장음표시 사용
91쪽
reducitur per SN attractionemo neque minor minima attractionum omnium sin salias MN esset in omni fitu corporis L magna nimis in sed inter omnium s M maximam & minimam quasi media; hoc est, non multo major neque multo minor attractione S Itaque corpus L radio ad T ducto describet arcas temporibus magis proportionales,& figuram ad formam Ellipsis magis accedentem, si T eadem lege, qua L, verius S attrahitur, quam si multo minus aut multo magis attrahatur. Quod erat demonstrandum. Haec eadem obtinent si, reliquis manentibus, corpus L non revolvatur circa Τ; sed utrumque et & L circa S. Nam, ut in praecedente dictum est, demonstratio eadem est sive corpus perturbans movea.
Similiter colligetur quod, si Systema corporum p & L, I, λ circa srevolvaturi sui in 'op. LIX.ὶ Orbitae descriptae propius accedent ad Ellipticas, si corpora omnia iisdem attractionum legibus agitentur, quam si quovis modo didue leges non obtineant: & commune gravitatis centrum corporum P, L, I, λ orbitam describet, cujus umbilicus est incommuni centro gravitatis corporum omnium interiorum; ut in Corol. Prop. LVI.
EX actione mutua Tellaris O Lunae, ilia um commve centrum pravitatis in Orbe magno circa Solem movetur. Similiter comis mune centrum gravisatis Iou e rique fareditum, O Saturni emmitumque Saturniorum, in orbitis Iou O Saturni, Prop. LVIII. desinitis, feruntur. Quoniam sper Propsitiones x I. & mo J Luna gravis est in ream, & vicissim Τerra in Lunam; Jovis satellites in Jovem, &vicissim Iupiter in satellites; Saturni comites in Saturnum, & vicissim hic in illos; propositum patot ex Hop. Lix. Et quoniam sper Corol. Ρrop. XLm. in Sol, Planeta quisque primarius, essusque secundarii iisdem attractionum legibus agitantur, secundarii cujusque Orbita est proxime Ellipsis umbilicum in primarii centro habens, per
praecedentem. Perturbantur autem satellitum motus, ut in Propositionibus Lx. &LM. ostensum est, variisque assicientur inaequalitatibus de quibus infra locis propriis agetur.
Axis Terrae, flingulis revolutioni S annuis, bis mutat incli. nationem ad Eclipticam, O bis redit ad inclinationem priorem. Propositione xxxIII. axem Τerraeiconfideravitum quasi sibi pedipetuo quam exactissime parallelum; quiaι tunc uitius tantum annuae revolutionis Phaenomena erant explicanda, quo temporis spatio pae
92쪽
rallelismum suum quamproxime conservat. Verum, propter Teumris figuram Sphaeroidem prolatam, ex causis Prop. xxxi indicatis ortam, res paulo aliter se habebiL Sit v iis o orbita Telluris circa Solem O, A E sin ipsa Tellus, cujus Poli ASB, AEquator Eo. Et quoniam sper Prop. xxxI.) Terra est figurae Sphaeroidem prolatae, sdα pressis ad polos A & B, dc Versus aequatorem E u elevatae,) erit haec instar Globi Annulo inhaerentis: supplet enim vicem Annuli istem teriar excessiis in regionibus AEquatoris. Et igitur sper Corol. Prop. LXI.) Annuli hujus Nodi regredientur: hoc est, Tellus digressast subi communis intersectio Eclipticae & terrestris AEquatoris versus Solem O dirigitur, ac proinde Sol in AEquatore coelesti visus
Equinoctium incit,) per D versus V, prius v-l ad Nodum V pertinget, quam ad V punctum ipsi κου oppositum pervenerit: & Gl-
ius ab V per O versus in progressa prius ad J novum Nodum .. perveniet, quam ad , ubi a s in priore
revolutione erat Nodus: id est, I lae quatoris Terrestris planum productum fper Solem prius transibit. quam Telluris
centrum ad G pertingati Sed tum celebratur AEquinoctium,cum Sol in plano AEqua- toris Terrestris reperitur: cui sese supra ad Prop. xxxvi. ostensum
est' in illaque pro punctis AEquinoctialibus recte habentur, in quibus
Sol videtur tempore ZEquinoctiorum. Quare patet puncta Equinoctialia, & cum his omnia Eclipticae puncta quatenus nominibus in niuntur, 'uippe ab AEquinoctialibus pendentia & inde numerata, regredi videri, sive in antecedentia moveri; si Stellae Fixae pro immotis habeantur. Verum s Eclipticae puncta pro immotis hab
antur, Fixae tantundem in consequentia moveri censebuntur.
