Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV. Græce et Latine

201쪽

IISTORIARUM III. 32. 93

reno ποος το βασιλέως υιὰν πεποιητο, διέλυσε τοτε μενοῖν χει/ιωνος ἐξαισίου ἐπιγενφιένου η τε ε Βυζαντιου κώθε ἐκ Λιδυμοτειχου στρατια ησυχαζήν, μὴ δυνάμενοι αλλο- λοις αντεπεξιέναι διὰ τὸν χειμωνα ἐν τουττ δὲ καὶ ὁ πρωτοστρατωρ ἐκ Θεσσαλονίκης, τι την βασιλέως ἀπείπατο πομεμιαν, μεταμεληθεῖς, των οἰκειοτάτων ποι νας τινὰ, κρυφα λελεγετο ὁ Θεσσαλονίκην παραδώσων εἰνα γὼ αυτω τους Iossvuπραττοντας ἐκεῖ πολλους συνεβουλευέ τε /ιο μέλλειν, ἀλύομα ἐρι ἔκειν προ αντον , ὁ πολλῆς αυτ γωφελείας ἐσο-- ς ἐξ ἐκείνου. ὁμοίως δε καἰ μέλης, ο ἐν προτερον Bπρο υνδρονικον τον βασιλέα ηυτομοληκώς ἐκ Πιβαλων,

στρατιωτας τε χων χιλίους καἰ πολεις τρεις παραδεδωκως.

5uς ληιαειν--ας πηκοους κατὰ τὸν προς ἀλλήλους των Ἀνδρονικων βασιλέων πολεμον κατέσχον οἱ Πιβαλοῖ, των κατεχοντων Ῥωμαίων παραδοντων ' ἔτος δο υν ὁ μέλης χρημασί τε ἐρρωμένος καὶ στρατιὰν χων αξιολογον υν εατ- Π κα προτερον βασιλεῖ τε Καντακου γνῶν ἐς τὰ ιάλιστα 20φιλος ων, πιι αυτο γαρ α Ἀνδρονίκεο προσῆλθε τῆ βασιλει, πέρι νας καὶ αυτος, ο τι τε αιροιτο ἐδήλου τὰ ἐκείνου, xui παρ νει κα αυτὰς προς την σπέραν μαλλον τρέπε-

i5. - Ἀηκύους tri P. Me quippe uno modestius se gerebat. Connubium autem filiae, quod prius silio imperatoris promiserat, resculi Tunc igitur ob inclementiam hiemis, quae nantio exierant et quae Didymotichi

e ut copiae, concurrere nequiverunti Interim protostrator facti

enitens, quod legationem repulisset, per intimum quendam e vult urbem Thessalonicam imperatori se traditurum pollicetur esse enim illic, qui ei faverent, ita plurimos et monebat, ne eun mretur, sed veris initio accederet multum se eius rationibus ommodaturam. Similiter et Chreles , qui aliquando ex Triballis ad Andronicum transfugerat, sese eum mille militibus et tribus oppidis dediderat, quae Romanis subiecta, Andronicis inter se belligerant pus, Triballi, ineolia deditionem lacientibus, occuparant. Hic itaque chreles a pecunia instructus et exercitum sub se non aspernandum h bens et antea imperatori Cantacueten amicissimus per quem et adronte amisitiam adeptus fuerat , misit ipse quoque signiticatiun, ' eius partes sequi, cum cohortatione, uti ad occidentem se con' teret utpote non minimos ibi utilitatis fructus inventurus. a cantacuaenus II. 3

202쪽

.c. 13έασίαν συναγαγὼν ἐκ των συνόντων, προς ,τι χρη τρέπεσθQ. V. 365 ἐσκέπτοντο ὁσοι μὲν ουν ἐκ Βυζαντίου ησαν τὴν εἰς Βυζάντιονι αλλον συνεβουλευον αἰοεωθαι εἰσβολον, αἱ ἐν κρατησωσιν κείνου, ειναι δνου Φεννεῖς ἐλπίδας, πολλῶν ἐκεί τα βασιλέως ρρημήνων, μεγάλων ἀπαλλαξό/ιενοι καi noνων καὶ κινδυνωνεο δ εσπέριοι τοις ἐκ τῆς ἐσπέρας προσέχειν ωοντο μαλλον πρur

