장음표시 사용
271쪽
. ocat, et nominia hebraei fgnificationem propriam es, stram, . Verbo',ue, , cocum Moia, nulla est dubitatio. Sed quum non aliunde constet, Ilebraeos hunc orbem terrarum ut sphaaram sibi cogitasse, malim ita accedere. qui baba A. 1.. ι---, circularem, omnia in gyrum agitantem, interpretantur, inter quoa I. D. in Suppis . p. 3o8.uo. 'a In mari Mia tua, tu fuisti dux po-Pydi tui per medium mare. Sic Habao. III, 15. Viam Iscisi in mari equia tuis, in acerDO aquarum mutiarum.
yro singulari quod Malarethae legendum praeciapiunt, et Chaldaeus etiam expressit, olim pIuralia e tuit, quem ipsum Alexandrinus et Syrus exhibent, et Praeserendum censet Κimchi, ex collatione PD CXXXVI, 13., ubi cs noti Verba 'v' a ri, η ma τ', es Desina sua non funis .cornua, alii sic interpretantur: omnem Ca-PῬm humanae natura' superant ; alii reserunt ad aquas maria post transitum Israelitarum statim relapsas, ut nurulam transitna vestigium relictum esset, Aegyptiique undis obruti submersique. Noa simpliciter invium iter intellia gendum arbitramur, quod sine ductu Dei nemo possit imaut sequi, ideoquo et Aegyptii perierunti
. ar'. Ruν 'NNI--xsi ut gregem 'Priaum suomisma cura, guquia pastae gregem, ne ullum Pateretur detrimentum. CL Ps. XXIII, 6. -- rmomium Mosa et,AMonia, significatur ministerium.Et ope a utriusque, qua Dena ad hanc rem usua fuerit, M.
Exod. IX, 35. a Reg. VIII, 53, XVII, a& Κimchi hunc Versum accipit da popuIi per desertum deductione, ex uollatione re LXXVIII, 5a. 'Alii ἀντίθεσιν Laetunt Sua uo. hoc sensui Aegyptiis, obruit iter Deus, Israeliata a Perdu runt, D m favente, salvos, Moses et Aaron.
272쪽
ARGUMENTUM.Argumonium Psalmi 'ν potissimum in eo ver&tur, ut ostendatur, ex . quo in fidem et tutelam Jovae feceptus fit, subindo temeritato sua atque inconstantia provocasse indignationem Numinis, non sino gravissimo Iuo incommodo detrimentoque. Exordio sacto non nimis brevi Vs. x - 8 primo exemplo utitur vates sui aevi, Omnibus tum familiari atque ob io' Vs.s - xl. , dehinc altius descendit atque immittit se in pristinum aevum' Vs. 12. seqq. , POp lique historiam inde ab initiis' reipublicao usquoad suam fere aetatem persequitur. Consilium videtur duplex habuisse, primo, ut suos ad PE severantiam id fide et religione excitaret, . dei do ut pungeret exagitaretquo Ephraimitas ob secessionem g g te Davidica, ad quam solam
273쪽
14oa Seholia in m. LXAVIII. jus summi imperii pertineat ex voluntate et deis
creto JOvae. Carminis caiisam et originem ex domestico
illo bello a Judaeis cum Iliaelitis gesto, Abia Jeroboamoque regibus, cujus hisitoria a Chron. XIII. habotur, esse repetendam, primus vidit SCHNURREnus, Qua de re pluribus ad Vers. s. disserendum erit.
r. h. I. doctrinam matam, non uom msam,
reddendum esse, docet res ipsa. Significat nomen ἐπ' nin genere omnem doctrinam, quaecunque illa sit, atque ita hoc Ioco etiam praesentem, id est, huius Psalmi do- .ctrinam, quam subjicit Versibus sequentibus Psalmogra- phus. Eandem doctrinas, disciplinaa notionem obtinet vox hebraea Prov. I, 8. II, 1. XIII, 14. . Nominibus iso atque n η'ri h. I. ut Ps. XLIX, 5. ubi noti M. significantur dicia Anguliario G axqui laci, nec non memor ilia, in quinus cognoscendia operae pretium sat. Do verbo una vid. not. ad Ps XIX, 3. colI. not. ad XLV, 1. - Ο Π 'a 2 - Iod paxagogicum, ut Vs. 42. L ex amiguitate' repetita, eloquia de rebus antiquis.