Punctorum AEquinoctialium regressus hactenus explicatus ab actione Solis in Annulum Telluri ad AEquatorem cireundatum, sive materiam ad AEquatorem redundantem, procedit; ut Corol. Prop. LxI. ostensum est: Sed & Lunae etiam in eundem Annaeum magnae sunt vires, ut ex Scholio dictae Prop. Lm. ejusque Corol. liquet; nam cum haec in Eclipticae plano aut non procul ab eo perpetuo haereat, in eundem cum Sole conspirabit eminum. Ρorro, in semiaevolutione Telluris circa Solem , ita per D ad v,
inclinatio AEquatoris ad Eclipticam per Solis actionem minor est quam cum Tellus erat in Q.: Estque haec minima cum Terra est in per Prop. LxLὶ Nodis Annuli in Solis Quadrato versantibus. Et cum Tellus ad V, & Nodi ad Solis Sy etygias pervenerunt, rursus restituitur praecedens inclinatio: & in transitu ab υ per G ad. fimilis dictae inclinationis imminutio rursus accidit; simulque cum 2 u tore Telluris Axis oscillatur. Axis Igitur Terrae, singulis revolutionibus annuis, his mutat inclinationem ad Eclipticam, &his redit ad inclinationem priorem; quod & singulis mensibus periodicis, bis quoque ex actione Lunae fiet. Oscillatio vero haec vix erit sensi-K. 3 bilis,
93쪽
bilis, dum interim regressus punctorum Eclipticae est omnibus no tus, licet ab iisdem viribus ortus. Nam, in singulis AEquinoctiis, Axis Urrae inclinatio ad Eclipticam redit ad priorem magnitudianem, & decursu annorum sensibilior non evadit: regressus vero punctorum Eclipticae continuo fit versus anteriora, nec unquam
in pristinum locum restituuntur AEquinoctialia puncti, nisi post perfectum integrum circulum. Et quae in uno anno, aut semisse anni, quo temporis spatio tota inclinationis Axis Terrae mutatio fi. nitura insensibilis prorsus est mutatio, plurium annorum decursu satis fit sensibilis; cum semper ad easdem partes fiat. Propter Telluris igitur figuram, puncta AEquinoctialia regrediuntur, & Axis Τerrae singulis annis his mutat inclinationem ad Eclipticam, & bis redit ad inclinationem priorem. Q. E. D.
Commune centrum gravitatis Solis omniumque Planclarum OCometarum quiescit; quod proinde pro centro Symmatis S laris, i iurique adeo Munae, habendum est.
Demonstratum est Philosophis Prop. L. citatis, commune πνvitatis centrum, ab actionibus corporum in se invicem, non mutare statum suum motus vel quietis: sed Systematis corporum plurium eandem esse legem atque corporis solitarii, quoad perseverantiam indicto statu; cum tam illius quam hujus motus progressivus per minium centri gravitatis fit aestimandus. Systematis igitur Solaris commune centrum Gravitatis vel quiestit, vel movetur uniformiter iadirectum; siquidem, excludendo vim externam, hic est status corporis stlitarii. Posterius dici nequit, cum sic circumjectarum Fixarum aliae fierent viciniores quam prius, aliae remotiores', earumque Prininde situs & ordo decutiu temporis sensibiliter mutaretur, contra o servata. Cumque in praecedentibus ostensum sit Solem, Planetas, &Cometas omnes graves esse in se mutuo, & proinde perpetuo agitari, Ibis communi illorum centro gravitatis quieto manente,) patet ill rum cujusvis centrum mobile pro Systematis Solaris centro haberi non posse, sed praedictum commune centrum Gravitatis immobile.
