Jani Vincentii Gravinae Originum juris civilis libri tres, et De Romano Imperio liber singularis

231쪽

LXXXVI H.

Die optione .

LXXX l X. De Tutoris

Datione .

toro

confirm. tu . I. ne

XC. De Accepit latione .

1 si DE JURE NATURALI GENTIUM,

ad eam causam datum adiri haereditatem jure antiquo posse. Quod esse manifesto Llsum evincitur, ex eo, quod praecipuum id conceditur procuratoti Caesaris, ut scilicet pro Caesare adire possit haereditatem: ca immo si xulgo licui stet haereditatem per alium adire, cur Senatores legationes It betas in longinquas regiones haereditatum adeundarum causa impetrassent ut optime observat Hotto mannus. ιν Neque hae in re differret ius Praetorium a civili, si haereditas per procuratorem jure civili recte adquireretur, sicuti adquiritur bonorum possesa io, quae descendit a jure Praetorio, id e que soluta est religionibus juris civilis. Ius enim civile d rectum est , &asperum , ut eleganter Cujacius I c) Plaetorium vero moderatum, .& mite . Ab aditione haereditatis transire convenit ad optionem legati, quae certae rei e Inplo, Per servi optionem significatur. Fiebat autem poli , ditam hae te di trum die a Praetore dato, prodest S param rebus omnibus eius eneris, de quo eIat optandum, nempe fami ita universa si legata fuisset optio servo tum, atque adhibebantur corcepta verba, ut Labeo scin indicat cum ait: omne ius lotati tonsumi pyima ιι iratio uo, hoc est solemnitate verborum in jure, ut interpretatur CDiacius. e ex quo Iurisconsulti loco ostenditur fieri oportu ille semel tantum ex natura actuum legitimorum, & pure,& testibus praesentibus. f Dabatur ante legatario a testatore optio his verbis: ct ipsa sibi s-a vcl. t eligat, vel hominem optaso eluito: b) vellan

Sequitur tutoris datio, non quidem IIla ex t si amento , quae privata exa iactoritate procedit, nec actuum legitimorum nomine continetur; sed illa, quae auctorem habet Magistratum, nempe Praetorem , vel Consulem , vel Praesidem provInciae: qua in datione tutoris , interveniebat selemnitas actuum, & verborum, facta inquisitione a magistratu, qui ex pupilli amicis, optimisque viris optabat eum, quem pupillo magis profuturum cognoscebat : non enim ante poterat Praetor decretum interponere , quam inquirendo comperisset, quis et Iet magis idoneus, eumque pro tribunali causa cognita dabat hac verborum formula: cl) Tαιονem do. Actus legitimos aeteRιlMiono claudamus, quae sane cum primo loco positis eo niungi potuisset, nisi natura lutionis post Lenium in ordine locum postulasset. Igitur meminisse oportet, veteres non modo dominium trams ut isse per α.xum, sue per aes, & libram, sed omnem fere obligationem eo modo contraxisses solus enim nexus auctoritatem juris contractibus dabat. At quoniam eo modo quid solvi debet, quo fuit adstrictum ; ideo obligatio nexu devincta, contrario nexu solvebatur, ae debitum acceptum ferebatur imagina cla solutione per aes, & libram, quae vetus erat acceptiis latio, ejusque haec erat verborum sormulat Accepta facia Ap Fatio. m quam Festus u nexus tibινarionem vocat, & ad aes & libram refert. Cum autem esset actus legitimus, fieri non poterat per procuratorem , qui ut acceptum pro alio terre posset, necesse crat, ut dominus ei debitorem delegaret, ac deinde procurator proprio nomine novaret obligationem, ut eam posset postremo per se dis Iolvere: οὶ At quoniam alia obligationum genera sunt, quibus ea accepti lationis ratio minime conveniebat; cum sola vel borum obligatio hac accepti latione tolleretur, inventus est C. Aquilius, qui celeberrima illa sermula, de qua late in Institutionibus, O obis ligationes omnes in stipulatum deduxit, easque per accepti lationem, facta

232쪽

ΤABULA I. de IN JUS UOCANDO. ros

III.

Coenitio. Praetoris.

SI ENSIET, qui in jus vocatum vindicit mi Tito.' ὐo ετ VitiusY-ῆβTO PROLETARIO , CUI Qui do via REM ' UTI PAICUNT, ' ORATO.

NITA ' PAICUNT IN COMITlo , AUT IN FORO ab ORTU ANTE MERIDIEM CAUSAM CONSCITO, CUM PERGRANT AMBO PRAESENTES. POST MERIDIEM PRAESENTI STLITEM ADICITO.SOL OCASUS SUPREMA TEMPEsΤΛs mToι

us voca

Si Disilirco by Corale

233쪽

Paraphrass.

quis aliquem in ius vocet, vocatus satim I equisor.

