Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV. Græce et Latine

451쪽

HISTORIARUM III. 3. 443

των πραγμάτων γέγονε καταφανές. θεν δίκαιον ἐκεινον εὐνοουντα αυτῆ καὶ συναιρομενον εχειν Dὸς το πολεμον.

5τουτο δ' υκ ἄν γένοιτο τέρως, εἰ μὴ ὁ πολεμος αυθις ἐπιψηφισθει n. συμβάτως γαρ ἐκεῖνον προς Καντακους νον

εχειν διαβεβαιουσθαι. εἰ μεν ουν πειθοιτο κα αυτο, εὐανεχοι εἰ δε μὴ σκεπτέον an θροον ἔνδον Βυζαντίου Καντακουζηνος αναφανῆ πο ου εγάλου μυκος προσκεκλη-r-ένος. τουτο γαρ αν in μόνον ἀντιρροπον των προς ἐκεινονωβρεων κα των αλλων κακων, ων κατα τον του πολέμου cχρονον προς ἐκεῖνον ενεδείξατο. V βασιλὰ κα προτερονιεῖν ἐκ πολλων των ανδρων στοχαζωένη την κακοβουλιανκα την,εγάλου δουκὰς κακοτεχνίαν αἰ- περ μηδενὸς

καὶ μάλιστα τὴν τοπιαν ἐκ των λογων συνιδουσα, μὴ χουσα ει οἷστισιν έοοις χρησαιτο, οἱ γαρ αλλοι των ευγενων καὶ καθ' αἷμα προσηκοντων βασιλεῖ δεσuωτηριοι πάντες ἐῶν ταις οἰκίαις ησαν κατακεκλειμένοι, οἷς αυτ , ου ἐθαρρεο

et enum paci anteponendum docent. Cantacueten etenim extra magnum ducem, quod experientia constiterit, neminem posse resia cre. Proinde aequum videri, ut illum sibi amicum et belli adii torem habeat. At istu aliter non suturum, suam si arma de integro decernantur. Confirmasse enim illum, sibi eum Cantacuaeno Pacem uuquam intercessuram. Quo propter a ipsa etiam obsequatur, bene habiturum. Sin autem, idcuduiu, ne CantacuZenus cum totis copiis suis intra γκantium accersita magni ducis appareat. Hae enim via tantummodo contunielias et incommoda , quibus eum per belli tempus vexaverit, pensaturum. Ceterum impcratrix , quae xam ante multis indiciis hominum istorum pervorsitatem et malas arte magui dueis coniectasset, nihilque aliud illum curare , quam ut solus in re publica dominaretur, ex his autem verbis eius usolentiam clarissime perspiceret cum non diaberct, quibuscum sensa sua communicaret, alii enim nobiles et consanguine Cantacueteniimperatoris carceribus omnes aut domibus suis inclusi tenebantur. quos e vinculis emissos cuevolo sibi sore non confidebat, rursus belles, quamvis iuvita , subscripsit. Potissimum autem , quod a DCuzeuum a magno duco imperio se abdicar et privati habitum resumere coactum audierat, schsim annuebat et tu fraudem maximo

452쪽

L3 τῶ, πραημάτων, Ῥυ μην, ἄσπερ προτερον, μοναρχικως, ἀλλὰ ετριωτερον πως. ἐδεδι ει α νην τοις συναρχον προσκρουειν, ὁρων αυτοῖς τὰ πραγματα πενδεδοντα indKαντακουζηνον αυξανεριενον τον βασιλέα, μὴ τραχυτερον χρω-

μενος τῆ ρχῆ παχθος ειη, καὶ βουληθεῖεν vin βασιλέως

μαλλον αρχεσθαι, ν αυτου. ἐκεῖνος δε ἐπενεωρα - ὀλίγον P. bos τῆς πριν ἀφηρ μένος ξονσιας α περ των μελλοντων ωι- ως, μὴ παντάπασι καταγνωσθεῖς ἀπελπται et εἰρηνης προς ψβασιλέα γενηιένης, et ἔτἐoων ἀντ αυτο αρχοντων, ἐσκέιατο βασιλιδα καὶ πατριαρχην πεmειν καὶ τους αλλους πρεσβεις V. 8 ποιεῖσθυι προς βασιλέα περὶ του ἀποθέσειαι την βασιλείαν,

