장음표시 사용
491쪽
Lib. I.Degenerationeo corrupi.
Ad primum argumentum negandum est antecedens , quantum ad primam partem, nempe quod primae qualitates elementorum sint propria palliones corum quod sic probatur. Propria passio conuertitur cum subiecto, cuius naturam sequitur,quare non potin conuenire alijs ullo modo sed qualitates
istae non conuertuntur cum elementis, neque eis solis conueniunt, sed etiam alijs:ergo non sunt proprietates.Probatur mianor euidenti experienti quia in pluribus mixtis, etiam in sua naturali dispositione existentibus reperiuntur , ut in homine. Iapide,oleo,ac vino. caeteris.Et si dicatur conuenire aliis ira gradu remisso,assentior sed ex hoc probatur, non esse proprietates elemetorum,quia nec proprietas suscipit magis, minus, sicut nec essentia,quam sequitur,neque ullo modo,vel in gradu aliquo potest conuenire alijs,Nam eo ipso, quod in gradu rem o alijs conuemar,simpliciter,& essentialiter conuenit,cum intensa, remissa qualitas eamdem essentiam habeant. Secundo, si qualitates istae sunt propria passiones elementorum, vel id habent in summo gradu intensionis, vel etiam in gradu remitameutro modo id habere polliuntriergo falsum est, quod sint propria passiones Minor quantum ad gradum remissimaeuidens cst,cum constet reperiri in alijs hoc modo Pro. vero,quod nec in summo gradu id habeant, nam propria passio semper debet conuenire subiecto, nec ab eo potest naturaliter separari .sed qualitates istae in summo gradu non semper conueniunt elementis: ergo neque hoc modo sumptae possitne esse proprietates eorum Minorem probo, quia dum elementa
agunt, repatiuntur, aliquem gradum oppositae qualitatis in se suscipiunt:quod non fit, nisi cum expulsione alterius gradus propria qualitatis, quam ideo non semper habent in summo gradu intensionis Qv vero qualitates istae in summo gradu
emanent naturaliter as elementis, non satis est, ut censeant proprietates,vel passiones eorum: sed propterea emanare existimandum est,quia sunt dispositiones necessariae ad conseruationem eorum, ex alia parte, quas potentiae naturales eis
concessaea natura ad exercendas operationes sibi connaturales,
ut sint eis pro instrumentis ad generandum sibi similia. Ad secundum argumentum recentiores quidam ebncessa maiori,distingui minorem:quod qualitates elementorum sint
contrariae,nam in gradibus intensis contrariae sunt, non tamen
in gradibus remissis in ideo reruilia possunt esse simul, quo
pallo sunt in mixto. Haec tamen solutio non eate difficus. late,quia contrarietas conuenit his qualitatibus essentialiter, ideo etiam in gradibus remissis debet eis conuenire. Ideo respon
492쪽
Cap. X. Tractat de mixtione sus si
respondeo, qualitates contrarias semper posse se expellere, sed non se expellere actu, nisi in ordine ad dispositionem subiecti: dispositio autem mixti talis est,ut serma eius exigat contrarias qualitates attemperatas proditositionibus, quae nec se expellane expulsione formali, nec effecti , ut explicabitur in 1. lib. ubi de contrariis qualitatibus in ordine ad subiectum consideratis ex prosesso disputat Aristotcles.
