장음표시 사용
361쪽
buerit volun a is divinae imaginem, cte, di pie iacturas esse nationes, ali , quae inde sibi exemplum peterent. Vid.
is Anxbaptistae. Vod. T mar. h. murrariam Iementiam se Scilieet , ma-- gistratum supplicia capitalia nee nocen-- tibus post legem Evangelii inferre ponis se: quxm sententiam A uctor late resu. M tavit supra ι. I. c. 2. f. 8. n. s. Auferunt Iummam Dei ιιnitatem J se Re . M t. in Novo i dere plane ius non prae se scribitur privatas, nedum magistratibus ris a. neque summa Dei misericordia excluisse d it iustitiam erga malos, neque ius alia is eius clementiam erga bonos; nam ut le- is nitatis est, cratiae studere , ita iustitiae is est, punire delicta . Quod aItyuatenus vertim esse I se mateis nus, scilicet, lenitas illa spectat pecca- ta ante acceptam legem Evangelii comis missa; uti statim id ita explicat. Sed non tam lato patet, C e. J - Non e- ω nim spectare eam, ait, peccata post aeri ceptani legem Evangelii commissa. Praecipue spectat peccata euntra primaevam tetem, Gre. Scilicet Adamo, 3c Nox. ,, eho publicatam ι ciuibus legibus totum Q is obli: L I. c. I. 6. 13. is humanum genus obligari , dixit supra , t etiam eontra Iegem Mossὶ is Populo se Israelitico publicat ; quem proinde s M lum obligλt, ei. LI. c. I. g. I 6. O ID
is non probatur, leniralem Der. in Novo is Foedere patefactam , praeipite spectareis Peccata e tra primaeva in legem, Adami,, scilicet, Noachi,&Mosis cominissa. Ap stolus enim plane non loquitur de illis te. ,, gibus sed gentiles alloquitur idololatriam is committentes: his verum Deum annun ,, tiat, & Nintentiam p aedicat. R.m Ir, is Ex hoc loco pariter ,, non probatur, misericordiam Dei specta. ,, re peccata ante acceptam legem Euan. is gelii commissa.
is nisus quidem ma potuissi, in lete Mosisse iustificari . Sed nec hie textus 'aliquidis probate immo contrarium inde sequitur se latius nimirum patere misericordiam in Novo Fςdere , quam in Veteri y quia se Iudaeis, in Novo stdere remittuntur meis se ear λ, a quibus lege Mosis non potuereis iusti fieari: certissimo indicio, misericoris diam Dei spectare quoque peccata postis Evangelium commissa.
,, menti meiator est , ut morte intercedenteri in reia tionem earum praevaricatiomina ,
is quae eranr sus priori testamento. νεροι is is sionem aecipi, ut 'ui vocati sunt aeternaeis salum. Ex promissione remissonis me. is carorum, qiiς fuere sub priori testamen. ro , itidem non sequitur quod Auctoris vult: nam adeo non excluduntur pecca. is ta post legem Evangelii commissi, ut is post interressionem mediatoris profitetiso Iam Pen isso peccatorum, quibus Iudaei,, per legem Mosis non potuere iusti fieari. ., Actor. XIII, 33. Nam quae postea committuntur - Id est, is si post acceptam legem Evangelii comi - hane ipsam legem peccatur. Presenim si tara tantumacia J ,. Id est, si ex proposito contra hanc novam le-
Juvieii multo severioris, me. Ex an- ,, te notatis apparet, dubium , quod dic,, sentientes propnsuere , nimirum . quia is leuitias μι in μυο Fmere non permittere,, ---Πν , ut quis nuam etiam po bono publico a noeente Itimat , per responsi ,, nem Auctoris non resolvi. Diximus, mi- is sericordiam Dei in utraque lege Dbi: n ν se, eam autem in neutra Dei iustitiam is impedire. Sane, Deus misericors manetis etsi iustitiam exerceat, & noeentes pu-
, , niat. Magistratus igitur, qui vices Dei se gerit, salva misericordia & in Veteri Te- ,, uamento punire crimina potuit , de inis Novo Iridere potest. HARII, 2. I. Nihil hie de severioriri judicio dieitur. Hrbr. X , ap. γ , , Ibi: si irritam quis f-
,, cteus D m Mosis , si, uua miserariose ,, morti r s quoto magis puratis deterior ,, meneri supplicia, qui filium Dei reneula ,, verit. Duplici enim poena peccator di gnas est, tum quia in legem Mos: s pece ais tum quia Praecepta Servatoris flocci h-- bet ,
362쪽
is bes . At id non impedit , quo minus atque interim ' carorem aut mons -- misericordiae locus sit in easibus , ubi minura lue Huam Eoque lalutatem is iustitia Dei vindictam praecise non te- is eum iustitia combinare . is quirit. AM velle Niam . ut sic pre magiar tum ADtth. V. gr. aa. 28. - Ubi servator puniatur J se Ut rite cui vicario iure iamuis sua praeepta sublimiora opponit legibus is talem puniendi eoncessit. Mosis . Rationem differentiae dedimus, , supra. in μορ -νο i. alma tantum vita, θου γ Α D f. XII. in hae At etiam in peceata ante legem se Evangelii commissa Deus non rato Rot- , , RESPONDET Auctor h. l. ad obie-- maduertit in hac vita ; ademne in eo non is e tonem, quod animae perieulam subsit, is consistit differentia peceatorum ante, di is si praeciditur pinrtendi laeultas : Respon is post legem Evangelii commissorum. is det, inquam, ipsos sibi praescindere pe-I. Cor. M, Io. is Ibi: ideo inter vos se nitentiam, si ob l ruto animo eam agereis multi infirmi, imbecilles, in dormiam is nolunt; & sic indignos esse misericordia. mxlti . Nisi dato tempore Theodosius trigin. Nisi ipse homo δε δε quas m at exegerit J is ta dies indulgebat damnatis ad mortem. A Locutio hete impropria est : Nemo a se se Theodoret. HUL ere . V, 17. I9. Sinam. is ipso pinas sumit. 'II, 24. Quod relatum postea in L. 2 i. COR XI, 3 i. ,, Nihil ibi dicitur de is C. de paen. Vid. Te aridi Moribus triis homine a se ipso Irenam exigente. is duum. Gostis. Cristi ara. 79. Si rinite Gravi quodam maerore se Id est , per is re nolit, d:fferenda aliquantulum execu. is veram rinitentiam . De qua tamen lo- is rio, illeque diligenter admonendus est; M eus ab Auctore allegatus a. Corinth. II, quod si nihil operetur, iusto Dei iudi
3atem Recte Auctor respondet, i. non Acceptam Deo esse posse A Ex operibus D eonstare de renitentia hominibus; a. nec is quidem tanquam fructibus vera tam tenis is eam sufficere Deo , exemplo Davidis I tia dignosci lole t . At si interveniente ,, 3. minui rinam ideo posse , non tolli is morte in actum deduei Anitentia ne-
is omnem. is quit, credendum omnino est , Deo ea. Vix ego ut eonstra is Cum enim in a- is sturn, piumque animum acceptum esse, , nimo eonsistat, soli Deo de ea eonstare se posse. Vid. TUm. b.
