιουντα. 4 εν ουν βασιλὶς οἰκοθέν τε ἐπ' ργῆς προς το μυνασθαι τον μέγαν, εἰ δυναιτο, δο- Sμεσεικον ο/tvsιένη καὶ τα ἐκείνων ἐπιπλέον ἐζαφθεῖσα , ως εἶχε ταχους , προ βασιλέα γενοuένη τον τίον, κατηγορει

ἐποιησατ τον λογον, συκοφαντας καὶ ρευδοιιένους ἀποφαίνων του τα τοιαυτα κατηγορηκοτας. σπερ δε καἰ εργοις ἐθέλων Dηπιαδηλον ποιεῖν, τι πλάσα- ηγοιτο τα τοιαυτα, αλλον

ad se attraxisset Annam Augustam pro velamento suae raudis iurisiurandi formulae inseruisse, quae ex tellure peregriua paulo ante advenerit et paucos habeat omanos, qui se periculis eius musa obiectare volent, ac proinde facile illi imperio cessura sit. εuadent itaque ne conniveat, sed manibus ac pedibus eius potentiam labefactare eonetur docendo imperatorem ilium, quas insidias, quae scelera adversus imperium ipso mortuo apua animum fabrieetur, et quomodo nihilo minus etiam nunc Romanos omnes ad sibi obtemperando mollexerit, ut ita imperatori nomen nudum et vacuum maneat, ipse opere et sacto imperet. Quare cavere ilium. imperatorem inquam, oportere, ne haec in mala immedicabilia desinant, et spiritus istos ante eomprimere tantumque fastum edomare ac despica hilum reddere. Ergo ira servetis imperatrix et eum per se ad ulciscendum magnum domesticum, si posset, incitata, tum ab illis ampli iis instaminata, quam primum potuit, filio imperatore convento, magnum domesticum, ut aemuluin regni accusat et ab homine, qui amicitiam mentiatur occasionemque nactus sanda perpotraturus sit, cavendum monet. Imperator multis verbis eum apud mairrita tuetur, calumniatores et mendaces pronuntiat,

qui huius eriminis reum saetant, factisque ipsis quodammodo probaro ψlans se ista pro sabulis ducere, maiore quam antehac heucvolcutia Diyitia i Cooste

102쪽

ααλλον βασιλιδα τὴν πτερα παρεσκευα ν ἀνιασθαι τους

μὲν ου συκοφαντας ουτως πεσκευαστο ὁ βασιλευς, ἐκειντ

a. edorro ar βουλευμένων P. magnum domesticum complecti, propensius ei favere et familiarius ad-hthere visus est quae res matri moerorem eumulavit Sycophari altaque ait hunc modum removit Imperator domesticoque omnibus, super quibus mater ad se venerat indicatis, purpuram saltem Propter vulgi opiuiouem suadebat assumere, ne eram esse suspicionem ostenderet ipsumque multis molestiis levaret Domesticus tarn amicae et candidae erga se voluntati gratiis actis, habitum suum eum imperatorio propter obtrectatorum voculas praesertim commutare non vult re ipsa esse calumniatores, palam ostendens et Pomna de eorum improbitate sumens Se quoque, priusquam veniret imperatrix, quam ob causam ventura esset, cognovisse. Quidam enim idem a secretis, magnum domesticum caditu eius et de carisadoque inventoribus et architectis huius doli praemonueraut corasiliumque dederant, ut accessu praeoccupato, illam cum imperatore committeret, fictisque aermonibus eum exterroret, quo ilia nihil eorum, quae statuerat, perficere posse Verum hosce consiliarios iratus dimisit, ut qui sub amicorum persona hostilem togerent animum; non enim talia se decere, sed prorsus contraria , ut si Modesset imperatori cum matre dissidium, ad reconciliaudam grabiam Diyitia i Cooste

103쪽

ΗISTORIARUM III. 15. 95

v M avrai προσῆκειν τα τοιαυτα, ἀλλ τοὐναντίον πῶν. Q 3έεει τις προς μητέD βασιλεῖ συνέβαινε διαφορα, πάντα no

