Auli Gellii Noctes atticae

241쪽

16 A ut GTLLIi vel noctis aliquo tempore confisiorum sermonumque eius fieret particeps: rursusque sub lucem milia 6suum paulo amplius viginti, eadem es illa tectus reditat at nunc , inquit , videre est philosophos ultro currere , ut doceant ad fores avenum diritum, sque ibi sedere atque opperiri prope ad meridiem, donec discipuli nocturnum omne vinum edormiant.

A P. XI. Verba ex oratione Metelli Numidici, quae libuit --

minisse , ad usicium graνitatis dignitatisque ita do

Cum inquinatissimis hominibus non esse convicio

decertandum , neque in maledictis adversus impudentes S improbos velitandum , quia tantisper similis compar eorum fias, dum patiari consimilia dicas atque audias, non minus ex oratione in Metelli Numidici sapientis viri cognosci potest quam ex librisin disciplinis philosophorum. Verba haec sunt Metelli adversus Cn. Manlium tribunum plebei, quo apud populum in concione lacessitus jactatusque fuerat dictis petulantiabus. Nunc quod ad illum attinet, Firites , quoiam μ' ampliorem putat esse, si se mili inimicum dictitaverit, quem ego mih neque amicum recipio , neque inimicam resticio, in eum ego non sium plura dicturus nam eum indignissimκm arbitror , cui a viris bonis benedicatur rtum ne idoneum quidem, cui a probis maledicatur nam Linis tempore hujuscemod homunculum nomines in qu paenire non posiis , majore honore quam contumelia

242쪽

C A P. XII. neque testamentum , sicuti Servivi Sulpicius exi- imarit: neque sacellum, sicuti C. Trebatius, dupli- cia verba sint, sed a testatione alterum productum,

teram a sacro diminutum.

SErvius Sulpicius jureconsultus, vir aetatis sua doctis.

simus, in libro de sacris detestandis secundo, quara e adductus testamentum verbum esse duplex scri- .PM reperio nam compositum esse dixit a me tis contestatione quid igitur calceamentum, quid paludamentum, quid pavimentum, laid vestimentum , quid alia mille pertii,scemodi Ermam producti etiamtae asta omnia con posita dicamus p obrepsisse autem vide tur Servio, vel si quis alius est qui id prior dixit, sal insa quidem sed non abhorrens neque inconcinna quasi mentis quaedam in hoc vocabulo significatio.sicut Hercle C. quoque Trebatio eadem concinnitas obrepsit nam in libro de religionibus secundo Sacellum est, inquit, Iocus parra deo sacratus cum ara deinde addit verba haec e Sacellum ex duobus verbis arbitror compostum sacri

Ocella; quas sacra cella hoc quidem scripsit Trebatius dsed quis ignorat sacellam implex verbum esse, mori par sacra docella copulatum, sed ex sacro diminutum A P. XIII. De quaestiunculis apud Taurum philosophum in conripia agitatis , qua jmξ aca vocantur.

FActitatum observatumque hoc Athenis est ab qui erant philosopho Tauro unctiores quum domum suam nos vocaret, ne omnimo, ut dicitur, immunes Masymboli veniremus, conjectabamus ad coenulam non cupedias ciborum sed argutias quaestionum.

243쪽

quod quireret cratque initium lis quendi, edundi finis. Quaerebantur autem non gravia nec revereod Ast .cιλμημα . quaedam lepidais minutes florentem vim allimum lacessentia quale hoc serme est subtilitatis ludicrae, quod dicam. Quaesitum est , qualido moriens moreretur quum jam in morte esset , an tum etiam quum in vita foret: 'uando surgens largeret mula jam staret , an tum etiam quum sederet: qui arteridisceret, quando artifex fieret quum jam esset, an tuta quum etiam non esset utrum enim horum dicas osurde atque ridicule dixeris: multoque absurdius esse vi debitur, si aut utrumque esse dicas aut neutrum sed ea omnia quum captiones esse quidam futiles Minanes iicerent: Nolite, inquit Taurus, haec quasi nugarum ali quem ludum aspernari gravis imi philosoph0rum supelhac re serio quaesiverunt Malii moriendi verbum atque momentum manente adlvuc vita dici atque fieri putave runt alii nihil in eo tempore vita reliquerunt totum que illud, quod mori dicitur, morti vindicaverunt i rem de caeteris ilibus in diversa tempora cin condi fas sententias discesserunt. Sed Plato , inquit, noctei neque vita id tempus neque morti dedit idemque a omni consimilium rerum disceptatione fecit vidit qui pe utrumque es pugnans neque posse ex duobus cos'

