장음표시 사용
111쪽
omnium plegio; at honestum. σex ea laus O gloria , Deorum est. ant eornm . qui a viis proximi
Generora indoles ad extrema semper contendit, aut Caesar esse vult, aut nihil , aut stella, aut favilla. Non minus haec
Iucebi: obeliscis imposita , si
coriose consumpta fuerit, ae Illa. Neque enim magnus est
spiritus qui Ialis nitri instar optime praeparati. & ineensi
non illico disrumpit corpus, cui includitur. Flagranti animo angustus nimis campus pectus est. Garsias Sanctius Nava rae Rex praelium initurus, omnibus artubus tremebat ; in ipsa tamen pugna fortem se
gerebat ac strenuum. Horr hat nimirum corpus conis
tam hostium turbam, in quam animus parabat irruere. Vitam itaque gloriosam consectetur Princeps, ut Lux b sit in hoe
di fama. Quod si sub regiminis initium bonam existimationem perdiderit, aegre eam Postea recuperabit r quod Nnim semel de eo conceperit Populus, semper deinde haer bit animo r in hanc curam incumbat unice , ut gloriam sibi Pariat, etiam si capitis di scrimen adeundum sit. Qui eupide nimis amat vitam . labores fugit ac pericula , sne quibus duobus Fama obtineri non
- s Taci . ιib. s. Adaia. v EDRIE Symb. Isis potest. Observavi hoe Tacitus in Rege Marabod equi re gno exutus, segnis & turpiter otiosus in Italia a consenuit.
mtilium immutata claritate , p, nimiam vivendi eupidinem. Ita
Principi navigandum, seu main re tranquilium habeat , seu tempestatibus inquietum , ut lueidissimam gloriae pharum nunquam dimittat ex oculis pillud identidem animo volvens ut ne quid persona sua indignum admittat aut cogi tetὶ de illa, deque ejus actioniis bus & operibus, Oeculis omni bus , & omnibus Nationibus locuturam Historiam. Princi-Ies alios superiores non ha ent, nisi Deum & Famam rii soli, poenae & infamiae me tu ad honeste operandum eos obligant; quo fit, ut in Historicis saepe magis, quam a suis sibi metuant hostibus , magisque calamum formident. quam gladium. Solos digitos calamo armatos Reκ Balth, sar e viderat, & licet nondum seiret, quid scripturi essent, ita
tamen conturbatus fuit, ut i to corpore contremisceret, de compages renum ejus solve
rentur. Verum . si & Deum re Famam susque deque habeant . nihil ab iis recte geri . poterit : nam absque Deo quicquid est , ignorantia est ;& qui famam negligit, vi tutes negligit. Honesta glo riae cupiditas omnem a vitio laut injustitia cavet maculam. Nec ulla immanior bellua
d Tacit. lib. a. Anna I. t e Meles Regis commutua est, ν
112쪽
illo Principe , quem nec cO - en seu c ara n, ante se debeanuis scientia stimulat, nec incitat eho suar ν delias , p.rque is que
gloria. es ademas, non puede durar,e per ing. Attamen etiam existi- diendose , e mensuando, torna enmationi & statui a gloria peri- deshonra. E la honra, que es destaculum est et hujus enim splen- suisa,siempie previene iam a deliador excaecare solet Principes, at que is fisue, nassiendris ιndere in temeritatem dare praeci- trabrios, e esas grandes,e sin rapites. Quod honestum iis vi- ηοn , menas eabando Io que taenae detur & gloriosum , vanitas ρον is, at qne eebdiela aver. Illa
est, aut stultitia, interdum su- gloria secura est , quae a gene- perbia, aut invidia, ambirio sae- rosa naseitur indole, atqum iri-Pe,& mera tyrannis. Grandia tra rationis & potentiae limi- agitant animo , Ministrorum tessese continet. persuasi adulationibus , qui Quare cum Fama honesta multa tape sub specie gloriae pariter atque infamia sortissi- iis praeponunt ante oculos ; mi sint ad bene agendum Ri- quam injusta vero , & quam muli , utraque autem hi uoriae incommoda sint media , dissi- beneficio aeterna sit, utile fo-mulant interim : unde abrepti ret,Historicos propositis etian vlongius Principes illusos se po- praemiis ad scribendum allic stea & perditos sentiunt. Re- re ; & favoribus prosequi TV-cte idcirco monuit Alphonsus pographiam, vera gloriae aera in Rex,quod a Sobejanas honras, e ria, ubi recte factorum praemia sn pro , non debe et Ter robiicia ν in futura etiam tacula quasi
a Lib. 3. tit. 3. p. a. manent deposita.
