장음표시 사용
211쪽
ciuilem, nec naturale in inducit Oblig itione ira ; qualis estis , qtii aut iure diuilio, aut naturali, aut genti uiri, aut Ecclesiae , aut etiam ciuili, quod ecclesiastico contrarium non est, cxploditur. 6. Αε vindecimam pro prictatem , quarcst actio, spectat liaee diuisio. Alius cit, qui ciuilem habet actionc, canaque in soro tantu:ndistrahedarum litiu: alius, Sequitur , ut diuisiones , qu e a iure proliciscuntur, inspiciamu5.
MVltiformis diuisionis contia- I. chirum seminarium tale mul i-iugcius cuique puto este compertum. Clim enim ius aliud sit naturalc, aliud qui in eo soro ac ione orbatur: alius qui in soro conscientiae, & Dei ius habet agendi . alius qui non habet : ali uxqui ius agendia: lcquitur in foro contentioso, i non onscientiar: alius qui
in foro conseiem tae, scd non in litigio id alius,qui in neutro soro habet actionem : alius qui in utroque, uti sunt ii, oui iust legitimaeqtie obligationis Prob. itionibus muniuntur.
Duodecima & pol rema proprietas est translatio dominij, ex qua Uae diuisiones cliciuntur. Contractiis alius est qui actu dominium transfert : alius
qui non transscrt. tranfert, qlia contulictam liabet traditionem non transfert, qui illam non habet. Excipiuntur castis nonnulli, quos ipsit memorauimus in disputatione de translatione domini j. Item alius est qui potestate proxima transfert dominium: alius qui remota. proxima, ut sunt is, quos ius gentium inuenit, emptio, Ucnditio, locatio, conditistio, ab actu traditionis separati : remota, ut promissio,
ut stipulatio. Item alius est, qui domi iiij persecti & solidi transi .itionem habet : alius qui impc cchi. Perseeli dominij translatio in eo est contractu, qui alteria ficit dominii proprietatis, ustis, v sessivellis , tur sque uniuersi, quoi qtii sun re sua habet: impersecti, quod partem aliquam speciem ve domini,
siue habitationem , siue pollessionem, quae domini; lute sumpti pars censetur.
diuinum, aliud humanum: S hoc autem gentium omnium , alit paene O mniit m : ne ion ciuilem, Sc c. noni
ini quodlibet fons est & origi , diuisi γ-nis. Retegamus igitur diuisiones. Coit tractus alius est iuris iraturalis , aliti et noli est iuris naturalis. E iure naturae omnium lapientum conseiam profluxit m. atrimonium , sine quo genus hominum propiagvi haudqtraquam potuit set. Vno, inquit Arist. 1n 8. Ethtc. ωρ.
PIιs 8. l. art. I. matrimoni j contractus quemadmodum naturalis dicatur, cxplicat his verbis: Refjondeo dicendum,
quod aliqκid ἀιcit: ιν esse naturale duplicitere uno modo sicat ex princip; is naturae ex necessitate cai satum: τι moueri sursum naturale igni, ct c. cr sic matrimonium non est naturale, nic atquid es rum, qua mediante L bero arbitrio comPlin nr. Alio modo aerit: r=etaturale, a quod naIura inclinat sed mediante libere a=bitrio completur. S:cut aclus vi, litium iucuntur navitis ritus: ct hoc etiam modo matrimonium
es nauιrao , qtι aratio ad ipsium intonat dupliciter: primum quantum ad principalem eius sinem, qui est borium prolis. non enim intendit natura solum generationem eiu μὰ tra ultionem, 2 promor:one υ ae ad c filium statum hominis. nde μιικ-Zon Philosophtim tria 4 p.resiti biss h. ιθ m G,scilices, esse , nutrimem rim, 2 ἐ-
212쪽
ci κώ quavium ad sicund trium finemm urimonis, qui est mutuum obseequium 1 epi . sic t enim naturalis inutio aiἱtat, vi h ni nes simiιl cob. ibitent : quia unus homo non siissicit sibi in omni biu, qua ad
vitam peritnent. ratione cuim homo diciturn auras ter politιciti; sta etiam eorum, quibus inditetur ad humanam vitam , qua dam opera siunt competentra viris,quadam MulieribiM. I lati natura mouet,ut sit quadam associatio Dir3 ad mulierem: in qua est matrimonium, has duas causas ponit Philsi polia in δ. Et hic. Haec D. Tho
