Auli Gellii Noctes atticae

491쪽

ηia Au L GELLII supra dixImus , inlutis , quod aiunt , pedibus4 verbuieprehendit doctissimi liominis orationem. C VI. rulsum esse, M Verrius plarem in sua ad Ebra ,

quos de obscam M. Catonis ι-posuit, destruo te

plicio scriptum reli ait. M. Cato Voconiam legem suadens verbis iste usus est Principio vota mulier magi m vimmtulit rem magnam pecumam recipit, quam in viri potestatem non committit eam pecuniam viro mutuam dat.

postea, tibi iratafacta est, serrum recepticium sectari atque flagitare virum jubet. Quaerebatur servis receptic quid esset ri libri statim quaesiti allatique sunt Verita Flacci de bscuris Catonis. In libro secumlo scriptum

inventum est . recepticu Ierram , dici nequam nulli preci , qui, quum venum taet datus, redhibitus ob aliquod vitium receptusque si propterea, inquit, servus ejusmodi sectari marituma flagitare pecuniam iubebatur ut eo ipso dolo major&contumelia gravior viro fieret, oubd eum servias nihili petenda pecuniae causa compellaret. Cum pace autem cumque venia, istor , si qui sunt , qui Verrii Flacci auctoritate capiuntur, dictum hoc sit recepticiar enim serνus in ea re, quam ducit Cato, aliud omnino est ροὶ Verrius scriptit. Me eid cuivis ficile intellectata. Res enim proculdubio se est. Quando mulier talem marito dabat, tum quae fui bonis retinebat, neque ad virum tramittebat, ea recipere dicebatur scuti nunc qiroque in venditionibus quae excipiuntur neque veneunt quo verbo Plautus P sue in Trinummo usus est, in hoc versu: Posticulum hoc recepit quum aedis vetaidit.

Jd est , quum aedis veladidit, particulam quamdam, quae post eas aedis erat, non vendidit, scd retinuit. Ipse

etiam

492쪽

Nocte ATTICAE. tib. 7. stellam Cato mulierem demonstrate lacuplatem volens. Mullar, inquit in me iam dotem dat, o magnam pecuniam recipit hoc est,in masnam dotem is , S: magnam pecuniam retinet ea es duri familiari, viam tibi dote data retinuit , meuniam viro mutuam lat. eam pecuniam quum viro forte irata repetere instituit. προ- ni flagitatorem strνum me pium 4 hoc est proprium suum , cum in pecunia reliqlii Meperat, neque dederat doti , sed retinuerat non enita servo mariti imperare is mulieremis erat, sed proprio M. Pluradidere , quibus hoc nostrum tuear, supersedeo is a enim sunt per sese evidentia, quod a Verrio dicitur,&ὶ nobis. Quod utrum ergo vulabitur cuique inius, ea

utatur.

Nigidi ct Q Ἀωνοia is esse non minus depraeterito, quam de futura caris

Quis aliud pittet in hisce verbis, quam de tempore tantum futuro legem loqui sed Qt Scaevola patrem suum de Brutum Nanilium viros apprime doctos quaesisse ait dubitassequ utrumne in postsecta mod hirta leae valeret, an etiam in antes ina quoniam suBR PTus'. ERIT. utrumque tempus videretur ostendere tam pra teritum quam futurum itaque P. Nigidius civitatis Romanae doctissimus super dubitatione hac eorum sempsit in tertio vicesimo grammaticorum commentatiorum atque ipse quoque idem putat incertam esse te .poris demonstrationem sed angustὸ peruium' obscure riderit; ut sina rerum donere videas, ad Abisuum ma-

493쪽

AuLI GELLII gis emosae suae , quam ad legentium disciplinam. Videbatur tamen hoc dicere verbum esse Merit, quando per sese ponuntur, habent atque retinent tempus sum quum vero praeterito jugantur, vim temporis sui amittunt,&in praeteritum contendunt quum enim dico, hi campo est, in comitio est, tempus instans significo item quum dico, in campo erit, tempus futurum demonstro.

at quum diuo, factum est, scriptum est, subreptum est;

quamquam est, verbum temporis si praesentis; confamditur tamen cum praeterito in praesens esse desinit se igitur , inquit, etiam istud, quod in lege est is dividas separesquealuo verba haec, subreptum,in erit, ut sic audias subreptum , tamquam certamen erit, aut, sacri clam erit, tum videbitur lex in post futurum loqui si vero copulate permixteque dictum intelligas, ut subreptum erit, non duo, sed unum verbum sit, idque unita patiendi declinatione si tuti hoc verbo non minus praeteritum tempus ostenditur quam futurum.

