장음표시 사용
191쪽
sne dubio minime serenda: nec solum fiunt occupantis. Secundus est auctoria diuinis oraculis,praesertim ab iis,quae taa Principis, qui iusta de causta, quae
extatat in Ieremis c .Q. verumctiam a unius sunt,potest alteri cocedere. Terratione naturali longissime disiunctii. tius cius conseiastis, euius est res: quodsi enim amissa charitate amitterentur fit donando, vendendo, permutando, dominia,regna, & imperia, cuncta d. mutuum dando Quartus est auctoritas minia ellent incerta:quis enim certum iuris ciuilis, quod multos inuenit m habet te charitate praeditum esse λ vni- dos ac titulos consequendi dominij, uersa ratio humanae vitae de societati, quos Glossa enumerat in I. ν. de acqui- perturbaretur. infinita dominia sine rendo rerum Amimo, ιn verbo Ciuitatis dominis relinquerentur , eadem domi- nostra, usucapionem, praescriptionem,nta,eadem imperia, & regna, & magi- arrogationem,monachationem, lepor- stratus paene singulis momentis com- tationem,testamentum, successionem, mutarentur, & ab alio ad alium trans- bonorum possvionem,aditionem. serrentur. Fieret etiam, ut repente ho- Mihi ratione & animo lustranti tam 1. mines ex opulentissimis pauperrimi multas leges, ac iura, & scripta Docto- euaderenti fameque & egestate enectae mim,que ad eam rem,qua de agitur,in-
totae, & permulce& nobilissimet fami- primis faciunt , viginti occurrunt tituli hae interirent. virique principes,ac cel- nanciscendi dominij: necessitas, occu- , so loco collocati e simino statu ad imu patio, custodia, pro derelicto,victoria, delaberentur: aliaque innumerabilia seu res parta in Dello it isto, bona fides, mala atque incommoda humana vita lucri ficta,seu acquisitater nostra man- perserre cogeretur. Tanta igitur im- cipia, alluvio, propinquitas loci, eon- pietate atque absurditate sententia eie- fusio materierum, traditio, sola voluncta, veros dominii ciuilis titulos per- tas, testamentum, arrogatio, sors, lexquiramus. iusta ,Iudicis sentcntia iusta, usucapio, A. M. Tullius in varios do- pra scriptio, contractus. Necessitas,in minij ciuilis titulos veluti sontes com- quam homo post primorum parentum monstrauit,cum scripsit his verbis:Sum peccatum coniectus est, non sollim re-arauem priuatanucta natura ,sed μι vereri tum communem possessionem trans. occupatione, vs qui quondaminvacua νμ misit ad varios,Vcrumetiam,quoties ea serunt .aut vilioria,ut qui bello'ritisunt: audextrema, aut grauis incidit, ad eum aut lege, aut pactune, contaione, forata ex qui eget dominium eius transfert rei, .
ager Arpinaου Arpinatiumδω- quam alter possidet non pati necessituturin lanorum mus lanus. Si misisque dine oppressus.ex sententia multorum, est prisatarum posse iocum descriptio. ex quam Sylvester in verbis Resstitutio,qm
quo quia sevum curviuι sit eorum, qua na- uinum.3. sequitur, & ait humaniorem- tura fuerunι communia, quod ra que oki- ac veriorem esse:qua de re consule q.3Lgit, id quisque teneatreosiquMpim Vpetet, nam.3.lib. . nostrorum rest 'sorum mora--olabit ius humana societatu. gelus in lium.nam egente rei domino non secus, verbo Domιnium, num 3. qilattuor mo- actu,non licet tibi ab eo rem suam eriadas,seu titulos aperit acquirendi dom, pere: qubd si eripias, & ille moriatur,nij; sed quartus discerpitur in plures tum furti, tum homicidij crimen subia Deies. Primus igitur est auctoritas iu- bis,ut Theologorum schola persiadet. . via. naturalis, qua ea, quae nullius sunt, Neque silum, qui lumme eget, potesae, P. OPHIOl. δε comm t. Z. sibi, ..