μασι δεῖν, αἱ ου ἐκπεπολεμωμένοις βασιλει, αλλα προσχωρῆσον π δια τῆν ευνοιαν ραδιως - ν ἐν Βυζαντιω μεγάλης δεωθει τῆς παρασκευῆς, πολλῶν οντων ἐκεῖ των πολεμιαστάτων βασι-Dλει καἰ τους αλλους ἐναγόντων προς το πόλεμον. -liramio ἐπιστρατευειν ἐπανήκοντας ἐκ τῆς σπέρας καὶ μεγάλην ἐκελθεν περιβεβλημένους δυναμιν. το μέντοι μισθοφορικὸν τῆς στρατιας καὶ σοι τῶν βασιλέως ησαν οἰκετῶν, διεφέoono προς ουδεν, αλλ ετοιμοι μαν προς ,τι αν βασιλει δοκῆav-

σιτελειν τρεχέγομενοι καὶ αυτοί. βασιλευς δε υκ φασκε δει, is τους ἐκ τῆς σπλα καλουντας οντας τηλικουτους περιοραν, καἰ μὴ καλουντων γαμ ε ριονον ἐλπίς τις πεφαίνετο sum βαία του προσαξασθαι αυτους ἐκει παραγενο μένους, ηιιεν νονδεμιας πηλλαγμενοι μέμνεως, εἰ τοιαυτην δυναχ ιν προεώP. U3μθα κοντες νυνὶ δὲ καλουντων τε αυτων κα βεβαίαν οτων ἐκει πραπιατων παρεχόντων τὴν παραλουνιν, Ουr λυσιτελες, οντε σῶφρον παριδειμ- ἀλλα δέον καὶ τὴν ἐκείνων προσλαβοντας δυναμιν, ουτα χωρ Ἀπι τους αλλους. ἐος

3. προσάξεσθαι P.

taeugenus eum iam vernum tempus adesset, coacto suorum oneilio, quo euuduin esset, deliberaba Byzantini omnes expeditionem Byzantinam antecapiendam decernebant: nam si ea urbo potirentur

esse autem potiundi praeclaram spem, multis ibi imperatoris par te amplectentibus, magnis deinceps et laboribus et potieulis ore Iiberos. Oeeidentales autem magis ad res oecidentia incumbendumeensebant, quippe haud esseratis illi in imperatorem mortalibus ac proinde ob benevolentiam non dissicile ad eius imperium coea auris. Adversus Byzantinos opus ore magno apparatu, quando illic multi sint eius hostes acerbissimi, qui et alios ad arma exsuse,

tent in iios ab occidente rictos potetitia reversos , movere opo

tereti mercenarii et domestici imperatoris nullum discrimen faeie hant, parati ire, quo ille consultum putaret: viva haec sui se lentia. Oeeidentales ultro vocantes et tam multi haud negligendi sunt, qui si vel non vocarent, et solum aliquid exploratae pei

subostenderetur, ad nos se adiungerent, si ibi essemus. Tanta si tu accessione virium sponte dimissa, quam vituperationem non me reremur Nunc quoniam ipsi accersunt et cortum est, nos rerum

illi potituros, non habet quidquam nec utilitatis, nee prudentia Dissilire by Ooste

203쪽

ΠIMORIARUM III. 32. 395

λιπε τον Μανουηλ. πολεων δε των κατὰ τον Θρακην πα- σα ουδεμία αυτ ο προσεῖχεν, ἀλλἀ πασαι προς βασιλίδα συν-

ladiae opportunitati deesse sed illorum quoque assumendae vires et si demum ali subiugandi sunt. Timendum quippe, si eos non

euraverimus, ne pro amicis et sociis hostes una eum ceteris expe

riamur. uis et aliis pars volens , pars invita calculum adiecerunt. 3a. Igitur apud Didymotichum coniugem eum tribus filiabus et Nicephorum ducem, despotae filium, cui Mariam filiam desponderat quique per aetatem imbecillam a puerilem tolerare militiam

nondum poterat, et turmas equestres, quot nimirum contra alia ruinurbium et Byzantii impetum susseeturas credebat, reliquit. Eraut Riem Praeter eos, qui paulo post supervenerant, equites mille: norum duces anuel Tarchaniora, Georgius Phraeases, Ioannes alaeologus, aulae primicerius, et Georgius Glabas. Suburbanis alite amplis praelaetos octo, quorum quisque mille sagittarios re- Fbat, et primarium omnium ducem Manuelem sanem, uxoris iratrem, constituit. In Thracia urbes universae simul, eo neglecto, d Augustam se aggregarunt castellum Empythium, quod ipse adhuc vivo imperatore a fundamentis exaedificarat, in fide mancbat. Ipse Matthaeum et Manuelem filios , et uxoris germanum Oannein Asanem, nec non Angelum lucernam consobrivum, nobiliumque t ς' anguineorum multos secum habens eum umeroso et sorti x- Dipjlias by Cooste

