Hug. Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

51쪽

g Η U G. GR ΟΤΙ Ι FLOR. SP.niam, qui eam mutuam dat, ita si dandi jus habuit, L. rogasti, .ult. D. de rebus creditis. nummi qui accipientis fiunt, li dante alienantur. . DE. TESTΑΜENTIS ORDINANDI S. TI T. X. samentum ex eo appellatur quod testatio men

iis si J Similis allusio potius quam

apud Plutarchum de Iside : imiον- εισόψρεν τοον. & apud Priscianuin: Argumentatio dicta in, quasi arguta mentis oratio. est autem testamenti definitio apud Quintilianum patrem,VOluntas defuncti consignata jure legibusque civitatis. Donatusad Phormionem: Nemo moriens non vera loquitur m urgentia, unde inIure iati j dicia certiora sunt. Olim quidem duo testimentorum genera in usu fuisseJ Haec duo , id est calatis comitiis , . & in procinctu , ut & quod sequetur tertium per aes&libram,sive per familiae emancipationem ,h bes & apud Gellium diligentem veterum juris consultorum lectorem XV, 27. Calatis eomitas J in Glossis: cadata comitia M-

Per imaginariam quandam venditionemJ Plutarchus,libro de sera numinis vindicta ,hanc le-pem adsert in exemplum earum quae in specie absurdae videri possimi. origo inde , quod emtio vetustissimus alienandi modus. inde factum ut omnes alienationes ad modum emtionis peragerentur. Vide supra quibus modis jus p

triae potestatis. solvatur. Scholiastes ad illud Horatii r

52쪽

AD IV s IUSTINI AN EVM. go Si proprium est,quod quis libra mercatur is aere ;o, hac verba sunt juris quibus emtio confirmatur, cum per libram expensa pecunia , per aes ipsum pretium demonstratur: unde is libripens hisuscemodi resistationibuου adhiberi solet.

Possunt autem omnes testes θ uno annuum gnare testamentumJ Capito apud Macrobium VI I, 13 : Veteres non omatus, sidiunandi calfaamidum secum ferebant. unde nec plures habere quam umum licebat, nec cuiquam nisi libero, quos solossdes deceret, qM signaculo continetur. ideo μου annulorum famtili non habebant. Sed neque mulierJ Non mirum mulieres ad testimonium circa testamenta non adhibitas,

cum vetustissimo jure testamenti faciendi jus

non haberent, ut Gellius nos docet v I,7. Nam& comitiorum nulla erat cum feminis comis

munio, ut idem habet Gellius V, I9. Legatariis autem is eicommissariis, quia non jurisjuccessoressunt, ct aliis personis eis coqunctis ' testimonium non denegamus Symmachus lib. x, epist. s s . Dehinc cum testamenti jure confecti dem recitatio publicaret, cadumnia inanis objecta est,quodsignatores nescio quid legati ex eadem voluntate cepissent.

In aliis locis vel si s adsim deguntJ In suis sed

bus degunt. Ita legit I heophilus,qui vertit, c.

QSIBUS NON ES Τ PERΜISSUM facere Testamentum. T IT. XII. Et praecipue militibuου qui in potestare parentum sunt,quibu4 de eo quod in castris adquiserunt, ρem

C missum

53쪽

spum est ex constitutionibm principum testamenium facereJ In Satyra ultima apua Iuvenalein et Solis praeterea te andi militibus ImVivo patre datur. nam qua sunt parta labore

Militia placuit non esse in corpore censem, omne tenet cujud regimen pater.

Praeterea testamentum facere non possunt impuberesJ Exceptis Vestalibus, quibus id permillum sexto anno, dicit Sozomenus. DE HEREDIBUS I N S Τ I T VE N D I S. T I ae. XXV. Hereditas plerumque dividitur in duodecim uniam , qua assis appellatione continenturi Scholiastes Horatii: Assem, totum latrimonium. As vel agm. id est tibin, qua diuuitur in duodecim un-cim, cujus partes siunt ha : deunx. dodrans, labus, seu dextans bissehu bessis eptunx,semis quincunx, triens, quadrans, biens . uncia. In Glossis , as,ia ἁρπαξ. Esse ex Siculo ιυς 3c ής pro εις , monuit peritissimus talium Salmasius , & pro unitate sumi. Consors in aste , apud eundem HGratii Scholiasten. Forte as est aes , sicut assiduus ab aere dando, Ciceroni Topicis.

Idemque erils dupondim exple m*J Id est ag

alter. nam idem as 3c pondo. Scholiastes Persit ad Satyram iI: Fuit autem assis libralis, is dupondius, quod hodie in useu remanet. Si plures conditiones institutionibus a cripta suntl Additur in vetere codice, qua perfuerint forte, qualesci potuerint.

Gluti Miris Ilios peregrinisntes,ignorans qui essent, heredes institueritJ Legendum est peregrinatos. Nec aliter legit Theophilus.