192쪽
, verumetiam alteri simili qui confii statur inopia,ex aliano peculio salute& opem quaerere:vt inquit D.Thomas
G. . Vcisim hic locus grauem Doctoribus adlert dii ficultare : virlim summa necessitas transferat in egerite rei dumtaxat vitam, an etiam dominium. Nam si rei tatum v ni communicat, ut placet nonnullis, is qui ad extremam inopiam adductus aufert rem ab alio pos ici Iam,cum ad commodiorem vitae statum, pingitioremque, ut aiunt, fortunam peruenerit, restituet rem , quam . accepit: verum, si fictus sit usus dominus ob summam inopia, non restituet, Se quidem eiusmodi indigentem non fieri rei dominum multis argumentis, ac non ii ullis legibus contendit Nauar-
Coduce. Idemque visum est Almino in .siem.diam t. I. quast. a. Se Ioximi Modinae de reb.restituen. in principio, de Couarruviae tomo primo siuarum rei fi um. releelione de re titutione, sicunda
. Contraria tamen semetia verior est, de communis, ut idem Nauarrus cita se lacu est testis, & Sylvester in Derbs Fumtum,num. o.& defenditura D.Thoma in a.a. 'us'. s.art. r. ct in . sent. dist. i s. qua'. 2. art. qua liunc.a.aa. a.vbi assise inat a restitutione liberari eum , qui rem,quam creditori debebat, se Eegeiui largitus est. Eiusdem communis sententice suffragatores sunt Scotus in .d -/s. quaest.2. Richardus in ram ndi Lartis. . quest. I. ad I .arg. Paludanus in eamdem dist. ιν p. r. an. 3. Gabriel in
exiliemi in extrema necessi se alienum is proprium distensatione necessi tu ,sic existenti in extrema necessare di qensatione necessitatis licet deerre actum restitutis. nis. Summarum Scriptores, qui rerum bonarum malariamque rationes persecuti sunt, eiusdem sunt opinionis patroni,partim in verbo Furtum,partim in verbo Re lautio. vehementer huie patrocinatur sen- Leentiae hi canones, non Ambrosjdiciui'. dist. 7. ct canon D. Hieronymi, duo
cst lex z. in ead.f. ad legem Rhodiam de iactu.quas auctoritates, quibus magis est cordi causssa pauperum,quan di-ilitum, non de commumcatione usus,
sed de transtitione dominii, fine ullo
restituendi onere interpretabutu Cpraesertim si res tempore nece Litatis accepta ex earum genere suit, quae via Consumuntur. nam in aliis rerum generibus retineri posset aduersaria opinio. quae moderatio est Soti in .de tu tit. est iure, ruast. 7. an. I. coLextrema. Sed si v
mmenta,& ligna sint indigenti ad eius
subleuandam inopiam prae Dita, aut Mliunde aceepta,non secus iudicandum, quam de rebus, quae consiimuntur usu. Sed caueat is, qui magnopere eget, hiae rem a domino, ius par est indigemtia,auserat: quoniam & ageret iniustε,& sese in necesimae restitutionis i queos induceret. quae horum omnium Theologorum est alleveratio Scoci in Mem di LG.quaest.2. arris. . argumenta diluentis. Richardo in eamdem dist. an. . D. Antonini in a. parte, tit. a. cap. l. Henrici Gandauensis quodlib. s. quast. ι . Paludant in .sentalistines./Lquaga. art. . . Angeli in verbo Reaitutio, tit. I. Ioannis Tabiensis redem rit. num. F. qui Tataensis extremam necessitatem eam
esse interpretatur his verbis : quando ses
193쪽
sine illo non potest Au viuereme sine eo ex poneret se periculo magna infirmititiis: ver quando aliter non pote di prouidere. to. Secundus titulus est occupatio: de quo lic in l. 3. de acquirendo rerum δε--nio. 2uod enim nutaus est, idratione naturali occupanti concedituri nec interest quoiastras rimas, σε volucres utrim in sua fundo qui 3M capiat, an in aheno. 2uamquam , qui innandi a Acupandive caussa alimum fundum ingressitur, prob beri potest a domino,ne ingrediatur. Idem in D litui. dae rerum Husom, s.f. stritur Maia.dc Lergo si insula. exrremo circumduflu vexborum. Si pilm in mare iactauera, ct super evi ad cauera, eontinuo
ad cium meum est. Item si insulam, vetvsuam in mari ad cauerim, continuo mea
quae ceperimus. Ad hunc enim modum Gaius t.3. de acquiri rendom. QuIL quid autem eorum ceperimm , eousque no
coercetur. Cum vero tuasterit cu fodiam maram, cr in naturalem libertatem se ra- evexit,nostrum est Asinit, est rursus occupantu fit. sed protinus excipit sequente lege Florentinus. Nisimi massuetae facta, ct mitti ac reuerti sellia sint. Rucius
Gaius lege quinta. Natur ilem autem irabertatem recipere intes IIur, cum vel semios nostros est gerit ruri ita fit inconst VI, noctro,ut d wilusit eius persecutio. Quae omnia uno s. fera igitur besia , de rerum diuisione,complexus est in InmeusisH-b-μu Iustinianus. I a. manus titulus est pro derelicto. Quacumquem,inquit Iauolenus Litae
auquir. rerum doma ex mari extracta est, nora ante ei. 3nerpit es , qui extraxerit,
quam dominus eam pro derelicta habere saeperit: neque enim quod quis nas gla
Pomponius L .de rerum dom. ac vir.