n liquores ad veram mixtionem concurrerepossint , itam ex duobus qQ sientur refutet tertii
Explicata natura mixtionis in elementis, quae misceri se istent,vi modo, quo miscibilia permanent in mixto crestat agere de mixtione liquidorum corporum an vera sit,& propria; vel solum secundum situm vi apparentiam misceantur, gratia
exempli: dum miscentur aqua, vinum; vel vinum Macetum, aut liquores alij, quaerimus, an commpantur secundum proprias formas substantiales;ita ut ex utroque resultet tertium ab eis distinctum,vel integra permaneant,& solum misceantur secundum apparentiam,ex eo,quod mutuo se intersecant, & peruadunt i& ideo apparet fieri ex eis quoddam tertium,sed re vera quodlibet eorum in sua specie permanet, etiamsi in minutissimas partes diuisum per alterius ingressum. Et prima opinio tenet, quod si duo liquores misceantur se is eundum ouantitatem,ita ut quodlibet pervadat alterum,illumque interlecet,Vtrumque etiam corrumpetu per mutuam diuisionem, & ex utriusque corruptione resultabit tertium AE ideo vera erit mixtio δε non secundum solam apparientiam. Ita sentiunt Palud. in . dist m.quaest. I.Capreol .distinct. I 3. q. I. scvidetur idem sentire Diuus Thomas 3.paroq.77 artic.8. ubi ita ait. Si enim permisceretur aliquis liquor in tarit quantuate, quod posset diffundi per totum inum, totum fieret mixtum et quod autem est commixtum ex duobus, neutrum miscibilium est,sed utrumque transiit in quoddam tertium ex his rampositum. Probant Palud &Capreolus hoc argumento Duo liquores ita permixti, ut quilibet per dat suis partibus omnes partes alterius , se intersecant usque ad partes minores minimis .sed in quantitate minori minima non potest conseruari forma eorum: ergo utrum que corrumpitur Ouare necesse ei generetur tertium ab eis
493쪽
distinctum, vel permaneat materia sine ulla Alma, hoe est nais turaliter impompile ergo illud est necessarium Secundo, quia liquores ita permixti, vel mutuo se intersecant in minutissimus partes in infinitum;vel eorum diuisio sistit in quibusdam partibus,non amplius se intersecantibus sed hoe secundum est impossibile:ergo primu erit necessarium. Ex quo euidenter sequitur utrum corrupi,vel cotinuum diuidi in omnem partem, Meuhoe sit impossibile,illud erit necessariu.Sed probatur minor, quia si persecte permiscentur ergo quaeliber pars quatumcumque minima erit permixta ex utroque,quod non potest intelligi nisi per mutuam diuisionem, quare nullu potest habere terminum diuisio,sed neeesse est, in infinitum proeetat,quod est sis interseeare secundum omnes partes in infinitumin conseque her diuidere se in infinitum,& ideo in omnem partem. si Secunda opinio negat omnino veram mixtionem in liquori. b . sed asserit solum permisceri secundum situm,&apparien otiameo modo,quo antiqui Philosophi quos relieit Aristoteles capite praesenti dicebant misceri elementa. Ita lentiunt rece tiores quidam. Quod praecipue probant operientia, quia rostpermixtionem unius liquoris eum alio certo quodam artineto fit separatio unius ab alto,ut aquae a vino, vel vini ab aqua:ergo
non fuit facta inter eos vera mixtio, nee fieri potest. Probatur consequent a,qui a per veram mixtionem utrumque suisset tor ruptum,& in tertium conuersum:ergo neutrum esset separabito
ab alio in propria speeie,& natura. Sed potest etiam probari hoc
argumento ii vera mixtione miscibilia se corrumpunt per veram actionem 3c reactionem, non ita ut num in aliud conuer
latur, sed omnia in tertium,quod euidens est,non posse fieri,nisi ad quamdam mediocritatem attemperentur qualitates eorum. cum qua mediocritate non possint formae propriae conseruari,
sed mediocritas eade sit propria dispositio tormae illius mixti,
'uod ex utroque generatur; sed hoc non potest contingere in liquoribus ergo non potest dari in eis vera mixti . Prohatur minor,quia verutrumq; est corpus mixtum,vel saltem alterum: ergo habet iam qualitates attemperatas, vel ad mediocritatem redactas.Quare non poterit ex eo corrumpi,quod ad mediocriatatem reducantur , nec propterea per eorruptionem utriusque
generari aliud mixtum, cuius forma postulat pro dispositionibus qualitates attemperatas. Et si dicatur,diuerso modo artemperatas qualita es postulare formam unius mixti,4 alterius
ideo variato temperamento per adtionem,& reactione,corrupimi stibili, etiam si mixta sint quia non possunt formae eorum seruari cum eo,senerari vero aliud mixtu diuersum a tepera
494쪽
meto utrius imiscibilis cuius Arma tale teperamentu postulari
Cotta hoe eshquod omnia corpora mixta coventui in eo,quod qualitates te eratas,aut sema illas postulant,& solum dis erune secundu diuertum gradu, vel intentione earumde qualitatu ex quibus constat temperamentu hoe,vel illud;sed per maiore,verminore intensione qualitatu non excedentem temperamentum aliquod mixti corporis non videtur posse naturaliter corrumpi mixtum,quamuis tale temperamentu non sit ei consentaneumrergo nec generari poterit mixtu aliud ex liquoribus. Probatur minor ex similitudine elemento tu,quia non statim Melemenis tu habet qualitates sibi naturaliter couenientes magis intensas, vel magis remissas corrupitur ,sed cum maiori intesione,vel, missione earum conseruatur,quamuis extra naturalem disposit bone,ut patet de aqua nimis calida,& aere nimis frigido ergo pari ratione conseruabitur mixtu habens qualitates magis vel
minus intensas,aut remittis,efficientes diuersum temperame, tum 4 ideo non corrumpetur,ut tertium aliud mixtum generetur ex duobus postulans temperamentum distinctum.