trariis, altero manente alterum constitui quaestionem

que fieri per diversorum inter sese finium mortis xvita cohaerentiam Midcirco peperit ipse expressitque alipi quoddam novum in confinio tempus, quod verbis pro priis atque integris tu ἐξαφνης φύαν appellavit idqu: ipsum ita, uti dicb, inquit in libro cui Parmenide titulus est, scriptum ab eo reperietis sis εαιφνη. Mi tales apud Taurum symboli , taliaque eras secunda' rum mensarum, ut iple dicere solitus erat, ρογγύ

244쪽

mendis peccatis tres esse rationes a philosophis attribu- tu, quamobrem Plut tantum duarum ex his me

REniendis peccatis tres esse debere causas existimatum est una est, quae, κλαοι Vel υλαρος. Vel um dicitur quum poena adhibetur calligandia: ae eae dandi gratia, ut is, qui fortuito deliquit, attentior a correctiorque altera est, . quam ii, qui yocabula illa curiosius diviserunt, μωρύαι appellant. Q causa animadvertendi est, quum dignitas auctoritas ae eius, in quem est peccatum, tuenda est, para et termissa animadversio contemtum ejus pariat inon eae levet idcircoqtie id ei vocabulum a conservatione honoris factum putant tertia ratio. vindicandi sit, quae 2 ἰειγμα a Graecis nominatur, quum poenitio propici exemplum est necessaria uescceteri similibus p pec- ais, quae prohiberi publicitus interest, metu cognitηpata deterreantur idcirco veteres quoque nostri.exem

p pro maximis gravissimisque poenis dicebant. Quam igitur aut spes magna est, ut is, qui peccavit, citra Naim ipse sese ultro corrigat aut spes contra nulla est ' viri eum posse & corrigi aut aeturam dignitatis lagae peccatum est, metui non necessum est aut Ina id peccatum est, cujus exemplo necessario metu. 6 currendum sit tum, quicquid ita delictum est. non hae dignum esse imponenda poenae studium visum est. Eas tres ulciscendi rationes & philosophi alii plurifiriam 2 toster Taurus in primo commentariorum, quos in igiam Platonis composuit scriptas reliquit Platon: ipse verbis apertis duas solas esse poeniendi causas unam, quam primo loco propter corrigendumentam, quam in tertio propter exempli metum lose

mus.

245쪽

mus. Verba sunt haec Platonis in Gorgiae προσηκ

c, μοι βελlίους γίνονται. In hisce verbis facile intestigasmριωρμα I latonem dixisse, non ut supra scripsi quoidam diseret, sed ita ut promiscue dici solet, pro omni poenitione anne autem quasi omnino parvamin contemtudignam praeterierit poena sumenda causam propter tuendam laesi hominis auctoritatem, an magis , quasi ei qtia dicebat, rei non necessariam praetermiserat, quum de poenis , non in vita, neque inter homines, sed post vitae tempus capiendis scriberet, ego in medium relinquo. ni C A P. XV. De verbo, quiesco, an e latera corripi an produci debeat.

AMicus noster bomo multi studii atque in bonarum

disciplinarum opere frequens, verbum , quiescit. usitate e littera correpta dixit alter item amicus h mo in doctrinis, quasi in praestigiis, mirificus, communiumque vocum respuens nimis fastidiens , arbari eum dixisshopinatus est quoniam producere debilisset non corripere nam, quiescit, ita oportere dici raedicavit, ut calescit, nitescit, stupescit , atque aliaujuscemodi multa id etiam addebat, quod , quies, , producta, non brevi dicexetur noster autem , qua est omnium rerum verecunda mcdiocritate, ne si filii quidem, Cincii, Satyri dicendum ita censuissent, obsecuturum sese fuisse aitaeontra perpetuam Latinae linguae consuetudinem neque se tam insignite locuturum, a sona inauditaque ut diceret litteras autem super hac resecit inter exercitia quaedam ψdicra quiesco, non

esse his simile, quae supra posui , nec a quiete telam. sed

246쪽

NOCT ATTICAE Zib. c. 7ρ sed ab eo quietem Graecaeqtie vocis εχον εσκs Ionice a verbo ἔχω χοὐ modum & originem verbum illud habere demonstravit e rationibu ite haud sane nigidis docuit, quiesco, littera longa dici mi

convenire.