πρεσβειας χρονω, ωσπερ τινὸς ἐκεχειρίας υσης τισὶ των,

ἡπὲρ βασιλέως δεδεμένων περ συμβάσεων διαλεχθῆ, ως η Bμεν μετὰ τὴν πρεσβειαν πάλιν αυτῆ τὰ πράγμα τα ἐγχειρι- σθῆ καλο προ βασιλέα πολεμιος, ξδε γαρ υδεν πιὸς,

illiciebatur. Ergo rursus hellum sumitur, et magnus dux iterum gubemacula apessit non tamen monarchae instar, ut antea seduliquanto moderatilis. Timebat enim iam ollegas ostendere, viden illis paulatim ros submitti et Cantacusenum crescero, r, si asperiu3 imperaret in odium aderet, et illi imperatori, quam sibi. subes e Praeoptarent. Porro cunet de pristina anctoritate non partim se ami sisse cern 'ret, et se in posterum aut pace conciliata . aut aliis suo loco imperantibus damnatu in funditus periturum formidaret, impe ratrici , patriarchae et aliis persuadere constituit, rati legationem dimPera torri super imperio deponendo quod videlicet ipsi promi si set mittoroni quo interea temporis, tam illam in inducita cum quibusdam pro imperatore vinctis ageret de eonditionibus, ut 3 Pοε legatiovem rursus summa rerum ei et in belliam committe retur, norat enim nihil se sanum dixisse, nihil moveretur eorum, quae constituta essent, sed bello , ut ab initio dare operam: in autem ludibrium fieret et administratione imperii spoliaretur, im Peratori studere Tali consilio diet confirmabat et niperatricem

453쪽

υοτειχον εἰς βασιλέα ἐκ παρα του εγάλου μυκὸς πευφλὰ, A. 4343 παρα δὲ τῆς ἐκκλησίας καλπατριαρχου ὁ τῆς Φιλίππου νγ τροπολιτης κα ὁ σακελλίου Καβάσιλας. γραφον τε κα ταπρεσβευουενα- ραιι ιασιν ἰδία εὐοὶ συνάρχοντες εταC5του παλου μυκος, ἰδία δε ὁ πατριαρχης , καὶ πεσηαγμ

σεαυτο καὶ τῆς γεγενημένης διὰ σὲ φθορας- τοις Hotiaia I ις - ον το θεθος, sτησας τὴν βασιλείαν ἀποθέσθαι κα εἰς ἰδιωτου σχῆαα εταβάλλειν ωσπερ itiis γνωρισοσαφως ὁ περιποθητος καὶ γνησιωτατος τω κρατιστον καὶ -

a magno duce ad CantacuEetium missus fuerat ab ecclesia autem et patriarcha metropolitatius Philippopolis et sacelli eurator Ca-bastias, scripseruntque separatii quae vellent collegae et magnus dux, separatim patriarcha, ct ad eas epistolas in extremo fidei ausa aua nomina subscripserunt. Alinon tum quidem concepta erat tu haec verba Posteaquam temet ipsum damnavisti, et recte quidem, uod ita impossibilia et notanda aggressus ais, pestisque tua Pera omanis com Daratae magnitudinem reputans , petisti imperium de- Ponere et privati habitum resumere, ut nobis magnus dux optimo et sacratissimo imperatori nostro arissimus et fidolissimus indicavit, rem iustam et cum tibimet ipsi, tum aliis ruetuosam te propositam haber existimantes, do tam hono consilio te commendavimus et hanc legationem misimus, ut quod ipso petivisti id fiat. Ne autem Post Privati conditionem repetitam molestum aut triste aliquid tibi eventurum suspicere, haseo litteras mittimus quibus, quo rata es eu et tu securum te ore considere posses, nomina nostra subscripsimus. Deinde et pensiones notarunt, quas ipse cum siliis etropinquis de publicis vecti alibus aperet. Atque ista archontumtteria continebantnr. Patriarchae epistola hoc exemplo conscripta Diqilia πιν Corale