γι ρ γνωριμα φιλίας ἀληλυς α δε ἐκεῖνοι συαβουλευουσιν,οεχθροτατω καλτους τροπους διεφθαρMένου καὶ του ηδενὸς αυδυ αυτος δὲ υ τὴν βασιλέως θεραπευων δυνααιν, τον Gφιλουντα ποκρινεσθαι, αλλ' ἐκ πρωτης ηλικίας χρι νυν,

is. in συνεσκευακοrες δε ορῶντες ηδ' ἐκείνω εω ουδεν Dδεινον ἐκ τῆς ἐπιβουλῆς γεγενηHένον αυτων δε τὸν Moq- ρίαν ἐγνωμένην, κα δείσαντες, 4 τι διὰ ταυτα πειbωνται δεινον , οι τε αλλοι τροποι δή τισιν τεροι ἐπειρωντο τον

αδοθανώννοῶν καὶ τὴν νυν εἰς γ ἐλολάκει, εοδοξίαν δι ἐκει- νου καὶ αἱ αυτος ουδεν ευροωυον, vis ἐπιεικὲς διενοήθη, ἀλλ' ἐδη καθαρως τῶν δομενεστατων Ιελήλεγκται ιυν καὶ 'δεισας, - εἰς τὴν προτέραν τυχον υ ἐκείνου ὀργισMένου P. 396ηuruorsi, ἐσκέφατο, λ εσιται χρήσασθαι προς ἐκεινον mi διαλλακταῖς , ως ὀλίγα i υδεν δυνησοαένοις, αλλ' αντος ω εαντο παραιτεισθαι, ἀντιρροπον τῆς πανουργίας ἐπιδει- ἐμιμνος τὸ αεταβολήν. κα γραιιιιασι τα προς ἐκεῖνον ἐ Da. ποιευ M. πονεῖν P. ia. δεινὸν m. M. Deeret molireturque omnia quod sit veri amoris indicium. Quod

autem illi uaderent, hominis esse inimicissimi moribusque perditissimi et nullius frugis. Se uo potentiam imperatoris revereutrimatat eum fingere sed a prima aetate usque in hanc diem veritimeonstantemque amicum esse deliberasse divinoque beneficio semper fore. Insidiae igitur contra domesticum sic proui3atae sunt. i5. Repertores doli, videntes nihil ei artibus suis evenisse mali suamque improbitato patefactam, et sormidantes, ne quid praeterea dirius paterentur, cum alii modis aliis apud magnum domesti eum se in gratiam restituere laborabant quamquam de talione et vindicta ne tantillum solieitum tum praefectus sacri cubienti et pristinam vilitatem et praesentem claritatem suam, ad quam per illum esset evectus, secum reputans et se nihil eritium ac probum in eum cogitasse, sed iam malevolentissimum deprehensum; timensque, ne ab eo insens ad priorem conuitionem redigeretur. Bon ut intcrpretibus aut reconciliatoribus, qui parum aut nihil effecturi essent, sed per se ipsum veniam impetraro constituit, ex

104쪽

A.c. 33έ αρχῆς νθυς ευεργεσίας του πώλου δοιιεστικου, - καὶ τὰ τότε ἐκθμενος συνεσκευαμένα κατ' αυτου , καὶκατνπορος γινοΠενος εαντου καὶ τὰς ἐσχατας ιιολογων ὀφειλειν δίκας,

επειτα ἐδεῖτο τυροι συγγνο -ης, εἰ-ὴ ποοτερον, ἀλλὰ νυν γουν ἐπαγγελλὀuενος αξιος φανεῖσθαι τῆς ευεργεσιας , καἰ5

καὶ τῶν ευεργεσιων των εἰς ἐκεῖνον εανηιιένον, ἀλλὰ καἰ B πάση προθutis καὶ σπονδῆ τὰ προστεταγμένα ποιουντα α' ἐκεινου, καὶ σαφῆ καὶ καθαραν ἐπιδεικνυυενον τὴν μαει θειαν ἐν πασι πίστης δε παρείχετο ni τοῖς λεγοuένοις - Io σφαλεις. v ετέρους ὀνον φρικωδεις ορκους κα ἀκουσαι φοβερους, ἀλλὰ καὶ αυτ τὰ νυν υπὸ τῆς κοινῆς των ω- ωΠων σωτηριας ιερουργονυενον ἁγιωτατον του σωτῆοος γοσου σωιια καὶ τὼ περ ηυων πάθη του ἀπαθους καὶ V. 3a τον τριξυερον ταφὴν κα τὴν ἐκ νεκρων ἀνάστασιν, ἄικέτευεν 5 αἰδεσθέντα, ως περ των εἰς αυτὰ πολλὰ ἐξυβρικότων ανθρα Cnos τυ σωτῆοι ἰογαμένα, συγγνωυον κα αυτὸν ἐκεινον παρασχέσθαι καλιιὴ τῆς ἀγνωχιοσυνης δικας ἀπαμειν επειτα