C A P. VII LIn sermonibus apud mensam Tauri philosophi quaeri agitarique hujusmodi solita cur oleum sapeo facile vina

rarius congelascant, acetxm haud fere umquam requὸ aqua fluxiorum fontiumque durentur, mare gelu

non duretur,

Hilosophus Taurus accipiebat nos Athenis cena plenumque ad id diei, ubi jam vesperaverat id enim est tempus isthic coenandi frequens. ejus coena fundusa fundamentum omne erat aula una lentis AEgyptiae, Scucurbita inibi minutim caesar. Ea quodam die ubi paratis expectantibus nobis allata atque imposita mensae est puerum jubet Taurus oleum in aulam indere erat is puer genere Atticus ad annos maxime natus cito, sestivissimis aetatis 5 gentis argutiis scatcns guttum Samium

494쪽

NOCT ATTICAE. Tib. I 7. arbretenus imprudens inanem, tamquam si inesset oleum, assere, convertitque eum; , ut solitum est, circumegit

per omnem partem aulae manum, nullum inde ibat oleum.

adspicit puer guttum atrocibus oculis stomachabundus ,

concullum vehementi iis iterum in aulam vertit idque quum omnes sensim atque summissim rideremus, tum

γέγονε ' μερον κεκου Riaut . Verbeio , Inquit radens

Taurus, nonne is curriculo, atque oleum petis sed quum puer foras emtum isset; hihil ipse ista mora ossensior inula, inquit, oleo indiget;&, ut video, intol

randum fervit cohibeamus manus: atque interea , quoniam puer nunc admonuit solere oleum congelascere,

consideremus cur oleum quidem saepe & facile let; vinararenter congelascant atque adspicit me, jubet quid

sentiam dicere. Tum ego respondi, conjectare me, senum iccirco minus cito coalescere,qubd semina quaedam caldoris in se haberet esselli natura ignitius et ob eamque rem dictum est ab Homero Aθο- οἶνον , non, ut alii putarent, propter colorem. Est quidem, inquit Taurus, ita ut dicis; nam ferme convenit, viniana, ubi potum est, calefacere corpora sed non secus quoq; oleum caloriscum est: neque minorem vim in corporiabus calefactandis habet ad hoc, si ista haec, qua cal diora sunt, dissici litis gelu coguntur; congruens est, ut , qua frigidiora sunt, facile cogantur acetum autem omnium maxime frigorificum est: atque id nunquam tamen concrescit num igitur magis causa oleo coaguli cci derioris inlevitate est faciliora enim ad coeundum via dentur, quae levatiora levioraque sunt praeterea id quoque ait quaeri dignum; cur fluviorum xsontium aquae gelu durentur, mare omne incongelabiles; tametsi Herodotus inquit, historiae scriptor contra omnium serme, qui haec quaesiverunt, opinionem , scribit, maru

495쪽

Bosporicum, quod Cimmerium appellatur, earumqvinium mareomne, quod Scythicum dicitur, gelu strin-Leonstare. Dum haec Taurus interea puer venerat Maesa delabuerat tempusaue esse coeperat edendi de tacendu A P. X. De nati litteratrum, qua in C. Casam epistola reperis tur, depce aliis cuηdestinis utreris ex verere holma

etitis, quid sc ale sit Laconica. LIbri sunt epistolarum C. Caesaris ad C. Oppiiunx

Balbum Cornelium, qui res ejus absentis curabant. in his epistolis, quibusdam in locis in seniuntur litteraestatularia sne coagmentis syllabarum; quas tu putes politas incondite. nam verba ex his litteris confici nulla possunt errat autem conventum inter eos clandestiaeum de commutando situ litterariim ut in scripto quidem alia alia locum momen teneret, sed in legenda locus cuique suus & potestas restitueretur quaenam ver pro qua scriberetur, ante iis, scuti dixi, complacebat, qui hanc scribendi latebram parabant. Est aded Probi grammatici commentarius satis curiose factus de occulta litterarum significatione epistolarum C. Casaris scriptarum Lacedaemonii autem veteres, quum dics mulare Moccultare litteras publice ad imperator suos missas volebant, ne, stab hostibus excentae serunt, consita sua noscerenturii epistolas id genus factas mittebant. surculi duo erant teretes, oblonguli, pari crassamento ejusdemque longitudinis, deras atque ornati consimiliter, unus imperatori in bellum proficiscenti dabatur; alterum domi magistratus cim jure atque cum signo habebant quando usus venerat litterarum secretiorum circumeum surculum lorum modicae tenuitatis, longum autem quantum rei satis erat, complicabant, volumine