Quod si non punctim invisibile praedictum, sed corpus aliquod insigne illi maxime propinquum, pro istius Systematis centro sit habendum, erit illud Sol; quippe qui, propter ingentem materiae quam litatem quam prae caeteris continet, a praedicto communi Gravit iis centro vix unquam distat sensibiliter. Porro, si univetae corporum omnium compagi silve Mundo) figura competat, limitesque statuantur; aliud nullum Systema potiori jure ejus meditullium vendicat, quam Solare nostrum: aliudque igitur nullum centrum, quam supra definitum, Mundo convenit Quod
94쪽
EX posito hactenus Mundi Syllamit generatina quidem & quatenus proposito nostro hucusque susticit, & motuum magnorum Munda corporum Causa explicata, analoga vel potiuMelaena uti deced cum illa quam apud nos quotidie experimur: scivitate nempe omnium corporum Versus omnia, cujus leadem est Lesa'ite Gravitatis nostrae, vel alterius virtutis cujusvis naturalis per rectas lineas in uno puncto concurrentes propagatae; hoc elt, jactis praecipuis Astronomia: Physicae fiundamentis, ordo postulat, ut eorundem effectuum Causas & Rationes Physicas ab aliis adductas ctiam consideremus, simul & dispiciamus num illae, aeque ac superius explicatae, quaesito latisfaciant. Per causas vero, de quibus hic est sermo, non intelligimus ultimas illas, quarum nuthe rumsus funi cauis; sed quales apud nos experimur, quarumque vires calculo aestimare Valamus, earumquc proprietates, sicut & aliarum quarumvis quantitatum, geomctrice investigare; qualis est Lux, ex cujus confideratione varia: Ortae sunt scientiae, Optica nempe, Catoptrica & Dioptrica; Gravitas, cujus symptomata c0nsderat Statica, omnisque sermo Mechanica: quamvis nςque Lucis neque Gravitatis rationes ultimas norint istarum scientiarum cultores,
Duae sunt celebriores Sectae Philosophiae hujus Coelestis, quae mores corporum Mundanorum causas explicare conaturi Tepleriana nempe& Cartesiana: Nam de illa, quae solidos orbes in coelos invexit &intelligentias illis rotandis praelixit, non opus est nunc verba facere, cum & parum Philosophica sit & a superioris saeculi Astronomis plus satis confutata. Utramque breviter describemus, & rationes subnectemus cur neutra sit Coelestis, ostendendo quod corporum, ut Philosophi illi volunt, motorum non erunt eaedem Leges quae in corporibus Coelestibus obtinere deprehenduntur. Et primo quidem mmplerianam P scam, Gis.1 v. Dist. Am. Copermeana traditam, breviter suis plerumque verbis explicabimus.
nerae in orbibus circa Solem deferuntur, quam adduxit Jo. Keplerus,summatnu O breviter explicare. Summus hic Astronomus vult Solis ingens corpus, taetera immotum, in ipso rerum exordio ab omnipotentia creatrice fuisse in gyrum actum circa axem postione datum; & ne ex inertia materiae paulatim langueat hic motus, illum perpetua vel Creatoris vel Animae ad hoc destinatae Cura sustentatum esse: quod etiam in Telluris
95쪽
& aliis universi globis circa proprios axes rotatus obtinere vult. Sol, gyratione hac Corporis sui. Aminaerens speciem sui Corporis im- materiatam per amplissima Mundi spatia, Planetas illa pro nasos,
more vectis, una circumseri, specie; said est solis virius per lineas rectris in omnem Mundi Mnpli linem emisia, quae, eo ipso quod 1pecies cst corporis, una cum corporς Folis rotatur instar rapidissi ini vorticis, tamcu'que pertingit, ae ab celeriter pervaFatis atque Sol circa axem se convertit; & proinde Ρlanetam flumini huic quasi immerii
sum secum vehit. Advertendum porro, brieter hane vim in Sole vectoriam, esse etiam naturalem inertiam in Planetis i is ad nisi tum, qua sit ut inclinati sint, materiae ratione, ad manendum in loco suo. Pugnant igitur inter se potentia solis vectoria, & inertia Plane materialis. Utraque suam partem habet victoriae; illa Planetam sede sua emovet, haec suum, hoc est Planetae corpus, nonnihil eripit e vinculis illis, quibus a Sole erat prehensum, ut ab alia atque alia circularis hujus virtutis parte apprehendatur: ab ea sic. quae proxime succedit illi, ex qua Ρlaneta se modo extricaverat. Et quia virtus ista Planetam vehens, ex corpore Solis emuens, eosdem
