장음표시 사용
41쪽
filios, aut Datres ipsorum generationales, vel alios staccessores legitimos aestimatione communi me iante redimuntur,prout in sententiarum seriebus in secunda parte, es
alas disserenita sit inter nolim infidelicitis effrientiam capitalem dupliciter
Tir. XVI. Disserentia itaq; est inter notam infidelitatis, & sententiam capitalem dupliciterit P Ri Mo, quia per notam infidelitatis & caput,& haereditas, scii perpetuitasOmmum bonorum, iuriumq; possessionariorum infidelis hominis amittitur,& nunquam h reditas ipsorum iurium possessionariorum ad portionem si iam cedentium, in filios vel tratres generationales talis infidelis, aut labe infidelitatis aspersi, obtuscatique, &condemnati hominis si etiam capite plecteretur de caetero reuertitur. Immo genealogia sua, vel generationis siuae propago, in ignominiam contemptumq; infidelitatis,&b laudem praeclarae virtutis, illibatae fidelitatis quantum ad deuolutionem bonorum a se perpetuo aliena e scitur. Fiocis tamen intellige iam natos, & non nasciti ros. Nam post paternam condemnationem, seu labe infidelitatis eius innodationem, flij nascituri in iuribus paternis si gratiam regiam,& dominium adhuc bonorum suorum
pater eorum consecutus fuerit) merito, retici; succedunt. GRA T i A tamen haec regia ad successionem mutuam , quantum sit per deuolutione bonorum generationi litae demptis filijs post condemnationem procreandis in nulla phte sumagabitur. Nec tres it alios filios prius natos, vel fratres generationales ipsa gratia cum condemnato illo, ad priorem si accessionis eorum statum, nisi mutuus super deuolutione bonorum ex nouo contractus persessiones instrumentalis inter eos sequeretur, Sc consensis sirperinde regius, impetraretur. Hoc enim modo dc non aliter mortua,Scamilla seccessio vivificabitur, atque instaurabitur: Ρ p a sententiam vero capitalem, proprietas, & haγ reditas bonorum , ac iurium possessonariorum non amittitur , sed si sententia comdemnatus quispiam extremo supplicio punietur, tunc uniuersa bona, & iura sua possis essionaria in filios si habuerit vel fratres suos propinquiores, aut alios legitimos silc-Ceilores, simpliciter deuoluuntu . . Si autem gratiam Regiam meruerit, &exectatio sententiae nihil ominus per aduersam partem pacta suerit,tunc eadem iura possessionaria filij, vel fratres, aut alii legitimi silccesssores, aestimatione cui praesemir communi intermino per iudicem ad id praefigendo, ad se redimendi habent auctoritatem. A i i ai niti per disserentia inter notam & sententiam est, quoniam condemnatus homo cim aduersa parte,etiam post latam & pronunciatam sententiam ante tamen eiusdem sententiae executionem) si concordaverit, aut concordare poterit, tunc i lii neque gratia . Begia est necessaria, neque iudex se in dominum bonorum ac iurium possessionari rumipsius sententiati hominis ingerere poterit. NOTAM tamen infidelitatis si quis incurrerit, si etiam cum eo,quem in casibus praenarratis laesit, plene concordaverit, ab impeditione tamen illius, cui regia Maiestas bona, &iura possessionaria per aliquam notam contulit, se praecauere non poterit, ex iuris litione etenim sacrae coronae regni
huius, contra cuius vipula dignitatem, auctoritatemq; infidelis ipse deliquit,& ex consequonti collatione R egiae maiestatis, Imperator eiuste di bonorum, & iurium possessionariorum liberam agendi, procedendiq;, δc ea bona, iuris ordine obseruato, pro se vendicandi, & appropriandi plenariam habet potestatis facultatem i. Gisin sinu gamur haeredex Upseritates, j qualia bona solum ma linum, quali
se Urun 1 Dum concernant. TI T. X V II. CA terum, quia ab inceptae materiae prosecutione sob occurrentem, & quidem ne- .cellariam notae,& sententiae hoc in loco declarationem, pariter& distinctionem digressionem feci. Igitur ad Donationum regiarum euidentiorem explanationcm reuertendo, & primo clausulam illam sine haerede decedentium, vel in semine deficientium declarando. NOTANDvM est,quod quamuis appellatione posteritatum omnes
42쪽
de iure patri, vel matri seccedere debente etiam posthumis inclusis siue manes, sit sceminae sint, intelligantur: presium vero nominatione tam filii quam filiae iam nati, vel natae, posthumis exclusis, significentur, liberorum autem nuncupatione & filii Zamaae, nepotraq; & neptes pariter contracantur,tamen de vetusta & approbata regni himius nostri consiletudine, haeredes salummodo filii legitimi, qui iuribus paternis haer ditarijs succedere solent, intelliguntur,licet in casu, quobona,& iura pollessionai ia paterna, vel etiam materna,Vtrumq; sexum, tam scilicet mares,quam etiam scemellas c