potest: magistratus igitur ex fallaci a. Quod si dicatur J o Obiiciunt quidam ,
is deo causa penas lege naturae statutas te is reum, si longius indulgeretur tempus , is mittere nequit. - nitentiam forte acturum esse. Respon- Nec quemquam non impuve sua malefacta is det Auctor, quosdam adeo esse inemen.
Iarurum , ine. is omnis enim supplieio se dabiles , ut unieum bonum sit , eos eri destitiatus gravem m rorem , & mni- is vita tollere . Addo , hoe ipsum ineerisis tentiam simulaturas esset, si Anam eo se tum esse, num meliores suturi sint. S m evit re posset . - ne, quilibet eriminis reus ps nitentiam dic Deus ipse non semper pynirentia iactis om- - seret, si pinae dilationem inde sperarenem remittit pluam 3 is Ita enim Davidi is posset. Accedit, quod si reus intra sp
is pcenam temporaelem non condonavit; , is tium ipsi concessum mnitere nolit, culpa
se eius enim a filio in exsilium, & oppro- - non sit in puniente, sed in eo, qui cu is brium ingens in uxoribus per stuprum se mulat delicta, dum renitere non vult iati passus, satis aderbam vindicis Dei ma- is p esenti mortis articulo. is num sensit. Henniger in me. h. Supra ea, quae veris initis ) is Quaestio. Ramittere Iutuit Deus , ita in non Dia. δε nem enim , an iudicia caeli alia iure natu maiir , CN. , , Mitig re ergo Deus o rae, Se ex lege Evangelii infligere liceat, , , p pter Pinitentiam peccantis potest ps- is late tractavit Ane Orι. r. c. a. .
, , nam lege naturali staturam, aliud , 5t . stis, qui Iuno a J ,, Inprimis Anab is lenita malum insigendo. o mistis . Υ y a Cou.
363쪽
Contra, q-m uot Apostolus Meet se Arisis sumenta ex sacris desumta cumulavitri Auctor A. e. DCum retro licis Uum gladii inelusisses lis Quem locum explicavit a. g. 7. m. a. Gni praesitio is puniendo nimirum eriis mina, & tollendo eos per supplicia. Nisi quorundam morte reprimatur aliorum audacia is Adeoque ei:am pol l legem Eri vangelii interest, ut rinae statuantur ad
Sisit tuta sis invocent a , , S ne , quo tidie parricidia, & homicidit committiis videmns, etsi constet, gravissimas Irit is les rem eonstatutas esse pςnλ . Imitanaum ymponere se Mihi haee seno tentia semper rationi maxime eonvenienς,, visa fuit; quia extra homicida um nulla is inter mortem, & delictum , eli propor- ,, tio: in primis eum ali: m dis, qui morteis graviores sunt, pensari inini in possit. G a se viro, ait Caesar apud sali ullium Catil .c. r.
,, est verberari, ae necari . . m ti Dur , is qui moram ut requierra mih ror tam cantris D muunt: at graviter re a Ictis au capti. is vitarem, or ignomi : fum opus. Si nocenter mutara tu bonam meuιεm aliis
μο m M p s t - Si enim in corrigibiles M sunt, ipsorum reorum interest eos tolli. is Dd. IVr. g. 7. n. 3.