imbecillitatis gradus habet in diversis intervallis quos habet ipsa
Lux; potentia haec vectoria, more illuminationis, de crescit crescente distantia a Sole: unde Planetam ad maiorem a Sole distantiarii positum tardius circumvehet, & proinde illius tempus periodicum, ex hoc capite, maius constituet. Porro, cum similis potentia vectoria ex corpore Planetae cuiusvis, circa axem proprium moti, etiam propagetur; siet ut haec Ρlanetas secundarios, quos in flumine hoc vorticis immateriati offendit mersos, etiam similiter deserat; qui Primarium suum rursus non deserent, quippe qui a specie corporis Solaris circa Solem, aeque ac primarii, & una cum illis, deseruntur. Atque hisce solis positis, patet primarios Planetas circa Solem deserendos in circulis Soli concentricis, in plano circuli in Sole maximi inter dilos modii, & secundarios similiter circa suos
Planetarum tempora reperiri exingsime in proportione suo. rum orbiumseu cir lorum sesquialtera, explicare. Proportionem hanc in corporibus Coelestibus obtinere primus observavit Keplerus, magno Astronomiae Veraeque Ρhysicae commodo; quod nempe. in rotatione Planetarum primariorum circa Solem, & 1ecundariorum circa Primarium quemque, Quadrata temporum periodicorum eandem habeant proportionem quam Cubi semidiametrorum suorum orbium sive distantiarum a Solo; sumendo nempe distantias mediocres, & abstrahendo ab excentricitate. Hanc autem ex suis principiis modo sequenti deduxit. Cum Solis potentia vectoria squa Hanetae circumducuntur a vortice immateriato
96쪽
riato sive flumine speciei Solaris, more illuminationis decresdae crescente distantia a inre sive Sole, in cst, in ratione duplicata distantiaris & vires suas secundumtunam dimensionem iii m in longum tantum exerat; Potentia tam vectoria in hoc essectu prodii
cendo Planetam nempe circumducendo)minuetur in simpla tantum ratione distantiae a Sole auctie: Cumque sex rationibus archetvpicis ponat moles corporum Planetariorum eandem habere rationem quam habent illorum distantiae a Sole; potentia Solis vectoria aequales vires in unumquemque Planetam circumducendum impendet; nempe tanto majores ob maiorem Ρlanetae molem sive magnitudi. nem, in quam species motoria incurrit, quanto imbecillior est vir. tus motoria in ista distantia, & in eadem ratione; distantiae nimirum a Sole. Rursus, concinnitate Geometrica adductus, statuit quantitatem materiae in Planetis invicem comparatis esse in subdu.
plicata ratione molis sive magnitudinis; atque ita den 1itas erit in eadem subduplicata magnitudinis ratione inverse,in hoc est, ut superius dictum, in subduplicata ratione distantiae a Sole. Cum ergo tempus periodicum in Ρlaneta a Sole remotiore majus sit quam in viciniore,propter majus iter, sid est, majorem orbitam,)& etiam propter majorem materiae copiam transportandam, scaetera Vero aequale, quia aequales vires motorias in illos impensas esse supra est ostensum,) & iter majus sit in ratione distantiae a Sole, & copia materiae etiam major in ejusdem distantiae ratione subduplicata; ob utramque simul causam, remotioris Planetae majus erit tempus periodicum in ratione ex hisce composita: Sed ratio composita ex simpla & subduplicata est ratio sesquialtera aut sesquiplicata : Quare remotioris Ρlanetae majus erit tempus periodicum quam vicinioris, in ratione sesquiplicata distantiarum a Sole; hoc est, Quadrata temporum periodicorum sunt ut Cubi distantiarum a Sole. Quae de secundariis circa primarium rotatis similiter intelligenda sunt.