καιρον φυλάξας, ἐν si τῆς τστικῆς ἱερουργίας τελονιιένης

chinas recenset, et semet accusans ultimisque dignum supplieiis non inficians, it ignoscatur, orat promittens vel urine et ratiariam Bese, ne hoc beneficio veniae indignus suisse videatur et in Per-Petuum non modo virum honum acceptorumque eneficiorum memorem sutiirum , sed etiam ius auctoritati studiosissime obsecraturum et indubitatam integramque in omnibus obedientiam praestiturum. Ad corroboranda autem, quae dicebat, non alia modo terribilia et auditu tremenda iuramenta asserebat, sed ipsum quoque, quod hodie pro communi hominum salute sacrificatur, sanctis-aimum Servatoris Iesu corpus, et quae pro nobis Passus est is, in quem non cadit Perpessio, et triduanam sepulturam et in vitam reditum , quae ut a Salvatore pro hominibus in eum contumeliosissimis acta et tolerata revereretur, sibique condonato coleris alii

supplicio veniam importiret, supplicabat. Deinde hora aptata, qua mysticum sacrificium in aedi hus magni domestici peragerettar, venit ipse quoque et in ipso potissimum articulo eum divini aevivisici et saluti seri verbi corpus adest accedens, libellum Porrigit.

addeus lingua, se ibidem scriptorum testes appellare ipsum, quod Disilia πιν Ooste

105쪽

BISTORIARUM III. 15. 97

8. Oe m. P. eum tremore sacrificaretur corpus Christi, et qui inaspectabiles praeeederent se literenturquo angelos, ct qui a nobis videntur inmissisterio eos adiuvautes sacerdotes istos Maguo vero domestieo libellum in manibus tenente sacrorumque linem exspectante, ut legeret, rogabat quo nimirum non ex iuramentis autum, Verum etiam ex ipsa conditiove temporis venerabiliora et credibiliora c-xeat, quae scripta inerant. Victus precibus legit ac tuu quidem iacui 1'ost sacrificium solum deducens, Quam dura et aspera oraiva a principio uerit, inquit, cum qua colluctans, cis ausPieris et opera in tam excelsum fortunae gradum conscendisti, nemo est Romanorurn , qui non iuxta mecum noverit, et tu utrol Verum ac iustum mihi Heus testimonium , cstis esse potes omnium si de dishusimus. tiae igitur in te ultro contuli, ea et ab aliis et abs te ina ime confrinata sunt: ilibus vero te afficere cogitabam bonis οδioribus et insignioribus , corum et ipse mihi sum testis ut cui

nimi uniuscitiusque uotio nos atque sensa manifesta sit ut, Cus. Tu tamen tam multis obstitet iis, nec unius es recordatus Ct tot venefactis a In cumulatus, uec , mel stetistis, cuin ego volut at '

106쪽

A c. 3έιροις π βασκανίας μηδεν ἀδικουντι πολεμοτσιν ἐμοὶ πρω- νείμας εαυτὰν τογε εἰς μῶς ἐκον τα ει χατα διέθεισει Bκακα. τί ουν πρὸς ταντα καμε καὶ διανοεισθαι καὶ ποιεῖν ἐχρῆν, κῆ πειρασθαι βλαπτειν, αν αρα τι δυxcutici καὶ αὐτός; εἰ V ἐπὶ ταυτα ἐτραπ-ιην, τί λοιπὸν ἐν et σε τὴν προrέοανοθρηιεῖν ευδαιμονίαν, τιμον αίφνος καὶ πορον περιόντα

το ιέγεθος, ἀλλὰ πολλω δεινότερα καὶ πλείω, αλλως τε σκα τοις ορκοις τοῖς σοι πιστευσας, συγγνώμον παρέχοιιαι καὶ ρινηστίαν τῆς ἐπιβουλῆς σο δε ιελησε τοις στερον ἀγαθοις τα πρότερον εἰργασμένα ἀπαλείφειν' τότε ριεν ον is παρακοιμωμενος αδλ λόγοις τε πλείοσι καὶ ρκοις τὰ γεγραμ υένα ἐπιβεβαιώσας, τῆς an s/εγαλο δομεστίκου παλιν πέλαυε ροπῆς κα πολλους παρευδοκίμει κα των γένει περιδοζων χρονον δε στερον, ωσπερ δ' κα ποοτερονιστοροτα ρ ριιν, του κατὰ Περσων στόλου n βασιλέως τι οπεριοντος ποδειχθέντος στρατηγου , πολλα του μεγαλο περὶ τουτου δομεστίκου δεηθέντος βασιλέως, ωστε τον στρατηγίαν ταντον ἐγχειρίσαι, μὴ προσοκουσαν ἐκεί τ την περ τἀ τοι- 4. 3μῶς P. in περιιουντα P. a Loeetερα od om P

