Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV. Græce et Latine

71쪽

HISTORIARUM III 8. 63

κατέχειν ω ο ιως αναγκαίως προσταττομενος ἐπείθετο.

μετὰ τουτο δὲ ὁ μέγας ηιἐστικος των τε συγκλητικων καθ' ενα - των αλλως ευγενεία διαφεροντων, πειτα καὶ στρωτιοπας μετακαλουμενος, τῆς τε παρα βασιλέως ἀποτεταγμέ-I5νης καστι προνοια ἐπυνθάνετο τον ἀοιθμον κα εἰ τοσου-

μνοις τῶν εονιων τον Τατρικιωτην ἐκέλευεν ἀναπληρουν καὶ προσδει nomθέναι, σον αυτῶν καλως χειν δοκει,

et ναλόγως κύστε τῆν ευεργεσίαν προστιθεις ' τοῖς δὲ νε-Dδεεῖς τας ἐκ βασιλέως χουσι προσοθους καὶ αυτοῖς ἐκέλευενοαοίως προ οἶς εχουσι καλε τέρας προστιθέναι. tacit ἐν ἱξήκοντα πιέραις μαλιστα γεγενηuένου του ἀναδασμου, τοῖς τε ελαττον χουσι προσετίθετο, ἐλλεῖπον μετα προσθοκος, και

i 6. ἀποκρινοMένων P. Deturus, priusquam domum attingeret, magnus domesticus eum revorat, et de lubentia collaudatum, pecunia servare iubet, quod iis modo non egeat. Ubi suis consumptis, et his indiguerit, tum ipsas quoque ut sibi necessarias accepturum, ibique eas positurum ubi earum erogatio rei publieae plurimum profutura videbitur. Hie ille primum tergiversari et dictitare parum aibi iucundam esse Pecuniae custodiam. Verumtamen imperata sacere necesse habuiti Secundum haec magnus domesticus, primoribus singulis et alioqui nobilitate praestantibus et praeterea militibus accersitis, quantum euique Imperator decrevisset, percunctabatur et tantumne modo, an minos possiderent. Quibus sigillatim quod res erat respondentibus, atrieiotae mandavit, ut qui fraudati essent , eorum damna resarciret et insuper quantum decere iudicaret, spectata uiusque dignitate et meritis, adiiceret. Qui ab Imperatore snssicientia hab rent stipendia, illis similiter alia addi iussit. Si diebus sexaginta maxime divisione laeta, cum minus habentibus, quod deerat, accederet eum auctario, et reliquis nihil desiderantibus lamen adder Diqiligo b Cooste

72쪽

δοξας βουλευεσθαι καλως. των δὲ καγαιu προσηκοντων βασιλεῖ τινων μὴ ικαιον εῖναι παραινουντων του πατθος Ηλθω προτεοον τετελευτηκοτος βασιλέως, τον iὸν πανηγυοδ ιν, τουτ ει αυτοῖς ὁ παρακοι tiωυενος Ἀποκαυκος πευ- θει λέγειν, - ἐκ των στερον γέγονε καταφανες, την γε- sγενημένην στάσιν ελετων κα ιιὴ βουλωενος βασιλιδα τῆς εἰς αυτην κα τον ιον ευνοίας ἐνέχυρα πιστὰ κεκτῆσθαι

C μενοι κατ ποροῖεν, eo οὐ κεχρηιιένων τι πραγ-τι κατὰ ao καιρον, ἀλλ' ἐν οἷς δε κοπτεσθαι κα θρονεῖν, αν πυρι- ζοντων αυτων καὶ τὴν βασιλικωτάτην τελουντων οDτον ὁ δ' ἀνοηταίνειν φασκε παντάπασι του ειροκοτας καἰ nudax ἐξαρχοοσα P. a. τῶν om. to. καὶ alterum om P. ιέ. -οκαυχος P. ubique. lur, universi contenti stipendiis, magnum domesticum gratiarum

actione prosequebantur et ubicumque terrarum adversus Roman vum hostes ad decertamium se paratos ostendebant, arma exterge les et equos eonsuetis plures ac meliores comparantes dolentesque,

quod non itius ad hostium inivria defendendas educerentur. s. Mis ain praeclare gestis, imperatrici suadere institit, uti Ioannem filium Imraeratorem oleo saneto ungendum et corona exornandum curare Placuit onsilium : sed e consanguineis nonnullis dissentientibus, qui dicerent, haud aequum esse, Patre imperatore Paulo ante mortuo, filium agitare panegyrin id quod illis Apocauchus, sacri cubieuli praesectus, suggesserat, concitatam deinde seditionem tam tum meditans, ut postea laruit, et nolens imperatricem benevoleutiae in ipsam et filium fidele pignus habere a magno domestico, Augusta rem in diem posterum distulit, quorumdam re prehensionem causata qui videlieet crimini darent, negotium a tempore alienum suscipere et festum ducere panegyricum diemque Peragere regalissimum, quando adhuc plangere lamentarique opor tereti suos ita loquentes, prorsus delirare assirmabat magnus do