C, Aufus, cur Planctarum Orbitae Excentricae sunt, a Keplerondatas explicare. Cum Planeta quivis si corpus Solis corpori cognatum, cujus pars altera Magnetis more Soli est amica, altera inimica; conver Solis corpore, convertitur smul Virtus etiam illa Solis, quj Ranetam trahit vel repellit, prout pars ejus amica vel inimica Soli obvertituariquemadmodum Magnete converso, Vis tractoria vel repellens in plagas mundi alias atque alias transfertur. Cumque Sol illa virtute sui corporis arripuerit Planetam, seu trahens illum, seu repellens, seu dubius inter utrumque, secum etiam circumducit illum; trahendo quippe & repellendo retinet, retinendo circumducit. EMagnetibus quidem nostris quilibet duas habet plagas diverta virtutis, quarum una Magnes magnetem alterum secundum datam plagam attrahit; altera vero eundem repelliti In coelo res paulo
97쪽
aliter est comparata. Sol enim, non una plaga, sed omnibus sui corporis partibus, facultatem hanc activam & energeticam missidet attrahendi vel repellendi Hanetam. Itaque credibile est cem trum corporis Solaris respondere uni extremitati vel plagae Magnetis ς superficiem vero totam alteri Magnetis plagae, cum tota hac &non una tantum plaga Planetam secundum datam plagam attrahat vel repellat. Hisce stabilitis, palam est Ρlanetae corpus non in eadem ubique a Sole distantia circa Solem delatum iri; sed dum plagam amicam Soli obvertit, toto illo tempore versus Solem accedere propius, donec rectae secundum plagam hanc ductae, hoc est, fibrae secundum quas virtus ista trahens propagatur a Sole,) sibi sere ubique
parallelae, non amplius ad Solem inclinantur,sed recta a Sole ad Planetam ducta est fibris hisce normalis: in quo casu, cum Sol non amplius trahit, attractionis estinus inempe Planetae verisus Solem accessus) cessabit, & Planeta tum in maxima ad Solem propinquitate est sive in Ρerihelio. Circumducto interim per smperius descriptam Solis potentiam vectoriam maneta, ejus plaga opposita & Soli inimica paulatim versus Solem dirigitur, unde continuo repellitur Planeta k Sole; idque tamdiu fiet, donec neutra plaga versus Solem inclinetur, sed recta jungens Solem & Planetam fiat iterum ad fibras virtutis normalis; & tunc Haneta in Aphelio reperietur, quippe in maxima distantia, ad quam vis Solis repellens manetam interim circumductum removere potest. Atque ope harum fibrarum sic libratus Ρlaneta, ut in altera Orbitae suae parte a Sole trahatur, in opposita vero inde pellatur, describit orbitam, circa Solem quidem, at non ut circa suum centrum; sed Soli Em centricam. Rursus, quia species corporis Solaris, motum Planetae concilians, in ampliori circulo tenuior & imbecillior est in ratione distantiae a Sole, quatenus hunc effectum producit, ut in praeci Prop. ostensum est, & interim Hancta ejusdem maneat molis &densitatis; quippe idem Ρlaneta: patet celeritatem Planetae diminui, caeteris paribus, in eadem ratione cum constipatione & densi tale virtutis vectariae Solis; hoc est, in inversa ratione distantiae 1 Sole. Ρorro, virtus Solis Planetam extrudens & trahens, quae fit secundum lineas virtuosas ex centro Solis exeuntes, & una cum Sole circumeuntes, ut fit in reliquis operibus naturalibusa sortis est in ratione sinus complementi anguli, quem radius Solis continet cum fibra per quam admittitur virtus Solaris intra Hanetam: Et igitur orbita haec Excentrica non erit perfectus Circulus, 1ed a lateribus
paulo angustior & compressior Ellipsis evadit, cujus umbilicus alterest ipse Sol. Sed& ex iisdem principiis ostendit Ellipsin circa Solem in umbilico positum ita describi, ut aequales Areae temporibus aequalibusc
98쪽
Lib. I. & GEOMETRICAE ELEMENTA. 87
aequalibus describantur per radium ad Solem ductum, ilitem Hecto rem nuncupat; & universaliter areas, quas verrit radius vector, esse proportionales temporibus quibus describuntur. Verum cum fibrae hae libratoriae, quarum ope Planetae in altum librantur, sibi semper in omni Planetae circumductione quasi parallelae maneant, & per supra ostensa) ita respectu univerit totius inclinentur, ut cuiusque Ρlanetae Linea Apsidum perpendicularis sit fibris hisce, vel in plano orbis Planetae vel in situ huic parallelo positis ; cumque nullius h primariis Planetis axis, circa quem motu quasi diurno rotatur, hanc habeat positionem, & nulla alia praeter axem hunc, eique parallelas rectas, situm eundem respectu universi conservet, si Planetae Globus totus sit solidus & unitus; patet Keplero necesse filisse intra crustam hanc Ρlanetae exteriorem, cujus axis situm datum retinet, quippe circa quem Planeta motu suo diurno revolvitur,) globum a crusta prorsus separatum & divisum &ejus motui diurno minime obsequentem ponere, cuius axis & rectar illi parallelae fibrarum dictarum Labratoriarum vitas sustinerent,& situm ad hoc opus necessarium modo descriptum conservarent; dum interim crusta exterior, pro Planetae cujusque indole, motu diurno sibi peculiari circumrotatur.
