장음표시 사용
361쪽
3so Lib. I. Te generationeis corrupi.
substantialem, ut aurum, ad quos effectus non potest lux concurrere, quia accidentia non pollunt attingere productionem substantiae,sed per lucem operatur in medio alios effectus accidentales,ut lumen,vel calorem.
, Secundum caput est, impersectio ipsius agentis,cuius virtus activa principalis imperfecta est,& ideo non potest naturaliter agere per illam, nisi prius agat per aliam imperfectiorem euius estectus sit quasi disponti respectu effectus principalis virtutis,ut ignis non potest agere in passum per formam se stantialem,quin prius agat per calorem illud alterando: unde prouenit, quod non possit agere per sorma substantialem in distans,quin prius agat per calorem in medium. Ex hoc fundamento sic arguit. Illud,quod necessarium est, ut aδens operetur, si necessarium sit per se, non poterit ullo modo sine eo
agere,si vero ex accideti aliquo,licet semper eoncurrente, non
implicabit contradictionem the illo agere , saltem per diuinam potentiam sed duo illa non sunt per se necestaria, ut
agens naturale operetur, nempe concursus duarum sormarum,aut potentiarum in eo, vel impersectio formae principa- Iis,ratione cuius indiget alia virtute inferiori ad disponendum passuimergo poterunt tolli,vel suppleri a Deo, ita ut suspendat actionem unius virtutis,aut potentiae,& suppleat impersectionem praecipuae forma per suum concursum . ita illa agat in distans,non agendo in proximum,& haec agat in passum etiam
remotum,non disponendo medium.Probatur minor,quia cum duae illa: virtutes,vel potentiae in eodem agente concurrentes diuersiarconditionis mit,nc evna substantialis, Malia accidentalis,non possunt ita per se coniungi in eodem agete, quin possit operari sine coitinctione earum: imperfectio vero praecipuae Mima eiusde agentis no potest per se concurrere ad agendum,quia imperfectio non ponit aliquid in agente, sed potius tollit.Poterit igitur Deus tollere luce a Sole,vel certe suspede te actione lucis in medio;& ita producet Sol in visceribus te
lae substatiales effectus agῆ per sola forma substantialem nihil agedo in mediu. no minus poterit suspedere actione caloris, producet ignis Arma substantiale in lignu distans,no disponendo medium per calefactione,, ideo nihil agendo in illud.
Secundo potest probari hec sententia, quia approximatio, L. vel cotactu quicuque sentis,& passi, no requiritur aqua ta-tio,vel virtus agedi, sed soluaaqua conditio naturaliter necessaria, adhuc non semper apud multos , sed conditio non pri-test esse ita intrint eca,ut implicet contradictione sine illa agere:ergopOIeri x x plexi a Deo , ita ut agens orerctur in distas, quod
362쪽
quod nec per se,nec per suam virtutem tangit.Probatur consequentia,quia sectulo contactu formali,4 virtuali agentis particularis,permanent agens,virtus eius substantialis & passum, atque etiam concursus primi agentis per se requisita, dum- cientia ad agendula: ergo poterit agens naturale intra suam spheram agere in remotum,nihil agedo in medium.Et confirmari potest,quia nihil potest esse magis extrinsecum respectu actionis in extremum, quam actio in medium, cum saepe sintactiones realiter distinctae,ac diuersae speciei, ut illuminatio, kcalefactio:crgo poterunt separari a Deo, ita ut permanente actione in distans, suspendatur actio in medjum. Probatur consequentia,qui ea,quae distinguiatur realiter, non habent intrinsecam Ufendentiam inter sese,possunt per diuinam potentiam separari;sed illuminatio,& calefactio Solis,quae tune actiones in extremum,& medium , non habent dependentiam intrinseeam inter sese,ut per se patet:ergo potest hec suspendi permo rente illa,& ita operabitur Sol in haec inferiora corpora, nihil agendo in intermedios caelos. Probatur tandem , quia licet naturaliter non possit agens sereatum agere in ultimum corpus existens intra spheram suae a stiuitatis per medium vacuum , nemo dubitat, quin agere possit per potentiam Dei absolutam, quia vacuum solum potest impodire naturaliter a tionem sed per vacuum non potest
virtus agentis distundi, ut sic diffusa perueniat usq; ad passum:
ergo poterit medio existente vacuo agere in distas, nihil agcndo in medium. Probatur minor, uia vacuum nihil est ergo non potest esse subiectum,vel pastum, circa quod agens operetur sed non potest agens suam virtutem effundere per me dium, nisi per actionem ergo non poterit eam estundere per medium vacuum. Et quod de medio Vacuo probat argumentum , probat etiam de medio pleno incapaci virtuti agentis.