θι in Ius vocatus non sequatur, qui vocabit testes ante adbi. oeto, rum in ius vocarum sistere ei jus Gio. Si oe ium in jus vocatus moretur, frusetur , fugamis adorisnet, manum ei injιcere jus esto. Si imbecillixas, aut 3nυalentia quaedam , aera e senilis imprudimento sit, quominus vocatus in jus sequatur , qui in ius vocabit vocato veἱ abulum, seu vebiculum , quod adsiunctis pecoribus trabetur, dato : s nolet is, qui in jus vocabιν , vocato petenti plaustrum unique tectum, munitumque se

nere ne cogitor .

Si tameis ser aliquis , qui in ius vocatum , vel prensum deis fendat, dimittitor . Celerum locupleti vindex locuples estir pauperi prolem tautum Reipub. Iusscienti quilibet vindex esto. Item se de re transactum fuerit inter vocantem, oe vocatum, dum in jus venitur, ita jus, rarumque esto. Si neque vindex aliquis si , neque de re in via transactum

fuerit, rura in comitio, aut ιn foro Proor causam eognosci. to ante meridiem, cum ambo litigatores praesentes peroravi.

Pose meridiem, etiamsi unus tantum ' eus M, praesenti adcti nem dato, judiciumque conji,tMito. Sole occidente supremus terminus judiciorum esto , seu iudicia solvuntor . Ad Solem proinde oceasum Praeror jus reddito.

234쪽

eiis . I.

Numa R. II. De Fur iis I. de Nincturno fu-

vel quasi . l

nifesto. . de arboribus furintim eaess.

munia delfartis.

absentia ' Respublica Ergo, AUT SΤΑTUS DIES CUM HosTE intercedat: nam si QUID HORUM FUAT UNUM' IUDICI ARBITROVE , REOvE , EO DIE DI FENSUS ESTO. CUI TESTIMONIUM DEFUERIT, IS TERTIS DIEBUS OBPORTUM OBVΛGULATUM ITO.

rator, i Lique, cui furtum factum escit, mi citor. Servus, virgis caesus, saxo de Icitor: Impubes, Praetoris arbitratu verberator, noxiamque decErniis

SI SE TELO ' desensint, quiritato ENDOQUE PLORATO apost deinde s cces etant, se fraude esto. Si furtum lance licioque conceptum escit . atque uti manifestum vindicator. SI ADORAT FURTO, QUOD NEC MANIFESTUM ' ESCIT duplione decidito. SIn juri alienas arbores caesis, in singulas xxv. aeris luito. Si pro iure damnum decisum escit, surri ne adorato. Furtivae rei aeternΑuctoritas esto.

eunda tam

Reusa

Labeo lib.

etiιGellius: sa

iosa urfuisse fraude esto. Cajus

tim ea a

235쪽

a98 Paraphras. J dicis consituto, iudiceque adito vades , di sus des tuis

disio Isendi utrimque dantor, iique sisere tenentae e nisse morbus sebemens vim gramiter nocendi basens , votum aliquois , absentia Reipublicae ergo intercedat, aut consiturussa dies eum peregrinoe nam se quid boram fueris, m obυ vieris judici arbitreis, vel reo, judicii ines disseratura

cui resimonium denungiare molet, is Oinundino, id es ter imara XXVI . dies ad domum ejus, cui resimonium denuntiat,

denuinatum ito

Si votum furtum sat, furem autem aliquis occiderit, ἱmpune insto Si interdiu furtum aliquis fecerit, eumque aliquis in ipso furto deprehenderit, verberetur, illique cui furtum factum fueris

addicatur. Servus prius virgis corsus saxo Tarpeis dejicia- irar. Impubes Praetorix arbitrio merseretur , n aque ab ea

facta sarciatur. Quod se se telo defredant, dominus eum clamara prius id stasseeiuro tum δε enisi fuerint, jura caesi sumo Q . Si furtum per lancem, lirium conceptum erit , perinde ac se

manifestim foret vindicator i Si agatur de furto. non manifesto, fur dupli damnator. sui injuria, seu furtim alienas arbores caeriderit, pro fetulis arboribus caesis XXV. assibus multator.

De furio parim ius esto : m s pactum intercesserit, furti amplius agere ius non eso. . Turtivam rem usucapere jus ne esso. . . i

236쪽

r. De deis posito. a. de sce

nore.

3. de iure crediti persequendi ad verinsus r. hostem, idest peregrinum . 2. Conses.

oatum.