Nostra sententia tribus eonclusionibus explieanda est Plinis ciasserit, liquores quantumcumque permixtos secundum quantistatem non se corrumpere perdola diuisionem mutua,nee ex eis generari tertium vi ideo non coniungi per veram mixtionem, 1ed apparentem,nisi alteratio mutua intercedat me est eontra primam opinionem. Quam se probo,quantu ad primum,quod asserit,non se corrumpere per solam diuisionem.Corpora natuis ratia habentia eontrarium non se corrumpunt, nisi per alteraistione contrariae qualitatis:ergo liquore permixti non possime se torrumpere,nisi unus alteretur ab alio per qualitatem eotrariam quare non ex eo solum, quod mutuo se intersecant, eorrumpentur Euidens est consequentia,quia diuisio quantitatiua non est alteratio.Sed probatur anteeedens,quia vera,& substantialis eorruptio solum potest fieri per se a cotrario,& ideo eorpora,quq contrario carent,incorruptibilia sunt.secundo,quia si per solam diuisionem mutuam absque alterationes eorrumpunt liquore permixti,maxime quia in infinitus interserant,
hoe est, secundum partes minores,in minores in infinitum; de ideo secundum eartes minores minimis, in quibus non possunt conseruari brmae eorum,vel si possunt procedet diuisio in infinitum, Habitur continuum diuisum in Omnem partem sed utrumque horum est falsum:ergo falsum quoque erit, quod per solam diuisionem mutuam se corrumpant. Probatur minor, quia liquores homogenei sunt homogenia vero nec via generationis , nec via corruptionis pos utant terminum
495쪽
3 8 Lili I. De generatione incorrupti
intrinsecum paruitatis ita ut signata quaeumque non possintormae eorum in minori introduci atque etiam in minori esse; falsum igitur eit,quod ideo corrumpantur,quia diuisio actualis procedit in infinitum,in quia se intersecant usque ad minora σ3 minimis. Quod vero ideo corrumpantur, quia diuisio actualis procedit in infinitum, non est minus falsum, quia talis proces-lus apertam implicationem dicit propter naturam continui, quod non potest esse diuisum in omnem panem, nisi ex indiuisibilibus tamquam ex partibus sit compositum P batur secundum,nempe quod liquores ex eo solum,quod se intersecant
absque ulla alteratione interueniente non misceantur vera mixtione, sed solum apparenti, quia mixtio, ut definit Aristoteles ad finem praesentis capitis est Missibilium alteratorum vnror ergo repugnardari veram mixtionem sine alteratione Solum vigo dabitur apparens inter liquores se intersecantes absque
c. 'Secunda conclusio , si liquores permixti secundum quantitatem sint eiusdem speciei , nullam habentes qualitatem con-- saliam, nec potest dari inter eos vera mixtio,sed apparens tam tum , nec pollunt se corrumpere,vel tertium ex utroque generati, sed retinebit semper utrumque propriam formam. Haee sequivur ex praecedenti, quia eorpus naturale non potest per semifumpi,nisi a contrario,nec etiam potest corrumpi per solam Auisonem, si sit homogeneum ergo liquores non habentes vllam qualitatem contrariam corrumpi non possiant. Probatur consequentia, quia simile non potest agere in omnino simile; sed talis liquores essent omnino similes, ut per se patet: ergorici possunt mutuo se alterare, nec mutuo se corrumpereri sed per ingressum unius in alterum continuabuntur, ter conti
ritationem fient unum numero corpus.
