Ern. Frid. Car. Rosenmülleri, teol. ... Scholia in Vetus Testamentum. Volumen primum undecimum Partis quartae psalmos continentis volumen tertium

581쪽

per metonymiam pro ipsis populis usurpentur, ut Iob. I, 15. CL SEMROEDERI S tam Reg. XXVIII, C. STORRIT . iobser-u. p. 37o. not. Ceterum h. I. Iuda per syne

doehen pro toto populo ponitur, et mox per Umeum . explicatur, ut PL LXXVI, a. Tribus enim illa inter

ceteras principatum quendam jam tum obtinebat; nam eum , per desertum sub signis castra moverent Israelitae, . Prima ceteras anteibat tribus Iudae, vid. Num. ΙΙ, 9. X, ' 14. ab Sanctum L sanctima ejus, i. e. Populus ex ceteris omnibus selectus et Deo eoniseratus, coli. Exod.

XXI, 3o. Levit. XII, 44. Alii cum Arabico interprete MDeum sanctuarii ejus reddunt, atque ad sanctuarium iu monte Sion vel templum respici existimant, cou. PL. XLVlu, a. Minus quidem hoc apta huic loco, quo de iis sermo, quae in exitu ex Aegypto gesta suere. Sn xum hujus dictionis ad Jovam xeforendum esse, res ipsa docet, etsi mentio ejus non praecesserit, ut Num. VIh 89. PL LXIII, 1o. LXXXVII, 1. CL Sei in OEDERI S uax.

Naassis posteri, popuIus Israeliticus, ut Ps. LXXXI, 5. s.

1a. Iuda. et I assia nomine totum Hebraeum Populum designari, notum. 3'nlisura per duodecim tribus totidem quasi regna aut dominia i rus, , i. e. populus, cui ipse Jova peculiari ratione Tex et dominua esset, eumque dueeret ac tueretur, cou. Exod. XIX, 5. Num. XXIII, ui.

Jud. VIII, 25. 3. Mara scit. rubrum s. Arabicum, Exod. XIV, ai. nN' Vidie scit. eum cui recto Syrus), praesentem populo suo Deum, cf. Ps. LXXVII, 17. Hab. IlI, Io.oθη Fugia quasi prae sormidine Jovae in partes scissum, et Iiberum populo traiilitum dedit, Ps. LXvI, 6. LXXVII 17. LXXVIll, 13. 'triΗΝ abr Ior nos Deriit se re-ιrorsum, Telluxit, etsi tunc supra ripas exundana esset,vid. Jos. III, 13 - 16. .

4. Montea Sinai et Horeb ac vicini, quum Iegem promulgaturus in illum descenderet Iova, vid.

582쪽

rura, subsilierunt velle ne us terrae motibus, es. PLXXIX, 6. Sisue arta a, saltatorium animes, qui idoo etiam 2 2 Ps. LXV, 14. a 'χ' , DLγε, a Sam. VI, 4. 16. dicti nonmillia putantur. n π a Collas in vicinia Pula montis Sinai, ut Kimchi notat. 5. zηn O mara I rio vocantis, ut in sequentibus. Similem apostrophen ad res inanimatas vid. Deuti XXXII, 1. a Saul. I, 21. des. I, a. 7. A eo pactu Domini contremisses, o Drra I CL Ps. XXIX, 8. LXXVII, 17. Nimis ehi pro Infinitium cum Sus o primae personae habet, quasi diceret ipis terra: a conspectu Domini tremersmaum factum est; atque haec sit responsio ad interrogationem: Us. 5. 6. Sed cogitandus est poeta respondere ad

interrogationem terrae saetam, et concisa est responsio, sic dilatanda: oportuit prosecto, o terra, te no Contremiscere. Si verba in superioribus versiculis accipia in praesonti, plana est sententia: et Vero habes, cur ad D mini conspectum contremiscas. 8. Quidni contremiscas, o terra, - ad conspectum ejus, cujus tanta est vis et Potentia, ut rerum naturas nullo negotio possit mutare, adeoque petras et rupes durissimas in stagna et sontes convertere 7 Respitat ad hia noxias Exod. XVII, 6. Num. XX, 8. ι I. ut H. LXXVIII,

15. xo. Ceterum emphasin habet hoc: qui eon ereia p exam in farnum aquorum, quasi diceretur: qui fecit, ut xupea ipsas totae veluti in aquas liquefactae deguerent, non secus atque stagnum, es encque instar perennia cujus

dam sontis Plus est ; quam si diceretur: qui e petra aquam elicuit.