earnere dignoscuntur. Haerodis nomen ipsae quoq; filiae licet improprieὶ gerere permittantur. Filiae itaq; quia non omnibus bonis, & iuribus paternis participant, ideo rem non hae des, sed posteritates pinaus nuncupantur. hi posteritates quoq; dico nuim pari, non quantum ad iurium paternorum communiter, &semper deuolutiOIrerria, sed quantum ad sanguinis propagationem, & in casibus, qaibus legitime Qrtiuium binnorum paternorum, vel maternorum successionem. Nam iura duntaxat possession ria pecumjs paterni aut mazernis cmpta dc comparata. Praeterea in honauitura alicuius interempti nobilis data & Obligata, caeterum pro iure Quartalicio, seu in sortem i e- fusionis,&restitutionis quartae puellaris perpetuo collata Sc insicripta, dummodo huiusmodi perennalis inscriptao Quartesiiij non sic in praeiudicium fratrum, vel aliorum,
rit luccedencium lac aia. Item illa etiam iura pollessionaria, in quibus aliqt 'ae puellae vel foeminae per Regiam maiestatem sine tamen praeiudicio fratrum genet ali Cn lium: in veros successores, quo ad utrumq; sexum praeficiuntur, ius seemineum aequ . vesciti masculinum iEquuntur, alia vero uniuersa iura pollessionaria qualitercunque asequisita. l dummodo iuri masculino deseruiunt. . Et dixi notamur pecunijs paternis, VH materins empta, quoniam in bonis, & iuribus posses marijs pecuniis aliquorum fi trum comparatis, puellae leu foeminae, sorores videlicet eorum nil iuris habere pollunt, neque collaterali modo, ipsin sceminin iuccedere, aut portionem aliquam acquirere permittimtur, sed iuribus cantum de paternis, aut porrionem congruentem in casib immediate praescriptis, aut ius Q artalicium pro se requirendi habent auctoriintenta,
Dixi etiam quo ad utrumq; sexum pari modo notanter. Nam in cassa, quo R egia mMiestas puellam,seu mulierem aliquam, in iuribus paternis, vel etiam Daternis si ii ate ipse haeredibus careat,&praesectioni consentiat) in verum haeredem, & succellarem masculinum simpliciter praesecerit,non inserendo icilicet in literis praefectionali bus trumq; sexum, tunc huiusinodi iura possessionaria, mortua ipsa muliere , sblummodo in filios si habuerit, aliter aurem rursiis in i is cum regium) deuoluuntur & filiae suae ii, cibus duntaxat earum Quartastijs, de eisdem iuxta binus Resm consaetudinem prouo. o debentibus, contentari debebunta. uaere a mine nari fruitiis acquisit , ius famineum non siluaris mTir. XVIII.
SI autem quaeratur, quare bona ac iura posscssionaria sentit ijs acquisita, ius eminimum non isequantur 3 Responde quod ideo: quia Regnum istud Mungariae eum, partibus sibi subiectis, in medio,faucibusi; hostium situm& politum est, quod gladio
semper, & armis tutari, defendici; silet, bona etiam,& iura possessionaria cui communiter arte militari, sanguinisq; effusione, progenitores nostri aclii sierunt, Sc modo quoque acquiri cons leuerunO. Mulieres autem & puellae armis militare, cum hostibusq; decertare non solent, neq; pollunt. Et ob hoc bona ipsa iura famineo non de - .serui uno.
Econtra cur iura popFionaria pecuniis empta, im fremineum aeqδερ ac ma linum
SI vero econtrario quaeratur, Cur iura possessionaria peconiis sui pra missu ni est
43쪽
libus tam paternis,quam etiam maternis,&filii,& filiae aequales portiones zmuntur,de ex consequenti etiam de boni Si iuribus possessiona ijs huiusmodi pecunijs, de quibus, utpote decedente patre,vel matre,filiae portionem habere debebant, comparati , portiones congruentes ipsis filiabus dantur. I icet originem, Si fundamentum considerando quod etiam pecuniae manimis serui ijs,d: laboribus,interdumque ingenti sanguinis estusione acquiri, & congregari confiaeuerint. Et quod onera bellorum, & d sensionem patriae mulieres, seu puellae per se gerere, si istinereq; non possint,etiam doemptitijs bonis, & iuribus possessionarijs,portiones perpetuas non merentur haber
ne tamen a successione rerum,& bonorum paternorum penicus exclusae viderentu .
fraternus amor,& dilectio filiorum, qua ergo sorores ali ciuntur, & iure quoque druino affici tenentur, permisit filias portiones congruas perennali iure cum eis pariter da praenarratis boni ac iuribus possessionariis emptit ijs habere, & onera bellorum, tute
tamq, patriae,in hac parte maritis ipsarum imposuit peragere, atq; sufferre.