A P. XV LNotarum verbum , deprecor , a poeta Catuli inusitate quidem, sed apte positumis proprie 'deque ratione jus verbi, exemplisque vererum scriptorum.

LIusmodi quispiam qui tumultuariis Minconditis in

gua exercitationibus ad famam se secundiae permiserat, neque orationis Latinae usurpationes veras diducerat, quum in Lycio sorte vespera ambularemus, ludo ibide voluptati nobis fuit nam quum esset verbum, deprecor, doctiuscule positum in Catulli carmine quia id ignorabat, rigidissimos versus esse dicebat, omnium quidem meo judicio venustissimos, quos subscripsi: Lesbia mi dicit semper male, nec tacet umquam De me Lesbiaci me dioeream nisi amat. scio signis itas non totidem mox deprecer illiuidue verum disseream nisi amo. deprecor hoc in loco vir bonus ita dictum esse putabat. ut plerumque a vulgo dicitur quod significat valde precor oro supplico in quo , de praepostio ad augendum & cumulandum valet quod si ita esset frigidi sane versus forent nunc enim contra omnino est. nam , de praepostio , quoniam est anceps , in uno eodemque verbo diversitatem significationis capit sic enim, deprecor, a Catullo dictum est, quasi detestor, vel exsecror vel depello, vel abominor contra autem valet, quum Cicero pro P. Sulla ita dicit sciam muli sum hic vitam a Sidia deprecatus item in dissuasione le-

sis agrariae diasii Oliquero , nulla sunt metines qua

247쪽

me a vobis deprecentis. Sed neque solus Catullus it isto' verbo usus est, pleni acto fiunt libri vetetum similis in hoc verbo significationis, ex quibus unum Malterium, quae lappetierant, apposui in Ennius in Elechtheo non longe siccus dixit quam Catullus:

Quibus nunc, inquit, aerumna mea libertatem paro,

quibus servitutest mea seri deIrecor. sonificat abigo Mamolior, vel piece adhibita, vel quo alio modo item Ennius in Ctesiphonte '

Eoo quum mea vita parcam letum nimico deprecor.

Cicero in libro sexto de republica ita scripsit Quod quidem eo fuit majus, qui eium causa pari collega essent, non modo invidia pari non erant , sed etiam Claudi invidiam Gracchi caritas deprecabatur hic quoque lieni non est valde precabatur, sed quasi propulsabatis defendebae invidiam quod Graeci propirulua lignificatione , ιμουῆμα dicunt. Item pro A. Licinio cons militer Cicero verbo isto utitur. Eid, inquit, huic homini facias e vim 1ie concedas interdum , ut excusatione summa stultitia sumnia improbitatis odiani deprecetur item in Verrem actionis secundae primo Nunc vero quid faciat Hortensius pavaritiaene crimina Malitatis laudibus deprecetur an hominem flagitiosissimum, libidinosisiimum, nequisiimum que defendat ' Sic igitur Catullus eadem se facere dicit, quaerens veniam quod malediceret e palam, respus reique irecusaret detestareturque assidue; Mameri eam penitus deperiret. p. XVII. sbi Ommam primus libros publiice praebuerit inendos; quantusque numerus fuerit Athenis ante clades Persaeulibrorum in bibliothecis publicorum.

Ibros Athenis disciplinarum liberalium publice ad ἶendia praebendos primi posuisse dicitur Pisi

o stratus

248쪽

NOCT ATT. I Cata Tib. 6. ratus tyrannus t deinceps studiosius accuratiusque ipsi Athenienses auxerunt sed omnem illam postea librorum copiam Xerxes Athenarum potitus , urbe ipsa praeter arcem incensa abstulit asportavitque in Persas hos. porro libros universos muliis post tempestatibus Sele cus rex , qui Nicanor appellatus , reserendos Athenas curavit ingens postea numerus librorum in AEgypto a Ptolemaeis regibus vel conquisitus vel confectus est ad milia serme voluminum septingenta sed ea omnia bello priore Alexandrino , dum diripitur ea civitas, non sponte neque opera consulta , sed a militibus serte a xiliariis lacensa sunt. .