A AUCTOR arguitTaurum philosophum, is quod iano fine sublato tolli ita in sta.
is ruat οῦ sed confundit penam, quae ex Iu- is re civili debetur, cum ea, quae ex iureis naturae: huius finis unacus eli reparatio is iniuriae; illius praeterea emendatis tum ,, Peccantis, tum aliorum .
ratione J - Dixit enim Auctor, in Irims te. is spiei aut utilitatem eius, qui peccavit,
,, aut ejus, cuius Inrererat peccatum nonis esse, aιιν ιndistincte quorumlibet . I id. Dpr. g. o. n. r. Nos e cIntrario diximus, ,, iure naturae finem Nnarum esse unicum , , , reparationem scilicet inivirae; quae repuis ratio fit si tantundem mali infligitur de-- linquenti: atque hie finis obtinet etsi po, , na nec utilis sit ei, qui peccavit , necis ei, in quem Peccatur, nec alais.
is esse, ait. Cum csutra mura cessare oporteat, Diph
is se sententiam , ex Praecedentibus verbis M apparet, ae C. I . D istis ilium finem omittit, eum hamo Anem ndabilia υitae eximitrer, ne plura, graviora precer is immo hune finem nonis omittit Taurus: dum enim doeet, nisse nam rum statui non posse 'uando spes magna es ut is, qui δμ-wt, cura Psnam . is Ffe Mitro corrigat, circ. necessario inia se de sequitur, quod in casu, ubi talis spesse non subest . adeoque cum homo inemen ,, dabilis est, poena statui possit, ne plura, is aut graviora peccet. Praeterea supra aam is notavi 37. n. I. hune finem supponereis peccata, quae mortem merentur , sive ex is lege naturali , sive ex lege civili tune, , autem reus morte puniri potest eis spes, emendandi adsit ; quia iniuria reparari d o bet, quae reparatio ex dispositione legis is non nisi morte fieri potest. Triam ad alia damua , quae metu m- , exiendendum ,, Finis rinarum naturalisse est reparatio iniuriae, non vero ne in suisse turum paria ei accidant, in quem peccari tur, utpote qui finis mere civilis est: &se eum exempli loco laesa auctoritas a Taurori allegetur, in te iugi id debet de omni dam- is no , quta metuitur.
me tria lex ferudita est o Seneca Ioqui- ,, tur de pgnis civilibus, de de fine re nari rum ex iure positivo. Naturalis eiun, P na unice consistit in reparatione injuriae. Non mιπών qui laesi Iam δειμι se Et quino rum interest, ne posthac tale aliquid pa- ,, tiantur aut ab eodem, aut ab aliis. P.
is uni nocuit, alii noceat, vel ne alia imis punitate illecti aliis quibusvis molest i sint. is V d. g. P. H. Plenam ha bis partitionem Scilicet , is tanae civilis e nam finis ps narum nata is rati , scilicet reparatio iniuriae, deest. Nisi q,- ad istud, sublatis , a eo mfuit, aut repressis Scilicet, debilitando. is vel cianstringendo, ita ut nocere nequeant. , , Vid. g. p. yrmm vincura, Cre. is Carcere I . am
is pii alio manus, confiscatione, bonorum.
is secta est, ac prior: nara mundatia ma-M I rum
364쪽
,, tutae, quod necessariam defensionem in. iungit, ausum hune probat. is lorum pertinet aeque ad elim, qui puni. M tur, ac ad eos, qui exemplo eius dete is rentur; & si restitur masus, id fit ut cinis teri securiores vivant.
Omnia 'sa intelligit finem legum
AUCTOR S i is . o 16. cautelas in exigendis poenis suppeditat, ne Christianus privatus pinas sumat ab improbo, sive sui,
sive boni publici causa , g. q. ne cuive peris mittatur peceantes criminis accusare, L Is.
ne homo Christiaeuus judicia publica exereere ambiat, g. Id. Ciss aco homini privato is Auctor in
,, το Perpetuo errore vertatur, ι ure naturaeis euique privato poenas i umere licere . id- is que mutatum demum suisse institutis tuisse diciis tacto hominum I remansisse tamen is quaedam velligi a pris imae tibertatis . & deis his vestigiis, ait Auctor, cavendum esse. , , At prius verum non esse, jam saepius di-M ximn . stinuique demonstravimus, liber. is ratem, quae aliquando si gulas conceditur ,, sumendi pcenam, non esse vel .gium an-m liqui 3uris, sed eam ex ennce Ilione de . D mum superior x sequi. Singuli igitur hoco casu non puniunt tanquam privari, sed
vi tamquam legum executores , adeoque auisis c uritate publica. Quamquam id νώ re gentium Munuus an
permιtra, diximus ) - Si nimirum iudiei ais deficiunt, via. I: ρνa . 8. n. s. eoque Au- ctor retulit legis Hebraeae concessionein is de interficiendo homicida extra asyli loca, is d. g. 8. n. s. At priori casu non tantumis iure gentrum, sed δι jure naturae, i. e. se iure necessariae desensionis . reparationem
se iniuriae exigere cuique laeso licet: poste-- riori caesu superior pς nam , quam reuso iure meritas est, lati arbitrio relinquit; is adeoque psna infligitur aue Oritate pii. - blica., Laudas I es mor eorum populorum - Da. se ri eiusmodi litterae solent, ut ex illis eo n- stet, ipsos quoque non esse pirat . Cae. . terum, etsi ei alinodi instruetiones nonis dentur, nihilominus navigaturi iure n turae repellere piratas vi ueceia arie de- , , sensionis possunt. 3c hactenus id nee eum is pietate , nee cum persectione pugnat.
m omnes e populo accusare patuerunt reos ,ri qui crimen publicum commisere, I. 8.is π. de accus quia publice interest , ne
is crimina maneant impunita. Hi ne Cicis pro Rosc. c. Σα ait et ac fatores multosis es in erυitate, utile es, ut m tu contiis is matur audiatia . Add. Vntinia. I. I a. 7.,, tr. Xesoph. IV. I. p. m 3. Sed sub- , , scribere accusatores debebant; quo iplo,, ad poenam talionis adstringebantur. I. 8.