54쪽

institutis asscribere Θ alios, s forte priores illi he

redes non forent. Scholiastes Horatii : Iwtitutio in priano versiu, Abstitutio insectindo. DE PvPILLARI SUBSTITUTIONE. T I Τ. Tv I Igitur in pupillari lubstitutionesecundAm praefatum modum ordinata, duo quodammodo i testa ent alterum patris, alterum filiJ Cicero de Inventione I I, quaestione proposita, an pupillo herede instituto,& mortuo priusquam in tuam tu ictam veniret, bona quae pupillo aliunde venerunt , ad agnatos pupilli pertineant, an ad substitutos a patre testatore , sic ait: Patersibi

scripsit, is secundum heredem non filio, sed i

Iussit esse. Adjicit mox: Non est una pecunia propterea quod altera jam erat pupisii adventitia,cuqus heres non, Ego in tempore, in testamento scri-pim erat, si quid pupilis accidisset: edi de altera, patris etiam nunc mortui voluntaό plurimum valebat , quassam mortuo pupil suis heredibuου comoedebat. QSIBVS ΜODIS TESΤAΜENTA infirmentur. T I Τ. XV I I. Ex eo autem solo non potes infirmari testamentum, quod postea testator id noluerit , IereJ Ρlinius V, eptu. de C. Fannio: Angit mesuper ista, decessit veteri tritamento: omist quos

55쪽

maxime d ligebat, prosecuim est qui offensor

erat.

Diυi Pertinacis oratione cautum sit,ne alim tabula priores gure facta irrita stant, nisi sequentes Iure ordinata es perfecta fuerintJ Vide vitam

Pertinacis. Statuit autem hoc Pertinax ex jure antiquo: patet Quintiliani declamatione c c cvII I: Sublatum dicurit prius testamentum pseriore testamento. Neque ego inscior, bure factum sit testamentum hoc est,s testamentum est loten iisimam e se defuncti proximam quamque voluntatem.Sed nego ullum postea factum testamentum. fuid enim es te mentum ' ut opinor, volunta defuncti confignatagure legibusique civitatis. Non dixerim ego testamentum,cui numerus Amatorum deest: Non dixerim testamentum, cui labripens 9 emptor familia, ct caetera Iuris nMessaria. Plura ibidem habes huc pertinentia. Eadem oratione expressi, non udmissurum sahere itatem Wim, qui litis causa principem relique-rii heredem in vita ejus scribitur non agnovisse eum testamentum per quod necessarii privabantur: & de Adriano ac Pio legimus ignotorum hereditates eos repudiasse, notorum, ita si liberos haberent. Cogitabant hi scilicet quod apud Tacitum in Agricola est , a bono patre non scribi heredem nisi malum principem . Praeiverat exemplo Trajanus. de quo in Pane pyrico: id est in optimi Principis descriptione, Plinius: In eodem genere ponendum est, quod te samenta nostra secura sunt: nec unam omnium mmc,qui cripim heres. postea: Scriberis ab amicis, ab ignotu praeteriris. Additque : Tene, Caesar

hunc cursum, ere probabitur experimento sit ne feracim o uberina non ad laudem modo,sed ad pe

cu sim,

56쪽

AD IVs IUSTINIANE VII. symnia rincipis herede uti homines mori velint, nam se cogantur. Caeser Augustus juravit se Arii ominis locupletis hereditatem non aditurum. Seneca de Clementia I, I S. Neque ex ulla scriptura cui juris auctoritas de-DJ Plinius: Non rufalsis, non tu iniquis tabulis

advocaris.

Licet enim, inquiunt, legibuου soluti simin, attamen legibuου vivimusJ Nempe cum privatis. Imperatori hoc praestat potestas legibus sollita, ut restamentum ejus quomodocunque factntia valeat: sed ut alterius testamentum non jure factum valeat, essicere non potest. Fasta insecta

fieri nequeunt. At hic ipse Iustitit anus qui hoc jus condidit, & ex epistolis , & ex illegitimis

testamentis hereditates adiit plurimas , ut in arcana historia Ρrocopius nos non uno loco docet. Adeo etiam in jus rebus:

Conquiere facile est: facile non est exsequi. Cobaras apud Curtium ait in suo quemqne negotio hebetiorem ese quam in alieno. turbi da fieri consilia eorum qui sibi suadent. Propterea monent sapientes in nostro negotio cogitare nos debere, quid judicaturi essemus, si id esset alterius. DE IN OFFICIOSO TESTAMENTO.TIT. X V 2 1 I. Vna quarta eis dari possit, ut ea pro rata e is diffribuaturJ Annotatur in veteri codice : pro virili porrione quarta.

57쪽

Sui autem ρο necessarii heredes sunt, veluti f-limstiaJ Ovidius acl Mesalinum :

Vivit enim in vobis facundi Iingua parenti Et res heredem repperit ilia siuum. Plinius Panegyrico: Non en servulis tuis domnum, ut pes s esse contenim, quasi necessario herede,seed principem civilud datinus Imperator. Et vivo quoque patre quodammodo domini existimanturJ Rom. I V, I 3: ει δε τεκνα, Sistit. utique is heredes. Sic bona Abrahami, bona pollerorum ejus , inter quos Levi Hebr. VI I, Io. Hoc sensu decimato Abrahamo decimatur ejus posteritas. Terentius Heautontimo- IumenΟ : gnarum unicumguem pariter uti his decuit aut etiam magis. Et passiin in comoediis servi domitiorum filios heros minores vocant. Et Telemachi subulcus dicitur Odysseae P. qui erat Vlysiis.