prae invidentia me immerentem oppugnantibus foetum te adiungere voluisti, qui quantuin in vobis fuit, mala extrema desimastis. Quid ergo ad haec o cogitare et laeere me vieissim par fuit doneonari, si possem, contra tibi nocere Hue si me dedissem, qui dsequebatur, nisi ut tu perditam lugere solicitatem tuam infamia repente et ex opulcnto inops 8 Istuc mihi perfacile erat, et te ip30 me iudice haec et plura praemia pro vafritie tua meruisti. At ego cum mihimet conscius sim, quam multa a Deo venia opus a beam eum quotidie et numero plura et gravitate maiora peeeem 1 et instipo sacramento tuo redens, tibi ignoseam insidiarumquoluarum obliviscar. Tu enitere, ut posterioribus reet laeti prior malefacta oblitteres. Tum igitur ubieuli praesectus denuo pluribu Verbis et iuramentis , quae seripserat, eonfirmatis, in magni dome stici gratiam se restituit et multos genere illustres elebritate nomi ni anteivit. Tempore procedente, ut supra memoravimus, cum eum imperator adhuc superans , lassis ontra Persas ductorem l

gisset, idque magni domestici magni preethus dedisset quod liv qui huic muneri minime idoneum sentiret eurandae rei publicae Praepositi erant panopulus a memoria et Ioannes elitenen/iεν Dissilire by Ooste

107쪽

τὴν ἐμοὶ παρεσχημένη; νυν αρχον , ἀλλα καὶ πασας, σας a χουσι Ῥωμαιοι, ου παρὰ μεγαλο δομεστικοψ, παρα σου Bqu estores Georgius Pepagomeniis et Nicolaus Melitenensis. Verum ubi et in litteris imperatoriis et in pecuniis, ut docuimus , siau len3us est, improbitatem letestatus imperator , honorem ei, quo Parum diu gavisus erat, abrogavit vixitque ad tempus nulla sui ctio uepubliea. Extinet imperatore, magnum domesticum, quamquam Per e eupientem illi bene sacere, precatus , ossicium administratoris, at tu sic praesecturam, obtinuit tametsi , t magnus domesticus Rirbat, patito post et hane obtinuiss t. At ille cui corneret e praesecturis hane statim ac facile, simul ut petisset, contigisse, al- lex in non ampliusci cum propter accepta gratias agere debuisset,ip i ob ea , quibus se iniuste privatum ducebat, ultionem Parabati' tu vero imperatrice in magno domestico utririsque rari returae: ipsum conserendae potestateria dedisses, eumque quo alteram ha- 'entibus gratifiearetue, illam si hi detrahere, in eius odium offensio- 'inque aperte incurrere stat it et ad imperatricem ingrediens , op Resente et tim illa colloqiionte, opinor, inquit , non soluit nunc eommissam praefecturam, sed Omnes, quas Romani habeut,

108쪽

Praefreturas, non a magno domestico, sed abs te ommitti ae dari omnibus. Quare otia tu decere arbitror, tibi de beneficio gratias agere uti od si ita est, ut mihi videtur, quid ita , cum abs te iussum sit iubas obtinero me praesecturas, tuas vivo imperatore obtiuuerim , unam hic milii dedit, alteram rapuit uare te oro. ut alterain quo lue reddi iubeas vel potius ipso Praesonte tu in me conseras , ut tibi potius, quas debeo , gratias uam Silebat ad liaee magnus domesticus imperatrix autem Apocauctium vehementer ingratu in iudicans, Magna me capit admiratio, inquit, non intelligentem , in dona in ad huiusmodi voces impellare. Si enim mago iam domesticum uou eadem, qua prius potestate valere et me ab ipsodi erepare existimans, arroganter et confidenter in eum irruendum decrevisti , scito coota via aberrasse. Si neque de potentia, ricinque de benevolentia illius erga me quidquam imminutum scions. nihilo minus hue insolentiae processisti, on ego iam hunc aer Inonem tuum impudentiae, sed amentiae adscripserim. Nou me fallebat, superstite imperatore, administratoris mutitis simulque scipraefecturam tibi commissam verumtamen etiam tum dicere licebat, non imperatorem voluisse, sed volente hoe permisisse , quod ei Postea multum ac saepe in te stomaehans exprobrabat, quasi reavDissilire by Ooste