Nisioemii ure uale is Plerumque enimis ejusmodi accusationes odio privato fieri bant, & pro indicio accipiebant praeis inlum . I ι . Surri in Ner. c. to. ibiqueis Torrent. in nis. Quia vero saepius fingiis solebant erimina , ut praemia conseque is rentur delatores, inde adeo odiosum de- ,, latoris nomen exstitit, ut cum calumnia.
is tore pro synonymo habi uni suerit. Fob eis m Lexic. v c Ortaroe; I. severissimae tan-ri dem me ius,irodi delatores, si de delictois iidem non secerunt, pqnae naturae fuere. is SMNou. 3n Domit. e. p. I. a. C. Theod. Eo p iit. γ Murodasis , in delatoribus . Consis Tem. A
UT ad munera publica , qua de fa guine iudieium hasent, I De Are Ie ingeras 'is Res ardua , & perquam diisellis est , o de vi a cleaturae ad imaginem Dei saliae si iudicare. sane, talis iudex ignorantiae is non taurum, sed & l. vis sine omi Isioni o p nain Deo sanguinis humani vindiciis oluit daturus est. Cons. brac. c. 7. v. 6.is Senec. N 68.
Sibi tanqMam omniam euellentissimo ) , Et is quod se meliorem aliis putet: veram disis fiet ultatis rationem modo allegavi . o tuo huc etiam servis r ,. immo alio se plane sensu haec a Servatore allegantur. is Serva ornon loquitur de iudieiis publi. - cis . sed de privatis perlonis, sue proxiis in I viil λ produnt , eum iptae vel ii se dem, vel maroribus inquinati lunt. Hosis i m.
365쪽
- improbat Servator aiens r q&id autem se vides fessaisam in oculo fratris rui , mis trabem in oculo tuo non vides. Matth.
is c. 7. M. I. seq. atque hos olim iudieiiis sui rinas daturos esse. docet . Non igiis tui iudicandi officium disti ei te ideo eu is quia in pari reatu sumus, sed quia deis, ita hominis quaestio est.
A D f. XVII. QU AE R I T U R , an privati , quibus
lege eoncessum est jus interficiendi certum genus hominum , jus habeant id saeie di ; an vero tantum impunes sint Au.etor ait, eos non habere ius internum si propter dolorem lex id permittit; sed tune demum, si mali tollendi eaula 2 quo resertcasus si lex permittit cecidere milites populatores, Tot. Tit. C. Mando liceat MAcuique sine iussio, erc. latrones publicos , ibita. bannitos, tyrannos, &c. Nos dicimus, semper iun verum concedi: cum enim naturali iure ius puniendi magistratui competat, Me exsequi per alios & potest, & solet , quia non manu sua poenam sumit , sed per instrumenta : haec instrumenta igitur non suo iure puniunt , sed nomine , di iure magistratus. Idque licitum esse , conis stat, eis sorte privatus ille odio, sc vindicta id, quod lex permittit, exsequatur , uti s maritus adulterum occidit , si quis
cognati mortem vindicaturus, homi erdam interficit, Sce. Nam tune est vitium per-lsonae agentis, non desectus iuris, res ipsa
aure permissa, dc licita est , etsi persona
imperfecte πλt. Equidem negari nequit, periculosum admodum esse, privatis vindictam committe. re . cum imprudens plerumque populus , vel fiariens maritus, &c. nec modum, nec finem oblemare soleant . ecque facile excedere possint: sed nec id conceditur lege nisi in paucissimis . iisque atrocissimis eraminibus, ubi iustulimus dolor, vel re: nublicae discrimen subest ; quin tot restrictionibus involuta est ex lacultas, ut metu e cessus deterreri soleant illa , quibus concessa est talis iacultas. An taurum inter Eomines impuvitatem γώ Multa enim non pun: untur, quae tamen
A illic ira sunt. Postoriar hoc J A Scilicet , injuria eos CommentaHas is agere etsi inter homines impunitatem se habeant; eoque rectius abstinere. L. I 4 is st de reg. iurio nefandam voret Hoe de iis saltem se statuit, qui asserunt , tales leges iniuri stas , eoque nullas esse , & maritum
is adulterum occidentem homicidii reum se fieri . I A. d. i. C. S. v. q. Uri univis iuem facere posse in emis easi
μι Immo quoties lex permittit , se is per ius dat.
Partim ex verbis Iegis, Parim re materia) o Has enim regulas interpretationum is proposuit Auctor, lib. 2. e. 16. I. a. oecisi sed diximus ibid. eas in hae imprimiso materia in utries esse.
Nam si dolori sex indulget.' - Lex nun-- quam soli dolori, seu vindicta indulget; se sed si privato lacultatem puniendi conis cedit, semper supponit, iniuriam factam
is esse, cuius reparationem arbitrio ptiva. A ti permittit, atque per eum rinam exi. A git. Atque hinc maritus , qui uxoremis adulteram occidit, iure agit, quia agitis ut instrumentum m S:stratus , etsi mi- is nus persecte. Si vers peri Ium respieit furtiri mali ex dilatione pinae se Hane materiam legιι v
Censenda est ius , ae potestatem , ine. - Immo etiam priori casu lex ius eonce. A dit; quia ibi quoque non ut privatus is interficit, sed ex eonee sone legis. O publieam devotion m Minux La- ,, tine hare dicuntur. Qui rubri eam coinis posuit, per ea verba videtur intellige.
M re gratetem comm em , ut ex ratione i
is os apparet: nam de vindicando mi irris Eristo, ubi Gothostedus explicat , tal,, intelli ei nequit, quia contra militem lexis lata est. Mortar enim est nec resis AD queis id ni re neeessariae defensionis, etiam ci- is ira legis permissionem, lieitum erat. IDs oeetaenia exstiter . m. se Res eo- is dem recedit. Utroque casu lege permit- γis tente occidit, sive per legem generalemo id concessum sit, sive per sententiam , is adeoque legem particularem quis damn is tus. & per eam jus occidendi singu is concessam fuerit.