454쪽

tintiένων εἰς συναίσθησιν ἐλλον καὶ των,τοπων ἐπιχειρησεω , σεαυτου κατεγνωκως,ετεπιληθος καλυποστρέφεις καλως, ληB ἐξῆλθες κακως, τὴν βασιλείαν αδεων αποσκεοασασθαι καὶ εἰς ἰδιωτου σχῆμια,εταβαλεῖν, σπερ ακριβως ἐξεγένετο, αθεῖν nasu

οἱ πρέσβεις δὲ ἐπε Παμφίλου χρι γλθον, ἐυφαντες ὁ -

I. To om P aa. Traia ρυλου lerat: cncdictus Deus, qui non vult mortem peccatoris, sed ut magis convertatii et vivat. Quam male de te aliis irae merueristicllo in hac una eademque gcnte excitato, violandu in ramentum imperatori mortuo datum, et amicitia illa prorsus singillari liinde, quoad ille vixit, multis magnisque ouis auctu, os, a filiis eius per insidias Inil'crium conando eripcres: itatuque Romanos multis et diris alamitatibus involveris, quarum gravitatem etiam ultimi terrarum uos audiverunt non te fugit. t ut, lacinorum tuorum conscientia perstrictus, damnatisque aiisibus a ratione alienis, ad poenitentiam to dedisti, et unde male exivisti, eodem bene reverte ris, imperio te abdicare eupiens ae de cetero vitam privatam si sere, quemadmodum perspicue cognovi a magno duce, qui optinio et sacratissimo imperatori nostro amabilissimus ac fidelissimus e i, et ipse expletus sum tanto gaudio, quanto me in negotio huiusce modi expleri ceuit, et Dei celesia obviis ulnis enm omni caritate et iucuuditate spirituali te complectitur; tuumque adventum 4 nos in dies exspectamus, quo et inllicta poeua leveris , et vicissitu dine sermonum pro veteri consuetudine nos oblectemus. Haec

455쪽

HISTORIARUM IlI. 74. 447

διαλέξεσιν αυτων. εἰ εν ουν το τοιουτον νεκτὸν αὐτῶ, δῆ-A.c. 343λον ποιεῖν, ν' ἐχθοντες παγγέλλωσι τα το προεσβειας εἰ

τε τὸ γ βασιλέα ἐν ταῖς διαλεζεσι προσαγορευειν. od'. Ἀασιλευς δὲ ἐπε των τε λογων ηκουε κα τα Pu se P. Ma

I. κατα pro καὶ τα Μ mg. suo certiorem iaciunt, adduiit e sibi mandatum, ne ipsum Incongressu imperatorem Ppellent. Hoc si pati lucat, saeiat ut sciant, quo illum delitates munere suo persiiugaritur. Si eos superbe et iracunde repulsurus sit, neutiquam accessuros et Pamphilo do inum reversuros. Imperator etiani atque etiam desiderans eum viris honoratis e Byzantio de robus suis omnibus colloqui et eos doceres, se a criminatoribus tra luci, nec ullam illo ansam dedisse, sed a primo die usque nrinc pro sua norumque salute Propugnationem suscipere necesse habuisses; ac simul sperans, eos

Pacificationis ergo venire, neglecto imperatoris nomino de indi sui eopiam iacit diam si id e re publica futurum sit, non talia dum-toax sed et convicia , et si quid odiosius conviciis, aequo animo ab Psis perpessurum. Immo si id Romanis commodet, etiam gratias non Vulgares acturum. Si deteriora vincant et insecta pace dis-eedant, nee si aliquod ibi dedeeus ex simplicitate appellationis relicturos. Hac onditione legati veni viit, legationem exponunt,

litteras reddunt aventque, Me imperatorem Oeent.

