장음표시 사용
691쪽
PSA LMUS. CENTESIMUS VIGESIMUS OCTAVUS.
quicunque Deum veretur et colit; talem hominem frustra laboraturum numquam, imo bona suaviterque victurum, eique abundantem liberis fore samiliam. Carmen Concluditur voto, ut vir pius a Deo sortunetur, fruaturque perpetua tranquillitat , et longam liberorum ac nepotum
Patet, hunc Psalmum factum esse ad imitationem praecedentis, quam explicat et confirmat. Sunt, qui eum sormulam esse putent, qua. bene Precari conjugibus novis solerent. Dct . tempore vero et occasione, quibus prihius sit sactus, definiri nihil potest. Rebus autom J
daeorum ex Babylone recens reversorum accom
modatum esse, credibilo tacit hoc, quod huic ipsi 'carminum talium plurium fasciculo insertus est.' Quod ipsum sorsan hoc consilio factum est, ut vatum praesagia s. c. Prach. VIII,
692쪽
4. 5. D. Jerm. XXX, 3 9. 2o. de novae reipublicae civiumque ejus inCremento, quasi in Compendium redacta exhiberet, atque sic dejecti animi eorum, qui tenuibus rerum suarum initiis dissidebant, ad spem meliorum temporum eris gerentur: excitarenturque ad commune bonum
fortiter promoVendum. a. Sunt, qui hunc Versum ita vertanti laborem manuum suarum quando comades, eris hac ratione felicissiam , ut 'a h. I. sit temporis particula. Ita Aquilarπον των ταρσων σου ἔτι φάγεσαι μακαριος εἶ, κα) ἀγα- σοι. Et Symmachus: κοπον σου ὀ μακάριος ἔση, καὶ μαλον σοι ἔσται. Sed prodit sensus commodiox, si particulam 'χ per synchysin cujus exempla plura congessit Gnassiua Philol. S. p. 66o. 66a. ed. Datii.) trajectam . sumamus et initio Versus ponamus
hoc sensu: nam laborem manuvim tuarum comedes, non
in cassum laborabis, sed bonis Iahora tuo partia secure crueris. Quod spectat iid poenam illam, quae Dei tim rem abjiolentibus desinita est Lovit. XXVI, 16. Deut. XVIII, 35. CL ClX, Ii. LXXVIII, 46: Zach. VIII,
Io - 13. Alexandrinus nostra verba so transtulit: τους πονους των καρπων. σου φάγεσαι, quae in quibusdalii exemplaribus versionia Vulgatae, hoc modo reddita Ie- guntur: labores Purauum tuorum manducabis, in aliis vero pro: fructuum tuorum recte manuum tuarum exstat. Καρπος enim, uti Agellius scite notavit, uisumque, et fru-
693쪽
fructu signiscat, et manum, seu palmam, unde 'in Proverbiis Cap. XXXI, Io. καρπὸν δὲ ἐεέτεινε mr p, palmaa fuas extendit ad preuperem. . Itaque Didymus ita
hunc Iocum, ambiguitate nominis animadversa, καρπους. φησὶ νυν ολ απο μέρους τας χεῖρας MVrέστι των πρακτικῶν σου δυναμεων φαγεσαι τους πονους. Καρπους, inqui , mraro ex parae manua Dueuigit, hoc est, activarum tuarum facultatum laboros manducabis. CL D n o s II - .PHIanu. Cent. I. Cap. 26., et GATACLEuI A erfarrimis luna. L. II. Cap. VI. p. 3o3. 3o5., quo posterioro loco pluribus ostenditur, καρπον esse Proprie manua cum brachio commissuram. S. Alterum hoo est beneficium, quo se timentem Deus donat, ut uxorem habeat et foecundam, et verecundam ac pudicam. Uxor
sua quase Misis fructifera in lauribus doma ιuae. cum Seml non nisi h. I. occurrit, notante Masora; alias enim miris habet, ut Gen. XVII, 15. is. Ita Uos. XIV, 9. η' B, pro 'r's, cf. Ezech. XXV, 4. nr di Fructifera, ax qua multi ao viridantes palmites atque uvae oriuntur. Similis forma Partieipii est Thren. I, IK CL G sENn Lehryb. p. 4a9. Quod additur, rin, a Hii ad Hism porgiacinam, alii vero rectius at uxorem domi soeontinentem oppositam mulierὶ in plataeis vaganu, qua- is Proverb. VII, II. describitur reserunt, quumn an de penetradibus domus Amos VI, Iin, atque
do inserioribus naris Ion. I, 5. usurpetur. CLII A a M E R I Obser au. P. I. p. 177. Vert. theod. '
in cireuisu mansus tures, Iiberi tui stipabunt mensam luam consertim, ut καλωπαιδα σταφανον, pia Mam laurorum eo nam dixit EURIPIDEs Nercia. fur. va. 859., et: τέκνων ἐν οἴκοις γλυκερὸν βλασ μα, Ii roriam in aedibtia Ica german, Medea Vs. Io98. Δ'n' 'hni dubium est num accipiendum de ramis, qni scatent fructibus, oleae, quoa tarmaea vocant Latini; an vero de ramis simplici
694쪽
ter, scut PIerique interpretes secerunt, ut comparet artiberorum multitudo ramosae oleae. Videtur tamen priusnagis consenta nolim, etiam propter scire tu ut 1 allusionem, iquum fructus meri significentur, ut est in Ps. Praeced.' Vs. 3. 4. Particulam ' a plerique redundare existimant, ut etiam 2 Sani. III, 9. pro simplici R positum. Alii tamen illam et in interprelatione exprimunt, hac ratione: considerate et attenditet hoo enim modo beat Deus
qui ipsum colit; haec praemia rependit pietati.