. Et mi idem, chim coangustatum erat humai uim gemis, in illis uniuersae naturet primordii x generandi soboli lingulos nauare operam oportebat, ut idem D.Thomas nead. dist. quest art. a.adprianum are umentum ait; ὀilatata verb, quantum sat erat, & aucta hominum multudine. desit praeceptum constrin-er C unumquemque,nis si quando obonum publicum a multitudine aut nonnulli, aut omnes renouare sobolem cogerentur. vide eadem apud D. Thomam quodlib. r. art. II. Itaque nunc, ut ait Sotus in dist. ao. quo. a. an. a. potestas cogendi inire connubia
est penes Principes, qui multitudinem regunt, vel penes ipsas Respub. nonrauabor sententiam illam D. Thomae ic describere ab eo his verbis expressam tu .sent. dip. a arua f. . an. 2. Cum ergo ad perfectionem humana multitudι-nis sit necesarium aliquos contemplativa vita instruire : qua maxime fer matrun adium impeditur, inclinatio natura ad ma-πιmonsum non oblitat per modum Praecepti etiam secundam Philosephas: unisTI eophrasi se probat . quod sapienti nane e si nubere. D. Bonauciatura in dist. 26. ar . l. quaest. i. iiii cc temporibus poli limnanum genus propagatum CZi-ltimat cest,sic praeceptii in nubendi. sic ini illa': Praeceptum is ud fuit al*m,t
dendum, quo im narit 3 ale quZdam dictat suebcuer , quadam sic rindum tempus. simpliciter , ut Deum an andum : si tun dum tempi , ut omnia se communia. Dico ergo quod praeceptum de et sit 1natrimoni' fuit naturale secundo modo; quia quam-δu pauci erant,dfflabatim naturale quod multiplican fla esset proles ad cultum Dei sedc sante isto statu cessauit preceptum. 2 ideo ιnstitutio sicunda rem ore kσrs era tia babuit indust nitam, non Prace tum. Sed Dur. in ea M. de. quae . a. probat manere idem praeceptum : item Gabriel in eamd. Hi . quast. I. art. quaest. F.&Solus Deosupra inditato. de satis est com munis sententia: quamquam non
habet vim obligandi nisi quomodo dictum est. Quaeri hoc loco a quopiam polleti Jan praeter coniugium fuerit, aut futurus fuerit alius contractus in statu inuiolatae iraturae. Respondeo mihi non videri improbabile,quattuor vel etiam
quinque in illo statu potuisse inesse
minatos. Innominati erant, DO Vides, ad quod reuocabatur contractus matrimoni j , ut inquit Scotus in sent. distinct. 26. quaest.vnita,sicut etiam post lapsum inita coniugia ad eumdem
contrachiam nomine carentem res runtur.Secundus contractus in nominatus fuisset , Facio ut facias: lex enim connubij flagitabat ut viri & uxoris munera atque ossicia tum in re domestica curanda, tum in educanda prole dispertita eiIent, atque huius contractua iure vitam degerent, Facio ut iameias
213쪽
elis. Contractus nominati sui Ilent .m isti imonium, locietas , stipulatio. De
matrimonii contraehu i oli actit et concertar cide coi tractu societatis ilec foris
sitan altercandum ellet. Quia enim in-cotaupto illi statui agri colendi stii dium familiare fuisset, crudibile cst ad excolendam terram mutuas sit, operas tradituros elle, eoque contractu alterum
alietius industriam eu laborem proti caturum, Faciam ut ficias. cx quo itipulatio extititici ad alterius impetrandum auxilium: Spondesne tuam milii operam in cultione agri prae limurum . quod cum se praestaturum sponsor respondiiset, societas quaedam more fraterno confirmatai cslet : in qua communicatis operis ac rebus nihil inter eos lucri, vel compendii di iti ibu tum suillet, rebus omnibus u commuisite collat b. Veliam de hac nostra opinatione libera est cuique potestas Censendi. Illud nunc consideremus, ut ne ulla diuisio contractus accepta a iii re diuino. Fidenter igitur asseuerat nus alium cII. contractum institutionis dii linae, alium non esse. Matrimonium non sollim iure naturae comparatum, verum-
ctiam inititutum diuinitus Christiana&the logica assirmatio est. Quod ve-rd institutionis auctoritas diuina verbis
illis enuntiata fuerit, Hac nunc os ex o si. b.si meM. Gen. cap. a. placuis te vidctur D. Ai gustino in I . de civit. Dii,cap. a a.
sane placuit Magistro sciat. in . A l. 26. in principio. Alexandro Alensi in .
pari. quast. a. m mb. a. art. r. placuit D. Bonaventurae in a. d . a s. ara. I.
