Auli Gellii Noctes atticae

521쪽

η 8 Au LIGE LLII remiserat, exigenda promulgaris quaestum eis ex se Apollinaris, neque id sedilibi vere potuis asseverabat, quid esset vanior quid stolidior quoniam Sallustius sicca separasse atque opposuisse inter se videretur, tamquam diversa ac distimilia, nec ejusdem utraque vitii forent: ac propterea petebat, uti se doceret significationes utriusque vocis morigines. Tum ille rictu oris labearumque ductu contemni a se ostendens, rem de qua quaereretur hominem ipsum qui quaereret, Priscorum, inquit.& remotorum ego verborum medullas languinem, sicut dixi, perspicere Melicere soleo: non ist

rum quae proculcata vulgo protrita sunt.ipso illo qui mpe Cn. Lentulo stolidior estri vanior, qui ignorat usidem stultitiae esse vanitatem .stoliditatem sed ubi hoc dixit, media ipsa sermonum reliquit abire

carpit nos deinde eum tenebamus, urgebamusque , cumprimis Apollinaris, ut de vocabulorum istorum vel disterentia, vel si ei ita videretur, similitudine plenius apertiusque dissereret: ut ne sibi invideret discere, lenti orabat atque ita ille se iam plane illud ratus, negotium sibi esse causatur,4 digreditur nos autem postea ex Apollinari didicimus,anos proprie dici non, ut vulous diceret, despientes aut hebetes aut ineptos sed ut veterum doctissimi dixissent .mcndaces Minfidos St

levia naniaque pro gravibus di veris astutissime ponentes stolidos autem vocati non tam stultos&excordes,

quam taetros molestos cillepidos, quos Graeci ριο- χθηεἰή e φοξῖκili dicerent etyma quoque harum vocum&origines scriptas si dicebat in libris Nigidianis quos requisitos ego&repertos cum primarum significationum exemplis, ut commentariis harum Noetium inferrem, notavi. Mintulisse jam me aliquo in loco commentationibus istis existimo.

522쪽

seuo Emitus in septimo amati quadrupes e lites . ab

non, quadrupes equus, ut legunt multi, syriptum reliquit. Cum Antonio Iuliano rhetore, viro hercle bono, secundia florentis, complures adolescentes familiarc. jus Pitteolis aestivarum ludum & ocum in litteris amoenioribus de in voluptatibus pudicis honestisque atri . tabamus atque ibi tunc Iuliano nunciatur ναγγώHis quemdam, laon indoctii in hominem, voce admodum sciti canora Ennii annales ictgere ad populum in theatro Lamus, inquit, auditum iacio quem istum Ennianistam hoc enim se ille nomine appellari volebat. Querri quum jam inter ingentes clamores legentem; cnissemus legebat autem librum ex annalibus Ennii septimum hos eum primum versus perperam pronuncianteii audivimus:

Denique vi magna quadrupes equus atque elephanti Projiciunt sese. neque postea multis versibiis additis, celebrantibus eum laudantibusque omnibus, disiccssit. Tum Iulianus egrediens Etheatro, Quid vobis, inclint, de hoc anagnosta. de quadrupede equo videtur sic enim profecto legite Demque tonagna quadrupes equus atque elephanti Projiciunt sese. ecq Uid putatis .magistrum praelectoremque habuisset

aliciapus aeris, quadrupes equus dicturum sitisse, ac non Odrupes eque ' quod ab Ennio ita scriptum relictum que esse nemo unus litterarum veterum diligens dubitavit quumque aliquot eorum, qui aderant, ita rapes equus, apud suum quisque grammaticum logiis se . cerent, mirarentur quidnam estet, quadrupes eques; Vellem vos, inquit, optimi iuuenes, tam accurate Q.

523쪽

que Au LIGELLII Ennium legisse, quam P. Vimilius legerat qui hunc ejus versum sequutus in Georgicis suis equitem pro equo posuit his in versibus Fraena Pelethromi Lapithae Drosque dedere Impositi dorso, atque equitem docuere sub armis Insultare solo, o gressus glomerare superbos. in quo loco, equitent, si quis modo non inscite inepteque argutior sit, nihil potest accipi aliud nisi e ,

Pleraque enim veterum aetas hominem equo insidentem equum qui insideretur equitem dixerunt propterea equitare etiam, quod verbum c vocabulo equitis inclinatum est, 'omo quo utens .cquus sub homine gradiens dicebatur. Lucilius adcb vir adprime linguae Latinae sciens equum equitare dicit his versibus:

Quis hinc currere equum nos atque equitare videmGNis equitat curritque Loculis equitare videvius Ergo octilis equitat.