Vnde si sol ageret,non per lucem,sed per calorem,Vt ignis,non videtur dubitandum , quin posset agere in haec inferiora corpora calefaciendo in nibit agendo in intermedios coelos. econfirmari potest,quia non est certum, magnetem attrahetam
ad se serrum distans,& alia agentia similia, quae operantur per
virtutem occultam,eam effundere per arudinem,uel chordam,
aut aliud medium Ied probabiliter negari potest,sicut proba bilis est opinio eorum, qui dicunt, haec agere naturaliter in distans non agendo in mediu:ergo non debet negari, quod per
potentia Dei absoluta non possit ages creatu tali modo agere. Secunda opinio assirmat implicarescontradictionem , quod agapes operetur in distans,nihil operadu in mediu, consequen
363쪽
Lib. L De generationeo corrupi.
Wr,quia tangat passiim per se, vel per suam virtutem distulam, vel deductam per medium diffusam dicimus, vel deductam, quia licet non posset agens diffundere propriam virtutem,nisi per medium capax recipiendi illam , sed virtute diuina deferri possce per quodcumque medium vacuum,vel plenum usque ad
PMIumata Molinaci p. q. S. art. .m sine secundae disputationis,
alij recentiores,in videtur mihi probabilior in sequenda. Probatur prirn quia impossibile est agens proprium, vel causam secundam per propriam virtutem agentem , operari circa passum, nisi illud aliquo modo attingat, hoc est, per se experpropriam virtutem sed implicat contradictionem, agens tangere passum distans per se,aut per propriam virtutem, nisi vel praesens sit ei per se, vel per propriam virtutem' per se autem supponitur absens,& per propriam virtutem no potest fieri illi praesens,nisi virtus ipsa diffundatur per medium, vel usque ad ipsum alio modo deferatur:ergo nisi hoc fiat, implicabit contradictionem operari in distas.Probatur minor, quia quatridia agens distans est,& virtus eius non effunditur, vel defertur ad passum, intra ipsum detinetur, vel ab eo non egreditur, sed repugnat,quod ab eo non egressa attingat passiim, a quo distat, ut per se est manifestum , ergo repugnabit illud attingere, Mideo in illud agere. Et si dicatur sincere contactum diuinae virtutis ubique praesenti aqua eleuatur eausa secunda ad operandum in clitans hoc est aperte falsum quia licet hoc sussiciar,ut diuina virtus operetur,non tamen ut operetur secunda
caula: na cum contactus sit omnino necessarius ad agendum, E quaelibet virtus agens debet tangere passum.Et confirmari potest,quia causa secunda non potest agere circa passum, nisi illud,atque effectum attingat per realem influxum propriae virtuti tunc ergo vel virtutem propriam elevari, ut insiliat in passum distans, est illue usque differri,ut praesens influat, vel
procul permanentem illuc usque influere. Primum patet non
esse operari in distans, nihil operando in medium, per quod euidens est,aliquo modo debere desesi;seeundum vero est imi onabile: ergo impossibile erit si operari. Probatur maior, qaod procul permanens non uossit in pasim distans influere, quia virtutem agentis P sico influere in effecta non est aliud, quim effectum ab ea physice emanare,& Physica emanatio noaliud,quam Physica, & realis eminuatio eiusdem effectus cum sua causa,sicut emanatici rivi a fonte; sed repugnat Physiee, S
realiter continuari ea,quae sunt separata secundum locum, secundum virtutem ae rgo repugnabit effectum emanare a ca
sa,& hanc eum producere cire passum distans nihil agentem
364쪽
in medio Minore veto,quod Pirylica emanatio sit continuatio realis effectus cum sua causa, ostendit ad oculum exemplum Solis, a quo ad ij lucis tamdiu censentur cirianare, quamdiu usque ad ipsum continuantur, si vero discontinuentur, aut di uidantur ab eo in medio, cessabit statim emanatio essed virtus
agentis non diffuse,nec delata usque ad passum,in quo produci
debet flectus,sed procul permanens seiuncta est,atque separata a passo ipso atque effectu: ergo repugnat estectum continuaricum ea,S consequenter abia emanare,vel procedere.
