장음표시 사용
481쪽
4 O COI.VMELL E LIB. Il , CAP. I lOportet intra dies viginti, unte quam seges in articimium eat, quoniam serius surrita ' Corrumpitur. insoquentibus aestivis siccitatibus et caloribus. Subiungenda deinde est sarritioni ' runcatio, curandumque ne florentem segetem tangamus: sed aut antea aut.b mox quum defloruerit. Omno autem frumentum et
hordeum, quicquid deniquo non ' duplici semine est, spicam a tertio ad quartum nodum omittit, et quum
mae Mem frumentum Palladius Maio 4 : Damoua re Dotium, et quGestim semitiis singia.Wis, Meto die si redisu, et deinde Per dies XL. grania scene flore de insito usque aia mintiri. lutis eMeruum. qtute vero dulicis semi via sunt, sicis f. a, Pixtim eremu7ue legumina XL diutis formi si sit es rides ML Ex iliaci loco initet, quod vitam ratio talanica docet, in Columella legendum non diartiri quum uegatio excidisset. Igitur sine dubitatione eam restitui, repertam in
482쪽
lotam edidit, octo diebus deflorescit, ac deinde grandescit diebus quadraginta, quibus post florom ad maturitatem devenit Rursus quae duplici semine sunt, ut saba, pisum, lenticula, diebus XL florent, simul
ris in aream perducantur ea, quae terrae credidimus : tritici modii quatuor vel quinque bubulcorum
OperaS Occupant quatuor, OCCatoris unam, Sarritoris duas primum, et unam quum iterum Sarriuntur,' On-Catoris Unam, meSSOris unam et dimidiam : in totum
viribtis dessores M. Hordeia Mero tim και συνθετα, i. e. leguminaliardissime septem - frume uia cum do manifesto bisoria et composita; paulo orire , crassem L, Duatistanetumue antea λεαρn duplicia dixerat. Huius cum Pliarum- dietita quadragium: Ioci alteram modo partem excerpsit item fabar P cissimis cicer. Patet igi- Plinius XVIII, seet. 10, no. 21 Glur, Columellain paulum descivisse hordeo, tuquit, adgerum c nu grani ira a graeea Theophrasti disciplina. Vide radicem Git; Hurtim in herbam, ad Varron I, 32. Ponte tera Antiilq. et prior si cet. LMem era ior Parap. l32 , numerum XL dierum hic su- grani ius die, lentitor forem. Caineris spectum habebat, nescio clua de causa. seminibtis eadem pars et radicem egsusu Theophrasius rem. Ad Theophrasti locum Meleu. P. VIII , 2 frumenta omnia ita ger- monuit Scaliger, leguminum seminamiuare ait, ut ex inferiore parte crasso duplicia dici a Columella, quia ma- radicem, ex superiore gerit ea nifesto germine protruso in duas dia σοι emittant; contra legumina ex scedunt paries. Reni ipsam recte una eademque parte et radicem et etiam ipterpretatrus est Gomerus; sed germen emillere , ea scilicet, qua si- Iocum Theophrasti aut Plinii non al-liquae adhaerent, quam oscillum tulit, nee aecuratius doctrinam hanc
Columella, alii umbilicum dixerunt. Oplicavit. Frumenta hodie botanici Crassam frumentorum partem simi- monoeotyla, legumina dicotyla, e liter eam intelligi, quae spicae adhae- tylas seu eotyledones Lud igius t serat. Germine protruso atque expli- s seminales, alii aliter appellarunt. eato disiungi semula omnias; esse Vide quae mullo accuratius quam enim omitia bifida seu duplicia, ma- Linnaeus in Philosophia bolanica p. Dilasti re tamen discritiniae in legu- 89 et 302, ed. Gleditseh. tradide.