Sed enim contentus , inquit, ego has non sui: it non turbidae side nec ambiguae, sed ut pura liquentisque esset equusne an eques Ennius scriptum reliquisset si-brum summae atque reverendae vetustatis , quem sere constabat Lampadionis manu emendatum , studio prectoque multo unius versus inspiciendi gratia conduxit , eques, non , qttus, scriptum in eo versu inveni. Haec tum nobis Julianus .multa alia crudite simul Rafribiliter dixit sed cadem ipsi post etiam in pervorugatis commentariis scripta oflendimus.

524쪽

modalius Melissus, in libro cui titulam fecit, de loqii ἀ-

di proprietate, quemltu rideret cornum esse copiardi ebat, rem scripsit neque dictu neque auditu dignam quum disserre inatronam ct matremfamilias existima-τit disserentia longe vavsima. Ei us Melissus in nostra memoria fuit Romae C, Esummi quidem loci inter grammaticos & tem

poris sed majore in litteris erat jactantia rectistία, qua in opera cis praeter alia, quae scripsit compluri*, librum composuit, ut tum videbatur quum est editus, doctrina inclutae ei libro titulus est inuentis cujusdam illecebrae ad leoendum scripti: . quippe est , de loquendi proprietate quis adeo exillime loqui se recte atque

proprie posse, nis is ac sesisIi proprietates perdidicerio ex eo libro haec verba sunt Matrona est, qua semel peperit qua sapius, materfaambas scar sim qua semeι

peperit, porcetrari quae sapisi, scropha. Utrum autem hoc de matrona ac de matrefamilias Meldsus excozeta- Verit ipse conjeci averit: an scriptum ab alio quo le- ferit, hariolis profecto est opus nam de porcetra ha- et sane auctorem Pomponium in Atellana, quae hoc Codem vocabulo inscrinia est sed matronam non esic appellatam, nisi qua semel peperit, neque matremfamilias nisi quae saepius, nullis veterum scriptorum atIctoritatibus confirmari potest enimvero illud impendio probabilius est , quod idonei vocum antiquarum Cnarratores tradiderunt, matronam dictam esse proprie, quae in matrimonium cum viro conveni stet quoad ineo matrimonio maneret, etiam si liberi nondum nati forent dictamque esse ita a matris nomine non adepto iam, sed cum spe Momine mox apiscendi undecipium quoque matrimonium dicitur, matrem autem familias

525쪽

AuLI rLLII appellatam esse eam solam , quae in masti manu mancipioque, aut in ejus, in cujus maritus, manu mancipioque ciliet quoniam non in matrimonium tantum,1ed in semiliam quoque maritiis in sui heredis Iocum venisset. A P. VILouem in modum Favorinus tractaverit intempestram quemdam de verborum ambiguitatibu quaerenIem atque ibi quo signi casiones capiat concio. omitio homini docto celebraque in urbe Roma grammatico cui cognomentum Insano factum est, quoniam erat nati: ra intractabilior morosior ei Domitio Favorinus noster quum forte apud fanum Carmentis obviam venisset atque ego cum Favorino essem: Quaeso, inquit, te, magister dicas mihi, num erravi; qudd, quum vellem δηριηγώας Latine dicere conciones dixi dubito quippe & requiro, an veterum corum, citri electius loquuti sunt, proverbis Je orati ne dixerit quis concionem tum Domitius voce atque vultu atrociore, Nulla, inquit, prorsus bonae salutis spes reliqua est quum vos quoque pialosophorum illustrissimi nihil jam aliud quam verba auctoritatesque verborum cordi habeatis mittam autem librum tibi, in quo id reperias, quod quaeris ego enim grammaticus vitae jam atque morum disciplinas quaero vos ph:-losophi mera estis, ut M. Cato ait, mortuaria glossaria. namque colligitis lexidia, res taetras Minanesin Evolas, tamquam mulierum voces praesicarum atque utinam, inquit, muti omnes homines essemus minus improbitas instrumenti haberet. Quumque digressi sic-mus: Non tempestive, inquit Favorinus, hunc homi

nem accessimus.videtur enim mihi: in μαυεία . scit te , inquit tamen intemperiem istam, quae sua λα χολ. .