Τertia conclusio , si liquores diuersiae speciei, vel eiusdem contrarias qualitates habeant,vera,& propria mixtio potest dari inter eos & mixtum tertium ex utroque generari specie,vel numero distinctum. Haee est contra secundam opinionem racprobatur testimonio Aristotelis capite presenti,ubi ita ait:.Acts strum autem , is passivorum qu umqua sunt Deile diuisibiliar multa quidem aueis,ct magnapamis eo sta non faciunt mixtionem, lyd augmentationem dominantis ideo gutta vini decem millibu eongiis aqua non miscetur fluitur enimforma, is mutatur in uniuersam aquam quando autem potentiis adaquantur, quodammodo tune mutatur quidem utrumque in dominans ex sui ipsius natura non generatur autem alterum, sed medium is ommune, laucis interpositis ideo facile terminabilia diuisibilium
496쪽
Cap. X. Tram de mixtione. Qin VI. Ass
e, passivorum missibiliaiunt ut humida misicibilia maxime eis sporum. Ex quibus sic arguo. Omnes istae conditiones conueniunt liquoribus habentibus contrariam qualitatem: ergo miscibilia sunt vera, propria mixtione Euidens est consequentia, quia sunt conditiones requisitae, Jufficientes ad veram mixtionem ab Arist. desisnatae. Sed antecedens probatur, quia tale cliquo res sunt facile terminabiles, humidi,atque etiam achivi, passi-ui ergo mixtio vera,& propria dari potest inter eos,& tertium ex utroque generari. Probatur deinde experientia, ratione. Experientia quidem in mixtione aquae,in vini, quae talis fieri potest, ut vinum tandem desinat, & id quod permaneat, non sit aqua,nam utrumque colligitur ex accidentibus eius, praesertim ex sapore;& nihilominus qualitates utriusque permanent in eo secundum aliquem gradum: eigo vere miscentur,4 per veram
mixtionem eorum generatur tertium mixtum P Iaeterea,experientia constat ex duplici vino diuersae qualitati ,ac dispositionis in tanta quantitate permixto fieri acetum, quod patet esse specie, vel numero saltem distinctum ab utroque, ut ex qualit tibus , atque effectibus eius colligitur: ergo vera mixtio datur inter liquores,in vera generatio mixti ex ea. Probatur deinde scratione ex definitione mixtionis desumpta Mixtio est miselbἱ- litam alteratorum vni . sed liquores postunt misceri secundum exiguas partes,& possunt se alterare,si costent contrariis qualitatious: ergo polliunt quoq; uniri ad generatione mixti, etiamsi utrumque corpus mixtum sit, nihil ergo eis deficit,ut possit inter eos vera, propria mixtio reperiri. Haec autem conclusio sie est intelligenda, ut tales liquores misceantur secundum debitam proportionem qualitatum, quantitatis unam i vinum excedat alteru magno excessu, non dabitur inter eos vera mixtio, nec generabitur ex eis tertium, sed potentius corrumpet aliud, & in se conuertet, ut docuit expresse Arist. cap. praesenti text. 88.exemplo guttae vini,quae si pro ijciatur in amphora plena aquae, non miscetur, sed in vinum conuertetur. Vnde sequitur, nec exiguam aquam maiori vini portioni adiunctam misisceri, sed in vinum conuerti, cita absque dubio contingit in mysterio Eucharistiae, in quo exigua illa aqua vino in calice s
perinlusa peractionem eiusdem vini in ipsam eonvellitur in vinum, & fit conueniens materia sacramenti, ac per verba con- seetationis in sanguinem Christi conuertitur. Quod vero eam in se possit vinum conuertereiacile probari potest,quia vinum qualitatem habet contrariam aquae,cum sit mixtum, per quam potest agere in aquam exiguam, eam in se conuertere. Nec D, Tho. contrarium umquam sensit,quia verba illa amo εἶ
497쪽