204쪽

c. 3έα ὀλιγους, τὴν στρατια πολλον κα ἀγαθὴν ουσαν παραλαβων, ἐξῆλθε ιμμοτειχου πέμπτη Μαρτιον ἱσταμένου τῆς --

IIαλαιολογον, τον δεσποτου Μιχαὴλ του δουκος υἱον, ως μαυτο των δοκουντων λυσιτελεῖν τινα προπαρασκευασουεν A

βασιλέως Καντακου ονου τα πράγΠιατα con σει βασιλενς δε, καίτοι to, πραττομένων - άνυ χρηστα ἐλπισας πα- ορεροντων, τὴν στρατιὰν ἔχων στρατοπέδευσεν ἐν πo. P. 454 ἀφθονίαν δε ἐκεῖ τοι ιπποις του τοπον παρέχοντος τροπῆς,

ταυται δε του φρουρίου ἀπεπείρα, εἰ δυναιτο κατασχεῖν ω is μολπία. V γὰρ παραστήσασθαι υκ ἐθελε διὰ το oνa-χους το φρουριον κατοικειν, συνορῶν ς, εἰ βία κρατηθείη, ουδεν εσται λοιπον ν ἀνάστατον γίνεσθαι την μονὴν ολε- μου γυιον πορθουμένον ου et νεκα ουδε συντονως εnoλιορκει, αλλα δοκησιν παρειχε μονον, αἱ πρὸς τειχουπίω παρασκευαγώενος ιιον οἰ δὲ ι ενδο υντες αὐλαὶ ος

Βομιλος ἐξ ἀγροτων συνειλεγμένοι, εἰ, δια τὴν ἀποστασίαν δεδοικοτες, τῆν γὰρ βασιλέως προτερον φρουρῶν καὶ τοναρχοντα, ον ἐπέστησεν αυτοῖς, ἀκατη κατασχοντες δεσμωτος

26. παρασt σεσθαι Rercitu Didymoticho egressus est tertio Nonas Maias , indietione d rima, praemisso Constantino Palaeologo, Michaelia lueis despotae silio, euin opera , quae o rem essent, praepararet qui mox Pheris ad Frgo defecit, sive quod domui suae timeret, illi onim habitabat, sive quod ex urbi uin desectione Cantaei Eoni fortunam amictum iri augurabatur. Imperatot tametsi ex anteacto tempore non bonae spes allulgerent, ad eram constitit. Qui Iocus eum Equis laetu in pabulum assatim suppeditaret non enim id ubique ut vere adhue recenti suppetebat, dies ibidem non multos eoa sumpsit, in quibus castellum tentavit, si per deditionem oecupare posset vi enim subigere propter monachos ineolas nolebat. Vid bat enim, si vi caperetur, lege militari monasterium quoque diru endum. Quam ob causam nec assidue obsidendo oppugnabat; sed opinionem antiam praebebat, quasi se ad muros adoriundos om Pararet Monaehi vero, qui intus erant, et alia turba ex agresti bus ollecta, an propter defeetionem trenidi. prius namque impe

205쪽

BISTORIARUM III. 32. 397

vineulisque implicitos ad imperatrieem miserant, an etiam alia qua iam de causa, e muris structura validissimis animosissime se defendebant, nec de compositione verbii in audire sustinebant. Interea Ioannes Batatae Byxontio noctu clam , propter causam uim iam rapressam castellum certo constanterque non oppugnabatur cum parva manu ingressiis , id sit Aligustae imperium redegit et canin- evreno itis obtinendi spem abstulit. Moto igitur inde exercitu, Anastasiopolim Andronicus Peritheorium appellavit processit, quom per dies quatuor et viginti circumsidens oppugnavi Etiam ad Chre-iem et protostratorem Thessalonicat de adventu suo naiserat et nosse avebat, num idem esset Ortim erga se animus , qui acie Bus BalatEes porro, vi ab imperatrice rerumque rectoribus belli eontra Cantacuetenum administratio commissa erat, elim militibus, quos retantio adducebat, et ex Thraciae a Bodopes urbibus non modie adivneta manu, quia se imperatori imparem cernebat, Nouprope, sed intervallo unius diei usequebatur, perquam sollicite cavens, ne tu eius opias incideret sciebat enim, sine elade se non evasurum. Peritheorio alitem ab imperatore rete obsesso , omnem