D Zamgratiam iterum viri, flexui deserviant..1 I T. XX. IT ν xi quaeritur, si quis in nota infidelitatis condemnatus fuerit, cuius bona, iuraque possegionaria utrunq; sexum, masculinum scilicet & itamineum contigissent, atque secuta fuisssent, & tandem ipse condemnatus, capiti, ac bonis suis gratiam R egiam hahere meruerit,utriam filiae post gratiam nasciturae,in bonis paternis aequaliter cum fili js succedant, ii non 3 Ouandoquidem priora priuilegia per ipsam notam infidelitatis mortificata tuere. Dicendum quod sic. Quia per gratiam Regiam omnia priuilegia priora ipsius infidelis, quantum ad haeredes, ac posteritates post se directe tamen de non collaterali modo sequentes vivificantur, roburque prioris firmitatis sortiuntuα,& ex consequenti bona illa rvrsias utrunque sexum sequuntur. Nisi forsitan in literis gratiosis exceptio per expressum stiperinde fieret. Nam in potestate principis consistit gratiae collatio, de bonorum ipsdrum remigio. Quemadmodum igitur, in quibus sub conditionibus, l/rinceps ipse grapiam fecerit, illaque bona remiserit, sic etiam do
caetero bonorum eorundem succinio sequetur. t e filiabus autem ante condemnati
nem paternam natis, nulla est quaestio. Nam illae portiones suas ob patris delictu . non admittunt, ad shccessionem tamen mutuam ctura eo amplius sicuti in serie dif- ferentiarum notae infidelixatis, ta icimentite capitalis praenarratum est non deu
an bona tum proseruis suo pecunis ut statu, utrumflexum struan si Ti .iXXI. ritur citerius si R egia maiestas, aut quispiam Dominorum, vel Nobilium, ' Eius aliquod issessionarium, siue castrum, aut sortalicium, siue oppidum, villa vel praedium existat,tum pro seruitiorum exhibitione, vel beneficiorum & compla centiarum impensione,tum vero pro certa pecuniarum sumina, in litteris siperin Donationalibus, aut etiam Finionalibus ex pressa, simul cuipiam perpetuo contulerit,& inseripserit, utrum huiusmodi ius possessionarium utrunque sexum sequatur, an autem mastulino duntaxat sexui deseruiati I icendum, quod virilem solummodo soxum concernat, eo quod bonorum acquisitio radicem semper adeptionis, bc consec tionis eorundem, non autem appendiculum, i ramum respicit, propterea a radi acquisitionis, haereditarium, Sc non emptitium ius esse comprobatur. V erunt e filiae seu foeminei sexus homines, de eiuscemodi pecuniarum summa, portiones suas merito habere potiunt. V bi autem summa ipsa pecuniarum grandis adeo, & notabilis esse videretur, ut ius illud pos legionarium modo antelato collatum vix tantives ris reputaretur, tunc ius idem possessionarium, per iudicis, de alicuius testimonialis
loci homines, communi aestimatione mediante aestimari, & secundum huiusmodi
44쪽
aestimationis exigentiam, portio pecuniaria filiabus cedens, per filios reddi debeo. COROL LARi v M, Vnde ex radice adeptionis bonorum elicitur, quod irater quis quin iure generationis, & successionis humi modi portio venditore i b deficient ideuoluenda erat, eadem portio ius seemineum non sequitur. F t per portionem intel lige etiam totalem possemonem, & plura alia iura pollessionaria similia. auta sino itaq; acquisitores,vel emptores bonorum. Irout enim litteras suas tormabunt, ita Ahonorum suorum successionem, atque deuolutionem habebunt. De ela uia donationis per de u eminu, quid perflemen inteiligatur. . Ti T. XXII. Oniam in serie literarum regiarum Conationalium conficiendarum, super l, nis, ac iuribus possessionarijs illorum, qui haeredibus deficiunt, hac clausula percietectum seminis talis, vel talis, 3cc. semper apponi, interseriq; solet, ideo putauerunt alictui, quod si inominus, vel Nobilis ille, qui deficit, filias post se reliquerit, tunc necesse sit,in eius cemodi i ominationibus literis per expressiim describere pariter&addere clausillam masculini sexus, ut contineatur in i ominationis tenore, per defectum seminis mastulini sexus, talis,aut talis&c. A lioquin autem l ominationem ipsam non
valere, neq; impetratori talium bonorum suffragari posse, arguentes & allegantes, il- Iumin semine Leo quod filias habeat nondum defecille. Ouod tenendum non est. Nam per semen virilis duntaxat mastulinus sexus, & non foemineus intelligitur. Frustra igitur & superfluum est, id addere, vel apponere, quod etiam alioqiun vocabuli virtus continet in se. Et ratio est, quia naturaliter ex semine viri s ipcrabundant ut plurimum mastulus concipitur: &. e contra ex semine scenianae, emina generatur. l' ecte igitur dicitur is in seini ne defecisse si etiam filias habeat in qui in virili sexu desecit.
Hinc est quod ex nobili patre,& ignobili matre generati fili j, veri nobiles reputantur, dc patrisfamiliam, conditionemq; sequuntur, sed non e nuerso, prout & superius a perte declaraui. V erum tamen si bona Sc iura postsessionaria cuiuspiam, utrumq; sexum manifest concernunt, & uterque sexus deficiet,tunc rite & commode ponenda erit in donatione regia, per desectum seminis utriusq; sexus, talis,&c. ut in ea parte per . semen successio intelligatur. uanu Ie dire ius re tum duret, o praescribatur. TIT. XXXII. OV i A igitur R egia maiestas, cunctorum Dominorum varonum, Magnatum,. rocerumq;,& regni Nobilium in semine deficientium verus sui praemisi) & giumus successor esse censetur. hunt igitur plures t Ominorum,& Nobilium,ac regni- Eolariim, possessionatorum stilicet hominum, qui iura regalia pro se malia vendicantes, aut videlicet pignoris titulo,aut Passione inualida & incis caci, vel Regio consensu ui digente, & necessaria, aut alio successorio, vel haereditario iure, in se deuoluta fingen tes, aut alia indirecta via, insiter qualiter dominium eorum maxime Merrarum, dissisensionumq; temporibus) subintrantes taciturnitatis silentio tenere, gubernareque, 9