5. alii in futuro, ut certam spem et promi sionem, alii in optativo vertunt, ut bene precantis v ces sint: δε- benofaciat tibi, quod praestat, quum sequatur imperativus. i , Dominus e Sione, i terpretantur aliqui Dominiam Sionteum, coli. Ps. CXXX a I., sed rectius alii: benefaciat tibi Jova o Sione, sedo sua, unde beneficia sita longe lateque in populum si iii in largitur, es. Ps. XI v, 7. XX, 3. CXXXIV, 3. 2 Ea 'N' D Dideas folieitatem Itierosolymitanae urbis, Dum is prosperi late illa, quam. Deus incolis hujus civi latis largitur, eamqtie seni per spectes pace et bonis Omnibus florentem. De conitructione verbi cum 2 vid.
natorum, et qui nactemur ab illis. Non tantum nepotes significari videntur, sed pronepoti a etiam et abnepotes, id est, successio et conservatio. familiarum, secundum promissionem praemissam promulgationi Decalogi de tertio et quarto gradu suceedentium. Dicit igitur hoc: non tantum tua familia ere et, sed etiam liberorum tuorum. Quae sequunts: di is, aliqui eum praeceden- libus connectunt, hoc modor adspice nepotes, et pacem super .erusilem. Sed cum copula ' ante urbs, absit, praesta tν
695쪽
stat, haee verba ut votum accipere,' quale est elausula PL CXXV. In versionis vulgatae 1atinae libris editis imgitur: pacem super brael. Ad quae haec notavit Agel- tuis: OGraeci quidam eodices habent ἐπὶ τον 'Iσραήλ, pax fuer Israel, quam i ctionem et Imbraei nosnulli prohant, et codex Valleanua habet, et aliqui latini codi- ees. Sic quoque legit Theodoratus et Chrysostomus, qvi etiam pacem, accusandi causa, alterius interpretis esse, non LXX., testatur. Sic certe habet vetus Romathum 6PIalleHum, et Augustinua et Hieronymus sio explicani M
696쪽
Concidant, et nuper de exilio reversi, ac subi do aliis atquct aliis dissicultatibus excepti desperent, revocat in memoriam mala, quae olim experti sunt etiam praesentibus graviora, ex qui
bus quum Dei beneficio sint erepti, desperam dum illis haud esse, quin praesentibus quoque sint illius opo liberandi.