206쪽

non licebat elandestine in urbem eius tutandae irrumperet. Sed frustra. Nam imperator assidua obsidione instabat et omnes aditus custodia sepiebat, machinasque omnigenas et scalas ad moenia conscendenda comparabati Batatae cum haessis nulla via posset suecurrere, ad imperatorem mittens et pristinam benevolentiam profitetur, et aeque ut prius studiosissimum illius fore proitiittit ad vitandam vero suspicionem apud Romanorum archontas se huic hello submittere debuisse. Quamobrem et nune, quae conductura ludicet, suasurum. Nam, ut amicum esse sollicitum, quod bellum hoc non Romanos modo, sed ipsum quoque cautacuacuum gravissime asilieturum sit. Me autem haee, quae suadeat. Ut positis armis foedus pacis eum imperatrice seria et, si placeat, ipse quam primum ad eam proficiscaturi, de pace cum eadem acturus quam utique exurus sit, si suam illi potentiam declararit; nam quod infirmissimum putarent, ideo adversario eius ad arma provolasse. Talia Balatetes per internuntiumri cuius consilium imperator libenter audivit seque erto loco eonvenire iussit, ubi de pacis conditioni-hus inter se collo itierentur; et ipse sine mora ad pactum locumvenit, atatae exspectans, qui sive suopte nutu, alve alterius -- Dipjlias by Cooste

207쪽

HISTORIARUM III. 33. 399

σειν, βλάπτοντα δε ηδένα, ο γε εἰς ωυτὸν ηκον λῆ τῆ

pulsu adventum suum in diem posterum distuIit, affirmans , velle e quidem paeis uter imperatores conciliandae promum condum e umere tamen, ne eum neutri parti commodarit, sibimet maximarum calamitatum maximus auetor sat. Idcire ad ipsum in praesens veritum accedere. Nam qui Byranti summae rerum prae-εideant, quamvis nullam suspicionis occasionem danti, immo vero quae psis placerent , perstudioso praestanti et ab eo descienti, squod fortunarum arissimortimque liberum et uxoris amissionem serre non posset, tamen uondum dem habere, sed ipsius interimendi Praetextum quaerere. Quocirca nec pro sequestre pacis, ut dixerit, yxantium ire posse. mPerator pacis non tam suae, quam alienae utilitatis gratia se cupidissimum esse respondit nihilo minas haud quemquam in discrime pracvisum adacturum , sesequeueminem, quod ad ipsum attineat, laedentem, Deo omnia inspe

ctanti fortunas suas commissurum.

33. Neque vero tuu tauium modo Cantacuaenus imperator ad pacificationem propensus ac iacilis cernobatur, sed etiam Didym ucho ea per Oratores ab imperatrice semel iterumque petita, post

uiua uti nihil pro aequo et bouo Iactum audivit, ad patriai m

208쪽

πολλων δεύσεται λόγων προς αυτον, ἀλλ αρκε μονον ὀφθῆνut, καλπασα προφασις πολέμου περιαιρεθοσεται. εἰ δ' ειρα του et eo μηδενος Πελοσει μηδε τὴν προσηκουσαν περὶ τον εἰρονον ἐνδει ζεται σπουδὴν αυτον μὲν ὀκνειν εἰπεῖν, - δἐ εἰναικώνσιγήσαντος καταφανὸς eo ἐκ των αυτου χειρῶν λεκχυθοσοψομεν των ἀνθρωπιον Mu- θεὰς ὁ δίκαιος ἐκζητησε κριτος. νου τε μὴ δια δειλιαν τα τοιαυτα νηιι ιν δεῖσθαι τονι 3. πε uiso P. seeret litteras scripsit, eumque iurament Inter se et imperat riem ram eo concepti admonuit, quod ipso religioso servans, ab iii Dedifraga sycophanus et pestilentibus quibusdam hominibus fidem