73쪽

rotet ἐννοεn, eo πολλοῖς των βασιλέων τελευτῶσιν η νάμA.c. εχ τις πινετο των παιδων, ουδενος αυτοῖς την ἀκαιρια μεμ-V. 3ογεομδε - ἀλλὰ πάντων ωσπερ δικαιον ην, λογιζομένων, μα-ὶιπα προσήκειν ἐν τοῖς τοιουτοις καιροῖς, ου τρυφῆς ενεκα

καὶ ξ δονῆς, ἀλλὰ του ει ηδε ιι α ποοφασιν στάσεως καὶ ταραχῆς ἐγγενέσθαι τοῖς πολλοῖς, πάντων ἡδο πεπεισμένων ἀκοιμ , αἱς π βασιλέα τελουσι καὶ δικας δωσουσι τῆς Ε

Restieus et nec saltem cogitare , multis imperatorum morientibus Meeessores statim promulgatos esse filios , nomine hoc ut intempe si urn vituperante quin omnibus , prout aequum erat, tali tempori id convenientissimum iudicantibus, non luxus et voluptatis gratia , sed ne qua vulgo seditionis ac tumultus daretur occasio teunetis iam prorsus sentientibus, se imperatori subicctos et amentiam inituros, si seditiones agitarint monebatque imperatricem, ut alere iussis eorum sermonibus, ad opus tam utile quam aequum proeedere. Imperatrix orare poneret nimiam solicitudinem et Bunc quidem multorum opinioni ne repugnaret paulo PD t, eum heebit obtrectationes imperitorum es gero, facturam quod suaderetilli renuenti contradicendum non putavit quamvis doleret, nou hi, qui potior . sed aliis, qui parum frugifera consulerent, morem seri Ita res quievit. Brevi nuntius apportatur, archanem, Lydiae trapam. et Gyaxen in Thraciam Romanos depopulatum transrnis uros. Quem nuntium magnus domesticus minime Degligendii in ius, statim triremes, quot ad harbaris occurrendum ore satis autumabat, remigibiis et militibus adornari sumptumque in clas- em partim a liaestoribus ex aerario suppeditari praecepit , Parii inde suo ipse eontulit. Iriremibus instructis, Apocauchum ducem cantaevetentis II.

74쪽

πλουν αυτος υρχανη, τεῆ τῆς κατα Βιθυνίαν τα σατραπη , διεπρεσβετετο περι ειρὴν 7ς ουδε γαρ δοκε δειν αντε προς

καταλιπειν. ἐπεὶ δὲ καὶ κ προς ἐκεῖνον εἰρηνο τελος εἶχεν, ωυτὸς εν προς τὴν ζοδον παρεσκευάζετο ηδ' γαρ καὶ η

διατεθεῖσα, τα δεδογιιένα ηκε τι στέργειν ἐθέλει, διαρροδον λέγειν dico καὶ ιὴ συγκαλυπτειν, αἰδους ἐγώ γαρ σπερκα προrερον τοι ιιότατα Mos παραιτεῖσθαι τον αρχὴν εἰν ἐκείνη δια τέλους γνωκε στέργειν τα ἐφηφιυιεν καiτους

α τού πουπλου M. Ing. praeposuiu cui eum mandata necessaria dedisset, et oram solve clam discessumque commisisset, ad Orchanem, orientalis Bithyniae satrapam, legatos de pace misit non nim, in oeta lontem ducturus, hellum aliquod Romanis a tergo reliquendum iudicabat Pace cum illo firmata, et Didymotichi atque Adrianopoli domestici vocatincongregato exercitu, itineri se accinxit. Quo autem die exiturus erat, patriarcham solum solus onveniens, et ad templum Demetrii mart3ris myrobirtae, id est oleum stillantis, cognominati adducens, Quae inter me et imperatricem dicta sunt, inquit, nou i latente nec enim tantum intersuisti, sed et quae prius uterque nostrumaeparatim dixit, tu eorum internuntius fuisti. Nihil porro inopinatum aut admirabile, si tum quidem imperatrici talia de me loqui occurrebant, quae forsitan eximia quaedam me perpetraturum arbitraretur nune autem in ipso opere, rebus secus quam sperabat evenientibus, poenitudo quaedam lacti eam subii Si igitur in pristino iudicio acquiesecre amplius non vult, aperte id mihi indicar ne pudore quodam celari cupio. go enim, quomodo antea, abdicare me administratione imperii paratissimus sum. Quod si ipsa Disiligo b Coos