483쪽
482 COLUMELLAE LIB. II , CAP. I a summam ' operarum decem et dimidiam. Siliginis modii quinque' totidem operas desiderant. Seminis modii novem vel decem totidem operas quot tritici modii a iIuinque postulant. Hordei modii quinque hulinici operas tres exigunt, OCCatoriam unam, sarritoriam unam ct dimidiam, messoriam unam, summum ' Operarum
sex et dimidiam. Fabae modii qiuatuor vel sex in vetereto duas operas bubulcorum detinent, at in restibili
unam. O Cantur sesquiopera, sarriuntur Sesquiopera, iterum Sarriuntur una opera, et' tertio una, metuntur
3 una. Summa sit operarum octo vel septem. Viciae modii sex vel septem in vetereto 'bubulcorum duas operas vinlun in restibili unam: item, Occantur una opera,metum tur una. Summa sit operarum quatuor vel trium. Ervi modii quinque totidem operis conseruntur, O cantur una: item singulis sarriuntur, runcantur, metuntur: quae ' cuncta sex operas occupant. Siliquae
d) saririnetur P. B. R. e Ita pro summa - dimidia I. B. M. R. Sang. s modii no em imprae P. g Ita pro Sesrimi Sang. Sesami I. B. Br. R. aeminis P. Sise/mnia L. h quod P. et sic saepe Sang. i sartoriam P. λὶ Ita pro summa I. B. Br. R. Sang. l) Ila pro dimiuia iidem libri. m
runt Lud igitis Instit. regni Veget. p. 2 5, Adamon et nuper Hed i ius noster cum Wildenovio. CAP. XII. Summam dimidiam Iia ex libris seribi voluit etiam Poti- ledera pro vulgato sti a dimidia. tandem rationem in hordeo demiscetra sequimur, iiiii vulgata habebat mmma - dimidia. Pendent enim haec ab eris et , illa occupans. Seminis Vestigia verae lectionis νquae pura exstat in Sang. habent etiam reliqui libri. Vulgo Sesami,
quod postea commemorabitur. Minnuit de vitia etiam Pontedera. S men est adoreum, quod maiore mensura seritur, quia solliculis suis ineIu-aum iacitur in arvum - Si seminis etiam in Caesen. Tromb. et suo perit Pontedera in Curis post., qui iusesami Edd. pr. lalere censet mi ei.
484쪽
modii sex vel septem totidem operis Obruuntur, metuntur una. Phaseoli modii quatuor obruuntur totidem operis, occantur una metuntur una. Cicerae 4 vel cicerculae modii quatuor operus bubulcorum tres Postulant, occantur opera una runcantur una, Veb Iuntur una. Summa fit sex operarum. Lentis sesqui- modius totidem operas ' desiderat Occatur' una, sarritur duabus, runcatur una, vellitur una. Summa sit operarum octo. Lupini modii decem ob-Tuuntur una, OCCantur utia, metuntur una. Milii seviarii quatuor, totidemque panici bubulcorum operas occupant quatuor, occantur operis inibus, sarriuntur' tribus : quot operis carpantur, incertum eSt. Ciceris smodii tres operis totidem seminuntur, occantur duabus, Sarriuntur una, runcantur una, velluntur tribus.
Sumina sit undecim operarum. Lini doce in modii vel εocto quatuor iugis conseruntur, Occantur operis ' tribus , runcantur una, velluntur tribus. Summa sit undecim operarum. Sesami sextarii sex tribus iugis a
Quot veris caryarignae, incertum en Lectoris alicuius , qui mentionem operarum, quot carpantur omissam animadverrerit, observatione haec verba esse nata, suspicabatur Gesner, qui ex gilare noti potuit eausam,
eur sit incertius hoe in panico et milio , quam in reliquis. Veraim in his duobus leguminibus maturitas tempore nimium variatur, et grana matura nimis cito denuunt; deinde etiam modus carpendi diversus erat; pectine enim plerique utebantur in legendo milio et panico. Undeci IIunc rectiorem nume- mim ex libris restitui, monente etiam Potitedera. vulgo cticem. Θαmoe iugis Idem esse atque operis seu bubulcis recte monuit
Miraemina', una vellure eum hune ex emendatione Pontederae posui, qui libros optimos auctores secti . . tus est ; nisi quod ru aliouem saris
485쪽
proscission coluntur, ' Occantur operis trilius, sarriuntur quatuor, et sarriuntur iterum duabus, Puncantur una, velluntur duabus. Summu sit operarumo quindecim. Cannabis seritur, ut supra docuimus: sed incertum est, quantam impensam Curam PIe desideret. At Medica obruitur non aratro, sed, ut dixi, ligneis rastellis. Iugerum agri eius oecant' duo, Sar-7 rit ' unus, metit unus. Hac consummatione' operarum colligitur, posse agrum ducentorum iligerum
subigi duobus iugis boum' totidemque bubulcis et sex
mediastinis: si tamen vacet arborihus. at si e sit arbustum, eundem modum Saserna tribus ii ominibus adiectis asseverat' probe Satis excoli. quae nos ratio docet, susscere posse iugum boum' tritici centum
viginti quinque modiis ζ totidemque leguminum, ut
sit in asse autumnalis satio modiorum ducentorum
quinquaginta: et post hanc' nihilo minus conserat
deitieem vulgo assem. v) liaree I. B. Br. R. posthac ex Sing. Gmnov. hoc Pol. x riserant tr. modii Sang. leste G nou io qui conserugitur corrigit. filioni subiunxit, scilicet ne sarculo
semen ad 'maturitatem accedens disculiatur. Occalionem multo minorem operam desiderare, quam arationem exempIa mulla alia apud Columellam demonstrant. Incerrum ea. raritam impensam Discrimen sacere videtur, prouti se mine rannabis, aut herba ipsa uti velis ad funes aliamqite supellectilem inde constetendant. De cannabis cultura nimis pauca Scriptores latiui rei rusticae docuerunt. In sc Vulgatum in assem correxi cum Vratu. Da s. s est Mo in ua sta a.