3. - Pronomen reIativum 'm referri potest tam ad ri, quam vi ea, quae sequuntur, ita ut sensus abso vatur Va. 4., hoc modo: illud quod audirimus, non e Ialim etc., quod posterius magis probandum. 4. DPro dicere poterat auctor Sed quod ad patres refert aequalium filios, videtur eo oonsi- Iio fecisso, ut magis etiam patefieret, ad hos jure pertin re, quod fit ab illis prosectum. Scurru DRER. ueti' didra tinnH Generationi Posorae enarrarius
274쪽
ma numis, ni hrim laudes δε- , i. e. talia, quibua IebrentuT Iaudes Jovae. 5. Huno Versum recte sic transtulit Scu NURRR- Rusr Nam eonsiauit praeceptionam apud Iacobitas, est 'tigem propositi apud Israeluas, qua jussi majorea nota ea facere poseria fuis, hancquo subdit observationem: ,,Haec non putamus intelligenda ego de Iegibus atque in stitutis universis ad ordinandam regendamque rempubli- eam Iudaicam a Deo sancitis; nequo enim huic sensui sa- vel series et contextus orationis: sed, quod alii ad rit': et rimn reserunt, pronomen in diu 'η n, , nobis ad Metn N, na Pertinera videtur, ut sensus sit hic: eonstituisse Deum, praeclara, inde a primis populi initiis ab Io edita, Potentiae benevolentiaeque specimina ab his, qui th nes ipsi interfuissent, prodenda esse filiis, atque omnino ad posteros transmittenda, ut suturorum etiam hominum
proles intelligat, selicissima se agare, si tanto Numini sese
committat, atque obsequio et observantia commendare so studeati Extat Iocus Dent. IV, 9., ubi gravissimis monentur Israelitas, velint memoriam beneficiorum a Deo accepto
Ixum et ipsi sanciam larvare, et liberis etiam posterisque
- commendare diligentissime. i' 6. Ante subaudiendum pronomen relativum ut Ps. XLIV, a. XLIX, I 3. LI, Io. Ante repeti potest veI lvUyr, ut, vel denuo subaudiri 'aere, ut si ulterior deseriptio posterorum. Δ p enim, surgere, h. I. idem est ac fucer cora, emergera, succedere aliis, ut Exod. I, 8. Schnurrerus verba din'an, ne reddidit: atquo Bi deinema narraram inuis suis, inque nota haec observavit: ordinem hic, quo alii aliis
snt se essuri, significat, et cum modum rei describat, ex Hat vicem Adverbii, vid. Se Maon DARI Syntax. Ue
275쪽
inquit, sensu dicitur Hebraei . Modo animum sortem et laetum significat, qui metu vel doIore concussus non est,vρὲμ ii PT. LVII, 8. CXh, 7. X, 17 al., modo eum, μ. quo abest levitas mutabilitasque consilii atque opinionum; qui usus hoc Versu cernitur, atque itqrum Veisa 57. Sed ad sexmesam 'ab i di M, subaudiendum estis autem. dicitur is, civiba: AN ''zn qui neglectis nuntininua tati a Jovam ut suae salutis verum ac uertum auctorem unice codit et ii veneratur, 1 Sam. VI l, S.