pollidere solent, sese in eisdem iuribus pollestionarijs longaevi temporis praescriptione
mediante, firmare,dc fundare praetendentes. V N D F SC a F N DvM cst, quod ius P Ogium centum annis in bonis, &iuribus possessionarijs quorumlibet malae fidei possessorum durat, bc exquiri poterit, sei lectione praeseriptionis alicuius non obstante. Luid Is itis , desinitive, quid itu' Mionarium. T ir. X X l U. IV S igitur Resmin dicitur iurisditio sacrae coronae regni, in bonis, ac iuribus ponsessionarijs, per quempiam pro se mala fide, contraq; consens iam Regium usurpati tacit latens,& consistens. Nomine autem iuris possessionarij generaliter intelliste castra, caestella, fortaliti ciuitate , Oppida, villas, pollessiones, terras, sylum, & praedia Vni sciEN Dux , quod miles io dupliciter accipiatur. ii Ri MC quidem pro i in minio,vsuq ,ac gubernacione alicuius rei mobilis, vel immobilis, F t hoc modo dicitust
45쪽
nossessio quasi pedum positio in viii , ae dominium ipse, rei, quam quis realiter retanet Si gubernat. A lio modo autem prout in proposito posses Itonis appellation .illa sumificatur,& intelligitur,dc hoc proprie loquendo. Nam castra, castella, ciuica tes. oppida, δ praedia, separata habent vocabula. Verumtamen hoc in loco nomino iuris possessionari j, generaliter intell=ge castra,castella,sortalitia, ciuitates,oppida,vilia Ias, portiones,possessionari γ πrras,pra asylua , & praedia. I radium autem nos di ei mus agrum illum esse,in quo prius homines habitare solebant, modo tamen nulla aedificia appareant, neque coloni habitent, quasi praedae expositum, ab antiquis deriuatum,qui agros,quo, bello capiebant,in praedae nomine habebant. Fundum etiam, seu loeum seilionis nobilitaris, atq; . Obagionales,aedificijs, Si habitatore penitus destitutum,umiliter praedium appellamu . Castra vero,& castella, realitia,ciuitates,& op-oida nota sunt, & declaratione non egenta. Pertinentiarum siquidem nominatione communiter intelliguntur, dc continentur omnia illa: quae ad ciuitatem, Oppidum, aut villam aliquam spectant, prouissent terrae arabiles culta , 3c inculta: agri, prata foenilia, pascua campi, sylvae,virgulta,nemora,montes, Valles, vineae, promontoria, aquae, fluuij, piscinae, pistaturae, aquarum decursus, Sc molendina, ac eorundem loca. Et generaliter omnes utilitates, ac prouciatus ipsi ciuitati, aut oppido, vel villae deseruientes. .aepe autem pertinentiarum appellatione comprehenduntur omnes iuris ditiones alicii ius eΑ-stri vel omnia bona immobilia ubilibet adiacentia ipsi castro,annexa,atque deseruien ita ' Sitti es, itates,oppida,villa,portiones possessionariae, Sc praedia.' l amen huiusmodi nomine vel significatione raro utimur,sed ciuitates, oppida, villas, portionetque 'depraedia ad castrum attinensia, s non specificet, generali tamen positione denotare Elemus Et quamuis ius R egium ad uniuersa ser' iura possessionaria, quae Dominationi, dc collationi Regiae quouis modo,Vel Litulo subiacent, generaliter referri, δc extendi curat. tamen si quis Dominorum aut Nobilium in casibiis, vel criminibus notam infidelitatis asset emibus, Sc inducentibus excesserit, atque deliquerit: aut si qui, in semiane de recenti defecerit, huius,Vel horum bona, ac iura I llissionaria non nomine hi ri, R eeii simpliciter, sed per notam infidelitatis eam declarando vel per defectunx, seminis ipfili, defuncti hominis impetrari,Sc Ape in clusicemodi Donatione ius quoq; Restium csi quid in illis bonis etiam alitur haberetur impetratores apponere consueuerunt ideo deseri olupetrium Ragio immediati praedeclarata, non de huiusmodi genere iuris regij, sied quantum ad celὸ Ores iurium resalium, est intelligenda, at iii xuod tu es Io1 vi bonorem im P, nomine iuru RQθ, in o Mirare
SI cutis italue nomine iuris R egii aliqua rura possessionaria pro se impetrauerit, in
quorum utpote pacifico dominio quispiam domino υ. aut Nobilium clim perstitiis et 8c elapsis legitimorum terminorum in caui, superinde luscitanda processibus inquatuor enim terminis Ocialibus, iuxta conlii tudinem moderuorum eiulcemodi causa finaliter terminari solet si C Ominus vel Nobilis ipse iusto titulo, nuq, iure, impetrata illa iura posses Itonaria ic possediisse, possidere b poterit comprobare, tunc im .petrator talis in actimatione pcrclinati, eorundem uirium. postellionariorum, male dc iniust impetratorum qt ruimpcrpetuitatem pro sic usurpare, vendicareque dc legit aruum nollelibrem illis perpetuo priuare praetendebat conuinci debet, S condomnaei ut si nili mensura sibi. remetiatur, dc pari damno, quod alteri interre satagehat, om-oencam Qrtiatur. Flidem et enendum tiam de illis, qui per notam infidelitatis in . orae declaratis casibus,aliqua iura possessionaria a Regia maiestate pro se impetrant: δ huiusmodi crimen notae infidelitatis aduersus Cos,quorum iura polles sionaria impetra-i4 fuerint, comprobare non pQIerunt, quod Videlicet tales quoque in altimati Orbe
46쪽
tiret platiq; sentiant, ipsos solummodo in emendatione linguae eorum conuinci, &
grauari dedere, ex eo scilicet tinnoeentes, dc innoxios coram Regia maiestate male dissamasse intestigantur. aeuod impetratom bonerum per defectaran fleminis quorumpiam, in niso onere
SI quis autem per desectum seminis cuiuspiam decedentis, & haeredibus defieientis.