habente, armis lacesseretur. Insuper in memoriam redigebat, vης ipse patriarcha sibi cum sacramento promisisset, non passurum Giu'mniis opprimi sed pro ipso, aut ut verius dieam, pro Iustiti nullam contentionum defugiturum. Quae in eontrarium eou- δsint, eum bellum ab eo exordium ceperit, a quo id reprimi aeq HR fuisset. Obsecrabat item, ne hac permitteret sed misericordi praeter Ius fasque Pereuntium captus, calamitati occurreret et, v qmulto adhuc atrociora impendereut bello dissipando averteret; quodque illi, ut communi parenti ac magistro iustitia a Deo elec νpuleberrimum esset, inter se et imperatricem concordiam insinum rei. mutuo autem nihil ore negotii ; neque multa illi verba qeam lacteuda ; sed sol adspectu arma statim revocatili ir horum nihil P evrae silerit, ne studio, quo doeet, paeem cur 'ς rit, ipsum quidem vereri dicere, quod ramo vel tacente se notu sit omnibus , est usum sanguinem c manu eius a iusto iudice ς' requirendum. Rogabat etiam ne timor aliquo haec peti existi 3

209쪽

IIISTORIARUM III. 33. o I

quia eum helium lio Romanis clades Ingentes inveeturum prospi- erat et metuat, quam tu futuro saccillo omiuibus actionitru suarum rationem reddendam sciat, malorum ingruentium ansam nullam, quantum maxime fieri possit, porrigere eonetur. Quod autem se et suos anathemato Inseris devoverit, sibi quidem horribile videri et meritor verumtame tithil ad se pertinere. Si enim imperatoris deiuncti liberis, iureiurando violato, insidias molitias sit, ut ipsi di- etitant, accusationem aliquid valere potuisse. Si autem eiusmodi nihil ne iii Ieserit, neque cogitarit, et ab initio constituta servaverit eo tantorque ex iuramento se gesserit eum ipsi invidia et obtrectatorum oculis commoti, universum Romanum imperium et nune depascentem ammam et nisi Deus de coelo propitius respieiens eam restinxerit magis depasturam exeitaverint, Videndum,eequid non magis ipsos, utpote malorum causas et originem, quam se a Deo secludi aequum ait. Nam divinum numen non scqui episcoporum alienas a ceta ratione assectiones, praeclare dictum esse magno Dionysio Ad extremum petebat, it quandoquidem nosset, et hucusque perpetrata quam essent gravia, et multis modis graviorae spectari, Augustam diro et aerumuis Romanorum sinem imponeret; siquidem id estieero solus possc Si detrectet, saltem se quidquid debuerit eum erga Deum, tum erga eo , qui nunc rein Ro-ὲ

210쪽

της γυναικωνιτιδος συνουσος μονος, δοκεῖ uοι,'' φασκεν, γοπύτον ηπατῆσθαι υ ετριαν, τὰ od οντα πεισθεισαν περὶ

6. καὶ M. , Ma P. manam procurent, praestitisse. Ipsos cituros, ad pacemne an ad bellum propendere plus debeant, credentes certissimo et horum, quae fiunt, et si quid etiam ipse, ab eis coactus, contra ossicium Pue verit, Deo poenas persoluturos. Haec erant, quae litteris imperatoris perscribebantur; quas monachus quidam virtuti cultor, amore honesti ponte discrimini se obiectans, pertuli Patriarcha epistola perlecta tacet monachum, ut atrocissimi sceleris reum . in custodiam mittit, et ita facto quodammodo respondet, se bellum Paci anteponere Imperatrix e rebus praesentibus animadvertens, quam Romanis bellum istuc perniciosum accideret, et Cantacurenum nihil adhue designasse, unde quispiam oblatas ei criminatione v ritati assines esse iudicare posset, perculsa mentem vehementer, e tam praecipitem ad arma suisse indoluit. in aliquando solis semiuis praesentibus dixit, videri sibi in fraudem impulsam eamque non mediocrem , cui de Cantacuaeno salsum crediderit ludagautem quippe se, quae toto belli tempore lacerit, uihil iuvenire, ex m

라틴어 텍스트