Cisfas, cur Planetarum Orbitae sint ad Eri ricam inclinatae, a
Κcplero adductas ex Dare. In Physica hac nepleriana, in qua nunc versamur, si nullae in. essent Planetis fibrae squales Prop. praec. descripsimus) quibus in altum librantur, vel si fibrae hae latus Soli obvertant; hoc est, neque plagam Soli amicam neque inimicam;) Planeta quivis in eadem a Sole distantia manens persectum circulum Soli concentricum describeret. Pari modo, Ρlanetae viribus hinc solummodo ortis agitatiὶ omnes in eodem plano, uni mi & directissimo flumine, medio quasi alveo sve circulo inter polos convolutionis Solis medio, Via Regia dicto) circumirent. Cum vero varie hinc inde ab hac Regia Via divagentur, oportet effectus huius causam non esse absimilem illi, qua fit ut navis vento impulsa paulatim ad latus detrudatur, respectu Iineae secundum quam, per solam ventum, moveretur; per remum Q oblique ad puppim religatum, vel gubernaculum obliquo situ detentum. In quovis Ρlaneta sunt fibrae quas ab ossicio appellat Latitudinis) in plano orbis sui, vel huic parallelo. perpetuo cin1stitutae, quaeque in omni Planetae conversione aut motu sibi ipsis ubique parallelae manent, ita ut, dum Planeta in nodo sive communi intersectione plani viae Regiae cum plano orbis versetur, fibra Latitudinis media, quae per Planetae centrum transit, Orbitam tangat; adeoque fibrarum omnium pars una ad unam Viae Regiae partem, altera vero ad alteram, extra planum istud emineat, inclinata ad illud eodem angulo, quo Planetae orbis ad viam Regiam. Cum igitur
99쪽
species corporis Solaris incurrit in fibrae medietatem insequentem exstantem, Planetam expellet quorsum tendit antecedens medictas; hoc est. secundum planum Orbitie Ρlanetae dicto propriae: Cum au tem interim fibrae hae Latitudinis maneant in situ sibi ipsis paralleloper omnem ambitum, hinc fit ut in Planeta, in limite 1ive maxima a via Regia remotione posito, neuter fibrarum terminus antecedat, sed fibrae velut in prosundum hujus fluminis id est, verius Solem porre , & impctum latere recta objecti excipientes, causam nullam praebeant ejectionis ulterioris in ullam plagam; quoad in his Limitum punctis permutatio fiat, ut ille fibrarum terminus, qui anto Planetae appulsum ad Limitem antecessisset, jam post insequatur,
antecedente altero, eoque Planeta rursum ad viam Regiam acce.
dere incipi ad Loco enim facultatis gubernaculi in nave, vis alia fibrarum multo convenientior Planetae inest; quod, sicut fibrae, quibus Ρlaneta in altum libratur, naturalem habent porentiam ad retinendum situm parallelum in transportatione corporis, sic etiam inest fibris Latitudinis, praeter similem vim retinendi stum parallelum, etiam naturalis potentia agilitatis, seu tuendi lineam plane eandem, S secundum eam derivandi motum sibi illatum, in quantum quidem tendit motus in eandem plagam cum altero fibrae extremo. Quoniam vero fibrae hae Latitudinis diversae prorius sunt a
prius descriptis fibris quibus Sol planetam attrahit & repellit, cum quoad naturam & officium, tum quoad situm; quia Latitudinis fibrae ubique sint parallela: recta orbitam in nodo cum via Regia tangenti, aliae vero istae sex Prop. praeced.) parallelae sint rectae eandem orbitam in Aphelio tangenti: oportet fibras hasce secundum Keplerum in corporibus diversis reperiri, dummodo sex Aepleri sen tentia in apsides progrediantur & nodi regrediantur, utut lente in Planetis primariis, & extra dubium si hoc revera contingere in stacundariis. Quare necessum habuit praeter Crustam exteriorem fibris instructam, quibus axis, circa quem Planeta motu suo diurno reis volvitur, sibi in toto manetae circuitu circa Solem parallelus com servatur, & interiorem Crustam quae, respectu exterioris, nuclei imstar sit) ab hac prorsus separatam aliisque viribus agitatam ponere in qua nempe resideant librae, quibus Planeta in altum & profundum libratur: & intra hunc nucleum, sive potius Crustam, alium adhuc interiorem ponere nucleum a superiore media separatum, &alia gaudentem periodo, in quo fibrae Latitudinis repanduntur; eum impossibile sit in eodem solido compacto haerere intertextas fibras hasce diversas, quarum diverta simi periodi.