a num. δ. placuit Scoto in ea . di f. q.υ .g. yer hoc a et placuit Durando in paraphrasi, siue sienteutia eiusdem diffιnplicuit Richardo in eam d. an./. Hugoni lib. a des amentu,
parae n. Vvaldensi bb. de sacramentu,
Adamum suille , quando verba illa
xander Alens. amatum diuinitus tamquam Prophetam ea expromps Ilo. Hic lententia manas le videtur a D. Augustino,qui lib. p. de Genesi ad litteram, cos'. ις .sιue in extremo bbri, de Adamo, qui a Deo consopitus suit,c sonano solutus, verba ficietis ad hunc modum sei ibit: Denique euigilans tamqu- prophetia plenus, cum ad sie adduilam costam mulierem suam videret, emesa uti continuo. quod magnum sacraminium commendat Apostoliu: Hoc nAnc os ex ossibiti meo, stea de carne mea Haec Gibitur mulier.
θ: Oniam de viso sumpta est: st ρrUter hoc
ct a tribu DYOra sua: ct erunt duo in carne una. Qua verba cum primi hominisse se Scriptura ipsa res Lvur, Dominus in Euangeho Deum dixisse dechrratiis. AiI enim: Non legi tis , qtiis, qusor ab in iis masculum. ct feminam, fecit eos dixit: Propter hoc dimittet homo patrem. ct matrem,madhaerebit uxori Iaae ; Oerum duo in carne una. Vi hinc intellι-geremus Per erit sim , qua praece senti in Adam , hoc eum diuinitus tamquam Prophetam dicere potuisse. Haec totidem verbis D. Augusti mr S. Sive igitur verbis illis, quae ex Ada - 1.
mi ore fluxerint, institutionem nacre fieri e maris seminaeque coniunctio, siue ex illis Gen ea ν. t. c. resicite. σ muhiphcamini , ut visum est aliis notamillis: uti Sylvestro n verbo AEGIMmonium, l. quast. a. de Soto in M. sim. AEtLE . ariquast. l . κ .E in quam opinionem trudunt D. Thomam in e. And. Ais L quast. a. ara. a. ad s. de Ioannem a Turrecternata
214쪽
liis tribus i toribus verius contraria Uicitur se iratia. D. Antonini verba
tum, in officium so aiunt Theologi)tiaturae ad humanum genus propagandum. Deinde post pec tum , Gens .
vi remedium elici human ae naturip cul-yae morbo aegrotantis, st igitiosae voluptatis illecebra contamiliat.e. Pol ie-mb , ut sacr. inentum a Clixillo Domi
. A iure item diuino haec sumi potest
dii illis. Quidam lunt contractus a iure diuino, etsi non initituri, at declarati , atque approbati: alij qui ctu perspicuam eius nec approbationem ha-n2nt, nec declarationem ; confusim t. men habEnt δἰ generatum, ut in vel bis illis Apol oli tu ι. ad Tue J. cap. q. Ne
: n ποῦς cro fas reis siιum. quibus verbis omnis pro Libetur ivltitia in contr. M
ί. ctio in para κγla dc conductis opera-iens , ns risi. 2ο e:t item emptio , cui multi filiam test irruantum dant sacrae I iter T. S illuculentum est illud Grare ι F. σ7. Vbi Iosophus codiuit praedia omnia AEgypti, eaduna lue locat AEgyptii; certa mercedec nue: t. 1. Sola tor-ra sacerdotum non suit empta, nec fa - t I vectigalis. nec minus illus bre est illud Ierem e te siti monilim cap. 6 in 7 Poritas a. ubi Dei iustu ab Anaines: elo fratre suo agi a mercatur certo sci lotuto pretio teliabus adhibitis , venditionis atque emptionis tab Uis coniectis , lyaruch, tui carum cullos Pliri, traditis. Quam diuitionem ius gcntium adferat videamuS. De hoc igitur iure omnes piopc modia . contraca iis es corios ciuilia ii: ra aperte tollantur. Sic enim est init u cymmc, de
nitione comprehendi postlint: alii furit
cste hominum generi supra docuimus. Nominati simili quos suis api citamus
nominibus, venditio, cruptio, ita catio, conductio, societas,commo situm, dc positum, irui tuum, donatio, precarium.