bona, vel iura possessionaria, tanquam ad sacram R egni coronam iura deuoluta, ab ipsa Regia celsitudine impetrauerit, Sc tandem in examine cauta inde mouendae, e dem iura possessionaria,non ad collationem R egiam,sed ad fratres aliquos senerati nalas, vel foeminei sexus ipsius deiuncti,homines,aut alios legitimos silccestores deriuata filisse literarum testimonio verificabuntur, tunc impetrans ipse nulli subiicitu poenae, nec ullo onere propterea grauabitur, eo quod mortui hominis bona tanquam is ambigua haerede scilicet masculino carentis, destitutique impetrauit,ut iuri fiditio ipsius secrae regni coronae, in tempore exquireretur, & ambiguitas deuolutionis i plorum . bonorum tolleretur. Nam ille quoque, qui causem obtinuerit, & ad se hona illa da- uoluta esse declarauerit, sorsitan vivente eo, qui iam Occubuit dominium eorundem bonorum reale non habuit,vade si etiam ius R egium in huiusmodi literis Donationalibus per desectum seminis emanatis, casu insertum, vel annexum fiterit, & ulterius impetrator ille ius ipsum Regium prosequi voluerit, in nullo propterea iudiciali grau mine conuinci dabebit. Si tamen ampliori processu pertinaciter cum iure ipse Regio agere non cessabit rursusque succubuerit, tunc poenae prae iussae sibi acebit. Poterita tem impetrator ipse si voluerit in causa iuris Regij legitime procedere, Nam liceo consideratione illius clausulae,quae in literis Donati malibus temper inseri solet,videlicet praemissita sicut praesertur stantibus & se habentibus, &c. arbitrati sent nonnulli, canata, dc inualidata prima parie donationis, quae per desectum seminis erat, etiai rL. reliquam partem super iure Regio coniectam cassari, dc mihi lati debere. Ouoniam tamen hoc verum fuit,quod ille cuius bona impetrata erant sine semine decesiit, et nisi la praenotata totali Conationi,dccdm hoc iuri ipsi Regio derogare non videtur, idcir- eo impetrator ipse,si voluerit,cauiam superdicto iure Regio rise prosequi valebit.&bd bona in sile exisentia per defatim seminis io tr. ira non possis. Ti Tvi. XXVII. AT uertendum est autem, quod si quispiam praetextu haereditatis,aliquorum iurium
possesiionariorum, causam litemque sit seitaret, dc antequam eam ad finem ess ctumque perduceret, ab hac luce sine semine decederet, tunc in eo casu bona δc iura eiuscemodi possesiionaria in lite existentia per defectum seminis ipsius decedentis, Principe impetrari non possunt. Quoniam propagatio sua guinis, cuius rei pectu decedens, ille bona ipsa acquirebat, dc prosequebatur, extincta est. Princeps autem lic succetar eius sit resoeuiue ad bona,quae vivens pol Sidebat, mr pessidere poterat, mri tamen censetur esse propagativus haeres ad ea consaquenda, quae decedens ipse, iuri suo nondum appropriavorat, de addixerat, sed in dubio adhuc litis illa se consecutumia sperabat. Veriuntamen si habuerit bona, ac iura possessionaria, prae manibus alienis pignoris titulo, vel pro Dorulitio, aut Quartalitio, siue etiam alio redemptibili modo obligata, talia bona Regia maiestas, ves ille qui Donatione regia potietur, cui acori tulerit,ad se redimendi facultatem semper habebit. Nam huiusmodi obligatio notia excludit bonorum proprietatem,qua fianctus ipse, vivens potiebatur. Et hoc idem est da fratribus quoque adoptiuis per omnia sentiendum atque tenendum, qui successores logitimi non tamen veri haeredes veri statris defuncti reputantur, dc eius modi bona redemptibilia sibi vendicare optimo iure post O. Hinc prodi jt tritum illud tavetustum prouerbium: God tito pretio venundari s coemi non possim. Quod quidem , dictum non est sic accipiendum, ut miserabilis aliqua peri na, egestare dc inopi agra
47쪽
uata,vel alio desectu praeuenta,non possit bonorum suorum iusto titulo se concernentium acquisitionem,uec recuperationem, carisarumq; de litium inde suscitatarum aut mouendarum directionem,Sc prosecutionem alteri commendare. Vel etiam .