ubi uri aequus arbiter id etiam const
titu: Cum passori meo lapi porcos erip-runt. Ο έos vicinae υρει solamia cum robustis eanibus, or sortibus consecutus lupis eripuit, aut canes extoserunt, non propterea eius Dolos esse ,sed etiam nunc nostros manere ; quamuis non dicatur manere noΗm, quod auis transvolam ex area, μι ex agrann ira μ Italit aut quo. a nobis miluus eri-
state iamri leuandae nauis 'caussa etiaciunt , dominorum permanere: dc qui
eas lucrandi animo aufert, committere furtum, decernit lex, qua ratrone, S. abacassa ,st . deaeqMirareri dom. s' adtigem Rhodiam,delafiu . 2.in extremo. Rcs autem iacha domini manet, nec fit apprehendentis : quia pro derelicto non habetur. Immo lege prima his verbis cauetur: Lege Rhaa cauetur: ut leuam da nauis gratia iactus mercium factus est, omnium contributisne sarciator, quod Pro . omnibus datum e i. de Linterdum, s. 2. de acquirenda vel amittenda possessione. Quia ex naumgio expulsium e L et ucapi non po-reri r quoniam non est pro dereliato ,sed indeperisto. Idem iuris esse eximmo insis re- Aquae facta sunt. quoniam non pote a videri,idpro iurelicto habitum, quia se tueausa interim dimissum e l. Confirmat haec Iustinianus insitis In litui.3.pο fremo te rerum Gisione. Verum Vlpianus L salsus,f. ycindi I 3.
mo,ssis furiis, de rebus protinis in mare distinetione adhibita se decidit:
Si iactum ex nauefactum alius tulerit, an furii teneatur;εuasso in eo oci, an pro δε-
relicto habitum sil est, siquidem Hreb
quendum animo tarctauerit, quodplera-que credodum eIs, cum hiat periturum, qui inuenis,fium scit: ne νrri tenet uris ver. non hoc animo sedeo,ut, aluum ' rit,haberet; et,qvi inuenit, ferendum est. Idem Iuriscotiumst, eadι f. ma,enu, Z. 2 hoc
194쪽
hoc pacto scribit'. es aliensem quid sa-eens in terra lucrifaciendi causa seu tulit, furti obffringitur,sive scit, cuim sit, siue
dum facis, quod cuiuη sis, ignoret. Sed, si
reddaturavi Amno tulit, non tenetur furat. D. Thomas in a. a. ν est. s. araic. i. ada rerum, quae inuentutatur, duo genera facit; vi uim earum, quae dominum numqtiam habuerunt, ut gemmae, lapilli , qui reperiuntur in littore maris,
quae occiipanti conceduntur: & eadem ratio, inquit,estri ibesauris antiquo rem pore sub terra occultatM, quorum nou est aliquYpouesor, niJ quod secundu in leges
Pergit S. Doctor, Qua iam vero & hoc
est secundi im genus)ω tπuentafuerunt de propinquo ιn alicuius bonis ,'runc , si quis eaου ace psal non animo resineudi , sed imo restituendi demino, qui μου ρνω--reliatis non habet, nonαommittit furau. Ermiliter, si pro derebetis habeamur, st ure credat inuentor, licet sibi eas retineat, nota
committit furtum ratos autem commiti
fur peccatum furi . Vnde Atigustinus diacit in quadam iam. dc habetur l. . q. si quia inueni si , di non reddidiIti . G- Diis. Hii iusimodi vero rem inuetuam, ut admonci Sylvcster in verbo inuentum,num. 2. palam enuncianda est: & , si dominus non cit repertus, est pauperibus croganda sibi . quoque vendicare poterit concestu aut sui Episcopi, aut consessari j. 14. i. Dc inuento tiresauro quid iurastatuerint videamus. In Isde unica, C. de
stini iam in Diru inv33b- de rara ν ά, uisione, f. thesauros, Ere addit: Duent, risesse-constitutione Adriani , in Iocasecro es' religioso repertu uerit:si in loca fisci, aut ciuitatis , aut Casaris inuentus erit , dimiduis caesaris, si e ci, siue ciuitatis , cst dimidium inuentoris. Verum cum loca sacra & Ecclesiae his temporibus sint Pr latorum,ut assirmant An
nes Tabiensis in verbo Re titutio, , . ab. ideo si in eiusmodi locis thesaurus inueniatur, ita partiedus erit,ut dimidia pars si eius , qui inuonit, dimidia praelati. Huiusmodi thesaurum cu praelato partiri debere affirmat quoqueNauarrus insumma cap. ι .num. III. Sed
illud meo quidem animo sententiae legis parum conuenienter; quod, qui amte magica thesaurum inuenit, anteis quam a iudice condemnetur , possit
retinere: Cum lex non tam poenam infiigendo , quam ius condundo , S conditionem apponendo de dominio the nurs adipi sicendo sanxerit: ne prauis de sacrilegis acii bus homines thesauros expiscentur. est illud item receptum a pluribus : ut si quis data opera volum late do inini in alieno iando thesauriimperserutetur, sibi adsciscat inllentum. Vide Sylvestrum in verbo Inuenta, num. o. qui refert se ad ea, quae disputauit hoc de geliere in Rosia aurea. Vide etiam
Nauarrum insumma cap. LV. num. ἔγλ
Quemadmodum autem diuidendus sit thesaurus inuentus aut in fundo dot li . audiemphyleotico, aut Opposito pia
Neque illud omittit circumspectus et s. senex, qui pecuniam dispertam per