V Etus verbum est. Purpura viderentur attingere. si explo juxta pusuram dijuἐiean- rare & nosse volueritSerenitas . Isthoc significabant anti- Vestra, ad regnum aliquando qui, tunc melius cognosci res evecta, Valorem virtutemquo posse , quando una confertur regiae suae purpurς, ne eam eΗ-
eum alia; pr-rtim si ejusmo- ponat ad lucem adulantium, Scdi eae sint, qua ipsis ita facile assentatorum: haec enim lumidi lcerni nequeunt. Mercato- nibus ossiciet potius, ne Verum' etiam hic mos est, qui purpuram m ea colorem cernere liceatis componunt cum purpura . ut Ne item amori credat proprio hujus prae illa excellentia ma- Serenitas Vestra: is enim oc gis emineat,& certior de utra- Iis similis est, qui cum alia vi-q; fiat aestimatio. Erat in tem- deant omnia, seipso, tamen vi-plo Iovis Capitolini pallium dere non possunt. Necessum l Regis alicujus E Persa mu- igitur foret, ut quemadmodumnus j e lana coccinea tam prae- ii per species suas, ει sis si stanti, ut collatae eum illa Ma- imagines in speculo crystallin
tronarum Romanarum, immo repraesentatas e nolcunt
113쪽
Pura virtutum , quae in maj xibus eviitere, ea deficiat, contemplando se in illis, tanquamina speculo. Comparet, inquam, Serenitas Vestra actio- nes suas cum Progenitorum
Plutarsh. Tu adebit facile , quantum inter haec & illas intersit, ut aut sua rum quoque actionum Colorem magis perficiat, aut certe virtute sua propria tanquam Praemio. gaudeat, si qua in re Majoribus suis praestar: coritigerit. Illud itaque Pe eri- dat Serenitas V estra, num gemnero is suo Patri par fit animi fortitudine; num pietate adaequat Mum a prudentia
114쪽
Dmb. I 6. Philippum secundum ; magnanimitate Carolum Quintiam: e mitate Philippum Primum ; scientia politica Fe dinandum Catholicum: Iib ralitate Alphonsum illum, qui ideo a manibus pertusis nomen invenit: justitia Regem Alphon sium Undecimum ; religione denique Regem Fe dinandum Sanctum, & generosia quadam aemulatione ad honestam imitandi cupidinem sese porro Serenitas Testra exstimulet: Quintus Maximus , 3e Publius Scipio. si quando Majorum suorum
imagines intuerentur, inflammari animos suos ajebant, di ad virtutem incitari; non quod cera illa aut emgie moverentur , sed quia facta propria ad ultorum comparantes, ante conquiescere non poterant , donec rerum a se gesta-xum fama & gloria eos omni mo exsequarent. Elogia, quae tumulis inscribuntur, non illi loquuntur, qui vivere desiit: sed iis potius , qui etiamnum supersunt inter vivos. Summaria quaedam sunt, quae memoriae juvandae caussa Ante ces oris virtus derelinquit Su cessori. Illorum recordatione ruturum ajebat Mathathias, ut
filii sui floriam in hoc mundo , dc famam immortalem a colligerent. Ea quoque de caussa Summi Sacerdotes squi Principes erant populi j duodecim Patriarcharum Antecessorum b suorum virtutes, totidem insculptas lapidibus, ge-
Torctabant in pectore. Cum Μ joribus suis nimirum aemulatione gloriosa concertare de cet Principem , non cum aliisse inferioribus: hos enim si superet, redditur odiosius: si contra ab iisdem superetur, ipse injuriam accipit. Tiberiu, certe Imperator omnia c faeta dictaque Augusti Caesaris vice legis obsimabat.
g. Instituat praeterea Ser nitas vestra interdum eomparationem purpurae suae praesentis eum praeterita : nam cupimus oblivisci, quales ante fuerimus, ne incusemus nota metipsos de eo , quod nunc sumus. Eκpendat secum serenitas Velira , defeceritne, an profecerit potius: plerumque enim fieri videmus, ut
tium animum egregie attentum ad munus suum adferant. postea vero negligentiores sint. Plerique omnes magnis excelsisque animis gubernationem ordiri solenti sensim tamen & cum tempore , aut nimia negotiorum molcs eos deprimit, aut perturbant deliinciae , quibus leviter capi se sinunt, immemores obligationis, qua partam semel gloriam tu 'ri ae conservare tenebantur. Animadvertit hoc ipsium in Tiberio Imperatore iacitus, quod tandem post longam rerum
expeνientsam vi dominationis con
vulos di m-rtus fuerit. ἀ Imperium diuturnum superbiam gignit, superbia vero odium parit apud subditos, quemadmodum idem autor observavit in Rege Vannio, qui e prima Im
e Tacit. lib. q. Annalis a Taert. Lb. 6. Annaliae Idem lib. 12. A H.