huiusmodi bona litigiosa, seu in lite existentia bonis sub conditionibus vendere,& se alienare. Sed ita prouerbium ipsum est intelligendum, ut ille,cui bonorum ipsin xum venditio facta, vel eius causa prosecutio commendata fuerit, nomine suo proprio in eadem causa,nec vivente,sed neq; decedente eo, tui venditionem huiusmodi bonorum fecit, procedere potest,sed nomine eiusdem venditoris,causam ipsam dirigere,& prosequi debet. Ex itus autem dc finis litis dubius est, & interim, quoadusq; pro parte actoris causa ipsa finem sortietur,venditor ille, bona huiusmodi liti giosa sua esse,non poterit recte affirmare. Ideo neq; emptor valebit pro eisdem no- mi ne suo proprio tanquam pro bonis venditoris, in iudicio contendere. unde si litis intermedio antequam scit icet bona praenotata per sententiam diffinitiuam x obtenta suerint,venditor ille deces teri tunc emptor ipse impensam,dcoleum partia ter perdet. Nam ex ratione praeallegata, amplius in causa illa procedere non poterit,& ex consequenti lites, hoc est bona litast Osa non potuisse precio comparari, manifestum erit. 1υd bona donarione Regia acquisim,si etiam pecuniarum Amma contradiectoribus siluaturitin femineum non concernam. TIT. XXVIII. ITem saepenumero contingit imperatores aliquorum bonorum, Sc iurium posscs.sionar torum, aut per defectum seminis quorumcunq; decedentium, aut per alia quamuis notam,vel etiam iuris Regij titulo,cum contradictoribus illis, qui tempore executionis huiusmodi Donationum apparuerunt, bc Statutioni earia contradictionis velamine obuiauerunt concordare,dcin unionem duuenire,atq; summam aliqua Pecuniarum, eisdem contradictoribus soluere,ut citius, faciliusq; dominium bonorum impetratorum adipiscerentur us eadem bona ab omni prorsiis ampliori solu tione,cui forte praetextu iurium Quar alitiorum, aut dotum , bc rerum 1 alassem lium,Scaliorum huiusmodi negotiorum subiacobanda iberarent. Unde putauerunt nonnulli talia bona ius seemineum perinde atq; masculinum sequi debere.quod mi ni me verum videtur. Nam iurium possessionariorum proprietas ad radicem,atque originem acquisiti nis semper est reserenda, Prout superius quoq; breuiter declaratum est, te ob hoc ex stipite Donationis acquisicitia bona, de non ramo solutionisi emptitia esse censentur. Donasio enina,qua: Praecella, in causa fuit,ut solutio pecuniaria subsequeretur
Gomodo cum Donatiso Regia per defeelum steminis procedenta I. Tir. XXIX. O Val iter autem cum Donationibus Regiis per desectum seminis aeditis,1c coh- sectis procedendum sit,quidue de bonis, dc iuribus pollessionarijs impetratis intra decisionem causὰ sede i nchoandae agendii existat, quomodo etiam causa ipsa
finiri,di terminari debea x quo in decreto generali clara super ea re mentio,& a ticulus conscriptus habetur. Ideo modus ille ibidem denotatus in hac parte obser uandus relinquitur, licet vetustae consuetudini Regni huius, in quibusdam clausulis praeiudicari videatur, nihilominus, ut huius rei notitia facilior habeatur,articulumi n eodem decreto, inde conscr i ptum verbolenus inserendum, dc hic annectendum curaui,qui sic incipit: ITEM, si in quocunq; comitatu,aliqua iura per defectum s minis quorumcunq; decedentium deuoluta fuerint, ic de huiusmodi possessioni bus,manifeste non constet, an ad ius Regium pertineant, vel aliquos fratres gen rationales, seu homines sceminei sexu concernant, sed inter ista duo, videlicet ius Regium,& ius aliorum scilicet generat ionaliu,vel scemineum,dubiu interuenerit,
tutae homo comunis Nobilis,3c idoneus in quolibet comitatu ad id per comite parmel, talem eum iudicibus Nobil tum δc ali is Nobil ibus comprouincialibus, in unu i cu congregatis,non tamen ςX Baronibus,nec deTotςntioribus, sed det medioeribu Nobia
48쪽
Nobilibus elestias,huiusmodi iura deuoluta,& dubia,&'alia similia, si qua contigerint,
tam diu conseruet,& manu teneat absque damnificatione qualibet, excepto solum ,
quod de prouentibus constretis linius modi possessionum quamdiu in manibus suis romanent) expensas moderatas capere.& facere possit,de quibus tandem rationem reddere valeat, Sc teneatur quousque huiusmodi deuolutio iurium sine liaredibus duce dentium, in sede iudiciaria curiae Regiae publicata fuerit, ipsa ille publicatione facta , quicunque easdem possessiones, & iura sibi pertinere allegauerit, insta anni vimuS Int gri reuolutionem, iura sua producendo, easdem ad se pertinere comprobet. Quod si facere poterit, iudex curiae R egiae,eidem statui mandet, & faciet cum effectu. hi veri, in probatione defecerit, iuri R egio relinquantur. Et si qui ulterius ad ealdem ius habere sperauerint, eas de manibus R egiis legitime requirant. V hi autem uxores,& ii Ili huiusmodi hominum absque haeredibus masculinis decedentium, in talibus posse sonibus,&iuribus remanserint,tunc possessiones eaedem, & iura i manibus eam occupari,& auferri non debent, priusquam de earum iuribus videlicet an haeredita mekδc perpetuo ad ius scemineum pertineant, an ne,veritas inquiratur. Quod si rcpertum fuerit, eadem iura iuri foemineo non competere tunc dictis uxoribus talium decede . tium,antequam de dominio dictarum poliastionum excludantur, per Regiam male statem, vel alios, ad quos repertae fuerint esse deuolutae, de earum dotibus , di auribus. plena satisfactio impendatur. Filiasus vero usque ad tempus maritationis earum, d mus paterna cum quarta pacte possessionum paternarum, pro quarta filiali, secundum consiletudinem R egni sequestretur,& possidenda relinquati tr. Postquam vero maritatae,& traductae fuerint,de earum iure Quartalitio, pecti ,ria sblutione mediante satisfiat. Vbi autem aliqua ex ipsis filiabus homini impossessionato maritata fuerit, dictante eadem Regni constetit line, in perpetuo iure, δc dominio huiusmodi quartae filialis possessionariae succedere debet, de remanere. I ta tamen si ipsa de voluntate, &comehili Datrum seu consanguineorum sitorum, in mimis post ipsius matrimonium huiusmodi iura scit Quartalitia reuerti, & redundari homilii debeant, ut prie mir, impos: sessionato nupserit. Alioqui sue de domo paternali, siue de curiis, Ec serii iiijs Baro num, seu maiorumNobilium,diciis sitis iratribus seia et insanguineis, ahit parentibus ir requisitis, dc nolentibus, se unon consentientibus id fecerit, ius situm Ois artaluium , non eum possestione, sita cum fatisfactione pecuniarum, requirendi habebit facul