Agrum, aut sacculo conclusim in quo piam foramine parietis collocatam inueniret, retinere eam non poste, sed residuere debere, quoniam thesaurus
195쪽
non est: sinec dominus, nec heredes inueniantur , pauperibus largiendam elle. Quod autem Paludairus in .stent. di tinct. ι . quast. 3. art. conclus. l. cuius etiam D. Antoninus tu 2. para.tit./. cap. I. 6 2. meminit, firmat, ubicumque thesiliri reperti fuerint, consuetudine ad ius Principis pertinere. Hoc praesta ste infitiantur Solus ins ide
uti. -iuriqua'. 3.art.3 paludant opinionem negat auscultandam esse, consuetudinem elle contra aequitatem, & ius gentium:& inuentorem iuris commuis
Itis auctoritate potiri pos Ie inuento thesauro. Idem visum est Sylvestro in
verbo Inuentum, num. I 3. & Tabiensi in verbo Res 7itutio, S. a . Sc Armillia in
verbo Inuenta, rimae. t. Couarruvias in relict. regula Peccatum, arte R. S. I. m.
. acriter pugnat pro Paludano contra Sylvestrum,& quidam recentis memoriae Theologus. Mihi liumanior &aequior videtur sententia Sylvestri, de
eorum,quos nominauimus: nam & legibus, in cuiustis Docto tibus, qui de
inuentione illesauri disputant, consentanea scribunt. de , cum ipsae leges, iri de thesi uris, aequitati se obsequi fateantur , huic aequitati subeste Principes necelle et , non praeessc. Quarti huius tituli clausula sit Pauli Iurisconsulti responsum in L numquam
nudis traditis. Thesaurin ebi intus quatin distis pecunia cui in non eπtat memoria r ut iam dominum non habeat. Si e- enim sit eius, qui inuenerit, quod non alterius sit. Alioquissi quis vel lucri causa, vel metus, vel custodia condiderit sub terra , non est thesaurim , cuius etiam fur
rum sit. Quintus titulus est iustum bellum, vel victoria in bello it illo parta. Cuius
tituli cum Iustinianus g. item ea. de rerum diuis tum commune ius nationum
omnium est comprobator. Ite inquit Imperator , ea , que eae hostibus ea-pimus , rure gentium statim nostra fiunt: adeo quidem, νι est libera homisti in seruitutemno Iram deducantur : qui tamen.
si euaserint a no ira pote late, or adseuos
reuersifuerint,pristinum statum recipiunt. Idem in l. adeo quidem, de acquiri r rum dominis. Atque hi dicuntur pom liminio redire, ut notum est, ex multu legibus, de capti ιὼ ω' postliminio reuer.
uertendi causa, is intra fines, inquit La beo , impe iri esse ceperit, postliminia rediise exillimandus est, lue yo frema, de
captiuis ct positim. rauer. PO Iliminitimaurem, ut definit Paulus L is. F. eod. tit. est ius amissa rei reeveranda ab extra ire, O in statum pristinum restituenda internos, ac liberos omnes populos, Regssique moribitiae legibin constitutum. Postliminij vim atque etymologia euoluit. . ICicero in Topicis. In hoc titulo, addi- δ, iussum ; quia gerentes bellum intum nonsium quidpiam d trahere bo tibin noqueum ; sid cuncta ablata temtaere, Ur damna sarcire coguntur, siue duces, σε Imperatores , siue milites , siue qui elui belli suscipiendi aut auctores , aut
consiliariν , aut fautores exiiserunt. Vide D. Antoninum in . art. Iit. . . cap. a. Sylvestrum in ve se Bellum, quaest. ρ. O ιε. & alios auctores sum m. arum eod. ιιρ. Sextus titulus est bona fides,quam iri Paulus Iurisconsultus in l. bona fidei, de acquir. rer. dom. erornat his verbis: R na mei emptor non dubie percipiendo fructus etiam ex aliena re seos interim facit, nan tam .m eos, qui diligentia cr opera eiu peruenerunt , sed omnes ; quia quod adstrillus at inti, loco Lmini pene est. Ab
hac lege non discrepat 6 si quis a non
domino, rn In iit. de rerum dios in quo sc est: Si quis a non domino, qucm dom num esse crediderit, bona fide fundum eme. rit, vel ex do ιιone. aliave qualibet i a
196쪽
Oufa aeque bona fise acceperit, raturali ra-rmie ρLMuit fructus, quos percepιt, eius esse, pro cultur 4. ra: ideo si poji- ea dominus superaιenerιt,o in Lim vendicet, de se uidibus ab eo consumptis agere non potest. Sed tamen tute colaicientiae
aget de fructibus naturalibus consilmptis, si eam ob caustam factus sit locupletior , & re sua domestica auchus. r 8. Ex hoc titulo multa allia praeclara Iu-iisconsultoru resposa fluxerunt, in quibus est illud: Si quis in alienatabula,qua suam esse credebat, pinxerit, pietatabulae dominum picturae artificem sore, quoniam tabula picturae cedit, L qua
ratione, j. littera, f. de acquir. rer. dontio in Inmtuι. de rerum divis. g. si quis in
aliena tabula. de pleraque, quae tu iuris ciuilis volumina , tum ceterorum scripta peruolutanti passim occurrent.1 9. Septimus titulus lucrifacta, de per nostros seruos acquisita : nam domianium per nostros seruos comparare nos posse,atque etiam possessionem,multae leges de 'acquiri dom. en de acquirenda'ssus. planum faciunt.