Ac ne longius excurr. it diuisio. Aiu- 8. re ciuili & cano ico extroma h.xc clideprompta diuisio alijsiliit ciuiles, ali)canonici. Civiles festinctos a iuresci Milum nominat Glolla intcrpretatas. k-gem, ex hoc iure gentium, de iust Ο iur. in verbo Bibiadam. Sunt ititur quaedam verboru oblig.itiones, seu stipulatione S
215쪽
tio 11es sollemnibus iuris ciuilis concc-pte, contractus, & obligatio de coniti-
nibus de coniiuma. Item liticiarum oblig.uio: de qua in isdem ori t. de luter. ςbi gat. Contractias etiam emphyleuticus e ut in Institui. de Acrisone er
o mi, stione, isto. aaec non contractus
sponsalitiae largitatis,de qua in Ihen. . vi syiansebita largitin sit specialis contra
s. Contractus non ciuilis sed canoni-c Is,is proprie dicendus est,qiii & ro,&in re cit canonicus; Malis est contra chus de re Ecclesiae aut alienanda, aut locanda: in quibus Ecclesiae iura sunt culto dienda religioso,ac diligenter. Alij contractus sunt non re sed sanctione canonici: quibus leges praescripsit Ecclesia, ne forte in iis ineundis licenter ac periculose Christiani errarent. Tales sunt, conlu S, cambiuin, ossiciorum fucietas, societas etiam animalium, &locatio, aliarumque rerum, de quibus pro socio inter homines contrahitur: de quibus calutares leges a Romanis Pontificibus latae sunt, & Christianae multitudini, totique Ecclesiae promulgatae: de quarum vi potestate, atque iu- uitia ambigero hominis est nec magni fice , nec recte de Romanorum Pontificum auctoritate ac maiest ite sentientis.1 O. Atque ut extra culpam si haec iuris partitio, dicimus contractus humanos alios este iuratos , alios iniuratos. non
iurati, si citilles sint, de profani, ad ciunilia & profana speetiint tribunalia: si iurati propter iurisiurandi religionem ab ccclesiastica potestate iudicati, quoties aut de vi obligationis
ambigitur, aut de amovenda obligatione agitur. P. Comi: Ol. de Contract.
Anc contractu ,quam molimur, I.
diuitionem , in eos, qui stricti iuris,& qui bolve nuci non inati tui, c iuris meditullio delibat. im elle , ac diuidentium membrotum oppostionem habere, inter disterenduin illustre ficia. Neque in hoc capite iteranda dubii,qciae in secunda parae methodi, cap. S. de bc nafide explicaui. Cuius suit capitis ratio bipartita.in priore enim parte bonae fidei definitiones multiformes perquiliuimus:in posteriore priuilegia ciusdem multa patefecimus. In praetentia id mi rhi cumprimis susceptum cst: ve varias, de complicatas tum bonae fidei, tum stricti iuris notiones euoluam, & qua fgnificatio diuisoni , qua instituimus, apta sit demonstrem. Ergo bona fides pro ea virtute ser a. usurpatur,quae fraudi, dolo, & mendacio contraria cst : itaque in Topιιμ M. Tullius dolo malo bonam fidem Opposuit: quam notionem ipsi secuti sumus in in ιδ. tapite, quod est. de bona fide, quam contractus proprietatem quintam fecimus. Fidem hanc bonam tuto res in administrada tutela pupillis praestare iubentur: ita ut contra cana quidquam machinari ncqueant, cti im voluntate, conccisi eius qui decesiit. Itaque lege, qu3dirm, Γ ἀ admant,fZatio. ne repericulo tutarum, sinciturni cst,Tutores nisi in administratiam bono in si impretiiterint,tamn ara. post pauco Ium verborum intei positum : vem enim ιπι publicum ντων tere I olist VIu madi cautionibl. Hac prima notione ultim cIle Plautum autumo , cum in Ail ... laria
216쪽
. scena s. sic percontatur: Dic nullis legibus allatis defendit coua
na fide tu id aurum non sum uicti Cui ruuias in . Decretalium, parte a. f. s. in sermonem Italorum genera haec lo- numer. a. in quo S. perlonSam detexit
quendi respondent: Di per inaf:δεθ- disputationem de hac diuisione contra ae di galant hvimo: dι da bium sienno: chuum in eos, qui bonae fidei & stlichisent a fimo. Adhiberi quoque saepenu- iuris nuncupantur, in qua quidem dinmero pro recto animi iudicio in rebus putatione qui non probem , de quae agendis, cum absque culpa credimus probem, breuiter indicabo. Probatur id quod aggredimur, liccre nobis , haec quδd num. . inuentum rasij tamquam