496쪽

iotundo & simplici ita ut orae adjuncta undique Me haerentes lori, quod plicabatur, coirent litteras deinde in eo loro per transversas uncturarum oras, versibus a summo ad imum proficiscentibus, inlaribebant HI rum litteris ita perscriptis revolutum ex sereulo imperatori commenti illius conscio mittebant resolutio autem lori litteras truncas atque mutilas reddebat Lmembraque earum lapices in partes diversissimas spargebat propterea si id lorum in manus hostium inciderat nihil quicquam conjectari ex eo scripto quibat sed ubi ille, ad quem erat missum, acceperat surculo compari. ciuem habebat, capite ad finem proinde ut debere fieri sciebat, circumplicabat atque ita litterae per ambitum eumdem surculi coalescentes rursum coibant; integramque cincorruptam epistolam & facilem legi praestabant. hoc genus epistola Lacedaemonii mwre L appellant. Legebamus id quoque in vetere historia rerum Poenicarum, virum indidem quem p am illustremi sive ille Hasdrubal sive quis alius est, non retineo epistolam scriptam super rebus arcanis hoc modo abscondisse pugillaria nova nondum etiam cera illita accepisse .litteras in lignum incidisse postea tabulas , uti solitum est, cera conlevisse; easque tabulas tamquam non scriptas, cui futurum id praedixerat misisse; eum deinde ceram derasisse , litterasque incolumes ligno incisas gisse. Est alia in monumentis rerum Graecarum profund. quaedam inopinabilis latebra barbarico astu excogitata Histiaeus nomine suit, loco natus in terra Assa iah ien bili Asiam tunc tenebat imperio rex Darius is Histiaeus, quum in Persis apud Darium est et Aristagorae cuipiam res quasdam occultas nunciare furtivo scripto volebat comminiscitur opertum hoc litterariam admirandum servo suo diu oculos aegros hahenti capillum ex capite omni, tamquam medendi gratia , deradit ea put ejus leve in litterarum formas compqngit his litte i

497쪽

AuLI GELLI irix, quae voluerat, perscripsit hominem postea, quoad capillus adolesceret, domo continuit ubi id factum est: ire ad Aristagoram jubet. 'uum ad eum, inquit, veneris, mandasse me dicito, ut caput tuum, sicut nuper omel seci, deradat servus, ut imperatum crat, ad Aristagoram venit, mandatumque domini assert atque

ille id non esse stultra ratus, quod erat mandatum, fecit. ita litterae perlatae sunt. A P. X. Quid de per bus Virgilii Fapyin existimarii, quibae in describenda flagrantia montis A Ttne Pindarum poetam sequaru est collataque ab eo super eadem re utriusque carmina ct dijudicata.

FAvorinum philosophum , quum in hospitis sui

Antiatem villam aestu anni concessisset nosque ad eum videndum Roma venissemus, memini super Pindaro poeta de Virgilio in hunc sere modum disserere Ambri , inquit, familiaresque P. Virgilii in his, qua de ingenio moribusque ejus memoriae tradiderunt, dicere eum solitum ferunt, parere se versus more atque ritu, no.

namque, ut illa bestia selum ederet inessistatum insommernique lambendoque id postea, quod ita edidisset, conformpret4 fingeret; proinde ingenii quoque sui partus recentcs rudi esse facie Mim persectari sed deinceps tractando colendoque reddere iis te oris ivltus line menta. Hoc virum judicii subtilissimi ingenue atque vere dixisse res, inquit, judicium secit nam , quae reliquit perfecta expolitaque quibusque imposuit census atque delectus sui supremam manum , omni poeticae v nustatis laude florent e sed quae procrastinata sunt ab eo ut p. st recenserentur, absolvi, quoniam mors prin

verterat, nequiverunt, nequaqtiam poetarum elegantis

simi nomin atque judicio digna sunt itaque quum mor- . bo oppres

498쪽

NOCT ATTICAE. Lib. 7. ssbo oppressus adventare mortem videret , petivit oravitrue a suis amicissimis impense, ut AEneida, quam nonum satis elimasset, abolerent in his autem , inquit, quae videntur retractariis conisi debuisse, is maxime Iocus est, qui de monte AEtna factus est. nam quum Pindari veteris poetae carmen, quod de natura atque flagrantia montis ejus compositum est, aemulari vellet rejiismodi sententias verba molitus est , ut Pindaro quoque ipso, qui nimis opima pinguique esse facundia existimatus est, insolentior hoc quidem in loco tumidiorquest atque uti vosmetipsos, inquit, ejus quod dico arbitros faciam, carmen Pindari, quod est super monte Anna quantulum est mihi memoriae, dicam. του πυρος ἀγνο θ