75쪽

HISTORIARUM III. 9. 67

tr. περ δε σου τί ποτε ξεστι νομῆειν αρ' ἐμμενεις ταῖς οιιολογίαις, μῶλλον δὲ τοις ὁρκοις, ους ἐποιησο προς ἐμέ; Dir αυτίκα πάλιν ἀναστὰς, ευλογοτὸς ειπεν se θεος καὶ

ns pie ad extremum, quod cerevit, complecti et quod iuravit, servare constituit, ego quoquo in omnibus, tiae ipsi liberi situ eius

et Romanorun eo inmuni conducunt, efficiemiis, nulluui dili cntissimi hominis Ricium praetermittam. Patriarclia cum de importiano Pr-mone eastigare dicereque, non docere ista vel cogitare vel proloqui.

Imperatrici nim de bello nihil huiuscemodi in mentem venire sed in peratorem putare adhue vivero et quasi ab illo ornanum Priu- ripatum gubernari memorem verborum , quae in pactis aciendis exibo domestie audierit. Tum domesticus D illa quid cin sic re-uendum, ut affirmas de to autem quid sentiendi in Ecisi id aetis las imo vero iuramentis , quibus te mihi obstrinxisti Z ic patri reba iterum exsurgens , ait Benedictus Deus et Pater Domini no--tri Iesu Christi, quod et prius servavi, uno dixi, et nunc semabo, nihilque negligam, quod tibi iure ciebeatur scd omnibtis ner- is tuendum to suscipiam , non solum ti bene merito respondeam, erum ni de filio quoque spirituali solicitus. Cui post actas grati. valedicens magnus domestieus, ab eo ad imperatricem digreditur. Quem illa simul D eonspexit, gratos ac illi magnas agere 'rmavit, quod verbis promissa , nune robus confirmaret, nequem ori pareeus, eum noctu diuque pro re publica laboraret neque

76쪽

ματα αναλωκως πολλῶ ἐκ των διων , ἁλλὰ κα ἐν πολλο Βετέροις, α συνοίσειν μελλε πασι κοινῆ φιλοτι/ιως γαν αἰ φιλως καταναλισκων μετα τον βασιλέως τελευτηκ παρηνει sis, ιδ οντω ποιεῖν, ως v εζαρκέσοντα προς τους πονους ἐπιπολυ λλ' εαυτου τε πρυνοιαν ποιεισθα κα χρηματων

φείδεο ι, χρωμενον τοῖς δημοσιοις. ὁ δ εφασκε μαλλον id ε- σθαι πονων αντος περ των κοινῆ λυσιτελουντων, i τεοοι προς ἀνέσεις τετραμμένοι καὶ χῖδονάς το τε χρῆυατα κατανα-ro λισκειν ου ηυιαν, αλλἀ πάντων κερδων ν γεῖσθαι χαριέστεῖ- ρον , χρις αν καὶ του θεου συναιρομένου , τὴν 'Pωμαιωνηγεμονιαν ἐπ μέγα δοι ἐρυιένην καὶ πάντων κρατουσαν Cnoλεμίων. in χειν δε μετα μικρον , εἰ ἐν τι κωλυρια συμ

δει ζων κα τοιαυτα ἔτερα πολλὰ προσεπειπων , υσα τε αυ-uo

pecuniis, non enim in triremes dumtaxat grandem summam de stio impenderat sed in alia praeterea, ita , ex qui hiis cortina unis Ca-Peretur titilitas, Perstudiose liberaliterque post mortem imperatoria impendebat hortabatur ille, ut de eontentione laborandi remitteret, quo ferre laborem diutius posset, si bini t rura esset, a retinii a suis abstineret, publicis uteretur. Ad ea ille tine in nodram solidius se gaudere gaudium pro eo inmunibus emolumentis desudari tem,miram alios otio voluptatique deditos. Quod vero de sua P

cuuia in uiuptum conferret, id non odii mentum . sed omnium quaestuum censere luciandissimum donec Deo bene fortunante, Bomanorum Principatum magnopere exaltatum et omnibus hostibus suis superio rona ceri erct. Sperare alitem, nisi quid impedimenti interve norit, brevi adro Bomanis promtiirum , ut et ipsa imperatrix Id intuens Deo bonorum alietori gratias actitra sit dion enim a vi momenti ii aedam Per hi in m moliri meeres: utpote multos ante refractarios et audaces eo adacturtim, ut se Bomano imperatora tributarios et subiectos eon sit cautur Plura in hane sententiam nam rabat, et tinc ipse versabat animo, et imperatrici auditu periucunda fore non ignorabati sua tandem alutata Byzantio cum e Dissilia πιν Corale

