장음표시 사용
321쪽
316 De bonis Eceb Arum in specie, inibus habitos qui parentibus liberis . autius a seruitute manumissis nascerentur. Ingenuos tamen non fuisse ab omni seruitio liberos' existimaue rim: nam ingenui Dominorum agros colebant,
ut ex ista diuisione mansorum perspici potest
De Massi, Domibus. Navibus, Seruis Ma sariis,
tum apud Latinos ussitatum. Est autem massa conglobatio quaedam seu collectio posscssionum, ac praediorum quam Graeci συνκ m Vocant. Huius nominis mentio es apud Cassiodo ,, J rum, lib. 8. Epistola 33. ubi Rex Athalaricus iubet conductores, ac possessores massarum, prospicere: ne rustici in mercatores aliosque peregrinos insiliant, qui ad Natale Sancti Cypriani celebrandum Lucaniam conquebant. Singulae autem massarum suis erant titulis, ac nominibus insignes: siue a primis cultoribus nomen habuissent,
siue ab ijs qui donassent aut vendidisssent. Ita apud Gregorium libro primo indictione 9. Epiitolaus j I quadragesima secunda legimus Ecclesiam Ro-'' nianamin Sicilia plures massas habuisse glia enim
322쪽
dicitur massa Varroniana, alia Sub patriana, alia
Qui massas colebant, illi Rustici Ecclesiae siue Coloni Ecclesiastici dicebanturvcla massis et stiae 1 434. erui mos j. Censum autem & pensionem Eccle
sitae persoluebant part im in frugibus partim
nummis. In frugibus ut Romam Quotannis e Sicilia conveherentur ad pauperum famem, & cala- Const. 'mitates subleuandas. Iaetili,
Vnde idem Gregorius Magnus Epistola secun- ό
cunda ad lustinum Praetorem Siciliae grauiter i. l. i, queritur quod iustum frumenti Canonem non curasset Romam importari. In pensione autem frugum iusti sanctique Pontifices monebant patrimon j Rectores, ne qua fraude iniuriave Rusticos premerent, & ne praeter exactam mensu- ram siliquas addi compellerent. Erant autem siliquae mensurae leuiores, quas prophani praedio rum possessores cogebant Colonos ad cumulum iusti&co dicti Canonis adlicere. Vectigalia quoque,& praestationes, quas pro modo facultatu de . fructuum collectorum Rustici Regibus pendebant olim siliquae dicebantur Quibus exigendis Dee retum saepissime Episcopi prospexerui, ne Vltra modum piseoi,id a Rustici a numerariis sue exactoribus tributorum ς00ςnii , prem Cnretur, ut patet ex Decreto Artem ij Episcopi Tarraconcnsis apud Garsam Loailam, post Concilium Caesar Augustanum secundum. Pensio vero Nummaria vetusto i loidiomate But Burdatio dicebatur, hinc Gregorius Magnus Epi-
323쪽
ias De bonis Ecclesiarum in specie, stola quadragesima secunda vetat ne Burdationes .ri , pr ζm xurς sant, hoc est ne exigantur a Rustici, pecuniariae pensiones antequam fructus suos vendere potuerint, ac distrahere. Cognouimus sin quit) quod prima illatio Turdationis Russcanos nostras vehementer ang at, ita utpri quam labores seuos usnudare daleant, copellantur tritata de siuo per oluere,quae dum deso unde ἐent non habent, ab auctionarijspujsi . . ras mutuo accipiunt, oe grauia commoda pro eodem beneficio persoluunt. Domus vero Ecclesiae, multae olim erant, praesertim in urbe Romana quae ad perpetuam em phyleusim sub certa pensione locabantur. Vnde Gregorius Magnus epissi decima nona libri tertij reditus omnes aedis sanctae Agat luc, cui Leonem Acolythum praefecerat, assignat in pensionibus . . domorum Vrbanarum. Deo, inquit, pensones om-
epist. 13M. 3. nium domorum in hac urbe constitutarum, quas praedicta