Sed sυe is,cui abstinendi pote ab est, immiscue

rit se bonis hereditatis. sve extranem, cui de adeunda hereditate deliberare licet,adierit, postea relinquend hereditatis facultatem non habet C hry

ἶ μέρους Namsic j in gentium hereditatibu . qui nihιl attirit. liber est ab omnibu3 actiomem infereritatem habentibus: quods paulum aliquid subduxerit, etiam non accepit ommia, per partem dinrubm sesecis debitorem.

58쪽

Per mindicationemJ Habeto, aut verbis similibus. Scholiastes ad Satyram i libri secundi Horatiani: Habento: habeant.vide su directis Iuri consultorum verbis utitur ad Trebatium Iuris

confinium. DE LEGE FALCI DI A. TIT. XXII. Luarta pars apud heredem remaneatJPlmi v, epist. I: Si mater,inquam, te ex parte quarta scri-

isisset heredem , num queri posses ' quias heredem quidem instituissetex asse sed legatis ita exhausisset.

ut non amplius apud te quam quarta remaneret 'Cum autem ratio legis Falcidia ponitur, ante deducitur aes Hianum Quintilianus pater declamatione Cc LXXI II : Bona porro quae sunt' ut opinor, ea qua detractis alienis deprehensa rit. DE FIDEI COMMISSARIIS HERE-

ditatibus, & ad senatusconsultum Tr

bellianum. TIT. X X X I T. Exempla habemus passim. unum illustre apud Plinium x, 8: Domine La m α Ponto nondum mihi viμου, ac ne auditus quidem, sedJudicio tuo credens, d enseationem quandam mihi erga te pietatis με minsteriumque mandavit. Rogavit enim testamento ut hereditatem suam adirem,cemneremque,ac deinde perce M quinquaginta mi2

μου nummum, reliquum omne Heracleotarum σTheanorum civitatibuου redderem. Seneca de tranquiIlItate cap. xi: Sed omnia tam diligenter faciet, ct circumspecte, quam religiosus homo μα- clusiquesolet tueri fideicommissa. Pegsos Pipone coquii ιJ Scholiastes ad C Satyram

59쪽

sis ΗUG. GROTII FLOR. Sp. Satyram In venalis IV: Pegasius Trierarchi sitim, ex cujm Liburna par emo nomen accepit, juris sudio gloriam memoria meruit,ut liber vulgo, non homo diceretur. Hinc functus omni honore , cum provinciis pluribus praefuisset, urbis curam adminis υit. Hinc est Pegaseanum Senatusconsilium. DE SINGVLIS REBUS PER FIDE Dcommissum relictis. T I Τ. X X I V. Dui etiam Orcinus appellatur Xαρωνιανος απι- hic Theophilias. Naevius in suo Epitaphio : Postquam est Orcino traditud thesauro. Hinc jocus natus in senatores , velut ex actis Caesaris mortui factos ab Antonio , quos ait

cum codice μυοΗeredes vetat es suos. Codicilli, pusillum testamentum, sicut pecuin Ilum, pusillun atrimonium. Sic&in rebus aliis codex volumen aliquod ,codicilli epistolaedi brevia quae vocant.

Papinianus ait non aliter valere quam si speciali postea voluntate confirmenturJ Haec sententia receptissima erat plinii temporibus. Ita is enim libro II, epist. I 6: Tu quidem pro caetera diligentia admones me, codicillos Aciliani ,qui me ex parte

instituit heredem , pro non scriptis habendos, quia non sint eoormati testamento. Duod jm ne mihi quidem ignotum est, cum fit iis es, m notum, qui nihil aliudstiunt.

60쪽

AD LIBRUM III

INSTITUTIONVM.

DE HEREDI ΤΛΤIBVS QV AE A Bintestato deferuntur. T T. T. Maeuum esse videtur nepotes nepte que inpa- im sui Iocum succedere Hac de re vide quae diximus libro ii de jure Belli ac Pacis,

VII ,ε. & in annotatis ad eum locum. De legitima agnatorum siuccessione J Donatus ad Hecyram: Legitima est hereditas quasamilia debebatu . DE GRADIBVs COGNAΤORVM. TIT. V I. Frater Osorori Vnde haec nomina deduci puritarint Nigidius Figulus, & Labeo Antistius, vide Gellium xi II, Io. Sed verum est frateresse ex Graeco Φραό-e. Soror videtur esse ex Syriaco No : quod significat ramum declina

tem .

Sed cum magis veritas oculata fide, quam per aures animis hominum inriatur Polybius xta: ω . ν ο κεμce eqι 'e-ρες. Horatius: Segnius irritarit oculos demissa per aures,

Luam qMsint oculis commissamesibin, ita Subjicit ipse sibi spectator.

Tanguidius ad animum accedunt qua aurium via manant,quam qua oculis hauriuntur.Nagarius. DE BONORVΜ POss Es SIONIBUS. TIT. IX.