4. Auditis legatoriim verbia piri reiisque litteris, ad nugas illi positas in risum solutus imperator, tum quidem eos ad corpus cibo a somno in diversorio reficiendum dimittit. Die altero con-Di9jlia πιν Corale

456쪽

A. . 343 νυν με απέλτου του πρέσβεις ἀναπατλης τινος τυελ ρ' η ἐγγιζοντο οἰκίας εἰς τον στεραίαν δὲ ἐκκλησίαν ἐκ των

παροντων ποιησά/ιενος, ιετεκαλεῖτο καὶ τους πρέσβεις, αἰπρis ἀπολογίαν τινὰ περ ob ἐπομβευον ποιησασθαι, τά κατ αυτον εἰς ριέσον προυτίθει ἐρευναν κα πάντα ἐπ ru-S

ζετο μετὰ τὴν βασιλέως τελευτὴν, ἐφ οἶς ἀπεδείκ εν αυτὸν

εni του πρέ-ων ρθῶς κα δικαιως καὶ τοῖς τε βασιλέως παισὶ καὶ τοῖς αλλοις πασι μυιαίοις μαλιστα λυσιτελως V. Mnεπολιτευ/μένον ἐκελευέ τε κα του ποέσβεις αδεως λέγειν,ει τι εχοιεν κατηγορεῖν, ὁ λογον πε πάντων ποιησομενricio καὶ μ' ἐνίοις ἀντιλεγοντων καὶ ἐγκαλουντων, α νομιζον - δικειν, περ παντων ἐποιεῖτο λογον τουτο μὲν ουν εἰς μ

μέγας καὶ οι αλλοι οἱ τον πολε/ιον κεκινηκοτες υ συκοφα Δται μονον καὶ ἀγνοηιονες δεινως περ αντον καὶ μυμορία Dυπερβολην ἐλλελοιποτε ονδεμίαν, αλλα κα των φονων καὶ των ἀνδραποδισμων καὶ των φιεγάλων συst spoρων, a 'μυιαίους κατέσχον ἐπ των χρονιον του πολέ/ιου μαλιστα αἰτιωτατοι γεγενημένοι μετὰ δε τον κτην προς τὴν πολογίαν -- ο στατο την περὶ τῆς πρεσβείας, καὶ εἶπε τοιάδε. ουδεν ov- τω καὶ πολιν δοριοκρατου/ιένον καὶ βασιλείαν μαλι- αν ἡ δίως καταλυειν δυναιτο, ὁ ἀνδρων ἀπουσία συνετων καὶ radioντα βουλευομένων. 4 με γαρ τοιουτων η πολιτων,

ei lio e praesentibus suis eoaeto, legatos etiam admeat, a prinse uam eis respondet, causa tu suam ad quaestionem de ea exerce am in medium proponit. Itiqii tritii in aeta eius omnia post Andronici imperatoris obitum et legatis ostenditur, probo , iuste et

cum summa tum filiorum imperatoris, tum Romanorum omnium

utilitate rei publicae praefuisse. Iubet item eos intrepide proferre, si quid haberent, reprehendere, ut rationem omnium readiturus. Iuis quaedam horum ut tu iusta accusantibus, ad singula respondeLIn ista actione sex deinceps dies contriti sunt, pluribusque argu

mentis et probationibus demonstratum, iniurias imperatorem acce Pisae longe indiguissimas, et magnum lucem aliosque helli satores non sycophantas solii et in eum vehementer ingratos et quantum diei non potest sceleratos, sed aedium quoqtie et servitutis et aeriimnarum ingentium, quae belli temporc Bomanos obruerunt, Primam causam exstitisse. Post diem sextum legatis responsum daret institii eras, ita orsus est. Nulla res et urbem populari utentem Pote late, et regnum ac monarchiam impri tuis tam iacile evertit, quam a Prudentibus et opportune consulentibus solitudo. Etenima talibus aut civibus civitas, aut praesectis regnum abunda sit,

457쪽

ΗISTORIARUM III. a. 449

γαρ περ τηλικουτων πρεσβείαν ποιουμενους καὶ προς uaroτο, πολυν ηει χρονον αρξαντα αυτων, κα οδ, εἰ εὴ ἐπίφθονον εἰπεῖν, κα βλέριματος απολαυειν προσηνους ἐν μεγιστος ηγον εντυχιας μέρει, Πεπα μοδε μοτε ἐρευνησαντας, a sσκες α μένους ουτως ἀπερισκέπτως καὶ θρασέως τα πελθοντα γράφειν - ἐκείνων μάλιστ' αν τις κατογοροσειε προπη-BI5κοντα εἰργασμένων αντοῖς ἡ σω τὴν περιφανῆ προτερον καὶευτυχῆ 'Pωααίων θρηνήσειεν hyεMονίαν Πο τοιουτοις, φευ,