Secundo, implicat contradictionem agens operari circa pas 13sum per propriam virtutem , ac postulat ratio causae principalis,nisi ei uniatur, aut coniungatur per se,vel per propriam virtutem .sed repugnat uniri per se passis absenti. et distanti repugnat etiam uniri per propriam virtutem: ergo repugnabit in ipsum agere. Probatur minor, quia per se non potest uniri ratione distantiae, separationis localis ab illo, sed non minus separata est virtus eius, nec minus distans a passis quam ipsum ergo non minus repugnabit ei uniri per propriam virtutem. Ad argum Scoti neganda est minor,quod concursus duarum virtutum in agente creato,nempe formae substantialis,& potentiae aecidentalis ei superadditae ad operandum sit per aecidens ad operandum: non est enim nisi per se , cita necessarius, ut implicet contradictionem, quod substantia creata sine utraque operetur. Et necessitas praecina formae substantialis euidens est,
Madmissa ab ipso coto;quia cum det esse intrinsecum ret,impossibile est agens esse sitne forma substantiali,& impossibile est
etiam opcrari,u: non sit De potentia vero operativa superaddiata,licet non sit euidens,quia contrarium opinatur idem Scotus & qui eum sequuntur, videlicet potentias, per quas Operantur substantia creatae, non esse accidentia eis superaddita, nec entitates ab eis distinctas: communis tamen est sententia D.Thom.
in contrarium, qaod sint accidentia eis superaddita, & realitea ab eis distincta, sine quibus implicat contradictionem operari, quia sola substantia diuina immediate per se operatur, creata vero cx sua limitatione, imperfectione intrinseca habet, ut
. non sit immediate per se operatius sed solum per accidenti sibi superaddita possit attingere effectum Lunde nec Sol posset
ullo modo operari in praesens,vel in distans,nisi media luce,vel alia virtute,aut accidenti superaddito , nec etiam ignis sine calore,uel alia qualitate,vel potentia Falsum igitur est, omnino negandum, quod sol operetur per suam fori fiam substantialem in visceribus terrς,& non per lucem,vel calorem quoscumque effectus: non minus falsum, ouod ignis tamquam cauta
365쪽
propria producat,vel producere ullo modo possit alterv ignem, nisi medio calore, vel alia potentia, aut virtute ei superaddita. Ei denique negandum est, quod per potentiam Dei absolutam possint omnino separari ab eodem agente forma substantialis, .aceidentalis virtus, ita ut possit agere sine coniunctione v
triusque, ut explicatum est. Ad secundum concessa maiori,quod contactus solum requiratur ad agendum tamquam conditio,neganda est minor,quod conditio non possit ita est necellaria, ut sine illaci on possie agens operari ullo modo, quia existentia actualis in rerum naiatura solum est conditio requisita ad agenstum,& implicat contradictionem , efficientem causam non existentem agere. Eodem igitur modo censendum est , aliquem contactum formalem , vel virtualem , ita esse necessarium, ut sine illo implieet contradictionem, agens operari circa passum. Ad confirmationem vero concedendum est antecedens,quod
actio ei rea passum,ac circa medium sint distincta realiter distinctione totali,vel partiali,&aliquando specifica;& ideo que libet est intrinsee respectu alterius: sed distinguendum conle-quens, quod posIint separari per diuinam virtutem iam inter sese possunt quidem hoc modo separari,ut actio in medium reperiatur sine actione in extremum; quia bene potest agens in
medium agere,non agendo in extremum .sed e conuerso repugnat separari actionem in extremum ab omni actione in medium, haec repugnantia separationis non prouenit ab ipsis actionibus, inter quas non reperitur dependentia essentialis, nam extrinseca est una respectu alterius:sed prouenit ex modo ipso agendi, qui ex sua ratione intrinseca postulat actionem in medium, ut possit versari eadem, vel diuersa actio circa extremum,ut superius ostendimus., Ad ultimum concedenda est maior,quod per potentiam Dei absolutam possit agens operari in distans per medium vacuum, sed minor distinguenda, quod per vacuum non possit diffundi
virtus agenti. nam sic diffundi, ut in vacuo recipiatur, tam
tuam in subiecto bsitiue eam recipiente, nullo modo potest;
ed bene posset deserri a Deo per vacuum diuina virtute eam sustentante, ae deserente usque ad passiam quia sicut potest alia aceidentia sustentare sine subiecto, sic potest virtutem productivam effusam ab agente per vacuum. Et eodem modo posset fieri virtute diuina, ut virtus agentis dis .nderetur per medium natura sua incapax eius , ut si per impossibile ageret Sol per calorem, diffundere illum posset per intermedios coelo quia non implicat contradictionem calorem in coelo recipi,li,
366쪽
eet repugnet ei naturaliter. Negandum igitur est, quod in tali casu agere posset Sol in haec inferiora corpora per calorem, nihil operando in corpora coelestia intermedia,iud vel nullo modo posset operari,vel si in extrema operaretur, necenarium esset, quod eumdem calorem efffunderet per intermedia corpora. Ad confirmationem concedendum est antecedens,quod non
sit certum,agentia illa per occultam virtutem,vel aliquem eius estectum dinundi per intermedia corpora, sed quia valde probabile est, id esse omnino necessarium,& oppositum non est fore intelligibile,& ideo parum probabile,satis est,ut probabilius etiam sit implicare contradictionem, quod alio modo opere tur,ut efficaciter satis probant argumenta a nobis factamon est enim necessarium,ut probabiliter teneamus,quia hoc,vel illud fieri non possit per potentiam Dei absoluta evidenter probare,quod implicet contradictionem, sed satis est,quod efficacioribus argumentis probari vitiatur.