αραα,-- Recte Chaldaeus nostraha raddidit: n' ΣΝ 'a, Manu N,' , nec compo is ani--ιm suum ad Dominum Dum. nauisa -M, Guus animus non m-i Dis eum Deo, non Deo fuit,ddictus fideli atque tirmul animo, fidem debitam eonia flanter ei non praestitit, M. infra Vs. 57. . ., 9. Ab eTemPlo majurum generaliori descendit vadis ad spoeiale desectionis aut peoicaciae exemplum, ab Ephraimitis Pru ebitum, .nt proinde non incommoda qxVoesu 8. repeti possit particula similitudinis; ut no essent tintiNI, et 'an inlii Ephraim, e ijusmodi exemplum si baudiendae particulμε ii militudinis adsuit Ps. LVIII, s., es. Coh. VIII, ab Integri Versus sententia igitur talia est: ho smiles sit Ephraimitis, qui quamVis rei militaria peruiissimi, Instructi armis et arcubus nihil tamen proseceis aeunt, sed praelio cominisso in fugam' conversi sunt.
,,nae in 'um 'petu dictum pro nui paen. Knapsus praecipit, Vertendum esse: 'hraimilaefaeis arios in aciem produxere, sumta significatione verbi ara
nem hand serunt Ioca i Chron. XII, a. et a Chron. XVII, 17., ubi nUR 'pvi a non possunt non esse arcu infructi. Alexaudrinus reddidit ἐκτε οντες, conseri-
276쪽
tiente, praeter Vulgatum, et Arabem, etiam Syro inte prete. Nec desunt plane libri, qui scriptionem
referant. Sed non videtur formula in usu posita fuisse apud Hebraeos. ScRNU R BAR. Ceteram h eo ad singulare aliquod iactum respectum habere, d hium vix esse potest, quum, recte observantes Schnu xero, causa non inlevigatur, cur et Ephraimitae magis, quam alii, et cur hoc maxime loco commemorandi sua-
tinti Quod ipsum jam antiquissimos interpretes intellexisse, apparet ex Chaldaica hujus Iota explicatione,
quas haeo iresert ad ea, quae 1 Parali. VII, ui. Iaia narrantur, ante tempora , Mosaica mitusque ex Aegy- .pto, tentasse adversus Githaeos aliquid Ephraimitas, elint verisimila est, propter promissionem notam patriabus da terra Cananaea, - non exspectato temPore, quo Deus populum ad tuam terram occupandam pecuIiaritex ovocaret; quae rea et propterea infeliciter eia cessit, et fusi fugatiquo fuere ab hostibus, quorum Pe ora abegori Verba chaldaei interpretia ita sonante ii n 'INNR MO 'Ia n'INuri
saluarum et Orminum, et errem furis triginta annia anis terminum cum armis bellicia; et fortes, gosa σε arcum, trima dodorum et oceis fune in dia aetarum biniea riam. ' Apparet autem ex indicato Ioco Iibii Chronicorum, viis.. vente adhuo Ephraimo haec facta eiso a filiis et nepotibus ipsius, eum ad eum consolandum convenerint, qui amisisset in eo praelio vel filios vel nepotes novem. Ita igitur ei taret hoc Psalmographus ut examplam antiquimmum insolentiae tribus Ephraimiticae, atque fidueiae suarum Virium, quum profiteatur cVa. u. , A ex antiquit te repetiturum, quae dictuma sit, et ordini recensionis,
quod de Ephraimitis dicitur, hoo loco praemittitur exiluiax Aegypto. Sed quonianus ad illam historiam novum
277쪽
loeum reseramus, impedit Versus xI., ubε Ephraimitas illa fecisse dicuntur obliti Lacinoruin, quae Iova patribuaipsorum ediderit tu exitu Ex Aegypto. i riceo alias conjecturas, satis resutatas a Schnurrero, qui perquam apposito observat, Verba nostra ita osse eomparata, ut unam' aliquam eamque notabilem, et poetae aequalibus bone cognitam, rem gestam innuere debeanti OAtque, quam Io- eua hic carminis spectavo possit, pugnam haud frustraxequiras in annalibus Indaicis. a Chron. XVI. legitur, bello Abiam inter, Judaeorum, et Ierobeamum, Issaelit xum regem orto, illum sortissimorum hominum quadringenta millia in aciem eduxi II. hunc itidem Iectissimorum sortissimorumque multum millia octingenta. Ille ex monto Zamaraim in tractu Ephraimitico verba ad Israelitas Lais Oit, Jerobeamo perfidiam in regem a Deo constitutum, populo Sacrorum mutationem et a vero Numine desectionem exprobrat, Contra se suosque in pristina religioneat antiqua in Jovam fido perstitisso gloriatur; hoc, quem