bona fides, bona conscientia Vulgo ap- commentitium refellit,qui in l.qui au- .pellatur. Cr bra est secunda haec usu tem,st . quae in si Nudem cre . est in xub. f. patio apud veteres incorruptae latinita- de legam s. scribit contractus bonae fi-tis .it horcs, uti apud Cicerone in orat. dei inde nomen inuetii sic, luda in tem- pro Caelio,pro Archia,pro Roscio Amerino, plo bonae fidei celebrarentur nemines' alibi. praesente, nisi ipsi Dea fide. Probatur 3. Tertia eiusdem vocabuli vis est:cum c tiam quod huius di itinctionis & du- ducitur ad studium inuelligandi veri, plicis appellationis originem & caus- illiusque cognostendi,& sequendi. A cam hanc extitiste ait:qubd Romae Pirae-
quo silidio te munere qui declinantiu- tor,qui legum custos erat, iisque emenia dices , decem librarum auri multa pu- dadis, S: benigna interpretatione tem-
niuntur. lege, punirι iubem tu, C.si contra peraridis praeerat,iicci cas abrogare rici
sm,vet utilitatem publica. Quam legem posset, quando inferioribus iudicibiis
explanans avehor Glos , in verba Iudi- caullas delegabat, nonnumquam conisces , haec loquitur: ergo timeant mi- ceptam ab eo sormam , a qua ne tranc
stri praelati ,si veritatem si qu. nitur: cum uersum unguem discedere fas erat iussi Dro, Ur per hecylactant. Quarta ci,tradebat; qtiae iuris stricti dici pote- verbi potestas est,ut accipiatur probo - rat: alias iisdem iudicibus ex aequo Mino nomine, nos Itali dicimus, buona bono finiendae cotrouersiae potestatemd Ita buon pagatore. Itaque M. Tullius permittebat. dixit: Fhocsum assecutus,ut bonum πο- Placet, quod bona fides in hoc dis. s. men exit linire, ut l.adfam. 13. & Augu- crimine contractuum pro aequa S: bestiis apud Suetonium populo promis- nigna interpretatione intellexerit. Pro
sum congiarium reposcenti se bonae fi- batur Se illud, qudd in extrema parte dei esse respondit. E quattuor hisce si- paragraphi affirmat; clim dolus caus-gni bcationibus in hac dii usione, quae, sim attulit contractibus stricti iuris, iusser opposita membra ficienda est, nul- re conscientiς non secus,quam eos,quia erit cx usu: nam quattuor expostis sunt bonae fidei, irritos fieri, & nullos. modis fides intellecta in contractibus Nec non probatur, quod strictii in ius a quoque stricti iuris exigitur . Iurisconsultis illud censeri ait, quod est . Quinta igitur bonae fidei interpre- praedurum eius verba desci ibo exactu, latio futura est utilis: quum pro e. a ae- asperum,rigoris plenum ; quod quidem quitate sumitur, qua in nonnullis con- aequitati, bono, & aequo opponitur, a tractibiis uti permi ilum est iudici: in quo non licet ne latum unguem disce- alii , qui stricti sunt iuris , non item. dere: & nihil addi, nee detrahi possit. Quintana tunc significationem non- quod scriptura loquitur. Idemqti eius strictum Di iligod by le
217쪽
strictum appellari scribit ius sit btile,
quod benignae S humanae interpretationi ad uerlatair: quod summum ius dictu in est a veteribus, in quo ita iuriam delitescere potius, quam ius putaucrut.
Itaque Terent. in Heautomimorumens,
Actu .scena 1. summumsve summa est. Cic.in . O iorum. ExiAut etiam sve iniuria calumnia quadam, o nimis eailida iuris inserpretatione: ex quo illud, Summum ius summa iniuria , factus iam tritum sermone prouerbiumAn oratione verb pro Cccinna tunc summo iure contendi existimat, cum verbis &litteris contra bonum & aequum pu
6. Probantur mihi haec omnia, verum quod contractus, qui stricti iuris nuncupatur, sint ex illo iure praeduro, aspero, surrimo, allido, qtiod aequitatem repellit , hoc nullo mo io misi persuadere poteritCouarrinitas. Qui in eo etiam
mihi displicuit, quod opinionem Baldi
falsam est edixerit num. s. g. η. qui iucV. .depim petitione, in calce scripserit, iure canonico omnes contractus bossae fidei
esse,cos item, qui stricti iuris dicuntur: ideoque iure Pontificio sublatam distinctionem este contractaem bonae fidei, &stricti iuris . cuius sententiam a Iasione subscriptam clIe affirmat idem
Couarruvias : compeItumque est ex commentario Iasonis in s. actionum,num.