486쪽
trimestritim modios quinque et septuaginta. Hoc de- sinde sic probatur. Semina, quae quarto Sulco Seruntur iii iugeribus viginti quinque, desiderant bubulco- Tum operas V CXVI Nam proscinditur is agri modus quamvis durissimi quinquaginta operis, iteratur quinque et viginti, tertiatur et conseritur xL. Legumina ' soccupant operas Lx,'' id est menses duos. Pluviales quoque et seriarum' computantur, quibus M ubnaratur, dies quinque et XL. item peracta Sementi, Pathus requiescunt, dies xxx. Sic in asse fiunt Octo menses et dies x. Supersunt tamen de anno tres reliqui menses et dies V et xx, quos absumamus aut in satione trimestrium Q aut in vecturis foeni et pabulorum et stercoris aliorumque utensilium.
quinque quums. e trimestrium Sang. s Ila pro stercorum I. B. Br. B. S. ineroa CXV In hoc altero deinde
numero XL vilium esse , monuit Potitedera; compulari enim in iugeri Proseissionem operas binas, et recte quidem; deinde in iterationem dimidiam partem, hoc est operam unam; in tertiationem et sationem contra conserri operas paene duas;
latque in eo vitium haerere numero, quum constet, lana opera iugerum tertiari ei seminari; alque omnino iugero sufficere Di,aeras quaterna , quae cum numero XXV multiplicatae essiciant stimmani C, nora aulem
CXV. itaque etiam altero in loco XXV
esse scribendum. Vulgatam contra explicare conatus est Salmasius ad
linum p. 5 ra, rationibus milii plane
Legumi Ante hoe voeabulum vulgo insertum legebatur eaetera; sed recte Politedera monuit, leguminibus
nec re nec nomine convenire cum
frumento, itaque reele omitii a libro
Polit. caetera. Veraim restat dissicurulas in numerorum summa, postquam frumentorum summae dies subtraxit
Pontedera XV, qui attribuendi diebus
hie commemoralis. Octo enim menses
el dies decem eniciunt dies 250. Exhi, 00 tribuimus frumentis; si per sunt leguminibus. diebus serialibus, pluvialibus, et brumalibus contribuendi 50. Vulgala aulem lectio hic numerat modo 135. Exeiderunt igitur dies XV, quos supra frumento detraximus, hie addendos. Recte igitur monet Ponledera, brumale intervallum re luirere dies XI,, quibus bubulcieirea brumam oliari solebant. Superin
487쪽
486 COLUMELLAE Ll B. Il, CAP. 13XIII. D. Seo cx iis,' quae retuli seminibus eidem Saserna putat aliis stercorari et iuvari agros qaliis ' rursus peruri et emaciari. Stercorari Iupino, faba, vicia ervilia, lente, Cicercula, piso. Dc lupino nihil dubito, atque etiam de pabulari vicia, si
tamen eam viridem desectam confestim aratrum subse
quitur, et quod falx reli Paerit, priusquam inarescat, vomis roscindat atque obruat: id enim cedit Pro stera core. nam si radices eius desecto pabulo relictae in
aruerint, succum omnem Solo auserent, vimque terrae
absument, quod etiam in faba caeterisque leguminibus , quibus terra gliscere videtur verisimile ' est accidere : ut nisi protinus sublata meSSe eorum proscindatur . nihil iis segetibus, quae deinceps in eo loco