illi deseruerint, se nunc duce et auspice uti, veri nominis sacerdotes, . classicum mox canturos, se secum habere Jovae ipsius sese causam agere; nolint igitur adversus I vam facere, a majoribus ipsorum cultum, quod non possit non funestum eventum habere. Deinde cum vident audaei, R insidiis circumventos esse, atque a fronta et a tergo u pari, Jovae sui sidem impIorant, Iacerdotibuat tubas instantibus; mox hostes a Deo perculsi in lagam Io conj eiunt, et horribilem stragem caedemque patiuntur. Haecelades cum planissime dicatur consecuta allo ex defactions Israelitaxum a Jova, habes omninoi quo respexisse putaro possis vatem, perhibentem, Ephraimitas in fugam conje-etos esse propterea, quod laedua cum Jova laetum vi Iarint, in quo ejus fide pei manere recusaverint. Quod
autem Ephraimitas dicit poeta Ili aelitas, difficultatem
non habet. Nam et Ierobeamus, Ructor conditorque r
gni Israelitiei, Ephraimita ortia fuit c I Reg. XI, a60, et ,
copiarum, quas contra Abiam eduxit, potiorem partem
278쪽
ox Ephraimiuea tribu, omnium, quibuscum juncta et a numerosissima, collectam suille, credibile est ex eo, quod Adea be Ii esset in provincia Ephraimitica. Constat prae terea, post secessionem decem tribuum populique in duas civitates disjunctionem, usu sensimi invaluissa, ut novum xegnum non Israelis tantum, sed et, maxime in graviori dicendi genexe, Ephraimi nomine designaretur, ducto illo
ab ea tribu, quae reliquas at hominum multitudine, et vi atque auctoritate antecelleret. Et quod clades ipsa non eopiosius fusiusque celebratur, sed paucissimia tantum verbis absoIvitur, et quasi significatur magis, quam exponitur; credibile sit, ab illo aevo, quo res omnis, prouia 'gesta esset, in hominum memoria versaretur, omnibusque nota esset et pervulgata, remotum haud fuisse au- . .
Io. Beclo Chaldaena Syrasque interpretes, ut signiscarent hunc Versum continere Tationem praecedentia
versiculi aut balli infelicia, interpretati sunt: proinrea quod non fori-um foedua Dei, quod in Sinai monte eam Israelitis iacit, Exod. XIX, 5. XXIV, 3. 7 , et postea . a Moso Deuti XXIX, s. seqq. et a Josua doc XXIV, a..
est repetitum.11. 'ri 'τN, 'Quaa sis Mandia; isnon potest hie usitato sensu intellai: nam, ad quos pronomen Ptertinet, Ephraimitae, divinis illis factis, quae mox commemoran- .
tur, ipsi intersuisse dici non pollunt. Sed quid vere 'velit auctor, ipso declarat, illico subjicieria Vs. Ia. , 'M n no 'II, ὀoram majoraua storum mira Patra. Mia. Itaqua dum dieit, non mn IH nM sed hoc innuiti proriime quidem ad majores pertinuita ea miracula, sed eadem posteria simul proposita esse, tanquam incitamenta religionis et in cultu divino eontanis
a. 'rixo Vid. Exod. VIl, seqq. m. In agro c territorio, ut Gen. XIV, 7. Buth Ι, 6. 1 Sam. VI, 6. Pro Alexandrinus Chaldaeusque interpretes
279쪽
ubique Ponunt, quae urbs antiquissima Num. XIII, 23. , ut regia Pharaonum sedea fuit, vid. Ja. XIX, 1 a. Mech. XXX, I 4. Cf. I. D. N icti Anxia Supplamm. ad Lexx. Habr. p. a Iar. Innuit stupenda illa saeta, quibus tune essecit Deus, ut Pharao Israelitas tandem dimitteret
13. Postea, cum eos Pharao armata mami in servitutem Tetrahere Vellet, Ear mare, sciI. sinus Arabiei. ut viam Israelitia tutam ac solidam faceret. Chaldaeus addit: nnad Hamna, virga Mosa, Praeoptoria eorrem, coli. Exod. XIV, 16. - 'I cI diu citi a D conrisera ferit aquaa maris tanquam cumulum da quo
nomina vid. noti ad Ps. XXXIlI, 7. cs. Exod. XIM ua tibi aqua Israelitis utrinque insar muri stetisse dicitur.