ΣΟ. Octauus titulus est alluvio,ex IAdeo, S. praeterea, s . da aequirendo reri dom. σin Institui. de reri diuisione, g. Praeterea. Verba legis haec sum: Praeterea, quod per alluvionem agro muro flumen adiecit,sure gentium acquiritur nobis. Per anuuia-nim autem id videiur adiici,quia ita paullatim adiicitur, τι intestigιre non possimus, quantum quoque momento temporis
quam ex tuo praedio detraxerit, ct meo ρ Decimus titulus, consisto materie- 22. nim: quae confusio sui e voluntate dominorum , siue casu contingad, dominium parit commune. V oluntas, inquit Gahas l. adeo quidem pratcrea ,st . eod. duorum dominorum rescentium materias commune totum corpuου usicit:siue eiu enigenerissint materis, velutisi vina miscuerim ,-I argentum conflauerit siue diuersi; velutisi alius vinum contulerat, alius mehuel alius aurum, alitu argentum. Sed ei si sine tralamate dominarum caseu confusa Antdaorsi mase=ia,vel eiusdem generis, vel dianersi. idem iuris est. Idem ac prope iisdeiri verbis in rami. g. 1 au/rum,de rer. Aus. Vndecimus titulus est traditio. Hat. Dquoque res, inquit Gaius I. 9.de acquiri
rerum dom. f. littera , qua traditione nο- Arasunt, inregentium nobis acquiruntur nihil est tam conueniens naturali a uitati, quam voluntate domini volentis rem suam in alium transferre, ratam haberi. Idem
in Institui. derer. divis' per traditionem quoque. Admonet Glo IIa legis, traditionem non satis esse ad transserendum dominium, si sola sit. Nam Paulus Iu risconsultus lege, numquam nuda , Τιοὶ ita scribit: Numquam nuda traditis transura dominium, sed ita ,si venditio, aut alia iuria causa processerit, propter
quam iraditi sequeretur. Duodecimus titulus, sela voluntas 24, . absque traditione. Sic enim in I. qua ratione. 3. interdum, L. eod. Inter metiamsim trassitione, nuda voluntas domini suscis ad rem transferendam. Velmi, si rem , quam commodaui, aut locavi tibi, Vpulerit, param est tuam permanere. aut apud te deposui , vendidero tibi: licet Idem, ac pene totidem vobis in Infixi. enim ex ea causa tibi eam non tradiderim, . s. prate ea. eo tamen imo, quod patior eam ex caussa Nonus titulus, propinquitas loci: emptionis apud te esse, tuam effici. Idem
Decimustertius titulus est testamen- 2 I
tum, quod ab Vlpiano lege r. de te ia- mentis, sic definitur: Tu emum est
voluntatis ita arbor nata in ripa fluminis, quae meum respicit agrum, aut meo est agro propinqua, mea est , ex lege, ego si m-MMA I. de acquir. rar. dom.
197쪽
mluntatis nostra lana sententia si eo. quod quis post morum Ram fieri voluit.
nonnulli addunt, cum heredis in tinctione. iussa, ponitur in definitione ; quia si eiset iniusta non valeret. ut ii quia abique caulla vellet exheredare filium. quod si pater vult exheredare filium, caulla scribi debet in testamento, ut lex statuit C. de lib. prat. Authera. non ιγα Tamen, inquit Glossa canonis , si qui I 3. qua l. a. ex iracunata omnia Fua dare potest Ecclesiis, dum tamen relinquat legi- rimam filiis. Hic autem titulus non tam filiis testatoris, quam alienis, cum instituuntur, impertit dominium. Quoniam filius in potestate patris succedens ex testamento, vel ab tute stato, non dicitur nouum dominium acquirere , sed illud, quod habebat in vita patris continuare: de nouam Allim dicitur nancisci administrationem, quam fiater dum viveret, exercebat. Atqueiaec filii sentetitia Paulo Iurisconsillis
in lege, in Dis heredibin, j. de libem orpshumis heredibus in tituendis, vel exheredanssis. Quartusdecimus titulus est arrogatio. Illustrant hunc titulu , quae erudite a D. Thoma scripta sunt in .sient. disi.