Ecclesiam temporibus babuisse. Gothorum constitericannis singulis congregare non desinas, T quantum in sartis rediis mei luminaribus aliaque reparatione eiusdem Eccle- De necessarium fuerit, trogare omnibus modis studebis. Hoc autem singulare est, & notandum quod iis domibus, quaead Ecclesias pertinebant, tituli, αὐsti earum. in sign ia Ecclesiaru in inscribi solerem,hocque ritu Ecclesia possessionem domus adire cred etur. Quamobrem Gregorius magnus epistola ina gesima tertia libri primi queritur Petronii domu
a Constantino defensore iniuste titulatam. Quare cum Ecclesiam animaduerteret iure eam occupa-
324쪽
ia nota posse, delici ac deponi titulos 'iubet, quos
error & ignorantia Constantini praefixerat. Uuο- e . niam,inquit, docti semus domum Petroni, Notari, san- Mag.ePl. 3. Elae Romanae Ecclesiae, cui Deo authorepra idemus a Constantino tunc defensore irrationabiliter titulatam, expe- nentiae tuae piasentis praecepti pagina demandamus , di omni excuseatione vel dilatione omisa, deposito titulo eandem domum praestentium latrici Theodorae Relictae ant icti Petroni, sine mora restituaF, in. Naues autem Ecclesiam habuisse liquet ex l. iubemus. C. de sacrosianctis Ecclesiis. Quia verb na- aes Ecclesiae certis gaudebant priuilegiis ac prae- a rogatiuis;idcirco ut eas immunitates nonnulli sitis nauibus conciliarent, solebant eas in tutelam, ac patrocinium Ecclesiarum contradere. Vnde Naues duplicis generis habuit Ecclesia, quasdam videlicet Proprias quasdam vero Commedatas. De Commendatis locus est apud Gregorium epistola septuagesima ad Petrum Subdiaconum, quem tib x et
monet ut naues Eccletiae commendatas coluta nunti
tissime tueatur. Naues, inquit, quae commendatae Ecclesiae Ian Liae simper fuerunt in omnibus tuere , ad quod etiam tibi directae gloriosiviri Leonis exconsulis sit' o 16- i
De Nauibus Ecclesiae sancti Maximini Treue- u S
rentis, & earumdem immunitate extat priuIle - Αuberium
gium Caroli Magni apud Aubertum Myraeum Diploniatu in diplomatibus Belgicis cap. 8.
325쪽
L Hs Cobnis Ο Mancipiis Ecclesarum. suid Guni ce usiti, or mari . Quot modis simos Ecdsia a quiri b it. Quid Casti. forum duo genera va alti γ' serui. Serm qu modo aestim bantur liberti Ecclesiae duplicis generis. Familia Ecclesiae ex quibasi consta ret, ctrc.
ALteram Ecclesiastici patrimonij partem, in
seruis, colonis & mancipiis constitutam, sia tis prodit creberrima eorum. seu in Conciliis, seu in donationum Cartis ac diplomatibus, seu in Hi- 'storiis mentio. Tam variae autem ac discrepantes
latuorum propagines ex primigenio isto Romanae seruitutis ronte pullularunt,ut omnis eorum Hi storia& conditio nondum sat lucis videatur hari
'Repetendae vero huius tractationis initia ex an εtiquo Romanorum iure. Namque agros olimaut manu & opera aut conductitia & mercenaria colebant. Nec manum suam terrae serendae & co 'lendae olim praebere dedignabatur victrix Roma salii. ta norum simplicitas. Gaudebat terra vomere lau- P negynς0 reato, triumphali aratore, atque eadem m/nu tractabantur semina , qua bella Si vero alienis operis agros colerent, vel mancipiis in ea re Ut '
bantur hoc est hominibus conditione seruis, L
326쪽
sim ine pia T de fundo in ructo. l. cum de lanionis. 3. :
si fundum, eodem tit. Erant autem inter mancipia rustica, mulier custos fundi aut praedij, villicus, talitates'. molendaria, bubulcus, putatores, pastores, fosso- rius L. res, i si ιta testamento. f. mulier. F. de fundo in traeis j:α Sin vero mancipiis carerent, quibus agri cole- , rentur. conducebant mercede homines liberos, qui suas operas elocabant, & hi proprie agricolae dicuntur, quorum,liberam omnino fuisse conditionem liquet ex l. nunquam. C. de a tricolis. Cum