De ipse aut facere, mari, dicendum
consequenter, c. Breuis expositio textus. INtentum Aristotelis in hoc septimo .est,explicare naturam,& conditiones agentis,& passi Dividitur autem in tres partes. In prima propositis antiquorum Philosophorum sententiis de natura,& conditione agentis,ac palli, cum fundamentis eorum,atque refutatis,ex propria sententia docet, quae sit natura, .conditio utriusque In secunda proponit dubium, an agens simul dum agit,patiatur ab eodem pauo, circa quod agit, &4Ilud soluit. In tertia docet, & probat, ad quod genus causae pertineant agens, passum. Ad primam igitur partem accedens Aristot asserit duas opiniones extitisse suo tempore circa naturam, meonditionem agentis, iam Prior fuit eorum, qui dixerunt, debere esse
dissimilia, ita ut nihil pati possit, nisi ab agente dissimili, quorum argum erat, quia si simile a suo simili pateretur, non esset maior ratio, ob quam hoc potius in illud ageret,vel ab illo' teretur, quam ab alio, Mideo non essent determinata apens, α pessum.Qu'd si aliquando contingit,minorem ignem a maiora parti, ab eoque consumi,respondebat ideo esse,quia magnum χ
367쪽
Lib. V Degeneratione Ur corru t.
& paruum sunt contraria. ex hac parte dissimilia, & propterea unum potest agere in alterum, vel ab eo pati. Secunda opinio opposita erat,asserens,agensi paniam similia esse debere,& haec ibit Demoeriti, quam inductione probabat hoc modo Album noli agit in desec, neque hoc in graue, aut leue, dic de caeteris huius eonditionis,propterea quod dissimiles,& tu si disparatas habent naturas,& ideo nullam similitudinem inter ses ergo agens lassum similia esse debent. Quod si accidat aliquando dissimilia inter sese fiere lati, cealidum a frigido,vel a sicco humidum, non ideo agunt, patuintur,quia dissimilia sunt,sed quia aliquo modo conueniunt, nempe sub eodem genere substantiae, vel qualisatis,4 ideo aliquam habent similitudinem. .a, Sed utramque opinionem diminutam esse asserit Arist. quia quaedam vera, alia falsa docet, sed quae simul in veritate stare etiam possimi, sicut propositiones subcontrariae,i deceptionem horum Philosophorum ex eo processisse ait quia unam vel
alteram tantum conditionem agentis,4 passi considerarunt,ex
parte cuius similia sunt, sed ex parte alterius dissimilia: agens enim, lassumis formas habent, subiectum , circa quod se expellunt, Mox parte sermarum dissimilia esse debent,ut calidum,& frigidum habent etiam subiectum commune, a quo unum expellit alterum, ex particuius aliqualem habent similitudin . Quod vero utraque talia , probat primo, quod agensin passum non possint esse omnino similia,quia non essee maior, ratio, ob quam unum potius qliam aliud pateretur Se'cundo, quia sequeretur, quamlibet rem posse in seipsam agere Probatur consequentia, quia sit ratio agendi unius in alterum est similitudo, nihil est adeo simile alteri, quam idem sibimet: ergo poterit in seipsum agere, ex quo sequitur,inquit,aliud a surdum, quod etiam posset corrumpere seipsumci quia actio agentis in passum sua natura ordinarur ad corruptionem eius, Wide6pullum esset in rerum natura orpus incorruptibile, quod patet esse falsum , cum corpora coelestia incorruptibilia
sint. Quod ero non possint esse omnino dissimilia, ut dicebat prima opinio, probat exemplis,4 ratione Lexemplis quidem, quia quantitas,in calor, lis similia sunt penitus diuersa, Mnon agunt, nec patiuntur incer se ergo ratio agendi, patiendi non est dissimilitudo Ratione vero, quia agens, lassum debent esse contraria,sed contraria continentur sub eodem pene- ,re,in ideo in eo conueniunt ergo saltem ex hac parte debent aliquo modo esse similia.