a. quast. a. an. I. ad primum argumam
tum. Ad primum erga dicendum , quod filiatis adoptionis est quadam imitatissiliationis naturalis: ct ideo duplex est adoptionis species. una. quae per ὸ imitaturnarinalem sitiationem; δ' hacvocasur arrogatio, per quam reducitur adoptatus in pote fatem adoptaκtis : O sie adoptatus succedat p.rtri adoptanti ex intestato,nec ρη- rest eum pa:er sine culpa priuare quarta parte hereditatis. Sic autem adoptari non
potest nisi leae, quisui iuris est; qui stilicet,
postquam adoptatur, non habet potestatem: aui si habet, est mancipatim. cst hae adoptatio non sit nisi auctoritate Principis. Alia est adoptatio, quae imitatur namralem
filiationem imperfecte,qua catur simplex
adoptio,per quam adoptatus non transit in potestatem adoptantis : unde maris est ius
p sitio quadam ad persulam a tionem, quam adoptio perfecta. O siecuniam hanc potest ad tari etiam iste, qui non estseui iuris, π sine auctoritate Principis, ex auctoritate magiaraim. o sic adoptatvi no su cessit in ianu adoptantis nec tenetur ei arizptans aliquid de bonis huis in tes Lamento dimittere .Hactenus D.Tliomas tamquain medio iure ciuili versatus. Nam duas
esse adoptionis species dicit Modestinus l. Id. de adoptionibus cst emancipasis-mibus. Arrogationem vero institui non
posse sine auctoritate Principis,constat
stitui.eia tis .f.adoptio. Arrogato vero talio ab arrogatore quariam partem deberi bonorum,ait lex a .Coaede adoption. Dicitur autem arrogatio, auctore Gaio Lass de adoption.P Ha dc is,qui adoptat, rogatur,id est,interrogatur,an velit cu,
quem adoptaturus sit, iustu sibi filium
esse: de is, qui adoptatiar, interrogatur, an id fieri patiatur. Magistratus vero imperio adoptari eos, qui in potestate parentis sunt, ait Imperator in s. adoptio,& Gaius lege citata. Quilitusdecimus titulus est sors, ex aph Tullio in /.de offfictu. Verum cum sit
hie titulus valde lubricus, & periculi planus, in quo sne dubio est procliue
erratu, theologicis cautionibus ac monitis muniendus est: quae monita sunt in D.Thomae scriptis tutissima.Is enim de natura, efiicacitate, usiclite sortium
praeclarii in conscripsit libellum, seu o- sustulum, quod eit in opusculoru vo-amine, Lugduni imprellis, vigesimu- qtuntu,in qtrinque capita distributum: quorum capitum Myrina prope uni
uersam contulit in articulam Rostremum, quaest. yy. a. h. Inprimo cap. libelli probatbines in iis rebus proprie locu habere, quae
198쪽
quae liumanae sunt: quae nqsuam prudentiam subterfugiunt. Insiecundo cast. docet homines ad iudicitim consuesIesortium confugere, cum eorum sensiis ac studia in partes contrarias disti inintur. Sortium tria est egenera,vnum
quod ad rem partiendam adhibetur,alteraim ad actionem quampiam suscipiendam, tertium ad quidpiam futurum cognolcendum. Primum genus diuisorium appell.ini Tlleologi, dc D.Tho
cundum conlultorium: tertium diuinatorium. In tertio cap. de modo dili erit
inquirendi per sortes,& hanc subiicitdchnitioneni: Sors ui 1nquisiuio occulti excedentis humanam industriam per λ-
quid a nobis factum, scilicet rebus humanis ad nos pertinentibuι , via habendis , vel utendu , vel cognoscendis. Puto culpa libratij perturbatam esse structuram, &coagmentationem verborum : sed dilucida est sententia,nempe ea definitione omnes disterentias complexus est sortium: nam ad diribitoriam, seu disti ibutricem resertur verbum, babendi , . ad consultricem, utendu. iam enim iucap. a. dixerat: nam omnis actio usus
aliquis et , vel sui ipsius, vel rei alterius. ad diuinatricem sortem accommodauit , vel cognoscendis. In qu VIocap. ostendit efficacitatem sortium , ac iudicium nec a stellis, nec a daemone, nec a fortuna, seu casu exspectandum fore, sed a Deo. Itaque Prou. Ix scriptum cst: Sortes mitiuntur in sinum : sed
a Dom no temperantur. Hac ratione D. Augustinus in Psalmiιm 3o. cm ιone se , Ca vcIba enarrans : D mam binruis fortes mea, de natura sortium sic promtrgiauit: Sors enim non aliquid mali eji, sed res e t in dubitatione humana Α-
νιπam indicans voluntatem. quo D. Au
sustini testimonio usus est D. Thomas