366쪽
QUAERITUR, pro quibus , & in quibus
rebus iure naturae pena constitui ab homini. bus possit Resp. Poena iure naturae tantum statu: tur pro injuria iacta, pina enim est reparat in injuriae; reparari autem non potest iniuria, quae non est laeta. Hinc omnes pς--, quae ultra reparationem Iniuriae statuisuntur, sorte ad emendationem , δι ad exemplum, sutri meri iuris positivi.
Non ergo I. pcena est, quando quis ma- Ium aliquod patitur ob morbum contagio. sum, corpus mutilum, furorem, mian iam, dcc. sorte quod ideo excludatur a dignitate, a commodis coetus , Bcc. Nam privatur aliquo bono non suo delicto, sed quia impersectio naturalis obstat , qua non est
in potestate hominum. Deficit igitur hiemalum intonas.
Neque II. poena statui potest ob impers
ctionem moratim : sorte quod quis sit prodigus, avarus, minus patiens, luperbus, Acc. Nam I. persectio consistit in animo, Ac aste.ctu, adeoque in libertate agendi; indeque naturali ratione cogi nequit. Neque a. hic reparatio naturaliter locum habere potest , quia alteri nihil ex tali imperfectione abis, nec ius ejus laesum est. Immo 3. haec ipsa reparandi necessitas iniuria esset, quia ius aliquod auserret ei, qui de re sua prolubitu natura disponere, etiam imperi .ele, potest. Neque 4. per huiusmodi coactionem vera reparatio fit. vel fieri potest . Quid si enim prodigum earcere includam, quo minus prodisere possit, bona, an hoc ipso r paratur vitium t Negatur: sed aeque prodi. gus manet. Neque s. metuendum est, homines impune vitiatos esse posse e nam satis frave est, privari praemio, quod Deus vi
tuosis destinavit, lane, nihil quisquam de
suo perdit, adeoque vera poena non cst. Porro, & III. poena natura st tuta non est in evitai H etsi pra-I; I. quIa non dum inmtiam iacit qui tantiun tacete cogizavit ἔ aliud enim est sacere , aliud velle facere : adeoque a. nemini jus aliquod a latum est , quod reparari deberet; nec tan
etundem alii praestari dabet, eui nihil mali factum est. Neque r. lex violata dici potest, quia nihil actum eontra Leges est . Sed & 4. leges nee solent. nee debent rari de rebus, quae non sunt in potestato hominum . quales sunt cogita: iones , quae etiam nobis invitis saepius obveniunt. Est
agri ur 3. Prava cositatio, seu voluntas,' im. persectio, di vitium animi, non iniuria ;unde non corrigitur pcena, sed privatione praemii. Hae 6. Rhodiorum contentio erat in Senatu Romano, cum quidam exprobrλ- ret, quod animo, dc voluntate Regi magis faverent, eumque victorem maluerint. Regerebat lepatus: via r tis nosrae tacitae vestir litem in limari audio; de mox : his , νει πον pana , πω Drimine tiberant , gratias habe s. Gυ. tib. 4s. c. 24. Atque haec regula naturae 7. ad JCtis quoque traditur in L 13. D. de paen. ibi : csistassonis
Excipe, nisi in actum Miquem illieitum deducta sit illa cogitatio, v. s. si quis haeresin suam alii communicaverit; etsi enitii
sola haeresis puniri non possit, aliud t men
e t si ei vis eam eontra leges reipublicae propalet, &c. Idem dieendum si sola stientia sit prohibita nisi reveletur : ut in crimine laeta majestatis , quod ob publicam utilitatem merito statui potuit. Denique de IV. poena ab hominibva statui non potest in id, quia viribus hum ius impossibile est; nam ubi iacultas naiaturalis agendi descit, ibi deseit obligatio, adeoque & poena. Hine emi nemo, vel poenis adigi potest ut eredat quod vel non
Si autem vitibus humanis possibile sit aliquid fieri, at in hoe, vel illo individuo
ob is viam , aliamque imbecillitatem imis possibile fiλt, hae culpa dicitur I de inde
oritur reparandi necessitas etiam naturali
iure, si injuria inde in alium redundat rhoe ergo caesu poena statui potest . Quanquam leges rigorem hune naturae inplerisque negotiis temperare soleant.
is finibus poenarum egimus, εc de pers is nas, quibus ius puniendi competit: nuneis sequatur tractatio de actibus vitiosis , seu is de lubiecta materia poenarum. Non omues esse tales is Puniri saltem is possunt actus vitiosi, quibus injuria alii ,, iit. Non ergo I. si vitium non infert in is iuriam, sed imperfectionem, etsi morari , lem : a. s in adiam externum deductum is non sit; 3. si viribus humanis r m pedi. is ri non potest ; quo pertinet haeresis .
