Jani Vincentii Gravinae Originum juris civilis libri tres, et De Romano Imperio liber singularis

241쪽

2 Paraphrasis. ΡAterfamilias uti legem dixeris , seu prout di posueris de

bonis suis, liberorum suorum tutela , ita pose moratem ejus observator.

Ae s intesato morituν paterfamil. neque ei suus beres erit, tum agnatus proximus beres eso e s agnatus nou erit, tum gentilis heres eso. Si libertus intesato decedat , neque suum heredem reliqueris , sed patronum tantum, vel etiam patroni liberos, tum liberti bona ex ejus familia in patroni familiam translata proximo in patroni familia addicuntor. Defuncto creditore , vel debitore , ejus heredes pro portionibus hereditariis conisnire, o conveniri tantum possume ipsoque jure inter eos obligatio disiditur. At cetararum rerum s -- lent heredes disi nem faciuntoo ad eam divisonem Praetor tres arbitros dato. p paterfamilias intesatus deradae, cui suus beres extabit impinbes, Agnatus proximus turον hujus fui Beredis eso.

Si qui furiosus, aut prodigus esse iacipiat, neque is ratorem habea , agnatorum , ij que deficientibus, gentilium pura am ipse, quam ejus bona committuntor.

242쪽

id in de

3. De vindieiis , de jure possessionis. 4. De re. pudiis.

TAB. VI. de DOMINIO, & de POSSESSIONE. 15;

QUM ' NEXUM FACIET MANCIPIUMQUE , UTI LINGUA NUNCUPASIT ITA IUS ESTO. SInficias jerit, duplione damnator.

Statuliber, EMPTORI dando, liber esto. Res vendita TRANSQUEDATA emptori non adquiritor , donicum satisfactum escit. UsUS AUCTORITAS FUNDI, BIENNIUM rANUS USUS ESTO.Μulieris , quae aNum matrimonI ergo apud virum reman. st , ni trinoctium ab eo usurpandi ergo abescit , usus

esto

SI QUIN IURE MANUM CONSERUNT, secundum eum qui Sidet. Ast si qui quem liberali causa manu adserat, secundum libertatem Vindicias dato.

TIGNUM IUNCTUM AEDIBUS VINEAEvE NE CONCAPET

Ast qui junxit, duplione damnator. Tigna QUANDOOUE SARPTA , DONEC DEMTA EkUNT

vindicare ius esto. iSi vir mulieri Repudium mi re volet , causam dicito

t harumce unam.

Cai. lib. I.

in traditioin

243쪽

a ob Paraphrasis. C m dominus rei suae nexum faciet, vel mancipium uti noώmιnaνιι, locutus Pactu e erit, ita jus esto. Distuliber sub bae conditisue liber esse jussus, si hoc , vel il. lud dederit, A vendirus postea fueris, emptori dando libereso a Res vendita straditaque non ante emptori acquiratur, quam ab emptore venditori aliqua ratione satisfactum fuerit. Fundi biennio . cetera res anno usucapiuntor.

Mulier, quamvis sne legibus viro iuncta, s tiuo anno usurpa tiove, id es interruptione trinoctu, apud unum virum fuerit usucapra ess. Si de qua re in iure apud Praetorem disceptatur, secundum eum qui pusdet, Praetor vinicias dato : excepta liberali causa , in qua secundum libertatem Praetor vinicias semper dato.

Omnis materia iuncta aessibus, aut vineae, ne vendicator, neque solvitor o qui alιenam junxit, duplo damnator; certe ubι Ρ-luta, demptaque fuerιν, rsim eam vendicare jus e .

. 3 . .

Sa vis ab uxore divertere voluerit, causam divistia dicito.

244쪽

De Pa perie . De damno

dato. a. in genere.

dato

TAB. VII. de DELICTIS.

suspensus Cereri necator: Impubes Praetoris arbitratu Verberator , noxiamque du-ptione decernito.

Qui pecu ENDO ALIENO IMPESCIT.rneεndiol UI AEDES acervumve frumenti ad AEDEs postum dolo

l sciens a NCENSIT, Victus ' verberatus igni necator: Ast si easu, NOXIAM SARCITO. Si nec idoneus escit, levius castigator. si INIURiAM ALTERI FAXIT, XX v. AERIS POENAE SUN. TO. SI QUI PIPULOCENTASIT CARMEN VE CONDISIT, UOD INFAMIAM FAXlT FLAGITIUMVE ALTERI, fuste serito. SI MEMBRUM RUPSIT, Ni CUM EO IVICIT, TALIO ESTO. I OS EX GENITALI FUDIT , LIBERO CCC. SERVO CL

riis . I. leviori

bus a. atrocibus

a. loco: seu publicis.