I. Muisum, i. e. graviter, diuae multifariam, angus rum s. oppugnarum ma hostes inin de a puerisia mea, id est, a primis meis temporibus, quibus eram in Aegypto. Totum illud spatium, quo Israelitica gens fuit, hominis unius tempori et aetati comparat; hinc superiora iIla atque antiquiora tempora, quibus gens ilIa jam in Aegypto numero aucta velut adoleverat, vocat, ut delatas XLVII, 12. 15. Η seM II, 17., Jeremias II, a. XXII, II. Eaecb. XXXIII, 3. seqq. Simili imagine dixit FLonus ni . Rom. Prooem. 3. 4. Si quis populum Romanum quasi hominam eonsi
697쪽
Urari, talem prosopopoeiam habet etiam Ps. CXXIV, 1. Sio autem haec lacla sunt, ut praeeat ἔξαρχος so mulam gratiarum actionis popuIo , qui eam deinceps toto
u. Ab na Etiam non, ne fic quidem ut dia, Egech. XVI, 250 W-Maduaeruns nuhi, neque ta- 'men opprimem aut delere uos potuerunt. Chaldaeua: cindi Ne Nari, Merum non potuerunt maia cera mihi. 3. : ut Iri Supra dorsum mstum a r-- . aratores; hostes IsraeIitae figurate armoras appellanh . eosque ajunt suum dorsum verberibus, quasi solum aratro pxoscidisse, hoc est, multa mala et plagas sibi inflixisse. Quum , addunt cin aura, prolon Derunt fule suos, fignificaro volunt, Ionga et diuturna suillo sua mala. Haud absimili sgura summae contumeliae, quibus quis assicitur, exprimuntur aes. Ll, ab. Quia n men a a non tantum domum in animalibus cut Mech. X, ra. lignificat, verum etiam quodcunque egrinena atqueoxoessum est, sunt, qui h. l. dorsum a 'vorem, MI montium juga intelligenda censeant, ut verba nostra ita sint vertendat in fugis, L Oxcessis meis ararum armorea, ast protraxerunt jugera sua. Quibus verbia exprimi volunt xlremam desolationem Judaeae, adeo ut hostes aratrum superinduxerint excelsis ejus terrae locis, dum et ipsas arces et urbes munitas devastarint, et tanquam agrum s 'lo aequarint, cr. Jerem. XXVI, 18. Mich. III, 1 a. A qua lantentia non multum diversus est a. D. M I c H A E L I s, qui in Supplemm. p. 246. nostrum dia significatioDe Arabiei superscisa terrae, et ca ua, Capsen dum voluit. Ego tamen in Vulgari eXplicationω acquietaeondum puto: Patet euim ex Vs. I. et v. , sisti popul una Israeliticiam imagine servi aut mancipii inde a prima sua' . juVun-
698쪽
juventute male. tractati; neque quidquam de terras vaga. tiona in reliquo carmine dicitur. Minus apte etiam do sum meum pro locis excelsa terrae patriae dixisset. Docorpore humano nomen Ia intellexerunt quoquo veterea omnes, etsi ceteroquin invicem diversi. Alexandrinus: ἐπὶ τον νωτον ριου ἐτέκταινον οἰ ἀμαρυαλοὶ, ἐμάκρυναν τ νανο αμ αὐτων. uino Vulgatus: Dpra Utim meum fa-hrica Derunt Peccatores, prolongaMeriane iniquitatem suam. Verbum Graecus interpres accepit fabricania noti ne, qua Genes. Iv, Ω2. Beg. VII, 14. occurrit, 'mari vero pro vi N Job. iv, 8., vel pro nπ' cI.
Prov. III, 29 Porro nomini n IVU uici, cf. 1 Sam. iv, 1 .. tribuerunt significationem nominis Levit. XVI, ui. Ps. CXXX, 3. Sentia in vero huj iis Versus secundum Alexandrinum AOELI, Ius hoc modo exponitris abricara hoc Ioco proprie de asrariis ac serrariis dictum puto, qui ferrum aut aca malleis ad incudem se
riendo ducunt. Ergo labores illos hoc verbo significavit, quibus Israeliticum populum rex Aegypti et populus ejus
iniquissime vexavit, adeo ut corpus laboribus immensia contererent, dorsum oneribus premerent, Lagellis ita caederent, quasi malleis aes serrumque ducerent. Dein- d. , translationem servatis, inquit et ProlongaDerumι iniqui-ιatem suam, nam quia malleis allisis prolongatur aes, ae producitur serrum, παρ υπονοιαν quum consequens fuisset, ut dieeret, ProlongaMerunt me, hoc relicto, proin longa rum iniquitasem suam dixit, nam quo saevius εt inhumauiua illos tractabant, eo magis iniquitatum suarum crimen extremo supplicio Vindicandum augebant. ε Abarando vero imaginem b. I. uno depromta iii, ostendit Verasus, qui sequitur. Quare verbum terrim Aquila et Theodotion recte ξροτρίασαν Verterunti Syrias sensiam propriis verbis expressit: εο Lais super dorso meo Hagellarunt suge ιiones. ει protraxerunt Aiamiuationem suam. En avo accepit pro Q rax, ab drag, Aelio.