367쪽
Etiamsi, e e. αἰ metitiam Liarum teri e niant. poniri non Pomm J - Quia nemini se iniuria sacta est , adeoque nihil est qucidis reparari debeat. Naturae ιremame consi se non es Ve- ra ratio est, quta iniuria iacta non est, is adeoque nec reparatio statui potest. Quarentia tu externos i Munt , . . Exemis pium dedimus in haeretico . qui prohi-- bit,in doctrinam propalat , dce. Con is ins a . 3'. u. . I. Abu Iuι p . De Nam ex lolo actu in- is terno nen im si iniuria, adeoque nulla is est reparandi necessitas . sed afidiam externistim, qui in e meriti fui accUici ut q'at talem Poena iEitur ad uiri externo initigaur, modo per actum illumis externiam iniuria alii illata fuerit. Qismis infra ὁ ῖ9. n. I., atque hinc est, 'uzd nec Deus punire eius-- modi peccata soleat, nisi peccator tepuisis diersati,iactionis remedium, quod Deu , , humano generi obtulit. S a huic Cr nunc inevitabilia Adeoque is ubi imbecillitas non est communis huma- is nae nat litae, sed certis persenis , certis M temporibus. Ob coviaris concretionem in animMm ρο-- seMutem Ita v. g. languinei libidinosi is esse solent, cholerici in caedes sunt pro. is et ivlores I idque exemplis Persarum, flese aegyptiorum , probat Marceu M. 43. cyis 23.ῖO. Haec mixtura elemenrorum moresis sormat, & animum. Cons. l . Aut adultam m*ιoeticinem J is Consumis tudo altera natura est. Qua tamen I uniri Ioue non in sese γ - dem res recidit ideo enim punitur, quia is aus esterius facto, quod praevideri potuit, is &alii praevidere solent, laeditur.
ACTUS iu/υitabitos nardirae humanae Quia necessario fiunt , adeoque absque., proposito.
is sito. pra humanam est conditionem Re-- fert huc Tesmarus actus, qui per lon Dis nium committuntur.
,, que curru, tae naturae Indicia Gentibus ex
D. quem dixi, Solarer Elismulandas, cit, eas minores Atque haec rario est, curis aure Romano ea, quae culpa committunis tur . etsi iure naturae verum sint delictuin, is puniri nunquam toleant, natι culpa sit l, ta, & negi gentia crosa, ac dolo piori. δε rna, L I. I. x D. δ' L M. An Me recte, oe pio ris peccata dica μιιν Si prou deri potiunt, & debent , M omnino peccata sunt rhat leges ei vilesse ignoscunt er, quod ex imbecillitate gen
,, tali contingit. Cum mertarem , cre. nou fa aut Pe M caut en:m ex nec ectitate corruptae nat uta: Aut ultro attracta in animum morbis elemis ebrius erimen committens non excusaturis ob adultam conluetudinem , qnim comis traxit rei terata inebria ιone: nam eum
si sciat, & scire debeat , crimina talia ex se ebrietate sequi posse, ex hac ipsa culpati m gis tenetur.
is tas humana non existat, trullia quaerituris de crimin:bus in eam commissis, dequem eorum pinnis Arus ad hominem alteram in ,, Quia vel iusis alter: us non laeditur, vel alterius non in- is terest reum puniri. Riatio est, quia nωua est eis is eue non risia peccata retinguantur Deo Iram H Ver Ris ratio est , quia injur,a nemini ficta est , is quae reparari debeat.' & enm in solum, , Deum Pu tur, merito quoque ei soliri vincl Ha relinquenda est . Qi . isti ea n e uda es sapientissmur a, , Omma enim, immo ipsae quoque cogit is tiones, cognita sunt Deo. Et ad evenae oda aequusmur λ is Is enimis D tum porpionum auctor est. Et ad υρ icanda monasimus Nihilis enim ei res stere potest . Institueretur plano sine utilitare, ae proi
is mendιθ is Supra iam dictum est ,
is utalitarena non esie finem panarum m
368쪽
turalem, sed reparationum iniuriae: ubim igitur injuria non est , frustra de repa- ω ratione quaeritur . , Excipienας sunt pris emendaurae se Siri alii iniuria iacta non est, stultra de mis mendatoria quartitur. Puniendi q-que non sunt usus oppositivἰrturibas 3 - vitia motalia puniri non posse, diximus ἔ qnia nemini fit inimis ria; nemini enim tuu in hos actus quiis situm est.
diar si Virtus enim eonsistit in puritateis animi , in constante , ae perpetua vo- is luntate imitandi persectiones idivinas res ex quo igitur quis vi , aut metu haee M perficit, tota virtutis ratio tessat; quod , 1atius alibi explieavimus. Lib ralisar se Quaeritur, an aliquis piri niri possit ideo, quod sit prodians, velis avarus Negatur : I. quia quisque rei ,, suae arbiter est, & pro lubitu de ea dis.., ponere potest . Neque enim H. iniuria D nt alteri , qui nullum ius in res , &M actus meos habete sane, Creator mihi se facultatem pro lubitu de te mea disp=M nendi concessit, adeoque arbitrio meo ra. ,, liquit, num esentibus hene facere u is lim . Iniuria igitur potius feret d is mino, si cogeretur vel rem suam servare, is vel erga alios liberalis esse. Quin 4. deis sinit esse virtus ex quo dominus rei meais tu poenae liberalitatem exercet, qui ali. is bertas illa, intentio, & habitu . ade is que essentia virtutis hic cessat. Neque s.
m per eoactionem emendatur , vel emense dari potest vitium morale r is enim , is vi erogare cositur, non ideo magis fitis liberalis; & qui earcere inclusus impediis tur erogare, non ideo minus:manet pro-
digus. Sed & 6. definiri hic tantundemri non posset, quia liberalitas, & passim
se ni , terim fines non haebent: adeoque 'aestimatio exitum habere non potest. di Aa intrati vitium i--itum esse de ae se Baeclarus integram dissertationem de a-M EI e ivrati seripsit. Diss. 3. f. Io I. Nosse supra late demonstravimus . ex ingrati is tudine nullum ius oriri, nisi id lege ei- vili speetatim statutum sit : at tunc actio,, mere civilis est, di jus alteri non a na-M tura, sed ex lege civili quaeritur, per ,, quam autem vitium ingrati non tollitur.