uVi quidem articulus,prout prau nisi vetust e consuenidini Regni huius pra udicare videmst, P Ri, o siquidem in publicatione iurium, modo praedeclarat rum. SEcvNDO vero in termini octaualis non pr*Hione. T ERT, O insuper in Quartalitiorum puellarum ignobilibus nuptarum restitutione. Nam huius public itio iuxta vetere 3, dc approbatam R egni Iegem, non in curia 9 egia maietatis, sed ii, faciebiis ipsi, in iurium possessionati uni, maxime vero in loco selitae residentiae illius qui in semine defecit, tempore videlicet legitimae statutionis eorum, praesentibiis vieinis, dc commaetaneis fieri debet, dc a die eiuscemodi istatutionis, atque publicationis intra ipsius anni imius inte ictolutioirem.' Cuicunq; statutioni pr arratae contradixerint, vel etiam alij, qui 1 cistat caulae δ: liti ipsi sese ingerere,& immiscere voluerint, siue suilfiliae illius defuncti in domo paterna relictae: suis statres generationales: siue autem caeteri irem in i sexus homines, iura sita producendo coram iudice sito, ad id specialiter, δc expressi deputato. Nune videsieci coram domino iudice curiae Regiae nam alias coram domino i alatinis cohibererant) sue celebrentur octauae, sin re non ,ad se Sc ad itis comiti pecti hi e tenentiar e probar. Aliter autem iuri pegio, de per consequens illi, cui maiestas Regia bona privnotati tantiit erit reliqimiamr ro1sidenda. Prout etiam an decreto serentissimi Frincipis quondam domini Mathiar Regis, de
49쪽
netur. Ideo enim iudex in tali desectus seminis causa, per expressiim denominatus est, ut sciat quaelibet partium infra terminum sibi praefixum ad iudicem suum recurrere,&iustitiam in praemissis ab eo postulare. Filiae autem in domo paterna prout in articu lo continetur cum quarta parte bonorum ipibrum infra tempus maritationis cari mishabitabunt. Uxor etiam seu relicta destincti ex domo, & curia ipsa mariti quousq; ad secundas nuptias se non transtulerit,excludi non poterit,sicuti intra ubi de soliationibus Dotaliciorum tractabitur,clarius dicetur. Puellae quoq; ,sei, tiliae Nobilium,non cum illorum, vel aliarum consensit, ad quos vel quas iura earum mari alitia redundari debebunt, sed cum patris, vel fratris ipsarum, qui scilicet huiusiriodi Q bar talitia soluer Lenentur,consensu,nuptui dari deben . De eo, qui cum iure Regio in causam cuiusiamst immittit. TIT. LXXI.
IT ε M s per iure Regio nouiter impetrato,si quis in causiam cuiuspiam se cum literiSDonationalibus immittat, non tenetur in causam attractus,vel actor ad id vel contra
illud,literas statim producere, sed impetrator ille procedat de Regni consiletudine cum Regio iure, & hoc si actor vel reus triumphabito. Nam aliter si uterq; deficiet, ius Regium locum ibidem habebit. Et in hoc casii iudex causae etiam post latam,& prCnun ciatam inter ipsas partes sententiama iteram super huiusnodi iure Regio Dc minationa
les, ab impetratore, rutius ad sὰ acceptare, & eidem iudicium super eo facet e tenetur. uod uniuerse donationes Rexiae infra anni unius reuolutioncmstautione legitim firmari debeant. Ti T. XXXII. U T sciendum,quod omnes Donationes Regiae,sii e per defectum seminis quorum, cunq; decedentium, siue per notam infidelitatis aliquorum praue agentium,sii nomine iuris Regi j mala fide iura regalia detinentium,stuc nouae Donationis titulo b na sita iusto iure postidentium, emanatae, & consectae, infra integram anni unius reuolt tionem a die Donationis computandam, legitima statutione fieri, stabiliriq; debeant ,, siue fiat contradictio, siue non. Nam aliter Donationis vigor, seu virtus expirabit, Mipsa Donatio ine. i cm,viribus j; destituta manebit. Me literis dia toriis, Reambulatoriis, Amonitoriis, s breuibin Euocatoriis,quoldiebus durent ad equendum. TIT. XXXIII. VBI notandum,quod litera: Introductoriae, pariter & Statutoriae Regales, stipeta qualibet Donatione cum semitiorum declaratione aeditae,& conscriptae incipientes sic. Cu.n nos debitum habentes respectiam, dec. vel , Cum nos attendis,dc consideratis&c. prout scilicet Donationis exordium seriesque vel continentia verbalis se habet, ad ipsam usque anni reuolutionem ad exequendam huiuscemodi Donationem, Regiam emcaces sint, roburq; Qrtiantur firmitatis. AL i X. v ERO omnes literae similes,rum scilicet Introductoriae, & Statutoriae, seu Recaptiuatoriae, quam etiam Re- ambulatoriae, sed & Amonitoriae quaelibet per dicitur nobis, cum clausilla illa. Ad terminum competentem, &c. emanatae, sexaginta duntaxat diebus a die emanation ipsarum literamna supplitandis, pro executione peragenda validae reputantur. S I TMM in literis huius Dodi Introductorijs, seu Recaptiuatoriis aut Reambulatorijs vel Amonitorijs,terminus aliquis octaualis, ad quem scilicet Euocatio ex ratione in eisdem literis ex prelli fieri debeat, denotarus, & constriptus fuerit, tunc ad octauum usquo diem illius festiuitatis, cuius videlicet octauae inseruntur, δ inscribuntur,executio cum illis rite, legitimeq; peragi poterit. Octaua tamen dies ante festum, S non post intelligatur. Cum liceris quoque ocatorijs, ratione quorunacunq; actuum potentiariorum ad tracesii num secundum diem, secundum modernorum vium t Mantibias. Similiter infra spatium sexaginta dierum a die emanationis ipsarum computandorcio, princedendum est. Nam aliter eciam illae viribus de caetero carebunt.