IIo de Olympiade Philippi regis uxore

Alexandri matre in histori Graeca striaptum est idem de P. Scipionis quoque matre, qui prior Akicanus appellatus est, memoria datum est nam M. Oppius ScJulius iginus aliique, qui de vitari rebus Africani

scripserunt, matrem ejus diu sterilem existimatam tradunt Publium quoque Scipionem, cum quo nupta elat, -siberos desperavisse postea in cubiculo atque in lacto mulieris, quum absente marito cubans sola obdormis.set, visum repente juxta eam cubare ingentem anguem; eumque, iis qui viderant territis Haamantibus, elapsum inveniri non quisse idipsum P. Scipionem adnaruspices retulisse eos, sacrificio facto respondita sese ut liberi generentur : neque multis diebus post,

quam

249쪽

quam ille anguis in lecto visus est, mulierem coepisse concepti foetus signa atque sensum pati exinde mense decimo peperisse natumqtie esse hunc P. Scipionem Asricanum qu Hannibalem 'Narthaginienses dixi stica bello Poenico secundo vicit. Sed Meum impendio

magis ex rebus geliis quam ex illo 'st lato virum e , virtutis divina creditum est. Id c yam dicere hGud im,

quod idem illi quos supra nominavi, litteris manaruerint Scipionem hunc Asticanum solitavisse nocti 'tremo , prius quam dilucularet, i Capitolium veni re, acjubere aperiri cellam Ioyis , atoue ibi sollim diu de orari quas consultantem de republica cum Jove re,

tuosque ejus templi tape esse demiratos inubd solum steroporis in Capitolium ingredientem canes semper malios saevientes neque latrarent cym neque incurrerent.

Has vulgi descipione opiniones confirmare atque ap' probare videbantur dicta Letique ejus pleraque admiranda ; ex quibus est nutri' nujuscemodi Assidebat oppugnabatque oppidum in Hispania , siti, moenibus, defensoribus validum , cenitum. re etiam cibana copiosum nullaque ejus potiundi spes erat; quodam die jus in castris sedens dicebat atque ex eo loco id crpidum procul videbatur tum e militibus, qui in jure apud elim stabant, interrogavit quispiam ex more, quem diem locumque vadimonium promitti juberet S. Scipio manum ad ipsam oppidi, quod obsidebatur,' cem protendens, Perendie, inquit, sese sstant illo in Ioco atque ita factum die tertio , in quem ad ii iusserat, oppidum captum est eodemque die in Marius oppidi ius dixit.

250쪽

De Casellii Vindicis pudenda errare; aemoliendimus Allisis ejus, quo inscripsi Antiquarum Leotionum . Turpe erratum ossendimus in illis celebratissimis

commentariis Lectionum antiquarum Caesellii Vindicis, hominis Hercle pleraque laaud indiligentis. quoderratum multos stigit, quamquam multa in Caesellio reprehemiendo etiam per calumnias riniarentur. Scri psit autem Caesellius Q. Ennium in tertiodecimo libro annalium cor, dixisse masculino genere verba Caesellii subiecta sunt ros culino genere, cor, ut multa assa, e nciaritanniin ram in tertiodecimo annali, quem eo dixit adscripsit deinde versus Ennii duos rHanniba audaci cum pectore dehortatur. Ne bellum faciam quem credidit esse meum cor e

Antiochus est qui hoc dicit, Asia rex is admiratur se permovetur, quod Hannibal Karthaginiensis bellum se

Iacere populo Romano volentem dehortetur hos autem

versus Caesellius sic accipit, tamquam si Antiochus sic dicat Hannibal me, ne bellum geram , dehortatur. quod quum facit, aequale cor putat habere me ei quam stultum esse me credit, quum id mihi persuadere vult I e Caesellius quidem, sed aliud longe Ennius nam

tres versus sunt non duo, ad hanc Ennii sententiam pertinentes, ex quibus tertium versem Caesellius non respexit rHanniba audaci cura pectore dehortatur bellum faciam quem credidit esse meum cor Suasorem summum o studiosum robore belli. horum versuum sensuis atque ordo sic opinor est Hannibal ille audentissimus atque sortissimus, quem ego cre-ψidi hoc enim est cornicini credidit proinde atque duceret quem ego stultus homo credidi late summum M suasorem