De ii δ-ssia esse F nuessaria GJ Non ,, enim amplius pia intentione, di ex li, Tomo III.
bera voluntate fit, in qua tota virtutis
Non enim magis Iau διι quisquam m. qui depositum re idit) is Errat hic seneca, , , &mala haec est comparatio, quin ei ipsi,
is quod antea asseruit, contraria: qui enim M ultro, & citra necessitatem alii grati aemis refert, is summas meretur IandeI Fa- ,, cit enim pro aflectu id, quod farere lateis non tenebatur. E contrario nullam Iaa-- dem meretur depositarius, qui depositum
is reddit, quia id facere debet s et si nonis facit, iniuria agit, ad euitas reparati m nem panis quoque cogi potest.
A D g. XXI. QU ERITUR, an remitti talio possit
Resp. Tatio illa, quae ad reparationem iu-iuriae pertinet, remitti potest ab eo, qui laesus est, quia eius ius, eiusque favor est,
cui pro lubitu renunciare quisque potest. Viae P . I. G. VI: adeoque cum an m ni delicto ius partis, de ius masistratus Iae. sum sit, uterque in uriam sibi illatam remittere potest.
Unde simul apparet, I rivarum iniuriam inqistratia illatam remittere non posse , 'uia disponeret de iure alieno. Deet igitur is de iure suo privato transigat, salvum tamen manet ius puniendi magistratui. Sed nee magisυρπι injuriam privato illatam rein mittere potest, quia magistratus ostic tum est, ius reddere laesis, eoque talionem infligere laedentibus. Is ergo si remitteret pcenam, duplici modo peccaret e I. disponendo de iure alieno e a. excedendo snex ossicii , quod in defendendis laesis consistit. Quod vero dictum est, magistratum inluxiam sibi illatam remittere posse, id verum saltem est de poenχ sibi vel sola lege ei uili debita, non de poena, suam jus naturae iniungit; cum enim ipte exseeutor salintem legum naturae sit, non tam suam hieiniuriam vindicat, quam iniuriam Deo i lia. am , adeoque eam remittere nequit. Hi ne Princeps dispensare de homi eidio, de adulterio. aliisque criminibus, quae iure nat rae talionem exigunt, nequit. Sane , ipse Deus talpa iustitia non potest iubere ne reparatio fiat. Cum enim se. mel hanc legem dederit, ut jus suum ea i-que tribuatur, & ne alterius ius laedatur, Z et eique
369쪽
eique legi talionis necessi ratem iunxerit,
mutare hane vcluntatem nequit, cuia id
impersectionem involveret. Quod adeo v rum est, ut nee iniuriam sibi illatam te. mittere possit, quia imperfect mnem inseris ret , coli ab hominibus nolle. Neque -- stat, hoc modo misericordiae divinae nul lum superesse locum e nam superest maxi. me I. quod repλrationem etiam per alium recipere possit, uti recepi per Servatorem quia reparavit peccata totius humaeni generis : a. quod intuitu Pontentiae mitiga. te rinam, & loco aeternae temporalem
rinam institere possit; uti Auctor nota. Uat supra g. I r. n. r. Atque hi sunt ii. nes iustitiae, & misericordiae, de quibus 'adeo disceptatur inter Theologos Ici . Am
ris veniam dare Aggratiare, re is mittere e nam . Ecc. Negam enim Stoici J is Stoiei non loquun- tur de remissione rinarum, sed de im-- probatione delicti interna. Sapiens omne se delictum pro vitio habet . illudque in is probat necessario; & cum hoe vitium is omnibus delictis insit, hactenus omnia is delicta Stoicis sunt aequalia e & lieetis peccans postea pςniteat . non tamen a se e us ille desinit esse vitiosus . At alia. is quaestio est, an is, cui injuria facta est, is suum ius remittere possit; de qua Stoiis ci plane non loquuntur, uti id plenius i m e Pitcatum est supra g. i. mp. XLV-ιa ebita prae remisso est; sapima .hamem quod facere debet, fiseis Loquituris de indulgentia interna: sapiens enimis non poteli non improbare actum viti A sum; at ubi de ejus reparatione agituris condonare injuriam Omnino potest. His statis Iaros in ilia voce des iv se Im-- mo statis latet in voce venia, per quamis intelligunt approbationem peccati, &is actus illaus vitioli I non vero remissio- is nem reparationis, quae ex actu illo vi- . ,, tiose debetur laeso.
Debeis, i. e. sine iniuria puuiri posse lis Ex hypothes Auctoris pina debetiar adis eum enectum, ut reus puniri, ac, si is punitur, queri de iniuria non possit; is at non ad eum effectum ut necessario
A puniri debeat . uia remitti potest ris quod notavimus supra I. 4. Iam non sequetrer, si cyMis non punias, facere quod facere non δε ι ,, Potest e. is nim puniri ; at non debet. Debitam esse poenam a sapiento - meis sentia a nemine Meipitur rinae debit timeis neque propria haec est locutior Dicemur, id non semper acrip re se Sed is tantum si de iure laesi, sive privati, si- ve magistratus, agitur : secus si ipsumis naturae violatum talionem exigat.
μου duitam, sed licitam tantum o Idis est, posse quidem punire, non tamen si id fieri necessarium esse.