ἀνδραποδοις γομένην περ ιιεν ουν ἐκείνων λύγος ἐμοὶ λογος

&o. καὶ φιλοψευδες add. M.qriamvis casu quodam frenderint, parito negotio ad pristivam selicitatem revocari poterunt. Si autem tales viros semel amiserint, nihil profecto elerem et extremam eorum miseriam reinorabitur. QMocirca Romanum imperium ego marcimopere lugeo , quod multis alatea viris ad intrabilibus abundans , modo in uia confiicicus et onsumens vetustas eo rodegit, ut summam eius teneant quos e medio

imperita plebecula prodiisse dicas. Nam super talibus legationem amittere et ad me mittere , Qui ipsis diu iam impcravi, et cuius absit verbo invidia vel placidior ad6pcctu dignati, in eoelo sibi

esse videbantur deinde nihil neque anquirentes , neque circumspieientes, adeo inconsulto et considentor quidQuid ita uecam venit acribere, non tam illis, quod se dignum est tacictilibus, quispiam reprchen deiit, quam illustre priris et beatum Romanorum imperium orari ab huiusmodi, pro ι iam immortalem, mancipiis gubernatum

defleverit. Sed de illis nihil dicam amplius, quos talis conditio et Deior etiam decet Apocauchi pracsecti cubiculi nou improbitatem Maoclo mentiendique libidinem, sed temeritatem quoque et impu-aemiam admiror qui quamvis non paucis et apertissimis exemplis Macta πιι II. asDj9itia ' Cooste

458쪽

οἰηθον γαρ αντον περ εἰρηνης ἐθέλειν διαλέγεσθαι, ης γ Ni μάλιμα ἐπιθυμῶ, καὶ των πεο ἐκεινης λογων, καν σι ποος ἀπάτην συνεσκευασμένοι, ολ θα πολυπραγμονῶν ἐξέχομαι, Mi δυνασθυι αυτυς ελεγε βασιλικῶς ἐσκευασμένω συντυγχα- αδυνατωτερον δε εἶναι παλιν, τὴν βασιλικον σκευον απαίθεολ.

m endaciorum convinci possit, tamen ne rustra ae sine ausa et Ium eoin movisse, neque inaniter laborare videatur. lixam gloria dedecore in omnem vitam duraturo redimere volui Verum neque hoc illius saeinus tam valde mirandum enseo. Cuius enim vita omnis nihil est, nisi vafrities, periurium, impostura quique Dei Iius sine aspiratione aeris, quam sine his spiritum duxerit haud mirum si Deo mentiens assidue, apud homines quoqne vani e usurpare statu criti Ego vero a puero veritatis amans et usque , die tanti eam laetens, ut nullam e humanam prosperitatem avis Ponam, quod verum est, eloquar. 'vestimonium mihi dicet etiam Synadenus hic, meorum verborum conscius et testis fide digno , qui ab illo ad me venit. Nam dum eastellum Empythium obside ret, legatum hunc ad me misit et assirmavit, se colloquendi gramme conventum cupere neqiliter et istuc atque ut suis moriba dignum erat simulans, quod facto clare patui Annuente i iem me, cogitabam enim de pace mecum acturum, cuius me cupidis i mum et sermonum de ea licet ad Daudem ompositorum parum curiosum serutatorem suisse eonfiteor, atque in laetitiam fit 'st,

ipse me alloqui in veste imperiali posse negavit mihi autem se multo dissicilius ornatum hune deponeret ideoque rationem aliqη novam inveniri desiderabat, qua ongrederemit r. ii in ego cupi ii iste Pacia inllammatus, ut dicebam, Atqui hane disseultateari, Diyitia i Cooss

459쪽

HISTORIARUM Ii I. a. 45i

χοις, ἀγνοουχιενοι εἰ βασιλικας η διαπικας ενδο θυιεν A.c., O

ἐσλλας. εἰ ουν τουτο συνθοπι του την βασιλείαν ἐστῖν ἀποθέμενον ἰδιωτικως ζῆν, οσπερ ἐκεῖνος καταφευδεται, κοίνατε αεῖς. εἰ δ' ετερως, ' ωσΠε αντος εἰρηκειν, χει, 5-υναδονὰς παοων Qελεγχέτω. αλλ' ου αν δυναιτο προς μεν ου τους νηιαζο/ιένους ρχοντας, or δικαιότερον νιαλλον ἀνδραποδα κα δουλοι καλοῖντο, καὶ τον παρακοιue υένου νευδολογι αν αρκέσει καὶ τα εἰρηιιένα , την τε ανοιαν BDεινων καὶ φαυλοτητα κα την ἐκεινου οχθηριαν ἀπελθ-