Audite nunc, inquit, Virgilii versus, quos inclioasse

eum verius dixerim, quam secisse. Portus ab accessu ventorum immotus, ct ingens Ipse sed horrifcis juxta tonat AE tna ruinis, Interdumque atram prorumpit ad athera nubem, Turbine fumantem piceo ct candente favilla, Attollitque globos flammarum, sidera lambit. Interdum scopulo apulsaque vipera montis

Dd 3 Erigit

499쪽

Erigit eructam , liquefactaque saxa sub auras Cum gemitus erat, fundoque exoluat imo. Iam principio, inquit, Pindarus veritati, is obse .

quaeus , id dixit quod res erat , quodque istic usu veniebat, quodque oculis videbatur, interdiu sumare AEtnam, noctu summietare. Virgilius autem , dum in strepitii sonituque verborum conquirendo laborat , utrumque tempus nulla discretione facita confundit.atque ille Graecus quidem, sontes imitatus ignis emetire Mnucie amnissumi A flammarum fulvari tortuosa volumina in plara maris ferre , quasi quosdam isneos angues , luculenteixit at hic noster, atram nubem turbine piceo&ta villa sumantem , ροον καπνοῦ πιθωνα interpretari volens crasse de immodice congessit globos quoque rimm rum, quod ille κρο ἰς dixerat, duriter ωακυροις trans- tust item quod ait, fidera ambiri; vacanter hoc etiam, inquit , accumulavit Minaniter neque non id quoque inenairabile esse ait. propemodum insensibilet quod nubem atramfumare dixit turbine pice Ofavilla candente non enim fumare, inquit, solent, neque atra esse, quae sunt candentiari nisi si candente dixit pervolgatevi improprie pro serventi se villa , non pro ignes rei centi nam candens scilicet est a candore dicium, non a calore quod saxa autem Ucopulos eruetiri tristi eosdemque ipsos statim liquefieri temere atque glomerari sub auras dixi es; hoc , inquit, nec a Pindarolcriptum, nec umquam fando auditum, omnium, quae monstra dicuntur, monstruosissimum est.

500쪽

C A P. M. quod platarchus in libris semposiacis opinionem Plato rade habitu atque natura nomachi bilulaque uis ααχῶοι dicitur , adversum rasisIratum meditum tutat est auctoritate adhibita antiqui medici Hi

pocratis.

ET Plutarchus Malii quidam docti viri reprehensum

se ab Erasistrato nobili medico Platonen scripseim quod potum dixit defluere ad pulmonem , eoque sytisin meditato demanare per eum, quia sit rimosior co fuere inde in vesicam errorisqtae illius fuisse Alcaeum ducem , qui in poematis suis scriberet rTέ ε ίμονας οἰν ' et se assari8 Hαι. sum autem Erasistratum dicere duas esse quasi canalic las quasdam vel fistulas; easque ab oris faucibus proficisci deorsum per earumque alteram deduci delabique in si machum esculenta omnia ioculenta ex eoque ferri in ventriculum, qui Graece appellatur, itinet Giλως atque ibi subigi digerique ac deinde aridiora ex his r

crementa in alvum tinvenire, quod Graece .ιλο, dicitur, humidiora per renes in vesicam per alteram autem fistulam, quae Graece nominatur παχῆα υτηρμα spiritum a summo ore in pulmonem, atoue inde rursum in os in naris commeare perque eamdem viam vocis quoque seri meatum ac nepotus cibusque aridior, quem oporteret in stomachum ire, procideret ex ore. labereturque in eam fistulam , per quam spiritus reciprocatur , eaque ostensione intercluderetur animae via cinterpositam esse arte quadam & ope natura inde apud duo ista soramina, quae dicitura γλοδάς,quasi claustra quaedam mobilia, conniventia vicisΤm4 resurgentia: eamque F γλωίἰδα inter edendum bibendumqiae operiis Maiae protegere dua παχῶαν κω , ne quid ex esca