699쪽
longarunt arationes fuas, L fulcos suos. Quod hic in- .rerpres Pro 'cta posuit 'uetra, nequaquam argumento est, eum nomen illud hebraeum non dors signiscatione ace . . pisse, ut Michaelis voluit, Ioho supra memorato. Nam et Prov. XXVI, 3. 'a tergum, reddidit 4. n diu rae' iussio est, eon. sidia funes impiorum, N. e. funes in jugia arat trum Crudelium illorum, qui arabant tergum nostrum; aceommo- dandum enim hoc est ad mentionem sulcorum et arationis, Vs. 3. . Funibus autem, quibus ad juga allig'ntur, et onera trahunt jumenta, his, inquam, scissis , n. potest amplius onua trahi, nequo fieri aratio. cf. Nah. I, IS. Jerem. V. 5. Et PAULs BN Mom Acherbata dor moris gentienaeer, p. 66. Alii funes γενικως explicant de vi et Potentia, quibus, quasi Vinculis, Israelitae ab hostibus constricti tenebantur. D 2ν AleXandrinua αυχένας, et Vulgatus cerisces reddidit. Agellius illos nomine cero eum existimat intellexisse superbiam et elationem peccatorum. OEst autem in Hebraeo simile nomen dors et elmionis, seu cerDicis, nempe da, gab, dorsum, et ri av, ehaboth, quasi ninna, gabuth, actitudo, sublimitas, cervix. Recte vero Symmachus βροχους ς Theodotion κλοιου et Chaldaeus 'is, ei, easenas, reddidit. 5. Incipit altera phra Psalmi, in qua, exemplo scilicet superiorum liberationum, jubentur Israelitae bene sp Tare, nec deficere in prvesenti periculo et ' riri tutari vi Ν, 'Ndiis Confundentur et con-rirentur retrorsum omnes qui oderunt Sionem, perinde, quasi diceret: nunoquoque, speramus, Sion et decusalem redibunt in pristinum ac felicem natum, et qui inimicoa animos gerunt, erubescent irritia conatibus ao terga vertent. Ta LINGIua in Di ui ι. p. 135. intelligendoa censet Samarilaa, no
700쪽
minatim Rechum, consilii Samaritani praesidem ν et Simiai, scribam, eum reliquis gentis proceribus, qui sellia
criminationibus suis tantum valuerunt in aula Persica, ut regium decretum contra Iudaeos emanaret . quo aedificatio templi per aliquod tempus impedita est, vid. Esra IV.
6. Advorsarios de medio tot Iendos significat, antequam quicquam perfecerint, non secus atque herbae, quas nascuntur in tectis creserendum autem stoc ad tecta plana MIficiorum in terria illia, cf. das a. u. n. MONMM. P. Iv. No. 874. p. a a 3. et priusquam in aliquam altitudinem assurgant, ardore solis exarescunt. Verbarin Rei non uno modo vertunt. Aliqui sic: quod priusquam Frinxerci scit. aliquis salcem, i. e. priusquam maturum sit ad mellem, arescit. Verbum 'is enim n tum est de gladio stricto dici, vid. e. o. audio. VlII, no , unde h. I. accommodate ad rem de salcia extractione usurpatum exitumaut. Melius tamen placet eorum rati qui sic faciunt: priusquam extrahae quis gramen illud, id est, ut recte Ate tandrinus: πρὸ op ἐκσπασηναι, Et Vulgatus, priusquam eMeuasur, naan axi hera in universum notare, patet ex Ruth. IR 7. 8. ubi de calcei detractione dicitur. Nonnulli interpretandum putant: priusquam exoriat ut, et de terris exstargat ao germinet. Ita Aquila: ὀ-ανέθαλεν, et Symmachus: εκ- priusquam in colem Uurgeret. ATheodoretna testia est, multos codicea Alexandrinae versionis habuisso non ἐκσπασθῆναι, sed ἐεανθῆναι, non e simur, sed in roscas , seu, ut ipse explicat, πρὶν βλαστῆσαι καρπον Πτοὐ iλίου ξηραινεται προσβολy, priusquam fructum P forvi, folia M. et appulsu scoatiar, nam ἐδενΘεm, qua tum ex LXX, coiisuetudine colligi potest, Morem emiuersest, non, ut quidam Putant, i rem perdera. Hanc eandem similitudinem a Reg. XlX, usi. legimus; nisi quod peto eo, quod est in hoc Psatino 'is, et quod LXX.