io libesti desertibus. in quo capta quinto & postremo quaerit, an sortibus uti liceat: nec infitiatur licitum elle sortium usum, sed quattuor modis tamen scriabit in iis adhibendis polie peccari. qui
modi, quoniam etiam 1nara. s. quani. yy. a memoraritur,uade petemus. Primus modus est, clim non impellente necessitate coiis tar ad sortes.Secundus, cum necessitas quidem suadet se Glitioirem, sed abest aduersus Deum reuerentia; unde cxpetitur, & exspectatur euentus. Nam Apostoli usuri sortibus , Deo preces adhibuerunt: ut religiose in primum caput Actuum Apost. obseruat Beda. Tertius, si diuitia oracula ad terrena negocia comicriantur:
quod minime debere fieri auctoritate D. Augustini in eost. ιιρ. ad Ianuarium confirmat. Quartus modus est, s clectiones ecclesiasticae, quae Spiritus sati- ehi impulsu fieri debent, sortibus permittantur. Itaque Apostoli post Pentecostem, quo die Spiritus sancti gratia uberrima completi sunt, septem diaconos non sortito, sed suis ipsi suifi giis elegerunt: quemadmodum idem,
Beda animaduertit. in profanarum au.
tem dignitatum distributione, sicut in. rebus caducis diuidundis , beneficio
sortium uti non est vetitum. Nec dubitandum est nonnulla incidere tempore, cum sortitione uti laudabile est, quemadmodum auctor est Augustinus ιn epist. ad Honoratum I 8 o. nam si laetier Dei milustros est disceptatio, qui eorum persecutionis tempore maneant, ne fuga fiat omnium qui eccum fugiant, ne morte Omnium deseratur Ecclesia;si disceptatio eorum aliter non potuerit terminari. quantum mihi videtur , inquit D. August. qui maneant,& qui fugiant,sorte legendi sunt. Idem
199쪽
pressi occurriit, quibus succiarrendum cst, nec potest nisi alterutri subueniti, lamitto ibitibus committatur. Nibicinquit ille viserte
Tliomae de sortibus memoria sepiendum cli est tum illud
talium consequendo dominio deliberabimus, nihil prius nobis debet esse &antiquius,quain ad Deum sortium piri. 1idem dc moderatorem supplices adire, eumque demistis religios6que animo obteit ut, ut rei totius,quae r uocatur ad sortes, ipse velit esse arbiter, &iudex. 31. Sextus decimus est lex iusta. Cum enim lex gerat consensum , dc volturtatem populi nam verum cit quod Di l. de quibus, j. iel o/bsse, scriptum cst,nul la alia ex caulla nos teneri legibus,
quam quod iudicio populi receptae sunt in consequens est per ipsem legem,
quoties iusta caulla de ratio suadet, transferri polle rerum dominia; quem admodum populorum conscia tu cum
rerum Omnium commimiser. it postessio, d uisa Ic transsata sun r. quod enim lex facit δοῦ probat, populus facit . ac probat: dc, quod sua constitutione decernit Princeps, populus quoque decernit , in quem sua in omnem contulit potestatem,ut ait lexin ima f. d con 3 rititovibis/ Principit 'A. Itacllic leges , quae perduellionibus rerum dominium ademerunt, de quς ipso iure suis bonis priuant haereticos, iustae sunt,de ab Ecclesia probatae, ut constat ex Decretia , cis msecundum seges, a retici lib. istorum autem reoru bona aut principis . aerario
sunt adiudicata si contra cum sit crinacmaiestatis ad mi ilum: aut, si crimen sit P. Cormiel. de Contra Llaesae maiestatis diuinae,illi fisco addicta sunt, de quo ipsi strictim in '. lib. mor.
ruponsorum,quae i. .m υ3 2. diliὸ ruimus, copiose vero Ioannes Tabicialis in Jua
Ac licet ij, qui a lege suorum bono- i 2.
ruin dominio mulcantur, siue ob haeresim,sive propter crimen maiestatis,antequam per iudicis sententi. amab reis auferantur, in corum poIlestione de via permanere polsint; ea lim tam n alienare non potiunt: quemadmodum est a nobis in lib. λ edon, mo a'. quo f. I. multis testibus d argumcntis .ic monstratum. At si bona foret ecclesiastica, qualia sunt beneficia ecclesiastica,potiones, praestimonia, de huiusmodi, qtio rimi verum dc propriti dominium ex vcriore II maxime communi sentetia cst penes Christum , dc penes cius Vicarium administratio,ac disti ibutio; horum bonorum usus, etiam de pollessio iure vacaret,si propter delictum pollesibris sic
lex Ecclesi.e decerneret. Q circa itis est a Concilio Tridentino θί. u. ca . 1.