vero agros colendos liberi homineS ad longum C dotii tempus conducerent,' aqt domino fundi certam 'h pecuniae summa ex agrorum reditu persoluebant, aut partem fructuum, atque Obuentionum rusticarum praestabant. Posteriores isti dicuntur a Latinis partia A Graecis ματι , I. si merces. 3 ρὴ -a- 1 si metior. T locati condi V Vbi partiari j coloni a pecu- LEE, niaxiis differre dicuntur,quod si vis maior λου βία, μη μ', fatum ineluctabile astrorum, damnum frugibus
intulerit , colonus partiarius partem quoque damni serre tenetur, quia societatis iure , da num & lucrum cum Domino fundi partitur. Praeter mancipia & colonos conductitios , erant qu*dam familiar, quae sese colendis agris deuouebant sub certa pensione Dominis fundi praestanda, hae, Vel in perpetuum colonariam coditionem induebant, vel ad tempus. Si ad tempus illo exacto pristinae conditioni restituebantur, nisi mite per spatium triginta annorum agris colendis incubuissent: nam post annos tringinta, ne fab erat jp
327쪽
t. cum sa- res f. cum autem C. de agricolis colonis censitis.
L 'eum per alias C. de Colonis Palestinis.
32 L . De bonis Ecclesiarum insis ὶ gleba absit stere , sed praescriptione utebatur
aduersus eas Dominus fundi, quominus libertatem reciperent. QNam legem trigenariae praescriptionis tulit Anaiiasius imperator, l. cum latis, 3.
cum autem, C. de agri olμ colon γ m censitis.
Qui vero in perpetuum colonariae rei sese addicebant . illi fiebant serui glebae. seu adscriptith pari fere conditione , qua curiales , qui securiae deuouerant non poterant ossiciis, & functionibu curiae renunciare, i. cum perabat, C. de colonis Pali,
Adscriptit ij si quos susciperent liberos quam
diu in colonaria essent conditione, illi dicebantur Originarij, L Originarias de agricolis colon cenet
Agiteolii. Tandem censiti dicuntur, quibus certa portio terrae sub annuo censu erat assignata.Qui census si per capita solueretur dicebatur, vitarios perna . e.1..i gera iv tis , de quibus Vide l. coloni, C. in quibus zan quibus causis. Quibus ita' praemissis. Certum est Eccle-
11am antequam te ruitutes e medio lublatae ruu-
sent . puduissetque Christianos infami iugo sum mittere,quos Christus pretio sanguinis dato in li
bertatem vendicauit, certum est inquam, Ecclesiam habuisse seruos mancipia colonos adscriptitios, casatos, originarios, libertos. Nam qui praedia sua Ecclesiae tradebant ; solebant etiam una cum agris seruos agrorum & colonos in Ecclesiae familiam , ac potestatem transcribere. Aliunde vero aduocati Ecclesiarum,ut res earum, atque
328쪽
Liber tertius. 323 atque opes augerem nonnunquam seruos & ancillas ubi opus esset emebant. Vnde acqrarebatur serui EccleIi . modis, vel donatione fidelium vel emptione aduocatorum vel permutatione. Ritus donandi seruos Ecclesiae fuit . ut in Cartacie' donationis seruorum & ancillarum nomina una cum liberis & propagine eorumdem notarentur. Quod si donator singulari beneuolentia aliquem e seruis prosequeretur, nonnunquam illi faculta- utatem sese redimendi permittebat, modo manci : ' pium daret eiusdem pro iij & valoris. Notandum vero pretium macipiorum eo tempore e proceritate ac magnitudine corporis fuisse aestimatum; atque ita definiebat donator, cuius magnitudinis mancipium dare deberet, qui se volebat redime re. Et mancipiorum quidem magnitudo manibus aestimatur, ut manc pium summi preth decem vel duodecim manus longum sit. Ita in veteri Carta quae extat in Centuria Cartarum Alemanicarum i ii Antiq. tom. 2. parte t. legimus. Si Hacco qui es in
mancipium XL manuum longum. Nonnunquam cup iice
vero seruorum donatores sibimetipsis redimendi facultatem retinebant si liberet & pretium consti-
tuebant, quo teruus redimeretur, Ita in tormula Antiq. o. .