583쪽

Reces continet, ne Jova deserat populim, qui ipsum colat, sed opem ei serat, et Protectionem praestet, atque sic aliis gentibus, qui salsos deos

Colunt, occasionem Praecidat, Deum Istaesit rum ridendi, sicut cum ipsorum diis poeta sa- .dit, quos exquisitis insectationibus ridet et e agitat; hinc inducit Israelitas, se invicem exciatantes, ut a Jova solo Certo suo atque Pe Petuo Propugnatore opem exspectent. Psalmus dissicilibus temporibus populi factus videtur. Quod enim vates Deum orat Versu a., no patiatur suum nomen ludibrio haberi inter alias gentes, illud argumento est, tunc temporis hostes Israelitici populi in armis fuisse, ao velim monter illi insultasse, praesertim quia in ova spem poneret. Neque tamen hoc lassicit ad ca minis facti tempus accuratius definiendum. Qui Davidicum existimant, vel Iebusaeorum insuit iloni ac gloriationi de ipsorum diis a Sam. V, . 6. oppositum arbitrantur, vel preces existimant, quas

584쪽

a68s Seholia in V. CXV. quas Davides usurpaverit in exsilio Absalonico, quum in Galilaea Peraea exularet, et in limito regni sui, ubi εrat confinium cum idolorum cultoribus; ut sit hic Psalmus XLII. Qui vero Davidicum esse non putant, eorum alii ad Hiskias tempora reserunt, et Contra Ba facis, Assyriorum ducis, impias insultationcs dis rectum volunt maxime oli Versam I., Coll. Cum a Beg. XVIII, 52. 35. 34.; alii Mardochaeo et Esthera. tribuunt, quum Haman tollere Iudae rum gentem moliretur; alii denique vexationum Antiochicarum temporibus scriptum Censent. In Syriaca atque Graeca Alexandrina interpretatione, ad quam Vulgata Latina, Arabica, et Aethiopica expressae sunt, hic Ρsalmus cum praecedente conjunctus est; et Kimchi monet, hunc Psalmum in quibusdam libris partem esia praecedentis, quod ipsum et in Codd. XVIII. a Kentacotto, atquct in Codd. LIII. a de Bollio enumeratis observatum est. Argumenti tamen divorsitas primo hujus Psalmi Versu novum Cammen incipera suadet ).

a. Sensus: eripe nos tyrannidi hostium, non gIoriae nostri nominis, sed tui caussa. CL Jes XLVIII, II. Dan. IX, I 8. Chaldaeus non Propter merua κυIra reddidit. '2 h. I. sed, pro zN 'a, post negativam, ut Ps.

585쪽

Seholia in Py. CXV. 1689XLIV, 4. LXXV, 3. gloriam nomini

ι- , i. e. s.lva nos, ut tuae potentiae laus celebretur;

tuom, qua praestare soles promissa; nobis autem opem toties pollicitus es. Κimchi connectit sententiam huius Versua cum Psalmo praecedente, ubi de exitu ex Aegypto, hoc modo: Mut praestes ea, quae patribus nostris jura jurando promisisti; sicut enim majorea nostros, nuru Io eorum merito, sed Propter gloriam nominis tui, et foedus cum patribus eorum initum, ex Aegypto eduxisti,so etiam nobis iacias. . ia. Argumenta ede tuae potentiae, ne per ludibrium rogitent fictitiorum deorum cestores: ubi nuria os Deus rismp de quo tileo multa et magnifica gloriati fuerunt;

ut Ps. XLII, 4. Jbel. II, 3 7

3. Bosponsio ad insultationem R. u. , q. d. : atqui stolidi homines non sentiunt, quantum inter Deum nostrum, at suos Deos discriminis intersit. divolsci vatia noser in melia, quum ait, Vult inferro occulta a