mulgatum eiusmodi: vinoia residentes fructus non faciat suos. Eiusmodi quoque est lex, quae beneficium obtinentibus fructiis adimit, si post scae una mensem prcccs canonicas omiserint, quae lex est promulgata in Concilio Latera- Menti l 'oiuificat tam gerente Leone X. se Io. & r nouata a pio V. Decimus neptimus titulus est iusta 3ysententia iudicis. Ut cum iudcx litigantium probationibus auditis atquc perspectis, captiosis falsisve coicci ut is seu
argumentis non dccestu S rem quampiam ab viro litigantium abiudicat, de alteri aditidicat. At si reus, qui con-dcinia. tur,Vel in noces foret, nec quidquam Ecbri et actori, laic rem sibi addi istam ictinere non posset; neque i II- Tas cogitur tradere, nisi forte ad gr. Aa hi us
200쪽
uius malum vitandum id facere eum oporteret. De quo nulla est inter Doctores,itec ulla debet es e concertatio.. Decimusoclivus titulus cst se uex-pio: quae sic delinitur a Iurisconsulto
nem ρ legionu temporis lege de uiri. hoc
quarum proprie est usucapio, hoc spatio trium annoru viu capi sciscit idem
Itiltinianus lege . clim nos fraa πιmi, Cod. de Uiscapione trirmform.ruda titiducta est autem v lucapio pro utilitate publica, ne rerum dominia sint incerta, D. Le prima, istiu Inctitui. eodem,s I. de vilitibus imis imponatur 'pro suo Ceextrem. t. I Iulus tituli ellectus cst, ut rei, eapte directum dominium acquiratur ex sententia omnium. Vt autem quis via capere possit, quattuor Icqui-rtitur. Primum eth bona fides toto tem pore usucapioius, & tempore contractus; quando res itide usucapitur, aut donata fuit, aut empta, aut Permutata, quae sortasse erat alterius, sed talis non credebatur. secundum,ut res sit mobilis, & non vitiosa, neque lege prohibita: multa enim v c.Ti nequeunt, Ut res
furtiua, res vi pollesia, res sacra,& religiosa, liber horno, serutis fugitiuus, via publica, aquaedi ictus. Tertium,Uerus titulus. qui autem sint veri tituli, vide apud Sylvestrum in verbo raucapio, g. vlt. rtum, ut res tradatur, vel qliasit radatur. Quintum a plurimis 5 grxiiii simis Doctodibus ac Theologis additur , quorum ipsi sententiam secuti simus in quae i. de Uucapione , lib. T. res=- ynora . ut culpa negligeiatiae sit in eo, cuius res vel usucapitur, vel prae- ictibitur: quandoquidcm lcges , silea
pionis Sc praescriptionis poenam inserunt negligetibus dominis, resque suas oscitanter accurantibus. Quare si post tempus usucapionis atque praescriptionis praeteritum, S lege definitum prior
rei dominus reperiretur,qui culpa in re sua recuperanda iuras let, ei res seretiti re conscientiae restituenda, ut neruosis est a nobis argumentis in illa ipla
quaestione conclusum. Declinus nonus titulus est praescri- 3s.ptio. Haec vero, ut placet Panormitano su rubrata I tuti de praestri t. est itu ι' ιἀrm ex tempore congruo auctoritate legum vim csitus, poenam negligentibus infrens,c ' sinem ut btιs imponens. Sed quia haec tota definitio in usucapionem conuenit,idco,ut ab ea separetur, adde, in rebus immobilibus consistens. Est porro duplex pr 'scriptio,vna longi temporis, altera longissimi. Longi temporis est decem annorum inter praesentes , vel viginti inter absentes: longissimi temporis est triginta vel quadragilata annoriam,seu etiam plurium. Pnesicriptio enim rerum ad Romanam Ecclesiam pertinentium spatio est circumscripta
centum annorum. Sacrorm canonum
iura quattuor exigunt, Vt quis praeseriabere possit. Primu,ut poliessio rei praescribendae numquam interrumpatur, cap. istud, de praescriptio . or eap.sine possisione, de rei iuris, in s. quamquam in hac regula no fit mentio temporis aron interrupti. Secundum est,bona fides in possidente: posset ser enim malae fidei ullo tempore non praescribit, Vt in reg. ituri in 6. Possessor, is in cap. vigilanti, de prasiripitanibus. Tenium est iustus titulus, ex capse diligenti, eod.tit.quod Glost interpretatur nece Ilari si esse in earum rerum praescriptionibus,quae iure communi possideri nequeunt: nam hoc genus rerum praeter bonam fidem requirunt etiam iustum titulum. Quae