.ch in β quadrupli, de adtion. nam Baldus bonam fidem intellexit quae dolo& fraudi aduersatur: quo nomine sine dubio etiam stricti iuris contraetias esse bonae fidei centendum est: quod etiam credit de defendit ipsemet Couarruvias
in eod. 6 num. ι. dc auctor Glossae , quae sententiam complexa est paretraphi, actionum, sentit de allion. Ad hunc enim modum Glossa illa commentatur. Notare ribes in pi incipio, quod duplex est bona sides. Vna, qua est tam a dolo, θ'
faudi. hoe modo innas eant Iim bene s- dei sunt, in omnibuι enim debet abesse δε- oti, est fati .Est cyalia bonasides,qua an . 3OnomaItice vocatur bona fides propter exuberantem frim qua est in ea. Ab ista bona fide dicuntur contractus in isto g. bonae fidei;exubcrantem vero fictem eam
illa Gloliallatuit,quae rationem cinim rerum habct, quae a contrahctibus non cogitatitur:aut de quibus intEr eos non
est achiim;cum in contractu stricti iuris eorum tantlim habeatur ratio, de quibus intor partes est actum. In Glossa verb magistra eiusum ti in verbo Bone sides , dicitiar ubiqire dolum ac malam fidem puniri:& multae rationes adseruntur,cur Contractus nonnulli stricti iuris vocentur. sverba sunt Glossae) in actionibu/frictι iuru non veniunt, nisi quod stricte exigra natura aftions. Frinde non veniunt .ura ex morabin
contra iiDι stricti iuris, vel quia nesseru-LIm veniunt ex mora, Misi petam quod fuit meum: vel quia non venit snteresse ,si rem
dari est in obligatione. d si in arbitrae riis , quae sunt stricti iuris, ista veniunt,
respondet eadem Glossa, vcnire ossicio iudicis, non iure actionis. Sed in bonae fidei iure actionis veniunt, praeter usuram,quae venit ex mora, onicio iudicis: ut C epos. l. . σβ. de Negoc. gest. l. quia tantiem m. Item in bonae fidei veniunt ea, de quibus nec actum, nec cogitatu est. Haec in Glossa eius verbi. Nunc mihi non sipienti existimato- 8.ri quid de tota controirersia videatur, aliquot enunciationibus tradicabo. Prima enunciatio : Omnes singulosque
contractus bonae fidei, quae dolum &fraudem profligat, A esse, Ic cite debere extra controuersiam cst. B.. num statem in contra tibin considerari aquum est, inquit lex . c . deaftionibuι cst obos tironi
218쪽
exigitur , ritu talem Ommam desiderati
nec ullum esse legitimum contractum, citi bona ficies pol sit abeste , probaturna nobis est in a. p.me huius operis, cap. Secunda in unciatio: Contraistus bonae fidei, qui ab Imperatore Iuttiniano
nominantur in Infiιrutionibus, coniecti in actiones bonae fidei, g. actionum , tit. de abii 1mbus, sunt hi:emptio,venditio, locatio, conductio, negociorum gestorum, mandati, depositi, pro socio, turelae , commodati, pignoratilia, familiae herciscundἰr, communi diuidudo, praescriptis verbis,qtiς de aestimato proponitur, 3 ea quae e X permutatione competit, & hereditatis petitio , quae sunt decem & septem actiones. reliquas Glolla ait quae praetermissae sunt ab Imperatore elle stricti iuris. In qua enumeratione mutuu omisit, quod ipsum contractum csse bonae fidei confirmat
D. TlaomaS ιn quodlib. s. art. ιγ sed nimirum nullus est contractus, qui nolist bonae fidei.'. Tertia eminci.itio: Ius illud se veru, sibi ite, & summum , quod bono S .ae-
qtio opponitur, non it IS est,quo reguntur & iudicantur contractus, sed est ius ciuile seuerc prohibens, & iubens, po steritati positu. publicis litteris ac monumentis consignatum de quo M.Tullius ιn oriuione pro Cecinna ita locutus est: Ius ciuile neque infelli Gesta, neque perfringi potemi. , neque adulterari pecum. ι ν' eq. Hi c ius,quia uniuerse loquitur,sii telnpora, tuae circumspicere non
potest, ipsium contemneret, quibus secus agi opus cit, atque oportet, iniquum euaderet, iis quibus imponitur, exitiosum. Quarta cnu 'ciatio: Quamuis a nulla contractu aequitas debeat elle distracta in iis tamen requiritur maxime, qui nominantur tu t. 2.1 . de MELonibus cst ob
emptio, venditio, locatio, conductio, societas, mandatum. in quibus iuribus