sunt nunc dies V, quos Ponledera ab i. e. vina nunc Mum tamIuram hircus stribuit numero diemini serialitim et in emilia Z Vt a cicere ciceretila, ita pluvialium, ut eficiatur summa die, ab ervo dieitur ervilia. irum 250. Aliis aureorari et ira ari agros Noe scir. XIII. EMITa Ηoe vulgato Theophr. C. P. IV, 9 dicit Hi καρπί- emo praetuli riti auctoritatem vete--τnv γκου . tina vetav ποιῶ v eum Did. et Codicis Sang. cuius le- τινα εκκαρπευται an , ietionem eommemoravit etiam Bur o ερεβιωθος, διο και μό-c imann. ad Petronii e. 57. In Varrone οὐ ποαι vlov. οὐδ' πιι νος I, 32, 2, Victorius m liam ediderat. GA' αγαθης. es. ad II, 3 0, a. Eodiae solia longiora, ut et piso 20. Graeci igitur legumina haee idem esse, ait Plinius XVIII, s. 40. Ervi - eonferre dicunt suturae sementi, quod Iiam Myno pabulo miseet Mamilius ager novalis seu recens proscissus. Sura ibid. a. 42. Denique Plinius XlX, De Palladiiis 1, 6, 34ima. ετ, mihiam seri ait similitudine mura et incia rabiararis , si virides suc-erviliae. Ex Theophrasti II. P. VIII, ei suin et uiatim myra sectas eorum 3, veriti Plinius erviliam. radices aretis, stercoris simili sine Festus emum graece δροβον, em illam Ggros feram lair τι, si exaruerint se ivos interpretatur. Male, ut Pu- - equam proscindas, in his terraeto; sed nihil deeemo. Uue Pertinet surora auso tur. Proverbium rusticum apud Petronium Proscinduta Visinus h. l. ita ho-
488쪽
seminari debent, profuturum sit. Ac de iis quoque a leguminibus, quae velluntur, ' Tremellius ' obesse maxime ait solo virus ' ciceris et Iini: alterum quia sit
salsae alterum quia ' sit servidae naturae: quod etiam Virgilius significat dicendo, Vrit enim lini
caminin Seges, urit avena, urunt lethaeo Perfusa PaPaυeria somno. Neque enim dubium, quin et iis seminibus in sestetur ager, sicut etiam ' milio et panico. Sed omni solo, quod praedictorum leguminum segetibus satiscit, una praesens medicina est, ut Stercore adiuves, et absumptas' vires hoc velut pabulo reso-veas. 'Nec tantum propter se na, quae sulcis aratri . Committuntur, verum etiam propter arbores ac virgulta, quae maiorem in modum laetantur eiusmodi alimento. Quare si est, ut videtur, agricolis utilissimum, diligentius de eo dicendum existimo, quum priscis auctoribus ' quamvis non omissa res, levi tamen admodum Cura ' sit prodita.
XIV. XV . Tria igitur stercoris genera sunt Praecipue ,' quod ex avibus, quod ex hominibus, quod ex pecudibus consit. Avium primum habetur, quod excolumbariis egeritur. deinde quod gallinae caeterae-
vetere deerant verba: quia sit fem. - κω. sed vacabat si alium. Ceterum
segetiἷtis. Sed puto, virum doctum omnium leguminum maxime altas a recto et vero sensu loci aberrasse. agit radices, teste Theophasio II. P. Salsae Male libri duo praestantis- VIII, 2. Hinc etiam stereoris vice te . simi densae. Plinius XVII, s. 7t cicer gumina brevium radicum modo seri Ea Neltimae et quia satium est - sege- iubent Geoponim II, 23, M.tem exurie. Ita nempe Cato cap. 37. Virgilius Georgie. I, 77.
