Ern. Frid. Car. Rosenmülleri, teol. ... Scholia in Vetus Testamentum. Volumen primum undecimum Partis quartae psalmos continentis volumen tertium

701쪽

ἀ-m . - Ο cm- - ,δὶ l. 3 una Aemi herba tecti, quas cum uera is in eam Mensua, marcescit at ara te. ι7. 'uvn urcri 'Σ p ad Nis Quo non impίει manum suam messor, απι D reum s. suum, qui mam putia eouieu. Nulli usui est foenum tectorum, itaque: nometitur quidem, nequo demessum in manipulos ligatur. Significare vuΙt autem, ut nemo est, qui sosnum illud in tectis domorum enatum metit, sic qui hostes curet, et noeeisaeiat, lare neminem. 8. n m na a d 'divs HUN Neo die e

praetor mea: benedictio δε-σ Mobis. Moa erat, ut qui per agrum, dum segetes meterentur, transirent, gratularentur et bene precarentur me ribus vid. Ruth II, 4.): itaque quum deesse ais viatores, qui foeni in tectis en ii metaribus bene proearentur, significare vult, nulIoaelia ejusmodi foeni meGres, ae per hoc, hostium consita non successura. Precatur igitur, ut omnia /spes sis cessus et lingis seu emolumenti semper illos frustretur, ut nihil unquam proficiant adversus ainpulum Israelitia sum. Sunt, qui bene precandi sormulam non ad mess rea graminis reserant, sed ad gramen iIlud ipsum. Sed ut esset per se alienum, talem gramini benedictionem

seri, ita illam sententiain refutan verba, quae sequuntur: dτI N η22 2, betas Precamur Mobia nomina δε-a, quae non sunt accipienda, cum Κimehio, pro mera repetitione et confirmatione formulae Praecedentis,

702쪽

sed pro salutatione mutua, quod et Chaldaeus vidit, qui his verbia haec pnaemisiti nequct re pondene tuis, soli. salutantibus viatoribus metares. Ita enim Ruth II, 4. Booz s Bethlehem iisnsens dixie me foribus: Io- MObis. eum, ilia Mero ei responderum, Iosea te fortunest Est autem ἁφέλεια haeo amabilis antiquitatis, qualea fiant multae Homericae, quod simul tota bono precandi formula resertur et exprimitur, quum satis esset dicerer nemo bene precatur talibus.

703쪽

PSALMUS CENTESIMUS TRIGESIMUS.

Preces sunt ardentes eius, qui haeret in caI mitatibus gravissimis, et cum his, tum Conscientia peccatorum suorum ita premitur, ut tantum non opprimatur. Et sic tamen veniam et

remissionem illorum a Deo sibi petit et pollic8tur, liberationemqus ab iis malis, in quibus propter illa haeret. Totius populi sub unius hominis persona pr eos seri hoc Psalmo, Versus duo ejus postrenuostendunt. Videtur factus, aut certo adhibitus scisso in publica illa poenitentia ob peccatum commissum in conjugiis cum gentibus exteris intemplo acta, de qua Ese. IX. et X

I. α'puνuo Ex profundis scit aquarum, ct Ps. LXIX, 3. 35. des. LI, Io., i e. mersus malis, quaa saepe in Psalmis aquarum voragini comparantur.'3. rar rivom n a P tIN Si far aDeria iniquisina, Domine, i. e. s. memoriam peccatorum admitarum retineas Job. X. 14. XIV, 16. II. et eam tua misericordia non

704쪽

aboleas, 'D Domine quia conssiet p . quia non ad extremum interitum ac perniciem perveniet 7 Aut, quis est, qui coram te iudico stare possit, et objectia criminibus respondere, se delandore ac purgare Τ . 4. μ' in nri hq Ruv Nam tacum, i. e.