33 misi tentiis refutatis, proponit propriam dicens: Agens, ἰpassum,
368쪽
passum, nec Omnino similia esse debere,nec omnino dissimilia, sed secundum genus, secundum commune subicctum, circa cuiod se expellunt, similia,& secundum formas specificas, dissimilia,ut calidum frigidum ostcndunt. Et ex hac veritate collegerunt Philosophi vulgatum illud saepe in schola repetitum:
omne agens intendit assimilare sibi pastum quod non esset, rum, si ante actionem essct ei omnino simile. In secunda parte proponit hoc dubium, an agens, dum agir, simul patiatur ab eodem pasio, circa quod agit,quod vocant re- pati ab illo ut autem respondear, praesupponit duas d uisiones
mouentis,& agenti I. Prior cit,mouens,aliud est primum, aliud- vltimum. Primum mouens est illiid, a quo primo proccditi notus, ita ut non procedat ab atro priori, ut prima causa , aqua mouentur omnia, dicitur primum mouens, nempe i custultimum vero est illud , lira quod non est aliud mouens, sed immediatum est mobili,ut baculus,quo Petrus mouet lapidem, est ultimum mouens. Alia diuisio us agentis, vel alterantis nam agens pro alterante sumitur,ut vidimus cap. praecedenti etiam in primum in ultimum. Alterans primum est, quod sit vitterat, ut non alteretur ab alio, ut Medicus, qui alterat corpus sanandum , sed ipse non alteratur ab alio sananter alterans vero ultimum est , vltra quod non est aliud alterani, sed petseipsum attingit passum , ut medicamentum in eadem sanatione. Conuenit autem primum mouens cum primo alterante,&ἀffert ab eo sconuenit quidem in coci quod sicut primum mouens, si sit primum simpliciter, non mouetur ab alio cita primum alterans, si sit primum smapliciter in ordine alterantium. non alteratur ab alio, ut coelum non alteratur ab ali, sed disserunt etiam, quia primum mouens nihil accipit ab alio, ut Deus: primum vero alterans , licci non alteretur ab alio, sed accipit motum ab alio, ut coelum ab intelligentia. Conuenit
etiam ultimum mouens cum ultimo alterante in o quod sicut mouens mouetru ab alio, ut baculus, ita alterans alteratur ab alio, ut medicamentum alteratur a stomacho.
His diuisionibus suppositis, re ondet dubio proposito hoc 3
modo. Quodlibet agens habens formam in materia, hoc est, in materia communi, eiusdem rationis cum materia pals, agendo potest repati, quae vero non habent sol mam in materia, hoc est, in materia communi, meiusdem rationis, sed diuersae speciei, non repatiuntur 4 quia omnia agentia sublunaria habent formam in materia eiusdem rationis, agendo re- patiunturci corpora vero coelestia habent formam in materi, ὸiuersae rationis , ideo non repatiunt g agendo in uniueIsa
369쪽
318 Lib. I. Degeneratioη ct corra pt.
liter loquendo inquit Primum agens Min rcpatitur , sed vitimum Docet tandem in stima parte, ad quod genus causae pertinean agens, lassum in primo de agente ait, pertinere ad genus causa: emcientis. Probat primo, quia causa erficiens est, a qua incipit motus, sed agens est , a quo incipit alteratio: ergo est causa efficiens. Secundo probat a sumciente diuisione, hoc modo i gens non pertinet ad tria alia causarum genera, nempe ad formalem, finalem, aut materialem, Mest vera causari ergo pertinet ad exscientina Maiorem sic probat cauta finalis non mouet proprie, sed quadam motione Metaphori cari sed agens mouet proprie , quia alterario ab eo procedens est proprie motus ergo Vcns non pertinet ad causam finalem. Probat secundo, quod nec sis finis, nec forma, quia agens tunc est actu agens , quando ab eo egreditur actio i sed quando ab eo egreditur actio, nondum sunt finis, nec sorma nam dum sunt, cessar potius actio,in agens iam non est actu agens ergo agens non est finis, nec forma. Quod vero agens non sit materia, per se notum eis ait, quia materia nihil agit, sed passiua tantum est sed proprium est agentis agere ergo agens non est causa materialis, sed passum est, quod ad eam pertinet, ut per se est manifestum.