115쪽
utim , simul damestitis discordiis circumventus fuit. Multi cum
laude regimen auspicantur, sed perseverant pauci, quia Ministros circa se habent adulatores , a quibus docentur audata eius quaedam & injuste agere; uti Vespasiano accidit, a inter
initia Imperii ad ebtι vendas iniis vitates haud perinde usinato. donec iudulgentia fortuna, o pravis manstris didicit, ausi rue est. I. Atque hanc collationem non de suis tantum virtutibus& actionibus faciat Serenitas Vestra, sed actiones etiam sirorum Antecessorum conferat inter se , opponendo invicem quorundam purpura, vitiis de- foedatas, alias item aliorum egregiis facinoribus resplendentes : nunquam enim magis exempla movent, quam si contrari a juxta ponantur a latere. Comparet Serenitas Vestra Regis b Hermenigildi pa-
damento Petri Secundi Regis Aragoniae : illud stellis eoru&cum , & purpuratum sangui- e , quem in bello adversius Regem Leuvigildum Patremnum, Arriana insectum haer si . floriose profuderat e hoe
vero equorum protritum calcibus in pugna ad Garumnam,
a Tacit. lib. 2. Histor. Mat. hiit. Hii P. Iib. s. c. o.
non ideo truncus es Id desilit, qui fuit. Quae honori fue- in Gallia tulisset suppetias.
Convertat, .Obsecro, Serenitas Vestra , oculos ad saecula r
tro praeterita,& videbit Hispaniam amictam & perditam, ob vitam licentius actam a Regibus e milieta & Roderico : erectam vero rursus,& restitutam pietate de fortitudine Pelagii. Videbit vita pariter
exutum ae regno Regem P trum ob nimiam animi ferit tem e contra ad gubernacula evectumHermarinum ejus fratrem, ob singularem. quae in eo inerat, mansuetudinem. Udebit gloriosum Infantem Fer dinandum , & multis de coelo auctum coronis, quod suam Regi Ioanni II. Nepori suo salvam esse serva e & vsuerit, tametsi ement, qui hano illi ultro offerrent: contra Infantem Sa)rctium a suomet Parente de inobedientia & ingratitudine postulatum coram Martino Quarto Pontifice , quod ipso vivente regnum appetiiset. Isthaec eollatio magistri erit instar, quem Serenitas Vestra. ut fidum ducem, in gubernando sequi tuto poterit : licet enim Serenitas Uestra etiam discurrendo facinorum heresiscorum splendorem ac lucem, uti & actionum malarum tur-litudinem agnoscere latis va- eat ea tamen omnia in se considerata non ita moverit, atque in iis, quos aut gloriosos in hoc mundo , aut 'nglorios
effecere. e M .hilt. Hisp. l.ε. χ. I p. 3c areu M X v I I. - runt aliis, ipsi non nisi oneri
116쪽
nisi eadem imitetur. Nec in illis haeres fit gloriae , sed actio.
nis solum . qua eandem obti- neat aemulandi studio. Perinde ac lux iri adamantem in cidens reflectitur, quia fundum reperit, vitrum vero, quod pel- lucidum est , celerrime per- π transit : ita si Sueeesor vir
fortis sit ac strenuus, lucem illi adseret, ae splendorem Ant
cessorum gloria I si contra vileae tenue ut vitrum, fulgorem istum sustinere non poterit; quin hic ipse vilem abjectun . que ejus animum prodet magis ac deteget. Quae aliis exemplo sunt, hunc etiam legis instar videntur obstringere. Hisorro fundamentis tota N ilitatis aestimatio nititur ac
117쪽
existimamus, NepotesAVorum suorum actiones aemulatur i.