apud to non male Syrus sedata Hio, M apud te, L ata b condonatio, ut timeatria, i. e. ut spe veniae homini-hua facta ad colendum te perducantur, ut colant te homines ut Deum misericordem. Et si enim talis esset, coleretur Jova non aliter, quam Veioves, ne noceret scilicet, non ut commodaret, aut sugeretur etiam prorsus, ut tyrannus. Chaldaeua pro duobus postremis vocibus haec habet: 'Urinn' Α, qa 3q, ut Didearis, ac si Iegitaset pro Nar . In Graeca Alexandrina Versione pro ve bis re in haec Ieguntur: ἔνεκεν του ἐνόαατος σου. Sed quum in latina Vulgata, quae graecam totam refert, illa extet et proPter legem tuam; Agellius conjicit Alexandrinum Vertisse ἔνεκεν του νοαου του σου, quod deinde corruptum sit in του ονοματος σου. Et certe magis credibile est, interpretem illum pro μ' n legisse aut intellexisse nnis, quam Alias conjecturas de causis Graecae Alexandrinae et Chaldaicae interprelationis vid. in CLARIs SIT Commentat. p. 127. Sensus Vero, secundum Alexandrini interpretationem, hic orit: ut lex tua, qua te misericVdem et cΙementem esse docuisti, sde- Iius ac Vera comprobaretur. 5. 'nhm n 'ius I rin se nina vi se Exspecto δε--m, exspectat anima mea, σι in Derbum ejus spero, spem meam in promissis ejus colloco, spero, ut Jova Promissa sua de peccatorum venia si exsequuturua . Verbo δεναε,

'a', h. I. intelligendae sunt promissiones ejus, ut PsCXIX, 74. Job. XXXII, II.

6. - 'N' 'eis: λίma mea Dominum scit. exspectas', quod eli repetendum ex Vs. 5. et 7. in Ps. XXXIll, ao. pras custoditus sub αMroram. i. e. ar- , dentius,

705쪽

dentius, quam excubitores matutilii, qui ultimas noctis s. matutinas vigiliam sub dilueulum agunt ces. Exod. XI 24. Jud. VII, 19. . ripa, sunt qui cusodias ha - bene με diluetitam, et attenti diem exspectant, ni seriatia eustodiendi vigilandiqua Iabore somnum capiant. ΡΟ-nitur autem prius nominaliter, althrum panic Min.

Def. Similis loeus est derem. XXIII, a. d'v'n α'v'npasores Pasisntes populum meum. Quod et Chesdaeus vidit, qui versum nostrum sic reddidit: . 'τs M'sT 33 p Nn p, P EI' Q ΣΝ π EU inter ro se,

Anima mea exspectat Dominiam magis quam cras Odea Miariatarum maluainarum , . quas obseroant ad Uerandum oblationem matutinam. Mos enim erat, ut eorum Levit rum, qui templi custodiam noctu agere solebant, unus ad hoc esset coiistitulus, ut observaret primum aurorae omium, quo sacrificium inge matutinum. rite offerre licereti Locum ex Traelatu Talmudico Tamid attulit Tilingiis ianisqui Φ. P. 14 I. Aben-Ε a Vero comparationem no .stro Ioco petitam existimat a re militari. Requirebant autem illa tempora adversus pericula ab. hostibu' perpetuas excubias, ut igitur ex ro praesenti similitudo stimatur. Aliqui de motu excubitoris interpretantur, pr Pler quem diem optet, quum simplicius. sit aet honestiusι propter quietem diem circumspicere, ut liberetue non tam periculo, quam vigiliis excubiarum. Sunt, qui geminata formula, ripa, excubitorea perMipua signiscari existiment, qui soli, sine succetariabus, totam noetem, usque ad diIuculum pervigilant, et tanto magia et cupidius Ictem expetunt et Prospectant. Sed usdetur potius . haec repetitio assectui poetae tria tribuenda. Alexandrinus: Ao- πρωιας μέχρικτος ἐλπισα - ἐπὶ τον κυριον, et vulgatus: αc Zodia matutina usque ad noctem speret Israel in Domino. Illud: ad noviam Alissandrinum de suo addidisse patet, ut hia verbis noti tam desiderii vehementia, quam spei firmitas et diuturnitas significetur. Praeterea sequentis ver- Tom. IV. Lee eee H luo