uomodo autem pore' hoc accidere, rursus d amus.
3 TIlii nouum ad doctrinam pertinens affert Arist. in hoc 1 l cap. sed prolixe satis refert, siret jcit opiniones antiquorum Philosophorum circa modum agendi, iatiendi corporum naturalium inter se, in ordine ad generationem, corω- Ptionem,atque mixtionem,& hoc est intentum capitis,quod in tuas partes diuidi potest.In prima reseruntur duae opiniones,&iu secunda resutantur.
Prima opinio fuit Empedoclis asserentis, corpora non posset agere,nec pati,nisi intra illa ponantur pori quidam, aut concauitates, per quas niim possit subintrare alterum,& quasi penetrare illud, & circa illud agere es quidem si aequales sint pori utriusque, atque commen miabiles, vicistim se penetrabunt,4 talis penetratio erit mixtio utrivi l :e,quo pacto se habent aqua& vinum,& quaevis alia corpora liquida si vero pori utriusque
370쪽
non sint commensurabiles, sed inaequales,tunc ingredietur qui dem alterum, quod subtilius est, per poros crassiores, ut ignis per poros ligni,sed non e conuerto: adeo inter talia corpora non poterit mixtio fieri, sed solum generatio, corruptio, aut alia operatio, sicut per poros aeris,in cuius ibet alterius medii fit vino,&'ti cumque sensatio alterius sensus. Secunda opinio fuit Democriti,&Leucippi,ponentium qui Isdem eosdem poros, sed diuersa rationes; nam Empedocles ponebat eos vacuos isti vero plenos corpusculis quibuldam indiuisibilibus,quae appellabant at homos, ita tamen imo omnino
eos repleret, sed cum iidem at homi essent discontinui, vacuum inter eos relinqui, per vacuum ipsum mouebantur,4 quasi volitabant:per congregationem vero, seu unione horum atho- morum res generari,in per separatronem corrumpi res dieebant. Itaque ut ex contextu huius capitis colligitur, duae istae opiniones ex parte conuenist,& ex parte differunt:conueniunt
quidem in eo,quod utraque ponebat vacuum in potis omnium corporum, sed posterior in boc vacuo semper degere athomos, in eoq; confregari,vel uniri ad aliquid generandu asserit:prior vero docet,in eisdem poris vacuis no esse a principio athomos, sed a corpore subintrante per illos derivari,4 quasi produci in eisdem poris, ut per productionem eorum agere possit in corpus id . Ideo Arist.asserit has duas opiniones parum differre, quantum ad modum agendi corporum per hos poros,in perat homos in eis existentes, vo a corpore subintrante immitios.
Sed utramque impugnat, tamquam salsam, verae Philosophiae contrariam in x .part.capitis. Primam quidem Empedoclis nae rati e;quia si unum eorpus agit in alterum,quia per poros eius subintrat,vt asserit,uel corpus iam ingressum agit per contactum, vel non si per eontactum agit,eumdem habere posset
absque ingressu,ut per se patet:erso in poris vacuis posset esset actiori passio. Si vero non agit per contactum:ergo quamuis agens subintret,in per ingreisum tangat partes corporis, non aget;quia ingredi non est agere, sed approxin Mi ad agendum iee potest excogitari per aliquid aliud agere subintrans,
per quod non posset agere extra corpus existens,& passum tangeniafrustra ergo ponuntur tales pori vacui. Secundam vero opinionem sic impugnat; vel athonai,quibus 37 pleni sunt pori agunt inter sese,& patiuntur,vel corpus subintran per poros, cui athom cedunt. Primum non possunt sine aperta contradictione concederes: nam ipsi dicunt, non dari actionem, passionem , nisi per vacuum, sed a1 homi ipsi non habunt inuas vacuit,sed suat solidi ergo no Possunt intersi se