imitatur tamen, satis ostendit,
quantum inter ipsium & illos listhiminis sit. Nemo vitio Vertit alteri, quod virtutem illius , cui sanguine junctus non est adaequare non studeat. Idcirco apud Nobiles Romanos olim sumosae illustri u virorum imagines & statuae antiquae locabantur in vestibulis aediu, ut suas Successoribus obligationes continuo in memoriam reducerent. Bolessalis Quartus Poloniae Rex , Patris sui essi-giem, in numismate aureo , e collo suspensiam circii ferebat, α quoties majoris momenti negotium aliquod decernendum occurreret, ori illam a movebat , & venerabunde deosculans solebat dicere: Aversat benigni mus Deus ne qui
statuam. O quot ejusmodi numismata heroicorum Patrum di Avorum suppetunt Serenitati Vestrae , quae nunquam sinent,ut indignum regio eorum sanguine committat aliquid: quin immo animos ei addent Potius, & stimulos, ut ad ea, quae masis gloriosa siunt, omni
g. Quod si in omnibus Nota hillaribus Vitis incensa flagraret illa Majorum aemulatio', Primas sane in Republiea seu
domi seu militiae mererentur Partes et utique enim a par est meliores esse eos , qui ex meliori bus, in quorum etiam favorem praesumptio est atque experientia : nam, bonis. . Fortes ereantur fortibus , cta Arist. ι Horata
Est in iuvencis , est in eqηi.
patrum Virtus, nee imbellem feroces
Et plerumque magnos in ani. mo suscitat spiritus aestima. tio propria,& infamiae metu
Fateor tamen, fallere nonnull-
quam hanc regulam , aut quiae Natura, quod voluit emcere non potuit ; aut propter malam educationem & celi tiarum mollitiem I aut quia ipsae etiam hominum animae non aeque nobiles omnes sunt ac generosae , sed pro assectione corporis in quod quas d merguntur , aliter atque a' iter operari solenti & sunt non nulli , ad quos sola trophae rum, non una virtutis Majorum transisse videtur haeredi ias , ita caelo toto ab iis dist Iunt. Exemplum in iisdem quilis est: quae licet communi ter non nisi aquilas procreent; sunt tamen, qui putent, Struthiones quandam esse earundem speciem, sed plane degenerem , in qua proinde non amplius inest illa cordis gen rositas, robur illud unguium.& alarum levitas, quae in aquilis cernitur, eum volucris tam pernix , tamque elegans in animal foedum ae turpe jam transmutata sit. Credi vix potest , quantum bono publico noeeat electio ad Reip blicae munera , si absque dinerimine, & meritorum eXamine Nobilitas sola prae Oc lis sit, perinde quasi una cum
118쪽
Drnb. II. SYMB. POLI ΥICA. ros sanguine Avorum quoque eχ- perientia & virtus ad omnes semper posteros descenderet. Langue Icet industria, otiosa erit virtus, si sola nixa Nobi-
Iitate debita sibi, & quasi certa
Teputaverit praemia , neque illam ad recte agendum acuant, aut isthaec amittendi metus.
aut spes obtinendi ; quibus ipsis argumentis Senatui persuasit Tiberius: ut ne sublevarent inopiam familiae M. Hortali , quae cum esset a nobili psima , paupertate pessum ibat. Anteferri recte poterunt aliis Viri sanguine illustriores quod ad suprema pacis officia attinet , in quibus plurimum m in menti habet familiae splendor atque auctoritas: aliud est in officiis militaribus, quae exercitium aliquod , & robur tum corporis tum animi postulant. Quod si haec in illis etiam reperirentur, etsi non ea forte cum perfectione , atque in aliis, facile reliquum compensabit Nobilitas, aut antecessorum me itis, aut communi hominum aestimatione ς Omnem tamen defectum supplere illa nequaquam poterit. Atque eam ob rem merito tisit Taeitus electionem Vitellii. cum ad gubernandas Germaniae inferioris legiones mitteretur, nulla habita ratione , quod ad id muneris minus esset id neus : b quod Censoris Vitellii ac ter Consutis filius , id satis Didebatur. Non ita Tiberius
sed e mandabat honores , nobilitatem Majorum , clarrinisurinm,litiae , itanstres Lmi artes spe .ctanda , ut satis constaret . non
alios potiores fuisse. I. Multum fateor, in bello potest auctoritas sanguinis inon illa tamen hostem fundit: sed fortitudo atque industria.