tithesi, aliarum gentium deos, de quibus dicturus est, non ossa in coelo; itidem quum dioit, Π Πν Ν,, qua curaqua MOLaris, facis, vult inferre, tantum abesse, ut illi possint, quas velint, ut etiam oua nihil possint, quippe qui tantum sint mera simulachra. 4. Hoe et tribus sequentibus Versibus graphico deis pingit deorum, in quibus gentea fiduciam collocabant,

vanitatem. Atque Primo quidem quum ait eos se arg-to et auro confisos, et quidem homim n manibus, signia scat illos non posse ullum beneficium in homines conserre, quippe qui toti eorun opera existunt. 7. nn 'n' M uua eorum adsunt quidem, via, manus α

586쪽

p. 73o. Beoto Vulgatus: mantia Maham. Sed niZia taneum, palpam; aut contrectaro polluut, anesto minus quid dare aut praestare cultoribus suis. Forma verbi ex radice et fignificatio ex radice uitio, M. Exod. X, ar. Gen. XXVII, II. 8. Aben-Εlia et Κimchi hunc Versum ut impree tionem volunt accipi, hoc sensu: idolorum axtisices et nultores sensu priventur ac destituantur, ut similes sint diis ipsorum. Alii diauntiative accipiunt, quasi diceretur: idolorum artifices et cestorea non minus sunt stupi.

di, quam idola ipsa, omnia sensus experim se probantis. Quae quum ita sint, confidant impias gentea diis

suis; at vos, o Israelitae, sperate atqu' exspectate opem AE Jova, qui certus est Israelitarem propugnator. Sio se invicem adhortantur Hraesitae, quoa vates in toto Psalmo Ioquentis inducit. Auxatam, adjutor eorum, Iliae. Iitarum, subito mutata secunda Pectona in tertiam, ut sa pissime. Potest hemistichium posterius, hic et deinceps, accipi tanquam generalis sententia, perindo quasi diaeretur: Deus eorum, qui in ipso spem roponunt, certua OIDpens est et propugnatox. Eomm, scit . qui in ipso sp xanti Relativum absque antecedente, ut Ps. CIR a. Cf. CXXV, 1. Pro Imperativis rixa et rida in hoo et duo.

bus sequentibus Versibus interpretes veteros omnes expresserunt praeterita et qntra. ao. 'nil n a Dom- -πon, i. e. sacerdotea, qui soli ex omnibus nominatim compellantur, ut peculiariter

Daci dicati et consecrati. .

II. Timemtea δε-m, i. e. et vos omnea

peculiariter, qui erga Deum estis religioli. Aben-Εsrarisex quacunquo nationo Vel gente. darchi: proselmi, qui Etiam in Aetis Apostolorum ita passim appellantur, ut X, 1. aa. s Xlli, a 6, a6.

587쪽

as. Jova, qui adhuo nostri curam numquam a meit, quae sita est misericordia, perget benefacere. Porro . eadem rursus distributione utitur, qua antea, ac Primo Ioco Israelitas omnis ponit, deinde seorsuu sacersitea a quo Levitas, ac denique Vs. 130 pios omnea et religio .sos Dei cultores, civ Par Os adq- ac magis nos, sino discrimina ut derem. VI, 13. XVI, 6. XXXI, 34.), cujuscunque conditionis aut aetatis, tribus aut nationis suerint; neminem, modo dignum, suorum bene

elorum expertem esse Patitur. . .

14. Augebit, vel, augeat in dies magis ao magia suam beneficentiam ergo voa et liberos Vestros. Ad 'd, . augebia , subaudiendum est: bona, estque hoo, secundum Ahen-Εlaam, explicatio Praecedentia, quod Mnadicara' augmentum boni, malassicora vero ejus diminutionem significat, M. Gen. XXX, 24. Deut. I, II. a Fam. XXIV, 3.16. Quia coaia et terras in proxime praecedento - Vectu mentio Laeta est, ideo nunc subdite coelum Jova' sibi retinuit, terram vero hominibus habitandam concessit, sedicet ut essent in terris, qui divinum numen venera exentur ejusquo laudes Praedicarent.