ANTE Iram trualem eonstitutam Iis Ex hypothesi enim Auctoris naturaeui ., que homini licet punire iniuria Men. tem , lib. t. c. a. l. F. ct fur. g. I. at rureis sentium demum constituta rinali legeis id nuitatum esse. d. s. s. & Dpr. g. 8.n
Disium tamen non est . quin ysuae locus
esse possis is Haec enim ipsa naturae ratia is est, ut repa si per tantundem debeatis iniuria illata. Mιa naturaliter qui detistiis in ea flatas, ut puniri licite possit Quia natura-- ii iure injuria reparari debet. Confis su '. g. I. I. Non ideo sequitur, delete eam exigi A Quatenus prna rexitii possit, explic se vimus initro h. g. O fur. g. r. Pνop. nctita hoe 'naeae ex counexione finium , ob quos Igna ιUιtura est A Scilicet, an utili.,, tas quadam redundet aut in eum, qui , , peccavit, aut in eum, cuius intereratis peccatum non esse, aut in tertios. Vid. - f. d. n. a.
ri Adeoque si nee peccant inde emende M tur, nec laesi intersit, nee tertius eorriri g tur, remitti posse penam, ait. Aur alii Mes ex oppinio occurrant non minus Mitra , aut necessarii si Forte s - , , na sisque seditionis metu sumi non posiis sit; si reus forte est perlona utilis, &c. is Propter publicam utilitatem enim jusis laeso quaesitum auferri potest . Aut fora ranae propositi alia via obtineri possent ) ri Forte per carcerem perpetu
mi is Quoties fines illi per se m
is rati aes imat one necessarii non sunt.
370쪽
se si per huiusmodi peecata ins alterius o laesum est , reparatio laedenti iniungi, se adeoque & puniri debet: at leges, ne. ν, peccata eiusmodi fiant notoria, privam tim Ir Etrus a reo sumere solent.
Puboea traductis . Quasi poenx sumi 9 non possit sine piablica traductione. Conquisi vero ad jndicium nreesse non Dis JM Cicero non ait. inquirendum in Zeuxim ,, non suisse, sed quod frater Quintus
M oMm BLANDITIIS EUCERE AD A IUDICIUM NON DEBUERIT. Vedij, ba haec sunt e quem aiductum ioburi is eium fortasse dimitti non oporaxerit. Quin- tus enum certissimum esse matrieldam, o scri 'serat, ibid. ) conquiri wro, HL
ει cis m, necesse non suis. Cic. lib. I. ad ,, Quint. D. a. Caeteram, Traianus eum se augerichristianismum per tormenta vide is rei, noluit ulterius m accusatos inqui.
is sito oceurrunt non minus utiles, ac ne. D cessarii. vi bene merita culpa προnis J I ta Η ,, rario Poena 'quam ob interfectionem is sororis meritus erat , remissa est ob be-m ne in rempublieam merita. FI . t. φι,, Gu. I. 26. De M. Aquilio vide Cicero- ,, nem Orat. pro Flace. e. z9. At pro Cael. cap. is 3 t. Ad Herem. I, Add ff. lian. Van,, Hi rim, Q. V, IRTertii se Quoties fines poenae proposuia ti alia via obtineri possitnt. verbis emendatus es, aut laeso verbi, Dii reis i is Hoe verum est si iniuria lae. , , se illata verbis reparari potuit. Et Me pMs una clementia est 3 is si finis
Quam respιι iens Hebraeus sapisur dixis: iustum docet Hement/a is In iis p n f, M ubi praeter reparationem iniuria aliquid ,, mali infligitur. m. qMidem iustitiae . sed e itati repti. gner Immo poena intra iustos talionis is fines nee charitati repugnat. Sane, , , illae quoque renae . Huae ad emendaci. , , dum, & de et tendum infliguntur, ch is ritati conveniunt; summa enim chari- ,, talis ratio est, ei ves ab iniuriis scele- ,, storum hominum tutos reddere . Facile pati r risio ea abstineri - Η is dependet ex arbitrio laed . si eius ius sit.
,, si respubliea inde se rior redditur i tunc
,, enim remissio cum charitate pugnaret. AE cumractas ad aequalisarem rediacie
,, De aequalitate hac egimus supra L a. c. ν, 1τ f. 8. Omnino omna respuit traiiagenua A Quia is agitur de iure aliis tribuendo, ubi ju. is dex gratiam facere nequit. A ea para, qua clua Eelicta Mevatur is Ibi estim de iure pmprio magistratus
D Plerumque agitur, quod Iemattere p.ri test.
in nihil D Aei grati ν - Quoties scilicetis agitur de reparatione iuris alii debiti. Posteriorem se Quod scilicet ea justitiae
is pars, quae circa delicta vertatur, nonis recuset Aratiam.
AUT M nna omnino sis exigenda γ., Quod semper fieri debet, ubi de iniu. ,, ria alii illata reparanda agitur : si sciis lacet ius tertii laeditur. in si binnum puluicum omitti eam exigas
A Ius enim civibus quaesitum ob utilita- tem publicam autem potest. Aut κι iaceo iamiam υis Ita ut in arbi-- ttio mag stratus sit exigere, vel nonis egigere. Clementiam liberum habere arbitrium
se Si ius solius magistratus laesum est, qui se de iure suo pro lubitu dispo ere, Me is que & pcenam remittere potest. Farcu tune sapiam. mn ignoscit J A i. e. is Non Upibat delictum: non dat v mam rinae , quod sapiens facere nequitis Vid. g. ai ; sed remittit saltem Auam deis licti, & parcit sontibus. Quasi vero nobis nm liceas eum Diago I quendi domino ignoscine secare γ - R ecte,
MAJOR .se di visas videtαν mst legem Inna em Postquam lure gentium,