De falso.

lQUi SE SlRI TESTARIER LIBRI PENSvE FUERIT, NI TESTI.. MONIUM FARlATUR, IMPROBUS INTESTABILlS ESTO.

j Si salsum testimonium DIC SlΤ saxo deIcitor. I g. ri s Si qui hominem liberum dolo sciens morti duit.

I. hominis cuiuslibet. 2. Paren

tis.

det.. μι rab. 1.

si nolet a

ceram ne

i MALUM CARMEN INCATA SIT , MALUMVENENUM saxit duitve, PARICIDA ESTO. I DAREN l EM NECASIT , CAPUT OBNUBITO , CULEO UE insutus in profluentem mergitor . Si tutor DOLO MALO gerat , vituperato ' quandoque finita tutela escit , furtum duplione luito. PATRONUSI ' CLIENTI FRAUDEM FAXIT, SACER ESTO.

ei ius qui

245쪽

sanata veluti mente ad obsequium rediit, jus idem esio . Si judex aut arbiter jure datus ob rem iudicandam, pecuniam acceperit, capite luito. De vita, libertate, civitate, familia adimenda cita Rom. populi judicium esto centuriatis comitiis. Iudices rerum capitalium a populo consituuntor. Si quis in urbe eoitiones agitaverit, capita Dito. Si quis hostem in pop. Rom. seu patriam eoncitaverit , vel ci vem hosti tradiderit, prodiderit, capite punitor ..

246쪽

x. De iure

Parietum.

I. De jure

finium x. De jure pollestio-

mima

De jure

aquarum.

De iure

itinerum.

ΤAB. VIII. de juribas PRAEDIORUM. ωος

AMBITUS PARIETIS, SEX TERTIUS PEs ESTO.sODALEs, legem ' quam volent, dum ne quid ex publieacinompant, sibi serunto: de FINIUM ratione lex ' incerta , ad exemplum legis

Atticae Solonis. Intra V. P. aeterii Auctoritas esto

sI 3URGANT adfines, finibus regundis Prator arbitros trisa Dicito. HORTUS MEREDIUM . . TUGURlUMSi arbor in vicini landum impendet, xv. P. altius sublu- catora Si GLANS in EM caduca siet , domino legere jus esto. PinvIA MANU NOCET , Praetor arcendae aquae arbitros tris aDicito , NOXAEQUE DOMINO CAvETOR.

ina in poRecto viii. P. IN AM FRACTO XVI. P. lata

sI via AMSEGETEs iΜunita escit, qua volet, iumentum

rior hiae VIII. rabul. respondebat.

ula. A. d. eollegiis . Hae porro lex i ferri posset ad ea-bulam suo. 7. de vii ctis , de laes

in pistis.

gund. Hae tria cabula serta perti ua re ad juninctam illam

mum rati

247쪽

2Io Paraphrass. Ι Nire vicinorum AEdificia ad circumeundi Devitatem Da ium euum duorum pedum, oe Iemis relinquitor . Sodalas, id es collegisti quorum certa fuerant tarpora ) leges inter se ferre licero quas volent, dummodo publicis legabus

conιrariae non sint.

Spatium quinque pedum squod vacuum inter duos agros erat ad accesum , edi' circumductum aratra) Uticapere jus non asio. Si tactui de finibus disceptent , decertenν , Praetor dirimen controversa tres arbitros dato. Si arboν ex vicini fundo in vicinum impendeat , aνboris illius rami XV pedibus altius circumcidantur. Si fructus e vieini arbore in vicini fundum cadat, domino arbo. i ris tegere fructum jus esto.

Si aqua pluυia opere manufacto nocere poterat, Praetor ad arrenis dam aquam ne noceat, tres arbitros dato e damni insecti no.

mine caveto.

Latitudo viae qua se re e porrigit via VIII. pedum egis: at ubi sexum es sedecim. Si via ab iis qui vicina praedia possident munita non si , jumentum agere quis velit ira esto. PRI Diuili co by Cooste

248쪽

pite civis. 3. De pace publica.