706쪽

sus initium ad hunc trahit. AGraeci codd. plerique habentili planasmum, qui est in Hebraeo: a cusodia maturina umque ad noceom, a eusodia matutina sierat Israel in Domino; et hanc repetitionem et Joannes Chrysonomus, et Theodoretus, et de nostria Hieronymus et Augnstinua habent, quamvis Augustinus etiam alio. modo distinguite Daraouanima mea in Dominum a cusodia matutina uaqua ad noclem, deinde subjungit repetitionem; a eunodia magmtina sperσι Ismal in Domino, quae mihi distinetio maxime probatur, et magis ad Hebraeum acoedin AaxLLIus. Syrus ---α Exspectari Dominum ci ctisodia serusiana usque ad custodiam minutinam. Sensu cum Alexa drino eonvenit. 7. Non, inquit, vana tua spes eHt, nequo irrita e spectatio, nam apud δε-m es misericordia, illius propria est Virtus clementia, naris in v et miadum apud σtim redemtionis, non tantum voluntatem habet, verum etiam facultate pollet te liberandi, neque illi tamquam qui cupiat quidem te a servitute redimere, sed cui desit pretium, quod pro redemtione detur, parum fidendum est.' 8. Liberabit populum Israelicum suum a Teatu et ponis p catorum suorum universis, i. e. a malis , quibus nunc opprimitur.

707쪽

ARGUMENTUM.

tantesiatur do animo humili et demisib suo

auctor, et quod alienissimus sit ab omni insolentia et elatione, Contra potius se totum a Deo penderct, nequei a se aut rebus suis ullis. Qui pro invidico habent Psalmum, ut Inscriptio prodit, sere existimant eum factum adis versus calumnias et obtrectationes Sauli Et aulicorum ejus, quod regnum malis artibus adspir ret i Sam. XXIV, ID. XXVI, 19. , a qua am- ,-bititions se alienissimnm eta testatur. Tum ob Vorsum ultimum, ubi apostrophe est ad unive sum populum, Iudaeis ex Babylono reducibus accommodatus fuerit ob criminationes a Satibal lato sparsas, illos meditari rebellionem contra regem Persarum, ideoque aedificaro muros urbis, vid. Nehem. VI, 5. 6. 7. NihiI tamen impedit, quo minus credamus Psalmum illa ipsa tempestate primum esse Conditum, quum satis constet, quantum fidei inscriptionibus sit tribuendum.

708쪽

a. 'a v ηοr M,' Nequa enu fiant oeuia mai, non attollo supercilium, ut sacere soleut superbi et sustuosi; et Ps. XVIII, a8. cI, 5. Proverb. XI, 17. n ,' a Neo incessi, L ambulare, versari consuevi magnis rebua, non arrogavi mihi majora, mri,sauri M in

mirabilius prae me, quae miris modis supra me essent, xationem conditionis meae excederent. De rebus di Seuru

saeiat cuid. Ruth I, 17. 1 Sam. III, 17. XX, 13. Deut. I, 35. JeL v, s. , i. e. jurans testor, quod compesco et

eo erceo animum meum, ut sim ab omni elatione et superbia purus. Animum eo tantum et cisquatum oppo

ni tumido, et cupiditatum suctibus turbato Jes. LVII, ao.

Jerem. XLIX, 23.), observavit N. G. Scullo En Enus in Obseroau. Selec t. ad Origi Nebr. Cap. lv. XLII. p. 6I., et similes Graecorum et Arabum figurat locutiones attulit. Quorsum vero pertineat comparatio, quaa sequitur, 'Ν -- ablactarus erga matrem, ditalanthint. Aliqui sensum faciunt hunc: animum meum jussi quiescere, nullam sui curam agentem, non secus aia qua infans a Iacto depulsus totus a cura matria pendet do nulla re prorsus sollicitus, tantum absum, ut magna moliar. Sca Nuna En 'ua in Dissertate. p. 168. puerum uberibus desuesaetum, qui desiderium ubera sugendi deposuerit, neque amplius Plorans eiulansque iIta appetat, proponi putat h. l. tanquam imaginem hominis moderati et ab omni cnpiditate libet , cujus animus bene cotnpo- situs sit. Cui sententiae opposuit GuRLITT tu Animavi Meus ad auctores Deli. in Θtris commentati. Theologia D. l. Porro editt. V. I. p. 343. , dub um esse, an dicatur de puero jam diu ablactato; in insaniem vero, mo do Iacte depulsum, desiderium ubera Iugendi omnino depositum non cadere. Ipse vero. Guruit sensum putat