μαι. αν δ' πο των λογων ἀπελέγχηται ψευδόuενος καὶ

ἐπιορκῶν αυτος, και eo αἰματων καὶ των φονων αιτιος καὶ τῶν κυριων κακων , α τους ταλαιπωρου Ῥωμιαιους τοσουτον

35γεγενῆσθαι λέγει ἐπιθυιιησαντα τῆς βασιλείας μῆ 0ιο τον ελεγχον προσλογιυσθαι αὐτὴν αἰσχρονον την a τωνδε

γων, ἄλλ' ἐκεινω τῶ προς τουτους καταστησαντα λέγει τοι-

νυν, ως ἐγὼ τους προ βασιλέα ρκους παραβὰς καὶ τὴν Θαυυαστὴν ἐκεινην φιλίαν ἀθετησας, φ' ἡ παρα πάντα c

quam, non dissicile sustulero armati enim eonveniemus, ut imperatorione, an privato vestitu intus tecti simus , ignoretiir. Utrum igitur hoc pactum sit aliquod imperio deposito, privatorum more vivendi, ut ille mentitur, vos iudicatote. Si aliter est, ac dico, Synadenus hic praesens me refellat, quod non poteriti Ad eos igitur, qui archontes vocantur, melius mancipia et servi nomin rcntur, et ad mendaciloquum praesectum ubiculi, ad illorum, in-rriam, stoliditatem et inscitiam et huius perversitatem eoargueu-am, satis dictum es Sequitur, ut patriarchae respondeam : quem si mendacem ac periurum caediumque et effusi sanguinis et mille maloriam, qua infelices Romanos tamdiu opprimunt, quorum me Propter imperii cupidinem causam fuisse in litteris autumat, reum Probavero, ne ob eam probationem ignominiamque ad se ex verbia meis redundantem mihi, sed illi, a quo huc detinetus est, irascam r. Ait igitur, me iuramento Andronico imperatori oncepto, deficientem et nemorabilem illam amicitiam, ex qua, quoad ille su-Perstes fuit, omplura et singularia bona sim adeptus, dissuentem, Post obitum uxori et liberis eius insidias paravisse. Si me intem- Per Duae a tuporis, timiditatis, aut alicuius eorum, quae tempora-Dj9itia ' Cooste

460쪽

riam habent reprehensionem et quorum contumelia ad corpus trans it accusaret, ego accusationem rcvorentia illi: tulis G m tacit . Quia vero periuri insimulat, quae nihil ab impietates dissert, per iurium enim, inquit, est negatio Dei, quid res la . nisi ut obieeta crimina refellam libere, ipsumque lautiim ess portiario im Plieitum, quantiam me ab eo seiunctum demoustrem. Quod igitur attinet ad Beatae memoria imperatore in illum, omnium mihi carissimum et ipsa anima mea prctiosiorem, quem et viventem com Picctebar, et uemvis pro eo laborem delicias reputabam , cuiusque destinet io elebilem memoriam circumforo, neque iurasse me illi dixerim, neque peierasser siquidem ne quid de me sinistriam suspicaretur, iuramentis meis nunquam indiguit, cum quotidianae actiones meae ad fidem et germanum amorem meum erga illum prodendum mille iuramentis autecellerenti tenim non eos, a ciuibus grave nil memus, scd quibus maxime dissidimus ad iuranuum cogere coram Vimus. Non tamen propterea eriminibus me absolvi volo si inte rim illius filiis post eius e vita discessum insidiatus videar perae que enim iniustitiae culpa tenetur, si quis iniuratus, ut si iuratu iniuste egerit. Sed hoc quale sit, post restitationem obiecti iura menti considerabimus nune hoc ipsum Patriarcham calumnio