TABULA III. de REBUS CREDITIS. roo Si quid endo deposito dolo' malo factum escit , dupliones luito. Si qui unciario scenore amplius scenera Sit , quadruplio

ADvERSUS H TEM ' AETERNAUCTORITAS ESTO. AERIS CONFESI , ' REBUSQUE IURE IUDICATIS xxx. DIES IUST, SUNTor POST DEINDE MANUS INIECTIO ESTO , IN IUS D CITO iΝI IUDICATUM FACIT , AUT QUIPS ' ENDO EO IN IURE VINDICIT , SECUM DUCITO , VINCχTO , AUT NERvo AUT COMPEDIBvS xv. PONDO NE MAIORE :AT SI voLET MINORE VINCITO: SI VOLET , SUO VIro NI SUO VIT , QUI EM VIN- . CTUM HABEBIT LIBRAS FARIs ENDO DIES DATO i SI VOLET, PLUS DΛTO. Ni cum eo paeit , in. dies endo vinculis retineto a Imteribi trinis nundinis continuis in Comitium, procitato , aerisque aestim iam judicati pmdicato. Ast si plures erunt rei TERTIS NUNDINIS PARTIS SE CANTO SI PLUS MINUSvE SECUERUNT , SE FRAU. LE o si volent uis, Tiberim peregre VenumdantO .

. . a

237쪽

2oo Paraphrasis. SI quid circa rem depositam opud se depostarius dolo malo admiserit, dupli poena ad icitor.

Si quis majus quam unciarium faenus t quod unciam menstruam dependis in centum ) exereuerιν, quadrupli poena adscitor. Peregrinus quidquam usucapere non valetoe cujus adversus evnx in perpetuum actio esto. Si debitum quis consessus fuerit, vel condemnatus iure Derit , induciae ei menseruα 3o. Herum ad debitum exoisendum danis.

Si Dira dies 3 o. illos debitor non satisfaciat, tum creditari ea. pere eum , sive prebendere, atque in jus ducere jus esto. Debitor ita nexus se poterit suo vivare Ii non babeat, tum creditor , qui eum vinctum habuit , Ilagulas Iareis libras iis fisgulos dies ei dato : A volet plus pro arbitrio dare tia

ceto .

Si oe tum iudicatum non solvat, neque interea quisquam eum tu iure defendat, Proque eo interveurat, in privatam carceis rem , seu vincula adducere creditori με esti , eumque vel fieris , ves comped bus vincire P fώ yamen Mν vincula non

fini graviora quam XV. porido a leviora enim adhibere pro arbitrio jus esto. Pariseendi interea addicto cum creditore ius esue si non pactus Doris, so. diebus creditori addictum in vinculis babere jus esto. Intra eos dies trinis nundinis continuis ad 'aetorem in comitium producitor, quant que pecunia judicatus esset praeis

dicator

As si plures erunt creditores, totiis nundinis, ides et . die corpus rei in partea secanto : Ii plus minusve secuerint , sene fraude esto. e s malen , ream Doerim eum peregre venumin

238쪽

De jure patrio. De iure

connubii.

PATER Insignem ad deformitatem puerum cito necato, Endo ' liberis justis vitae necis venumdandique potestas ei esto. si PATER FILIUM TER vENUNDUIT, FILIUS A PATRE LIBER ESTO. Si qui ei in x. MENfIBUs PROXIMIS postumus natus escit, justus esto.

. . . . .

χοινοῦ , ut arissimo

239쪽

aca Paraphrasis ΡAier Ilium Mi. uatumi moHirosum , vel prodigiosum Im

In liberos iustis ex nuptiis. quaesitor patri ius vis necis, venadendique eos jM eso. . Si patre Ilium ter vendiderit , flius pol tertiam venditionem plene a patre liber fat. Si flius patri post mortem ejus intra derem menses proximos a.

morte natus ex uxore, erit, jusus ei filius. Uti.

240쪽

I. De teis sumento.

a. de sue-eessione ab intestat . r. de gemtilitiis hereditatibus a

4. de legi,

PATERFAMILIAS UTI LEGASIT, SUPER PECUNDE TUTE. DEVE SUE REI, ITA JUS ESTO.AsT SI NTESTATO MORITUR , CUI SUs HEREs Nξc EsCiΤι ΛGNATUS PROXIMUS FAMlLIAM HABETO. si AGNATUS NEC ESCIT , GENTILISFAMILIAM NERES NANCITOR.

Si libertus intestato moritur, cui Ms heres nee escit, ast patronus patronive liberi estini ' EX EA FAMILIA IN EAM FAMILIAM Proximo pecuniADuitor .

Noesina 4nter HEREDEs 'proportionibus hereditarIs ERCTA

Ceterarum FA MILLE rerum ERCTO NON CITO si volent Heredes ERCTUM CITUM iaciunto: Praetor ad ERCTUMCiENDUM arbitros uris dato.

Si pater milias intestato moritur , cuInpubes suus heres AGNATUS PROXIMUS TUTELAM NANCITOR ,

SI FURIOSUS AUT PRODIGUS EXISTAΤ, AST EI CUSTOS NEC ESCIT, AGNATORUM GENTILIUMQUE 4N LO PECUNIAvEIUS POTESTΛS ESTO.

tio ad ter. m. tabul. cujus pars priον huiu