dicitur, non parvis nec abjediis ingeniis accidere να

526쪽

εινα χεδον et το παθήτου, ἡρω - veritates plerumque sortiter dicere, sed respecttim non haberetim τε κα ρῆμητηριάαου. Vel ipsum quale hoc existimatis, quod

nunc de philosophis dixit nonne, si id Antisthene; aut D ogenes dixisset, dignum memoria visum esset Misit autem paulo post Favorino librum quem promiserat; errii, opinor, Flacci erat in quo scripta ad hoc genus quaestionis pertinentia haec fuerunt senat adicim pro loco pro hominibus civitatem pro loco & pro oludes pro ure quoque omnium de pro

hominum multitudine tribu qum i mdi curias dici pro loco 3 pro ureri pro hominibus concionem a tem tria significare, locum, verba, suggeliumque unde verba ferent sicut M. Tullius, in oratione quae scripta est contra concionem Q. Metelli, Escendi, quit. inconcioηem et concursi es populi factis siclitidem M. Tullius in Oratore ait Conciones sepe exclamare vidi quum apte verba cecidissent etenim exspectant aures viverbis colligetur sententia item significare coetum po-lsuli assistentis item orationem ipsam, quae ad popu-um diceretur, exempla in eo Iibro scripta non erant: sed nos postea Favorino desderanti harum omnium tagnificationum monumenta apud Ciceronem , scuti iupra scripsi, est apud eligantissimos veterum reperta exhibuimus. Id autem quod potis imum expetebat, concionem esse dictam pro verbis iratione, docui titulo Tulliani libri, iii a M. Cicerone inscriptus cs r Contra concionem Metelli quo nihil profecto siqniscatur aliud , quam ipsa , quae a Metello dicta est,

oratio. A Pa

527쪽

c A p. VIII. o χοιο nλLA Q ομοιο scis S, atque alia id genus, qMnamenta orationis putantur, inepta esse 9 puerilia Iacilii quoque versibin declarari. Irti, caeteraque hujusmodi scitamenta, quae isti. ἡροκαλοι, qui se socratio videri volunt, in colli candis verbis immodice faciunt rancide quam sint insubida Minertia de puerilia facetissime hercle significat in quimio Satirarum Lucilius nam ubi est cum amico coli. questus, quod ad se aegrotum non viseret, haec ibidem addit festiviter: uo me habeam pacto, tametsi non quaris docebo:

gando in eo numero mansti, quo in maxima nancest Pars homini in ut periisse velis, quem nolueris qam Visere debueris hoc, Ni LuER M. DEEuEpiis, te Si minus delectat quod et χνον Isocratium est di ληρῶδεςque simul totum an sulae υκιωδες Non operam perdo Si tu hic.

mi Duficet apud A1. Catonem verbum , Insecenda, quodque inscccnda positu legendum sit, quam quodplc-τique exigimant, insequenda. In libro vetere, in quo erat oratio M. Catonis de Ptolemaeo contra Thermum , sic scriptum fuit Sed omnia dolo fecit omnia avaritiae atque pecuniae cause fecit, dismodi scelera, quae neque insecenda fanda neeae legenda audivimus; supplicium pro factis dare oportet i

secenda quid esset quaeri coeptum. Tum, ex his ai

528쪽

NOCT. ATTICAE. Lib. I 8. 3ς aderant, alter litterator fuit, alter litteras sciens hi duo inter sese dissenticbant, grammaticus quidem contendebat insequenda enim scribi , inquit, debet, non , in secenda quoniam insequens significat dictumque est inseque, quasi perge dicere 3 insequere itaque ab Ennio scriptum in his versibus:

Inseque Musa, manu Ronianorum nilperator

Quod quisque in bello gesiit cum rege Philippo. alter autem ille cruditior nihil mendosum, sed recte atque integre scriptum esse perseverabat S Velio Longo non homini indocto dem esie habendam; qui in commentario , quod fecisset de usu antiqua loquutionis, scripserit non inseque legendum apud Ennium, sed in-

sele: ideoque a veteribus, quas narrationes dicimus, insectiones csse appellatas : Varronem quoque versum hunc Plauti de Menaechmis Hac nobilo mihi videntur esse secIius quavi nia, sic enarrasse nihilo magis nairanda es quam si caesistsemnia haec illi inter se certabant. Ego arbitror dM. Catone insecenda de a in Ennio insece scriptum , sineti littera ostendi nim in bibliothrea Patrensi bbrum vera vetustatis Livii Andronici, qui inscriptus

cstigi osti, H quo crat ersus primus , cum hoc verbo, sine u littera.