489쪽
quo volucres edunt: Exceptis tamen palustribus ac nantibus, ut anatis et anseris : nam id noxium quoque' 2 est. maxime tamen ' Columbinum probamus, quod modice sparsum terram sermentare comperimus. Se
cundum deinde, quod homines iaciunt, si et aliis villac purgamentis immiscea uio, quoniam serven
tioris naturae est, et idcirco terram perurit. Aptio Post tamen surculis hominis urina, quam sex mensibus Passus' veterascere Si vitibus aut pomorum arboribus adhibeas, nullo alio magis fructus exuberat: nec solum ea res maiorem iacit proventum, sed etiam saporem 3 ct Odorem vini ' pomoriamque reddit meliorem. Potest et vel 'amurca, quae salem non habet, permista
b) Ita pro eaeterique Br. Ald. o Vulgo mi namitira quod om. Lips. de. inceps anritis Br. arietis Sang. ω quo I I. B. R. reete M. e augem Sang. D Vulgo additum Per se om. P. S. quom Br. fer erilius Pua. Met. Sang. g) iecisco I. B. Br. Il. A. Iunt. II. li Vulgo additum fueris Om. I. D. Br. R. Sang. Passam νε terascere I. B. Br. R. Deterruere tal. Sang. Vulgo Post Meteras. punctum erat. i frict I. B. Br. R. S. k seitia P. S. l Ckp. XIV. Ac niui Vulgatum aut ex Varrone eorrigi voluit Ponte-dera, qui deinceps legelial: nam inde noxium Dod est. Palladius I, 33 : sed
Formentare I. e. ex densa raHorem et res liniorem satere et vim addere gignendi. Ita reete interpretatur Nicias ad Geopon. Il, 2 . ubi de hoc genere est: των περtπερων πολυ τὸ θεραὀv
ὰγρωστiv δε αὐτάρκως Naturae est μν. In Sang. est: femenititia naturae est. Plinius i. e. Celeri raractores consensu htimarias dams hoe inprim, ad cam. Veleeaseere Plinitis l. c. alii Prae- fmant iamin mitis , in coriariorum ossciniis pilo madefacto : Hii Per se , mpara uerum , largiusque etiam , qu vutim ιihitur numina. Θime pias iam ibi mali donum Itim est, grum ad Dima illum Dini homo accesserit. Vrinamel per so et oim coriariorum recrementis laudant Geomnica II, 22 Praecipue ad vineam stercorandam. Idem feeit iam olim Theophrastus de Cailsis Pl. III, 42 et 23, eoque laetamine ait arbores quasdam silvestres in urbanum habitum transiisse. Quod Pr elerascere et desera ere antea vult Columella, im raristicam urinae mitigare voluit, quod sit usu ossicinarum coitiariorum et fullonum, quae
490쪽
huic commode frugiferas arbores et praecipue oleas rigare. nam Per se quoque adhibita mustum iuvat. Sed
risus' utriusque maxime perlue mem est, et adhuc vero ante aestivos' vapores, dum etiam vites et arbores
Oblaqueatae' sunt. Tertium locum obtinet ' pecudum εstercus , atque in eo quoque discrimen est: nam optimum existimatur, quod asinus facit; quoniam id animal Ientissime mandit ideoque facilius concoquit, et bene' consectum atque idoneum protinus arvo simum reddit. Post haec quae diximus, ovillum, et ab hoc Caprinum
est, mox Caeterorum' iumentorum 'armentorumque.
Deterrimum ex omnibus suillum habetur. Quin etiam Ssatis prosuit Τ cineris usus 'et lavillae. Frutex vero Iu-
urinae, ex potu vini aut cerevisiae concoctae. Celerum ex Sang. etiam Passus Meterescere omisso fueris laiulatet in Pasrixtis inescere mutat Heliasius Advers. III. P. 460. Abiaquantae Restitui formani lianc, cui ex sola Commel. Gesner substituit alteram inaqueaetae quod tamen in Catone e. 29 non secerat. Celerum ipse etiam sormam alteram veram censeo esse. Vide ad locum Catonis
Ad arhores Liudat etiam Tti DPlirastus II. P. II, 8. De asinino Plinius thidem sic: Padum etiam Bultiti iumentorum
Praesentant in imιmque curino , omni. Ma et ero minimura , quoniam lentissimeninsui l. E conticulo tistis MDeratis ut utrae Pronunciae. HI cmortuu armcntorum νιε Graeceutio veriκγ λω tiis dixit I heoptimi. stus C. P. III, 7 r quomam stercus le- e , nec calefacere nec ex siceare lantum ait, quantum reliquorum anim lium stercus acre et vehemeus.
Cneris Fimum siceum duobus in locis hoc genus appellavit Olumella Ili, 33, 4 ; V, 9 , M. Cineris usum apud Transpadanos memorat Plinius 47 , c. 9. Ceterutra ex Iectione PoI. et