ita cauctur: Dem in hta contractibus aster alteri obligatur de eo, quod aller ahera ex bono'aequo praestare oportet. Sed eodem aggregari poterat contractus permutationiS. Quinta enunciatio: Superiorra con- i o
tractus bonae fidei seu praecipuae aequitatis videntur elle: de qua cognoscere& statuere debet elle iudicis; quoniam quid, quale, tu quantum bona fides suadet este praestandum, latere facile potest contrahentes : siquidem res ipsae,
quae contrahuntur, dc id, quod contrahentium interest, quanti sit, quam an que habeat aestimationem, nequaquamoit edat. Quare benigna iudicis Se aeqiii aestimatoris interpretatio videtur tale imploratida. Id quod M.Tullius lauda to Sex uola Iurisconsultorum principo, qui Ro in anae ciuitatis suit oraculum, his verbis confirmat : intus qnideras Scaevola Pont. Atiae. μιν nisam vim esse dicebat in o=nmbas arbitriis, in quibus adderetur ex fide bona de que bona nomen ex D ibat manare latisime.ι siue versari in tutelis secie .uibus, fiduciis, mand tu, rebus emptis.t enditis ,conduriis, locatis: quibus vite societas continetur. In his magni esse iudicis statuere: Praesertim cum sn Pl risque essent iuδicia contrartaqwd quemque cuique prae lare oporterre. Haee inibi
Cicero. Ergo stricti iuris illi emni contractus,qui non pro arbitrio iudicis,sed pro rerum ipsinam natura quid, quale, oc quatum alteri alter praestare debeat, aperte deri arant.In quo genere est mu- uin, stipulatio: nam si tibi niuiua dedicentum,ccntum mihi debes pari bonitate, si mihi stipulanti promisisti decem , totide piae stabis Et tot talle idem iuris respondendum ellet dia re deposita, commodata, dc precario concesta; Diuitigod by Cooste
219쪽
ipsa enim rerum natura ed trahit, quδbona fides & aperta iustitia ducit: nec ius petunt extrinsecus , quod in suis visceribus gerunt inclusum , de sotia
Dι diuisione ex circum Iantiis. i r X circumstantiis personarum,tem cporiim, locorum innumerat diuisiones , si ruit, minerua instituantur, descendunt. Alij enim sunt contr.ustus
imperatoris,alij regij, alij lyontificij alij
Romanorum , alij Atheniensium, alii Germanorum , alij imperitorum , alijsipientium, alij iuuenum , alij senum, alij virorum, alij mulierum: alii simise melites, alij an iuri. alij maioris, alij minoris temporis , alii castrenses, iiij
urbani, alij ciue consecti. sed enim cupientes ipc diuisiones contractus ηrte quadam & via tradere, 'litie ab Aristotele monstratacit, ad certos fontes Sede finita capita reuocabimus; quae humana commercia ciuilesque filiacti nes circumstant, in iisque negocia nostra , quae transigimus, i a pe vcrsantur. Sciri. igitur oportet has, quae siue circumstantiae, siue adiumsta, siue attributa negociolum appellari solent, aliquAndo extrinsecus rem ipsam quae contrahitur, ac geritur, circumdare, nonnumquam intrinsecus adhiberi. dein rei natura inhaerere. Illustro exemplis. Cuius lue generis homincs,qua uis hora ad osticinam pistorum, ad lanienam , ad forum piscarium commeant, Pancm, carnes, pisces coempturi: rem suam clinistis tantidem vendit pistor, lanius. Caedulus. quod ipsem a ceteristastitatur opificibus. Circumst antia enim personaruin, ac temporis ratio tamquam extrinseriis allapsa contemnitur ab iis , qui iusto pretio res suas
distra hutnt. At vero eadem personarum, locorum , ac temporum attributa.
quum in eo, quod geritur negocio, inclusa sunt, in iis maxima suat momenta ad par nda iri moderandamque contractus obligationem , cui praceptioni fidem minime dubiam facient subiunctae diuisiones. Crebriores autem in iure videntur esse circumstantiς pc rsonarum, locorum, de temporaim: a quibus dueemus diuisiones. A genere personatu laaec capitur diui- s. so. Aliae ad res contrahendas sunt idoneae,aliae no sunt idoneat. Idoneae sunt, quae reru sitatu dominio escadministratione pollet: aut, quamuis dominio careant, legitimi sunt procuratorcs: ut tu torcs, curatores , alii luc procuratores.