Isonis legimus. Issum sivra nominatum seruum nomi- P- δ' ne isto, in con habeam ad tempus vitae meae, m si redimere voI ero, cum tanto pretio redimam.
Adquirebantur serui Ecclesiae per emptionem, qu/ndo certo pretio eos emebat aduocatus Ec
329쪽
, i ' DE Iunis Ecclesiarum in specie,
clesiae, cuius exemplum est in Carta prima Cen-riae praefat*scripta per Malafredum in qu iperga quaedam uxor Uodalberti in libertate ducta, dicitur acquisita in seruitium ab Emichone Ad uocato Sancti Galli. Permutationes seruorum fiebant, si quando is seruus Ecclesiae parum utilis foret, & alios seruos
commodiores esset habitura in concambium. Seruus autem pro valore & aestimatione pretij aliquando uno, aliquando duobus seruis permutabatur.I ta in Carta per Herimotu monachum conscripta, Grimal dus Abbas una cum Podalolto Ad uocato concambiat seu permutat, cum Valdra-dramo duo mancipia, accipitque c contrario tria mancipia. Coloni vero non eodem modo quo serui acquiruntur: nam ut vagos ac errones esse Colonos eorum conditio non sinebat, nec a gleba, cui colendae sese deuouerant. etiam dominorum auctoritate eximi: ita non possunt sine donatione fundi donari, nec sine eiusdem permutatione permu
tari. Itaque si quis Ecclesiae fundum & praedium addiceret, is quoque Colonos dabat, & si Ecclesia
praedia quaedam de nouo acquireret . colonos quoque comparabat.
Quod de Colonis, idem de Casatis dicendum. Casati autem & Inquilini ij sunt proprie, qui sec ala seu Domui dedicarunt. Quamobrem sicut qui agros colunt coloni dicuntur, ita qui Icasas seu domo. curansiilli nominantur Casati & eos a casa
330쪽
Liber tertius. 3ιJauelli, leges non sinebant. Itaque sine Casae ven- ditione vendi non poterant, nec sine eiusdem do. natione donari. Verum ne rem inuolutam silen D; hi uititio praetermittam, quod fuerit Casatorum officiu, &quae partes non satis conuenire video inter au- caulotimctores. Alii vassos Ecclesiae intelligunt qui partem nudi seu beneficii obtinent. Alii seruos domesticos. Ego vero Casatorum 2. genera reperio. Qui dam enim dicuntur Vassalli casati, quidam serui Casiati Vassali Cassati sunt homines, seu seu datarii deterioris notae. Nam ut in Longobardia, ita in Frincia olim tres ordines ingenuorum santum videntur fuisse,Capitaneorum,quo nomine Ma chiones, Duces & Comites intelliguntur, Ialii assorum & Plebis. Valuassores dicuntur qui a 'Marchionibus & Ducibus seuddin VcipiVnx γῆ eό- ἡ . loquuntur Consuetudines seu dorum libro I. tit. I. Aites seu iidem quoque vassi dominici nominantur lib. s c. :ca. 73 6. pro quo corrupte in synodo Ticinensi legitur vasti domestici. Sub Valuasseribus siue vastis domesticis, plebs continetur: oportet itaque VeCasatos,vassos Ecclesiae intelligamus,non eos qui dem, qui rnatores seu Valuassores dicuntur, scd plebeios quos nutu suo regebant MaioresValuasse fores. Et sane hominum quos Ecclesia ad sui praesidium habebat tres comperio ordines, Capitaneos milites & Casatos. Capitanei dicuntur qui seu cum titulatum ab Ecclesia accipiunt, ut ei subserviant. Milites qui sub Capitaneis 'militant, tandem- iquu Casaxi qui militibus subseruientes partem . Ss ii