17. In coelis quidem numquam desunt, qui Iovameelebrent ; sed .voluit Deus celebrari gloriam suam non tantum in coelis, sed etiam in his terris; quod fieri non posset, si populus, qui ipsum colit, ab hostibua deser tur. Haec igitur sontentia est hujus Versus et si permittianos, gentem tuam, ab inimicis nationibus deseri, quia tuas laudes in terris praedicabit 2 An mortui nos te co- . Iebrabimus 2 CL Ps. VI, IO. XXX, Io. Noo Igudabunt te omnes GDandantes in sumtitam, id est, sepulchrum, so nominatum, quod ibi aeternum - Iit filantium. Hinc etiam Latini suorues pro mortuis dicunt. De Vid. Ps. XCIV, 17. coit..eognaus des LXII, τὸ ac Ps. XXII, 3. , et ad rem Job. VI, 17. 18. Abe

588쪽

Eliae nomen nostriam exes onem fgnificat, L locum e eisionis, eouata verbi nun significatione Hos. IV, 5.18. Sensuar et nos a superstites esse volueris d het enim talo aliquid subaudiri, ut hic Versus eohaereat eum Praecedente), erimus profecto tuarum laudum assidui praecones in terris, nec cessabitnus unquam, quod vita suppetet, tuum nomen inter homines celebrare. Se va nos igitur non nostra, sed tui nominis causa. In his postremis Versibus Iatot atque includitur ejusmodi aliqiui petitio, quae cum principio carminia conVeniat.

589쪽

S ALMUS CENTESIΜUS DECIMUS SEXTUS.

ol auctorem Psalmi potius, et e morte ipsa, et maximis et mortiferis periculis ac HIseriis,

uorum magnitudinem verbis exaggerat, ut m

is agnoscatur beneficium Dei, quo gauderct At laetari ostendit; et a Doo esse salutem omism, hominem fine Deo, et opem eius, nihil ID. Sed quo gratiam Deo rependat, dicit 4hil habere aliud, quam ut agat ei verbis, et ontinetur beneficium, atquo hoc sacriscium audis et celebrationis suae, una cum votis suis

Hunc Psalmum aliqui ad illam historiam r

Erendum censent, quas describitur a Sam. XXIII., luando a Ziphaeis proditus David, parum abuit, quin a Salas exercitu comprehenderetur. od in extremo Versu mentio fit urbis HierosoIDatiana' quaB tempora Saulis adhuc penes Iob aeos erat, necdum Jovae consecratae. Alii igia

ur Post superat Absalonicae rebellionis peris

590쪽

issi Scholia in V. CXV cula et perturbationes Psalmum hunc a Davido factum existimant, et quod restitutus tum regno haec vota persolverit. Alii hoc Carmen tempore recens in Sionium deductae arcae, Coram arm

et populo deducento decantatum existimant, eo- γε gratias ravae egisse Davidem pro omnibus ad illud tempus usque acceptis a Deo beneficiis; coss. a Sam. VII, i. Cui sententiae maximε favet postremus Versus, quo atriorum domus Jovae, et Hierosolymitanae urbis fit mentio. Graeca Alexandrina, et, quae hanc sequitur, Latina Vetus interpretatio, nec non Arabi- , dirimunt hoc carmen in duos distinctos Psal. Inos, quorum alter incipiat a Versu decimo, erhoc ne quid turbet in numero, qui est a Psalmo decimo, Conjunxerunt Psalmum CXIV. et

CXv., ut, in CXLVI. rursus concurrat cum Η hraeis numeratio. Sed manifestum est, 'contianuari inde a Verta xo. argumentum superioribus inchoatam, et Versus nonus ita Cum decimo Connexus est . ut unum idemque carmen esses convincati

1. Post ximolii et alii pIures subaudiunt n3ns

ex sequentibus assumendum, . hoc prioris hemistichii ian- ut diligo Jovain, quoniam ipso audit prece. meas. Jarchio vero, Aben-Esra, aliisque, ditigo h. I. idem est quod Guctor, ut Ies. LVI, Io. Ierem. V, 3 a. Amoa iv, 5., hoe sensui ermum es mihi, quod δε- - audit, Vel: summopero desideravi meis in periculis, ut Iova meas