77쪽

δρος μεν εἰς ρι νοβον τω οἰκεῖα βασίλεια ἐπανεγννυε ' δο- άμμος δε ὁ μέγας εἰς περρονησον ιετα τῆς στρατιας ἐχω- ρει πεnυσμένος στρατιαν Ιερσων πεζον μέλλουσαν εἰς λεύ-

ereit et nobilium magno numero exivit relicta ibidem matre, quae calamitatem eius non mediocribus solatiis lotiirct. to Didrmotichi crini esset, maximum operae pretium duxit urbium Thraeiarum senatores et luod erat ibi militiini citra excu- Milonem, uti et Byetantios, expeditioni adscribere idqRe intra pau-- die effectui datum est. Dcitide resciscens, Moesorum regem Alexandrum apud Stilbniim oppidum Moesis subieetum in confinibus stra habere, per legatos ei significat, se Adrianopoli subsistere elleque discere, helione an pace deiectaretur magis diem enim, qua Byranti eius legatis praefixissct prope exitum isse Alexander videns Romanos non esse consternatos ut augurabatur, sed paratos ad ulciscendum volentes inferre iniuriam et neque crlegatos minis , neque apparatu suo militari eos potuisse commoveri, ut libidini suae satisfacerent, ad dimicationem venire haud utile ubi ratus ad eonventa desceudit rursuinque priori foedere sancito, ipse Trinoblim in sedem sua in magnus domesticus Cherso sum

biit, quod requentes Persarum copias, Glaxe duce, Persaruo adve- Dissilia πιν Corale

78쪽

σατραπης ην. ιι δε τψ Ῥωμαιους εἰς χερρονησον νει- σθαι, καὶ ἡ στρατιὰ Περσαον παρῆν καὶ γενοuήνης ἀχης, ουδε προς λιγον σχυσαν οἱ Πρσαι Ῥωμαιοις ἀντιψτοναι, C ἀλλ' 1ττηθέντες κατα κρατος, οἱ ἐν επεσον κατα τον Πάλον,5 οἱ δ' εάλωσα Ἀσοι δε ηδυνοθησαν διαφυγεῖν. μβάντες τα ναυσὶν, ἀπέπλεον ἐπ' ἰκ- ου πολλαις δε στερον iuέραις ἐκ τῆς αυτῆς χωρα καἰ λυτέο στρατια περαιουτο, αἱς τον προτέραν ητταν ἀναuαχεσομενοι συuβαλόντες δὲ αἰτουτοις οἱ Τωυαῖοι, νικησαν τε καὶ ἀπέκτειναν του πλειους. o

ἀπωλεσε στρατιαν, ἀπογνους το 'P-αιοις πολεuεῖν, ἐχωρε προ συμβασεις καὶ ἐτιθετο προς αυτον ὁ Φας--ωτικος I σπονδα ειρονικάς. ἐπε δε πετριφατο τὴν ἐκ των Περσων προσδοκωuένον βλάβον αυθις εἰς ιδναστειχον ἐπανελλον , sπαοεσκευαηετο προ τὴν εἰς την σπέραν ἐκστρατείαν αἰτῆν στρατιαν ἀποκαθίστη, ἡ μελλε συνέσχεσθαι, αυτρ του-

στρατηγος καὶ δυνάsιεως ευπορε ναυτικῆς βασιλέα τον νέον 'Ιωάννον εἰς ιιαν των τριηρεων ἐνθέ/ιενυς αγνοουσος βασιλι-

nicules, eo irrupturas audivisset. Simul automac Romani, etiam Persae illic assuerunt, qui collato cito advorsum Romanos, Paulum quid cin vallicrunt: sed vi ac virtut victi, pars iu pugna ccciderunt, I ars capti sunt. Quibus suga contigit, conscensis navibus, in Asiam renavigarunti Paucis diobus intermissis , alia manus priorem vindicatura indidem traiecit. Qui stini liter devicti, plurimos amisertant; Giaxes his contiueuter caesus, multisque ac stri uis suorum desideratis desperatio uc debilitatus, paco concupivit, quam cum eo Pepigit magnus domesticus Depulsa calamitate a Persis imminputo, Didymotichia ui regressus, ad occidentalem es expeditiovem com- Parabat, exercitu inque delectibus ovis supplebat. Interca AP Cauchus novarum crum cupidus, auibusque ac pedibus uitens, rit ad se cin publicam transferrct, iam classis contra Persas Praesectus Et lacultatem navalis xercitus ad optus, Ioauncm adolescontem imperator in in unam trircinium , uir inscie ute, in Irosiluin, uarcem Propter By2autium, ante a s acdiscatat , altitudine L cras-gitudine murorua uiuuitiarimam, Epibatae ominatam, iucluderu

79쪽

nisTORIARUM III. 10.