50쪽
mulyterae sumtoriae donatio m eum declaratione. U Usine declara one Daseant. Tr T. XXXIIII.
CAEterssim hoc quoq; sciendum. quod vinuersae Donationes Regiae quocunq; iuro,& tit o factae, cum literis introductori js,& statariori, non selum cum declarati ne scilicet per clausulam: Cum nos,&c. Verum etiam simplici modo per aliam clau-sdam, videlicet: Dicitur nobis, &c. confectis, & per quoslibet iudices Regni ordiri rios datis executioni demandari possunt. Verum tamen si introductio per clausulam et Dicitur nobis,fiet,tunc in iudicio etiam literae Regiae Donationales penes Statutum in specie produci debebunt,ut intelligatur,quo iure,vel titulo, aut quibus sub conditionibus Donatio ipsa facta existat. Nam aliter statutio ipsa nullius censebitur fore firmit
tis. Si tamen cum declaratione videlicet per: Coim nos, Introductio, di Statutio ex cuta fuerit, tunc in casu, quo litera: Donationales seper eo consectae periclitarentur, &amitterentur, la ipsa Statutoria tuis cieta. Nana seriem Donationis, de rationem,leucausam,propter quam videlicet ealem Donatio facta est, in se declaratam laabet
Ue Ateris constensualdus Reeiu a 8ssonu υerbati tenore conscias. T 1 r. XXXV. ET hoc i dem,quod de literis Statutorijs praemitticiar, tenendum est etiam de cumctis literis consensu na Regiae maiestatis explicantibus, quod videlicet sagio, cui maiestas sta consensum suum Regium prabuit, si in ipsis literis consensualibus verbot nus inserta non fuerit, tunc nisi DKio illa in specie coram iudice producatur, consensus huiusmodi Regius penitus inualidari debebit,ic inefficax erit.
me noua Donatione Regia in generas, .unde orium habeati. TITvx. XXXVI
IT r M solent nonnulli bona, & iura ipsorum possessionaria a Regia maiestate nouae
Donationis suae titulo, cepe cum omni suo Regio iure, pro se & eorum haeredibus impetrare, asserentes progenitores seos ab antiquo, vel etiam semetipsis duntaxat a tempore ad tionis, & consecutionis huiusmodi honorum, in dominio pacifico e rundem perstitisse. Et licet plerique eiust emodi Donatione ira iusto bonoq; modo utantur, in contrarium tamen plurimae fraudes per nonnullos salutis eorum immem res, in hac parte committunt una..Q jdam enim sceminei sexus generationis sitae limmines de ipsis iuribus possesiionarijs per hanc excludere nituntur literas Criginales quae scilicet iura possessionaria empticia fuisse,aut alio titulo ius foemineum scuti masnculinum concernere declararent, occultantes, igne comburentes, vel ali ter dilaniantes ini iam vero fraternae charitati contrariantes, & uxoribus filiabusq; suis fauentes,dum potisii me semen masculinum in se deficere conspiciunt, & iura sua possessionaria i fratres condiuisionales deuolui metuunt, nomina uxorum, filiarumq; suarum in literis notiae Donationis inscribi faciunt, fratres ipserum generationales praetermittendo, de
illis bonis seu iuribus possessionarijs eosdem priuare, vel magis despoliare satagendo. Luid sit noua Donatio descrip tae. g qui dupliciter i a poten arten LTir. XXXVII. VNde sciendum quod noua Donatio, cum clausula praesenti tempore inseri solita,
videlicet,in cuius, vel quarum pacisco dominio progenitores sum rei stitisse , seq; persistere. asserit etiam de praesenti &c. facta, non est aliud,quam prioris Donati ius legitimae factae iterata roboratio, quae ex stii vocabuli significatione semper pra si 'si ponit priorem Donationem,uel alim bonorum ipsbrum acquisitionem. Sed ut clarius emissa descriptio notiae Donationis intelligatur. NOTAN Dura est, quod TCtra Donatio dupliciter potest attendi, vel considerari. P Ri Mo resiste tu iurisditicnix sacrae corona: Regni, seu Principis nostri, ad quem ipsa Donatio spectat. SrcvNDO autem respectu statrum generationalium, & eminei sexus hominum . Respectu itaque iurisditionis Principis nostri noua Donatio non requirit, neque presbproni e