PROPOSITIO LXX. Oine in supra explicata P sica Coelessi Kepleriana fassa reps
riuntur, breviter indicare o refellere. Cum Kepleri myMam Coelestem impugnandam sustipimis, non eo animo illud ficimus, quasi Virum hunc immortalis timae inter
100쪽
Systematum fabricatores & Causarum Phusicas una indagatores vulgares numeremus. Etenim tantum abfuit, ut e contra pene selus
fuerit si serte Antiquissimos quosdam, ut othago am &c. excipiasin qui Physicam Coelestem more Mathematicorum tramvit. Rus Rationes Archet me, Concinnitares Geometricae, & Proportiones Harmonicae eam ostendunt ingenii vim, qualem in Scriptoribus Astronomiae Physicaeve ante illum frustra quaeras: Adeo ut harum rerum judex idoneus & aestimator aequus yeremias Homo ius, 1 Keplero sub studiorum suorum Astronomicorum initio licet alienus, post alios frustra tentatos Nepleri Doctrinam & Rationes Phusicas ambabus ulnis amplexus, sic lactorem suum alloquatur: Licet
mihi Keplerum supra mortales admirari; licet egregium, d- Lmum, aut si quid maius anelgare; licet deniqus supra totum mi. Iosephantium scholam mel unicum Keplerum rectimare. Hunc solum cauire Poetae Huno solum terite Philosephi; de illo certi, haheret ri omnia, qui habet Keplerum. Quid enim majus, quid divinius
in hisce rebus homini accidere potuit, quam ex speculationibus harmonicis proportionem orbium Planetariorum exactissime determinare, quam verissimam Planetarum viam circa Solem Ellipticam nempeὶ primum detegere, donique quam modum verissimuni dicare, quo Planeta in semita hac incedit; se. ut radio ad Solis centrum in Ellipsis umbilico positum ducto areas destribat temporibus proportionales 3 Quae vero in Ae eri Mechanica motuum causa displicent, haec sere sunt. . . I. Si nequo Planetae plaga amica neque inimica Soli obversa fuerit, aut si Ρlaneta ob debilitatem fibrarum, quibus in altum &profundum libratur) ita comparatus fuerit, ut a Sole nee attrahatur nec expellatur ut in Venere accidit ex nepleri sententia δε tum a circumrotata Solis specie vult Planetani perfectum destribere circulum; cum tamen constet corpus, quod non urgetur a vi ad centrum tendente, circuli potipheriam non describere, sed rectam. Cum ergo Planetatum orbitae etiam in hoc casu circulares sint, patet illas ab alia vi, praeteri illam ab obversa plaga amica oriundam,
verius centrum trudi. t 'Maχ. Dum Planeta a periliolio ad aphclium a Sole ascendit, plaga Soli inimica ad Solem obvertitur, unde & a Sole repellitur, & inh0c casu urgetur hac ina vi, quae recta Solem & Planetan, jum gente dirigitur. In Mochsthicis vero Dotum cst tantum abesse ut Planeta hac sela vi agitatus destribat Enimn cui umbilicus est Sol, ut
curvath e contra describeret verius Solem convexam. Quare necesse
est ut Haneta. edus semita in Ellipsis cui Sol est umbilicus, urgeatur, etiam' dum a perihelio ad aphelium astendit a Sole, a vi ad Solem tendente, cum Ellipsis fit remus utrumque umbilicum
cava. Toto ergo coelo aberrat Nepores, dum Planetam vult I Sole repelli in astenis ad aphelium, aut dum Planetam vult neque trahi neque repelli, dum circulum persectum Soli concentricum describit: Nisi enim in utroque casa trahatur vel sim impellatur cver'