bis citata,auerunt quidern liquore persecte mixtos secundum quantitatem,ita ut mutuo se intersecent,corrumpi,& ex eis senerari tertium , non tamen se corrumpere per solam diuisionem, sed per alterationem intercedentem, quam iuuat diuisio secundum partes exiguas ad veram mixtione requisita.Et quod iste sit sensus D.Tho.probant verba tatim subiuncta in toto a licui quibus docet tales liquore permixtos posse esse meriae speciei,ut vinum,& aquam;& tunc solui speciem vini, resultare alium liquorem diuertae speciei ueposse etia elle speciei eius dem,ut si vino albo permisceatur rubeum,& tunc ait non rem nereidem numero vinu,sed aliud resultare distinctum numero. Has vero mutationes substantiales liquorum eiusdem , vel diueris speciei non per solam mixtionem quantitatis,sed per veram alterationem fieri docetexpresse in solutione ad primum eiusdem articuli his verbis: tu permutatio per actionem etam necidentia vini remanentia loquitur enim de accidentibus Euricharistiae retinent actionem substantia seram mpradi .ct ira σ3 immutando afficiunt liquorem avstumammerito ergo D.Thomas resertur a quibusdam recentioribus pro prima opinione, cum tam efficaciter colligatur contrariam quam sequimur tenere.Sed nec D.Tho.asterit in eodem articulo ut voluerunt multi) quod in quocumque casu,quo speciebus vini consecrati permiscetur aqua,vel aliud vinum non consecratum,desinit eia se sub eis sanguis Christi. Nam licet id videatur asserere,sensus tamen eius ex verbis eiusdem solutionis iam citatis colligi d bet,qui talis est,ut si liquor admixtus speciebus vini conlecrati sit eiusdem, et diuersae speciei cum eis habens contrariam qua litatem, per quam agere, lati possit ab eisdem speciebus,&eas corrumpere, vel an eis corrumpi, ita ut non bermaneat species vini conseerati in eadem entitate numerica, quam habebant ante permixtionem tune desinit esse sensuis Christi sub eis, quod solum contingit, quando ex permixtione alterius liquoris corrumpuntur in toto, vel in parte, siue generetur tertium aliud mixtum, siue non tunc enim non permanebit
sanguis Christi sub speciebus in toto, vel in parte, secundum
quam eorrumpuntur, quia non permanent eaedem numero, aut
specie. In aliis vero casibus,in quibus veliquor admixtus speciebus nullam habet contrariam qualitatem,ves si eam habeat, non lassicientem ad corrumpendas species,quamuis ab eis eo
rumpatur,4 in propriam naturam earum conuertatur, numquam desinit sansdis Christi esse sub eis, sed solum est verum, quod non sit sub illa parte liquoris continuati cu speeiebus per conuersionem in easdem species, ves sine illa ivi haee est mens
498쪽
Diui Thomae in toto illo articulo icet verba quaedam contrarium sonare videantur separata ab aliis si tamen coniungantur omnia, non videbuntur aliena a presdicto sensiti Ad primum argumentum primae opinionis negandum est is antecedens, quod liquoaes etiam perfecte permixti secundum
quantitatem se interiecem usque ad partes minores minimis, nam cum sint corpora homogenea,& non vitientia, m in iis eta rent, in quaeumque exigua quantitate rotest forma eorum esse in materia,& permanere substantia,& pecies euiuscumque eorum .ideo neutrum corrumpitur per talem diuisionem, nisi alteratio intercedat, nec miscentur vera si propria mixtione, sed apparenti tantum. Ad secundum respondeo, liquores perfecte permixtos se acundum quantitatem non se interlacare in infinitum , sed diuisionem mutuam eorum tandem sistere in exiguis partibus, quae propter exiguitatem non habent sullatentem virtutein interserandi alias imam cum haec sit actio transiens , nempe
motus localis partium per quem se intersecant eorpora, fateum aliquali resistentia, quia aliquantulum resistunt divisioni, virtutem requirit in agente aliquo modo determinatam;quare non quaelibet est sustulens,& propter hanc insumetentiameessat diuisio. Ad experientiam pro secunda opinione adductam hae di tstinctione respondeo, vel mixtio liquorum perfecte facta est, Mast tempus transierit, sufficiens quidem , ut contraria inter sese agentia possint se alterare, atque corrumpere,in tunc ne gandum est, quod per ullam artem possint segregari miscibilia secundum propriam speciem , vel secunctum numericam identitatem, ut aqua a vino, vel vinum rubeum ab albo. Ante mixtionem vero perfecte factam, iri usquam miscibilia po-ruerint se corrumpere; concedi potest possibilitas separationis, ita factum esse aliquando, sed iuxta primum membrum distinctionis numquam a