109쪽

χῆ ἀπελαθειο, πολλὴν μεν ἐκείνου κα ἀγνωμοσι νον ηαι C

egisset inutilem, cum te maioribus, iam pro timeris tuis, diguum censuisse Postquam autem lassi es praesectus et ea lignitate rursum exutus, nec vivo, nec mortuo imperatore a m ad ullum magistratum provectris es. Nunc hic suopte nutu , quam dicebas, praesecturam tibi audavit. De itide cum id mihi renunti- et, ut ratum haberem, luod egerat, adcluxit. Decebat mitur gratum esse adversus bone critii in nec um tanta confidentia tam Rrroganter se gerere. Haec Augii sta ad praesectu in cubiculi. 36. Maguus domesticus De ipse tam improbum hominem diu uus sustinens, vocem in haec e a solvit. Oportebat itidem giuquitatem temporis, quo beneficiis meis usus es , magistram tibi gratitudinis fieri. Sed quia sponte ac libens malus es, et eum graius ingetates ager oporteret, ii convicia dicere maluisti, iam ego te hoc ipso, quo ornaveram, honore mulet et ab hoc die nullius tibi publieae rei ut esto. Sic domesticus Apocauchus imperatrierna percunctari, num iis assentiatur; qua respondente, e i in assontior magnus do inest leus, omni rursum ei magistratri inier licto, surrexit et rem punii eam perrexit gerere. Tum quotquot

palatio versabantur, cognita Apocauchi in magnum domesticum Dissilire by Ooste

110쪽

A.C. 34 παράνοιαν κατέγνωσαν. ζιοντι δἐ των βασιλειων, και τοι προτερον εἰωθοτε ἔπεσθαι πολλο καὶ θεραπευειν δια τηνἀπην, τοτε προσελθειν ουδεῖς τολμησεν, αλλ' ενος ἔξει των

ὁ α Ουδε παρέχειν ἐπειθετο συγγνωμην, αλλ' ἐαν ἐν πιιβάταις ἐγκεκλεισμένον, άος οὐδ αυθις ἐρεμησοντα αν ἐξῆ περιι ναι, ἀλλά τισιν επιχειρ ζσοντα καινοτέροις ο δε πολλοις περ ἐκεινου χρη7σά3ιενος προς βασιλιδα λογοις, πεισε τελευταιον, ἐν ομεν συγγνωμον παρασχειν, ἐνγδαMως δεία εν Βυζαντι- διατρι- P. O.βειν, αλλ'εζ' ιβατων ἐλθοντα καἰ προσκυνοσαντα αυτὴν, μειτα

I3. τριπιυν P. impudentia, et quomodo ab illo succensente omni magistratu ex elusus esset, pro improbo ac deliro habebant. Cuinque antehac palatio exeuntem frequenter comitari ot propter magistrati in ob scrvare solerent, tunc egredientem nemo deducere ac prosequi usu est, sed uo dumtaxat amitto, palocota uomitio , prosequente exivit. Ergo Apocauchus euiu his de causis magnum Oinesticum Palam illandisset et ad iram compulisset, multis diebus domi sede bat et sive ex moerore ac desperatione vere , sive ex si intilatione salso , male habebat. Postmodum rursum compluribus magni du'mestici anticis supplex factus et in primis patriarchac, Per eos ilium PlauaVit, Promissisque ivgeutibus ae sacramentis, de cetero nihil simile attentaturum, fidem fecit. Non diu post etiam quae eonir Persas Parabatur, classi ducem eum constituit. Sed horum brevi oblitus, Ioauui adoleseeuti imperatori, ut diximus, iusidias tetendit. Quorum ipsa Augusta tunc inagniam domesticum admonuic ut nempς Apocauctius ingratus in illiini toties apparuerit, ob quae neque e niam dandam , sed in Epibatis inclus uiuo linquendum : non enim quieturum, sed si conia suerit, novi aliquid denuo moliturum. At enim ille longa oratione cam portuo vit, ut ei culpam condonareis nullo tamen modo sineret Byaaut ii vivore , sed Epibatis egres v

라틴어 텍스트