των συγγενων καὶ των οἰκειοτατων βασιλέα φρουροον , ---

orro οσαρμοζειν ὁ μεν οὐ τοιαυτα τε διενοεῖτο καὶ ωρμητο

δε πραWτειν των συνειδότων δέ τινος βασιλίδι παγγει- λαντος , με βασιλέα τε ηδη περιωτατο θρουρα κα αυιὰς εγνω φωραθεῖς, χετο φυγιον εἰς Ἐπιβατας, τὸν ἐκ των πρατ-τοαένων, οἴσπε ην εἰκὀς, κινδυνον διαδιδρασκων. χερ των i&οιουτων δὴ ὁ μέγας Muωτικος μαθων , αδεο προς τὴν ἐλοτρατείαν παρασκευαγμενος , taco τὸν Ἀρχανειροτον πια η

αντου ὁ δε φασκε με συκοφαντεῖσθαι, δείσας δε , μὴ φ uos διαφθαρεὶς α διαβολῆς ei διερευνωι ενα φανῆναι τῆλοθῆ, τῆν σωτηριαν ἐκ των ἐνόντων εαυτ ii ποριζειν, κατα-

eum imperatrice foedus serire, ea conditione , ut ipse cognatique e familiares sui praecipuis apud Romanos honoribus insignirentur provinciarumque et urbium, quantum ipsi client, dominatum obtinerent et ad elicitat om nihil requirerenti inperatorc autem noεie quidem custodia liberare, sed loco obsidis tenere et unam siliarum connubio ei copulare. Atquc is quidem haec mente pertracta- t et iam ad rem parabat aggredi, eum a quodam e consciis imperatrici indiei facto et imperatore iam custodia circu insepto, Apo- uchus se deprehensum intelligens, Epibatas, impcudens sibi euralitia sua discrimen, ut verisimile est, declinans avsu; it. Quibus rebus ad magnum domesticum perlatis, etsi ad expeditionem iu- truetus erat nihilo minus Manuelem aresianiolam, qui et u οδe appellabatur, cum aliquot manipulis ad Epibatas, lentoriis e citatis, quoad ipse veniret, custodico las misit. Ad Apocauchum qu0que aciscitatum misit, num vera essent, quae de illo rumor p rgeret. Qui se sycophantiis oppugnari asseverare. Et cum time ret, ne prius ob calumnias vita multaretur, quam critas indagata puraceret, o praesenti salutem petere decrevisse ac se tu e

80쪽

τον, περ μιν των λεγομένων, φη, κατ' αυτου μάλωτα βου-aολεσθαι καὶ αυτον φιλ εῖναι ληθῆ, ωσπερ δῆτα καὶ αυτος

stello illo inclusisse. Praeterea monuit, ut e suo eas saluti suae prospiceret et improvisa rerum commutationis exemplum a se sumeret. Nam et prius se dem utiliter eum monuisse et hortatum esse, quamquam nullo ellectu, et nunc nihilo minus a uadere, eum ex re ipsa auasionis suae utilitatem probare queat, subiectorum ipsi castellorum sinu Ita enim habere ad terrae marisque commoditates praecipuo situ unum deligeret et illiti operibus quam firmissi iuuin redderet ut a quid improvisum emergeret, secessus malorumque effugium suppeditare Iiogabat alitem, ut si non anichae, saltem nunc benevolentis animi consilium amplecteretur. Etenim et sibi in praesens, tametsi salsis crimi uibus appetito, nullam aliam salutis tuendae oecasionem relinqui, praeter arcem, inruam se periculi vitandi recepisset quae si vera esse contingerete se iactata, vel audaciam suam adiuvaret vel deprehensum et convictum a morte liberaret. Apocauchi quidem consilium hoc fuit. Ad quem maeuus domesticus iterato mittens, adversus illum vulgatas quoque falsa reperiri quemadmodum videlicet ipse quoque assiemaret imprimis cupere testatus cst sic namquc ipsum imperatori unicum et benevolum, at sycophautas hoc ipsum, quod sunt,