Ad argumentum vero eiusdem opinionis concessa maiori, Lquod non possit fieri vera mixtio, nisi miscibilia reducantur ad certum temperamentum, sub quo neutrum possit conseruari, neganda est minor, quod liquores non possint hoc modo se corrumpere. Et dum dicitur utrumque esse aliquando mixtum, Mideo habens qualitates temperatas,concedendum est;sed negandum, quod possit quodlibet mixtum diu conseruari sub Quocumq; temperamento,licet possit elemetum diu conseruari sub maiori intensione, vel remissione suarum qualitatum. Di uersa est enim ratio de elemeto, mixto;nam elementu solum
499쪽
488 Lib. I De generatione incorrupi.
habet prima qualitates, operationes earum, a quibus conseruatio eius dependet Lmixtum vero non solum a primis quἔIitatibus, sed etiam a secundis ex temperamento earum procedentibus,& ab earum operationibus dependet in conseruari, maniscitum est in viventibus.Secundae autem qualitates,4 earum operationes non parum variantur, ex qualibet variationtemperamenti,& ideo non possunt mixta eum tanta variationprimarum qualitatum conseruari, atque elementa , praelertincum temperamentum indiuiduale mixtorum minorem ha beat latitudinem gradualem, quam habent primae qualitate: elementorum. Et haec est ratio propter quam mixta habentia contrariam qualitatem, vel quae postillant contrarium tempe- Tamentum, pollunt se corrumpere,& si liquida sint quae ad exi. martes redacta facilius misceri possunt,sacilius etiam pos corrumpere, tertium quoddam mixtum per veram mixtionem ex eis generari.
73 , Capite praesenti disputant recentiores quidam de diuersis
temperamentis mixtorum Mandari possit naturaliter temperamentum aequale ad pondus, vel solum quoad iustitiam:atque etiam de modo, quo se expellunt contraria ab eodem subiecto, nempe in gradibus intensis, vel etiam remi is, & tandem, an in his gradibus sint vere contraria, vel solum secundum gradus intensos. Haec tamen commodius disputabuntur in 1. lib. ubi de contrarietate, clatitudine primarum qualitatum, ac modo, quo agunt, latiuntur circa idem subiectum ex professo agit Aristoteles Haec igitur satis sint de mixtione adnotata, atque ade de toto libro primo.
500쪽
Aristotelis de ortu, & interitu, siue de generatione,&
Xplicata natura generationis, meorruptionis sub stantialis rerum naturalium in communi, atq; etiam alterationis eam praecedentis, nutritionis, αρο- mentationis eam consequentis, actionis, ,eactionis mixtionisque, quibus mediis nisagendum statim solet degeneratione eadem substantiali earumdem rerum in partie Lari, nempe animatorum,ac Viventium, caeterorumque corporum. Sed quia inter naturalia, vel sensibilia corpora, ut generationi, corruptioni subdita primum locum tenent simplicia. quae voeanaur elementa ex quibus emera omni quae mixta vocant generantur: elementa vero non ex aliis; ideo necesse fuit in secundo libro huius operis statim disserere de
generatione elementorum, atque mixtorum in communi ex
eis, ut statim possit disputatio institui de aliis corporibus mixtis in particulari in reliquis operibus naturalis Philosophiaedihoe est intentum huius libri Quem claritatis gratia possumus in quatuor partes diuidere. Nam in prima agitur de prineipiis
generationis elementorum, atque de numero eorum:in secum da de generatione eorumdem elementorum in tertia de generatione mixtorum ex eis:& tandem de causis eiusdem generationis elementorum.