709쪽

esse hutior anImus meus tam constanter adhaeret Iovae, ejusque tutelae confidit nimirum pro vocabulo versu, nostri penultimo Iegendum conjicit velut insans laete matris depulsus, etiam uberibna ejus adhaeret. Alii verba hae sensu capiunt: tam expers sum omnia fassus et superbiae quam puer recens ablactatus; in ea enim aetate nihil adhuc esse potest ἐνεργεία elatum aut superbum, et inprimis ablactionis tempore, quo infantes milerrimi esse solent, quod praeciditur eis prima et propria alimonia ipsorum. Minua commode tamen h-mo demissus et modestua infanti ablactato videtur comparari. Reelius Muntingho et Clarissa hoo sbi verba velis dicunt: ut insana a matre paulatim ablaetatur, ita at ego paulatim deliderium meum ablaeto et compesto. Ceterum utrinque Postum ella elliplico pro Esaalboa, notavit Schnurrerus; in comparationibus enim, ubi eadem res his nominanda, interdum quidem repetitur nomen, ut das. XXI, 3., Dequentissimo autem secundo Ιο-

eo omittitur, ut Ps. XVIII, 34. XLVlu, 7. LV, 7. CIII, 5. Ib. CX, 3. - Attamen illa ellipsi haud esse opus, scito Clarisse' monuit, quum non tam animus ablactati, quam ipse ab- 1actandi actus, tertium essiciat comparationis. Neque igitur 'bra ello pleonastiae positum, uti nos oIim,' cum Schnur-xero, sumsimus, . sed esse se, 'hu oppolitum, hae sente . mi uio Glastrisi os arga magram, sic eondiatodes orti nisi area ma. Unda lacum ita. vortit: ut ablac Iuamviri puer , ino ablaraatum mihi meum es de ortam. In Alexandrina versione hic Versua ita sonat: εἰ-ἐταπεινοφρονουν, υψωσα τήν μοσ ώς το ἀποπε γα κταυώνον ἐπὶ miν μητέρα αυτου, ως ἀνταποδωσεις ἐπὶ

multor Briuiebam, fac exatiari animam meam ; sicut abi e ιus es fver se rem suam, Da retribulis in animamaa. Verbo Graecus interpres fgniscari existima. vit eum, qui supra oeteros sese non attollit, sed eis

etia- nillioribus, sese aequat; pro 'nET ' Iegit

710쪽

181.

DUU ', atque pro 'aera enuntiarit ho3di 'visa. igitur secundum Alexandrini interpretationem vaω tes improcatur sibi vindictam atque supplinium, ni humilem sensum sui habuerit, sed in superbiain et Iasium se extulerit. Sensiani AGELLI us hoe modo explicavit: Si refugi me aliis aequare, et per animi humilitatem componere; sed me eoteria praeposui et exlnIi; hoc mihi Deus p-o hae superbi animi elatione reddat, ut sicut ablactatus est prope matrem suam, et illam sequitur illiqua Proxime adhaeret, ita retributio sequatur et adhaereat animae meae. Ioannes Chrysostomus et Theodoretus ad Symmachi translationem verba haeo eum exigerent, hyperbaton in LXX. inello putarunt. Sic namque illo tran tulit: εI-καὶ ρύμοίωσα την--ογαλακτισθέντιπρος μητέρα αυτος, ολως ἀνταποδοθε' τν ut rectus ordo in LXX sit: si non humillior.sentieham neutablaetatus puer super matrem suam, illi nimirum adhae rena, et ab illa pendens, nihil sibi confidona, sed exaltavi animam meam, ita retributio sit in animam meam. Chaldaeua hunc versum se reddidit: Na'H-M, ' N 'uri HrQ re 'vann 'ν v n, xj24 'bν Ner 'r a Mposui manum ad os, et taeero foet animam meam, nec audiret Merba inis, 'sevi ablaetasMa fvor mammas matria fuas, roboralua fiam in Ima , IAM MMNatus, ita myer mo anima mea. Syrus hebraea verbo verbum ex pressit.