Germani olim d Reges ex Nε bilitate , Duces ex virtute sume. . bant. Tunc arma et lorescunt,
cum virtus de animi robur prae aliis omnibus in pietio sunt &honoratiora irr bello occupant munera, quibus Nobilitatem aut adipisci primum , aut jam adeptam augere porro , magisque illustrare valeant. Spes illa magnos orbi heroaS dedit,i& in signes duces praeteritissaeeulis; ubi vero ea defuerit. contemnitur militia : sola Gnim munerum militarium gloria belli incommoda & pericula solari potest. Nec illud
certum omnino, quod quidam autumant, illustriorem scilicet sanguinem majori inveneratione esse, aut eidem
prudentiae praesertim & sortiis tudinis . omnis submissio ex hibita sanguini, exterior solum cultus erit, non ab interiori profectus animo. Virtutem& excelsitatem mentiS . quae sibi ipsae fortunam fabricariettur, illis suspicit animus & a miratur. Oceano Magno Columbus leges posuit: & Orbinovo Hermarinus Cortesius , qui licet illustribus natalibus orti non fuerint, suis tamen Successoribus Nobilitatem pepererunt, ut maximis Viri
119쪽
Mui rebus praeesare gestis id imine Homeriti, etsi fortes plendor Nobilitatis defuerit;
α aiam. una potissimum accidit, Q in subditus rarioribus a na-κ M . ilo nix instructus est, non in o eum inela ruit jam apud V Pulum . & ore omni m Ceae Drat tr. adeoque ipsa Nata-δ obseuritas a praestantia
totibus animi satis illustra-Mi illos videmus, qui ti exta η'ti; uti de Curtio dieero solebat Tiberius. 'Atalas Nimis conveniti rur electio. apud Claudi
inmm eveheret Etsi libet& inobedientia Nobiliori exiet me interdum videritur. aliquantiarn deprimantiar : r a enim prae aliis eminitia superbiam gignit, ries Superiorem ferte sustinc Nabustas , mi in pace dui semitium est. d Imbecilliores sper aluum ct jesum quam
cura a & tunc quietiores ssunt subditi, cum deest pottia , quae e S tueatur ει ricrates 'e eorum foveat. Ea
caussa non permittunt Casilete leges, ut duae amplae rutentes s familiae coalescanunam ; tum ideo etiam, utria magis di Uisa maneant .apud alios zelum & invidCXciterit. Artes certe non dserit, quae sub specie honaut gratiae singularis modeerit divitiarum copi et do opportunitate aquium Principis dilici imperidendi sumptuum Vanita
120쪽
symb. I S. SYMB. Ponon suppetant, quibus tam sublimia cogitata exequi possint , aut molitiones novas machinari. Dum quidem plus eside cupiunt, quam possunt, minus etiam , quam lunt, fieri incipiunt. a Certe dites fa
ne insignes , studia magnificen ria prolabi solent. Caeterum etsi divitiae nimiae periculosae sint, idem tamen in exit ma etiam inopia locum haberenam h cum ex primariis alitu. bona dissiparant. hi res novas
contulit, paucis malitia rin his sceptrum usurpatio fuit Uiolenta, de plena periculi, in illis titulus justus, & constans possessio. Occulta quadam pulchritudinis suae vi ad sui am rem & cultum virtus allicit. Elementa coelorum parent imperio. ob perfectionem eorundem & praestantiam . homines quoque non nisi eum qui justitia , caeterisque Virtutibus praestat aliis , suprema potestate de dominatu dignum reputant. Ea de caussa Curus cnone ensebat convenire e litiam Imperium, qui non melior esset iis . quiHos imperaret.
Subditi magis obs &reverentur Princ l loinsigniores an in conspiciunt. Qtrint majores, ictoritas erit atomneS enim
Deum Principi Propitium, &adesse in ore
su accipit populus , & pia qua
dam cum fiducia prosperos eorum successus sibi pollicetur a quod si evenerit aliter, plan: sibi persuadet, ob sine S quotadam altiores & incognitos ita magis conducere. Eandem obcatis Iam apud Nationes qua dam Reges e summi Sacerdo teS erant, ut dum populus carmremonias facias, & cultum diis vinum ab iis acciperet, agno sceret in iisdem naturam quandam sublimiorem , magisque propinquam ac familiarem ipsi Deo , qua tanquam m diatrice in precibus suis uti Posset. & contra quam nihil temere attentare f praesumeret. Corona Aaronis super mitram s attollebat opulos , ω desideria omnium. Iacob venerabatur Iosephi h sceptrum,
cujus apicem Ciconia insidebat , pietatis di religionis Symbolum. E 6 g. Nem