14. Cf. Exod. XIII, II. 15. Verba nad n uinna Nerique so interpretantur: potarit eoo subaudito tinire, ut vult Aben-Esra,
smili omissione' qualis Ps. LIX, 14. CVI, 7. 29. quas
moraginibua magnis , ut per enallagen adjectivum sing Iare, nari, construatur cum . subitantivo pIurali, ut Ps. XVIII, ib. diri cs. LXVIII, 3 i. darem. LI, 58. Alii adverbialiter accipiunt et plurimum, copiose, ut Ps. LXII, 3. Sed rectius Schnurrerua hanc vocem pro nomino habet, quod significet eos, quibus aquatio parabatur, hoc est, populi multitudinem universam. Ita non opus erit, quidquam subaudire. Pro n V nnx in libria hane
multis et scriptis et editis vid. do Bossium ad h. I. extat risu Ana quemadmodum Ps. LXXX, 6. sopWmnivnna dicituri, quod praesert Sohurrerus, nam n fimi- Iitudinis, inquit, isnonnihil minuit sensuvi, quem amplinsimuin habere vult poeta, hoc dicens: ex rupe adeo eam promanasse aquae copiam, quae susiceret universae multitudini non minus abundanter, ac si maris ipsius copia ac potestas saeta 'illis esset. 'Legitur tamen et Va. 16. . ' Is.
280쪽
16. Nomina sintseantur aquae vivas et Iimispidae, oppositae aquis stagnantibus et putridis, ex imbribus collectis, quales cisternae in desertis illia eontinent. Vid. Num. XX, 8. seqq.
18. tuadi,a Tantarum Deum M -imo, pro quo aliqui ponunt Giabarouo animo. MSed primo nia hil est, quod hune sensum suadeat, deinde vero etiam est, quod dissuadeat: etenim quum mox sequaturn n,Na η'a' ; haud dubie illud intelIigendum de animo saucio ostensoque, qui primo quidem nonnihil sa contuneret, mox autem iis querelas acerbosque sermones erumperet. SOR NURRER. Petendo, 3 h. I. format
Gerundium in do, ut in 'ENS, Eteondo; ta iuub, fieιem Eo, Cob. II, Ii. vii 2 3,. quaerendo, VIII, 17. Prooreriura i orum , h. e. non ad vitam vel necessitatem, evi ad primum illorum petitum per Manna satis prospectum suit, sed ad voluptatem; sic Eina de appetiata diciatur Ps. XXVII, diu. XXXV, Ω5., Cotiet VI, a. , quam Κimchi h. I. recte interpretatus din'Nrib, pro cupidiatasa i orum. Cf. Num. XI, 4. 6. , . 19. Verba Chaldaeus beno reddiditim et infremerum coram Domino. AIe xandrinus: καὶ κατελαλησαν του Θεου, Vulgatus: ει --
ao. rari, Panem et cibum, qualem volumus, Num. XXI, 5. Aben - Εsra et Rimchi lamen h. L nomino illo significare existimant carnam, eoll. Num. XXVIII, a. et xl, 18.
- in Ismalis . hVerbum n, uoti solum dicitur de ea re, quae ipsa adscendit, sed metonymico etiam de loco, e quo quid emittitur adscenditque, veluti det V, 6. Prov. XXIV, 3 i. Itaque idem est ae 'nNa UR