Virum inibi Camoena insece versutum factus ex illo Homeri versu: illi igitur aetatis isdei magna libro credo nam quod in versu Plautino est, sectius quam somnia nihil in alteram partem plus argumentiri ibet. Etiamsi veteres autem non inseque, sed insece dixerunt, credo quia erat levius leviusque tamen ejusdem sententiae cibum videtur. nam de seqttaa sequor Mitem secta de sectio consuetudi ne loquendi ditarunt sed qui penitus inspexerit, origo&ratio utriusque una est doctores quoque Minterpre-

529쪽

ue Au L. I GELLII te vocum Graecarum, A Jνο ριοι metri οῦσα.ς πίε αλμοι, ἔροι dictum putant, quod Latine inseque dicitur namque in altero Q geminum , in altero, , esse tralatum cicunt sed etiam ipsum illudadimi, quod significat verba aut versus, non aliunde esse dictum tradunt, quam 4 λεβ e ,ειν eadem ergo ratione antiqui nostri narrationes sermonesque infestiones ap-

pellitaverunt. A P. X.

arrare istos, qui in xploranda febri uis venarum per

tentari putant, non arteriar M.

Herodis c. v. villam, quae est in agro Attico, meo qui appellatur Cephiliae , aquis Mucis iem ribus frequentem , aestu anni medio concesseram ibi alvo mihi cita accedente sebri rapida decubueram. Eo Calvisius Taurus philosophus Malii quidam stetitores ejus, quum Athenis visendi mei gratia vcnillent medicus, qui tum in his locis repertus assidebat inibi , nam rare Tauro coeperat, quid incommodi paterer 3, iur-bus modulis quibusqtie intervallis accederet febris decederetque tum in eo sermone, quum jam me sinceriore corpusculo factum diceret, Potes , inquit Tauro, tu quoque id ipsum comprehendere, εα, ιι η φλrcis; quod nostris verbii profectb ita dicitur, si attigeris venam illius. Hanc loquendi imperitiam, qi:dd ve- nam pro arteria dixisset, quum in eo docti hona ines, fit eum Tauro erant, tamquam in minime utili medico o fen/lissent, atque id murmure vultu ostendcrent tum ibi Taurus, ut mos ejus fuit, satis leniter Certi, illa quit, sumus, vir bone, non ignorare ei quid vena appelletur. quid arteria; quod venae quidem suapte vi immobiles sint, Tanguinis tantum demittendi gratia explorentur; arteria autem motu atque pulsu suo habi

530쪽

tum modum ebrium demonstrent sed, ut video, pervolgate magis quam inscite loquutus es non enim te solum, sed alios quociue itidem errantes audivi v nam pro arteria dicere lac igitur ut experiamur eliga tiorem esse te in medendo, quam in dicendo; 8 cum diis bene volentibus opera tua istas tunc nobis sanum atque validum cluam citissime. Hoc ego postea ouum in modico reprehensum esse meminissem existimavi non medico soli, sed omnibus quoque homini bus liberis liberaliterque institutis turpe esse, ne ea qui dem cognovisse ad notitiam cor iis nostri pertinentia, quae non altilis occultiusque remota sunt & quae natura nobis tuencla valetudinis causa Min promtu esse in propatulo voluerit; ac propterea, quantum temporis habui subsicivi , medicina quoque libros attiai, quos arbitrabar esse idoneos ad docendum, ex his, cum alia pleraque ab isto humanitatis usu non aliena, tum devenis quoque Marteriis didicisse videor ad hunc serme modum vena est conceptaculum sanguinis, quod αργῶον medici vocant, mixti confusique cum spiritu naturali in quo plus sanguinis est, minus spiritus arteria est conceptaculum spiritus naturalis mixti confusique cum sanguine in quo plus spiritus est minus sanguinis. oφυliuia autem est intentio motus hemissio in corde

in arteria naturalis non arbitraria a medicis autem veteribus oratione Gneca ita desinitus est: σφυῆ ος syC A P. XI. Verba ex carminibus Furis Antiatis inscite a Caesellio Vindice reprehensa, versusquc ipsi, in quibin ea verba sunt, . subscripti.

Non hercle idem sentio cum CaesellioVindice grammatico, ut mea opinio est, haud quaquam ineri)ditori verum hoc tamen petulanter insciteque, quod