NExo SOLUTO, FORTI SANATI siremps jus esto oSi judex arbiterve jure datus, ob rem dicendam pecuniamaCepsit, capital esto DE CAPITE CIVIS NISI PER MAXIMUM COMITIATUM NE FERUNT O. QUAESTORES PARICIDI , qui de rebus capitalibus quaerant, a populo creant r. Si quIn urbe coetus nocturnos agitaSit, capital esto. Si qui perdueiam concitaSit, civemve perdueLi transduit , capital esto.

249쪽

2Ir c Paraphrasi . SI quadrupes damnum dederit se rimisse quadrupedis damni aestimationem ossertor .vei s malit, quadrupedem ipsam no

xae dato .

Si per injuriam damnum dederis . . . in I s casu , damntim solvito praestato.

Qiti fructus alienos, alienamve segetem incautamentis in alias terras transtulerit, pellexerite vel ne crescerent obligaverit... Qui frugem industialem, aratro videlicet partam, . furtim nectu paverit immaturam , vel maturam secuerit , Cereri fricer, m devotus suspendio, necator . . Impubes tamen s id fecerit, arbitris Praetoris verberator, damnumque datum. iuduplum sarcito. ιi pecus in alienam feteum, vel frugem immiserit pascendi gratia . .

Qiui aedes, aut acervum frumenti juxta domum Posium , sciens prudens dolo tacenderit, vinctus verberatus igni necatore se vero easu , id es negligentia, damnum datum sarcito e aut se minus idoueus si, levius casigator. Sι quis injuriam leviorem sve verbis alteri fecerit et s. Us

bus mulctator.

Si quis publice aliquem diffamaυerit , eique convicium fecerit, vel carmen fumosum condiderit ad alterius injuriam , . seu infamiam, fustibus friatur Si quis alteri membrum aliquod ruperit οῦ ni cum eo pacisci vetit, membrum ei pariter rumpere injuria secto ius e flo. Qui deutem ex giug/υa excusserat libero bomini, trecentis αδ-bus mulctator e qua fervo CL. Qiιi a Duι adlui testis adfuerit rogatus, vel libripeus, si possem tesimonium ferre detrectet, infamis babetor, neque utis testamonium deinceps adisitsitor, neυe ipse tesimonium dicatur ..

Si quis falsum resimonia . dixerit , Saxo Tarpedio dejicitor. Si quis hominem libertim dolo sciens occiderit , capitalis criamivis reus eseo . Item qui magico carmine, seu ineantamentis alium defixeris Item qui malum venenum fecerit dederit υe. Qui Parentem necaverit capite obυoluto, culeo insutus in aquam abicitor.n ruror dolo malo rutelam gerat , suspectum eum facere cuia vis liceto : Si quid de rebus pupilli furatus fuerit , cum fulta fueris tutela , duplum praefato . Si quis quo rutunser a vi, o injuria alterius, sese patrocin. o commferit . patronus autem eum fefelleris , execrabilis Go..d Diqi irco by Cooste

250쪽

TABULA X. de IURE SACRO.

de IUREIURANDO

ROMINEM MORTUM IN URBE NE SEPELIT D NgvE URITO, SUMPTUS ET LUCTUM A DEORU Μ REMOVETo , HOC PLUS NE FACITOl ROGUM ASCIA NE POLITO. Tribus rieiniis , & X. tibicinibus foris eFeRe jus esto . MULIERES GENAS NE RADUNTor NEvE LESumpUNERIS ERGO HABENT O. HOMINI MORTUO OSA NE LEGITO, QUO POSTF U N U S I, A CI A si extra quam si beLi endove hostico

l ORONAM PARIT IPSE PECUNIAvΕ EIUS

VIRTUTIS ERGO, ARGUITOR; ' ET IPSI MOR. TUO PARENTIBUSQUE IUS DUM INTUS POSITUS ESCIT FORI SUEFERTUR, SE FRAUDE IMPOSITA SIET. Una plura funera ne facito, neve plures lectos sternito. NEVE AURUM ADITO; As TSI cui AURO DENT ESVINCTI ES CINT, IM CUM ILO SEPELIRE uREvE SE FRAUDESTO. Regum bustumve. no Um propius LX. P. aedis alienas , si

dominus nolet, ' ne adIcato.

Fori bustive aeternAuctoritas esto.

Caius i.