Non idoneae sunt, in quibus nec ratio, nec ilitelligetia vigcti. vii sunt infantcs. furiosi, amentes aut, quamuis consilio dc ratione utantur: vel icrum dominio
vacan vut sunt serui, filii familias,quibus nullum est peculium praeter paternum: aut si rerum dominium habent, ius administrandi non habent, ut lunt pupilli , minores , religiosi , qui voto paupertatis sollemni Deo se deuouerunt. Quamquam pupilli, minores religios, & qui in patria sunt potest.ite,
quando contr. ustiis in et ut liccc si rios, ut sitae vitae neces timidinibusque prospiciant, cum illis ipsis non ij sului
artulit, in quorum sunt potest.ite , rati sunt, nec ab iis, quibus parcnt,queuiae iure rescindi: quandoquidem omni iure suffagante de approbante contr. XC-runt. Puberes vero, qui curatores non liabent, naturaliter de ciuiliter contrahendo obligari ii ossiint: ut recte colligit ciuilis Glo ita ex lue ruberes, II. do
tuit, si contrahendo laedantur.
220쪽
. Illi quoque rei, quorum propter delictum ipso itire bona additia 1 unt fi
sco,vel Principi, illa alienandi ius non Iaabent ex maxime communi Doehorum sententia: quam ipsi in nostiis libris semper secuti tumus. In quorum tamen bonorum pos Iessione& usu rei permanere possunt quoad mandato iudicis fuerint occupata, &' ab reis erepta. E loco haec traditur diuisio. Gontractus alius loci consuetudinem moremque imitatur regionis , alius non Imitatur. hic posterior a legibus im-robatur, ille probatur atque praescri-itur. Loci enim consuetudinem in
contrahendo retinendam elle Panormitanus in captu , cum A f. de constituti mbm, num. I. probat ex Bariolo, in I.
nemo est, qui nesciat, f. de duobm reti. Bariolus vero inibi hoc idem cofirmat auctoritate legis, quo si nolit,*.quia asp-dua, f. de adititio edictio. Ur legis, si pram, f. I.st . de qua pluma arcenda. Lex item adiungi potest , circa, C. de Atato ceeonducto. In prima lege adducta haec sunt verba sunt moru consuetudinis, in bona Adei iudiciis debent ve
Nec non haec est ex loco diuisio. Alius
cessum locum destinat, ubi soluenda est pecunia,vel nomen, puta Romam, Mediolanum , Bononiam :silius nullum designat locum . si certus est locus definitus lolutioni, cst illic omnino sol iiendum : ut tot sancitum est legibus, L. de eo , quod certo loco st iri o Ortet. In quibus est Vlpiani illa in numeratione
decima. Is , ous certo loco Zιre promuit,mncto alio, q1icim in quo promisierat , soluere
inito δρulatore pote' Creditor verb si alio loco lsibi solui vellet, contra ius dc officium facere atque id quod debit
ris intc tollet, praestare cogeretur. Quare in Decretali vulca, destim petitionibus,
quae est Gregorij IX. dicitur de iis,qui plus petere dicuntur ratione Ioel: Q,
autem pias Aco .id interesse tenentur : Pro eo , quod .ubtra adimitur debitoribu , quam haberent statuto Y osiluissent. Merum , quia iniquum erat, Ut ait Gallis l.
.f. de eo quod certo loco, si promissor ad eum locum, in quem daturum se promisisset, numquam accideret . Juod ves data op rafaceret, vel quia aliis locu distranteretur, non posse stipulatorem ad Sum peruenireclides visum est utilem actionem ιn eam rem comparare. Haec G. clus totidem verbis in ea lege. Α circumstantia temporis liae dedu s.cuntur diuisiones. Contiactuum quidam sunt perpetui, quidam non perpetui. Perpetui , ut permultae venditiones permutationes, quae perpe 'tuam habent alienationem spe, dc pactione circumscripta redhibendae rei. Eorum, qui perpetui non sunt, quidam habent tempus certum, quidam incertum. Incertum uti emptiones
quam plurimae cum locatione copulatae : in quibus emptor emptum fundum vcnditori locat, certa mercede pacta, potestate etiam vcnditori facta rei suae redhibendae', quoties ei collibitum fuerit pretio reddito. quae contrahendi ratio est inGallia Cisalpina creberrima: de qua ipsi in 3. libro nostrorum relonorum moralium, qMst. et ς.dilternimus,& quid
cum senia differat demonstrauimus: eius prouinciae indigenς liuellum supcriorem contractum appellant. Eorum,
qui certi temporis sunt, quidam sunt semestres,ut officiorum secietates,qtiae in Romana curia multos abhinc annos institutae sunt; & singulis momentis tum in urbe, tum extra urbem in Romani Pontificis ditione celebrantur: qui contractus est a nobis tum in publicis scholis, tum in nostris libris copiose tractatus. Quidam sunt aut decem, aut quinque, aut trium armorum ζ Vt