Ern. Frid. Car. Rosenmülleri, teol. ... Scholia in Vetus Testamentum. Volumen primum undecimum Partis quartae psalmos continentis volumen tertium

731쪽

PSALMUS CENTESIMUS TRIGESΙΜUS QUARTUS.

. ARGUMENTUM. Horiatio ad preces faciendas et Iovam cel

brandum, incertum, num ad universos Dei cubtores directa, an vero ad solos Levitas et face dotes eos, quibus erat, nocturnas excubias in 'templo agere. Aliqui eorum, quibus posterior sententia placet, dramati in volunt esse hoc carmen; nam in duobus primis Versibus Levit rum, qui excubias templi adirent, digniorem -- . toros suos socios hortari, ut, dum excubias agant, Iaudes Dei celebreni,' atque orent, nequo

deiungi ossicio putent, si in Templo sius ad

Templum pervigiles sient; in. Postremo autem versu ceteros respondere, eique fausta omnia a Deo precari, qui se ossicii admoneat. MLmotus hocPsalmo contineri existimat Iaetam acclamati nem ad sacerdotes et Levitas, jam rursus, Post restitutum cum Templo Cultum, munia sua o euntes , et excitationem , ut rus sancimus illis . fungantur; es. Nehem. XII, 44-47. Quas quidem sententia videtur carminum reliquorum XV., quorum hoc ultimum est, argvinentis et usibu

optime convenire. .

732쪽

t. nan h. I. non esse partImIam attentionis, sed ex-horationia, rha ostendit. n nr-nN Urin Benadiem δε- . e. Iaudibus et gratiarum actionibus eum celebrato, Ps.

LXVI, 8. LXVIII, a7. XCVI, a. - nina Omnes fam- δε--, i. p. Levitae et sacerdotata generia. viri. Quamquam enim nil : ''Iν nomine alias universos Jovae cultores nuncupari constat, hoo tamen Ioeci iIlud

ad nilos eos, qui prae eeteris dirino cultui erant addieti et . consecrati, et templi ministerio iungebantur, -- Bringendum esse cui Ps CXXXV, a. a. , inde cognoscitur, quod additum est: n nr n'Ia qui Famin domo A a noem, quibus verbis aperto significantur Levitae, quorum munus erat, in tempIo etiam noctu,

per vices scilicst, excubare, os. Lerit. VIlI, 35. a Sam. III, 3. , atque BELANDa Amiqq. mbraeor. P. a35. timesn Qui Ira,ea esu, i. e. ministratis; usurpatur enim verbum vnvi tam do satellitibus et apparitoribus regiis, eoram rege ad iussa excipienda prompto adstantibus, via. a Reg. I, a. 4. 15. X, 8. Ooll. Proverb. xXU, M., quam do ossiciis sacris, ut Deut. X, 8., ubi expresso dicitur, separassa sibi Ioram tribum Levi 'in' mis, υι saris coram δε- ad ministrandiam ei,' item Douti XVIII, 7. a Reg. 16. a Paril XXIII, 3o. ut scire, singulis matutinis 'ad celebrandum et Iaudandum Dominum , a Parat. XXIX, 13. Vos elegit Dominus, ut βε- ais eoram eo ad ministrandum ei, Sio Latinis samo ad pedes alicujus dicuntur, qui alicui ministrant, et apud Suetonium Fie. Cassar. o. a.) sto is ad cyathum et vinum Nicomedi, i. e. pocula ei ministrasse Caesar dieitur. Chaldaena posteriora Versus hujus verba no explieavit:

. nocitatis. Alcxandrinus, eumque sequutus vulgatus, o Ν, hatraxit ad sequentem Versum, huic vero post interpret

733쪽

tionem verborum addit in atriis domtia nec seri, quod est accersitum ex M. a. Psalmi sequentia. a. ω'la Touas manua Mesrai ad fan-vium, subaudienda est ante V p particuIa ΝΜ, expressa in Ioeo simili PL XXVIII, a. , quam et Alexandrinua h. I. ala αγια, et Syrus itara . Obverterunt autem praeantea semper sese ad sacrarium sanctissimum, ubi erat arca, ubicunque Ioeorum essent, in templo autem multo magis,es . Ps. XCIX, 5. Chaldaeus e fiasin a maritia Dest a

quo sacerdotes bene precari populo soIebant, vid. Buxeto αν II Lexio. Guiad. Voc. γ3. Ε diverso Ioya tibi Mnadieae, spectat enim . ad Una Va. a. Aiuxum singularia numeri videtvr poni distributive, ita ut cuivis laudantium Iovam promittatur prosperitas divinitus conserenda. AIii inserendum putant 'Bis, , ut haec sit laeerdotum bene precandi pro populo simula, M. Num. VI, a.. Id quod tamen non videtuentis cohaerere cum antenedentibus; quum Persona. sacrae DIum hic jubeantur celebrare Iovam, nulla pro- - cum pro populo lacta mentione. E Gons, e Ioeo Itua lacri publico, quem ut adorantea externo gestu tecnebantur venerari ob peculiarem in eo Jovae praesentiam, ita ex eodem etiam petita ao beneficia omnia gene, ria Videbantur Teportari. γ'Hr Qui Deia oo

Gm n Drram, ideoqua nihil non potea tibi sacere; inihil

non boni in te conferre. - . Diuitiam by Cooste

734쪽

ARGUMENTUM.Ho Psalmus hori totum, ut is qui proxim

praecessit, lacerdotes et Levitas, sed totum omnino populum exhortatur ad celebranda ben scia, maioribus ipsius a Deo exhibita, quihus ostenderit potentiam suam, et se verum

ac unicum Deum esse, hacque ocCasione utens ex antithesi exagitat et insectatur idola gentium exterarum et cultum horum, atque superstitionem illorum universam, quorum nugaCia numina et nihil snt, et nihil possint simile. Tempus et occasio Psalmi conditi nequit definiri.

u. CL not. ad Ps. CXxxlv, I. - n a m 'xrix In auita domus Dei nosti, in atriis templum ambientibus, dupIex enim atrium fuit, sacerdotum unum, alterum populi, vid. a Paril IV, 9. Ouaro, quum hic auiorum mentio fiat, posterius hemistichium populum universum hortari videtur, cf. infra us. I9. uo. , quibus smiliter .et universus popuIus, et Levitae ae saeerdotes seorsim OompeIIantur. Quomodo si capiendo sit hic Vese sua , ante ni cria repetendum n 'Um exit. Κimchi avo-

735쪽

que hoo posterius hemistichium ad Israelitas resori , qui

in atriis orabant, neo ingrediebantur templum. 3. nqva γ Nam fueundum os scit. Jovam ceIebraiare, coII. Ps. CXLVII, a. Alii pro Jovae epitheto habent, 'hoe sensu: Psalmos canito in Iaudem gratiosissimi uomunia illius. 4. 2pur Iacobum, i. o. Jacobi poster , vel popu- Ium ex Jacobi filiis oriun v a. metonymia causae,. qualis

Genes. IX, 27., os Ps xlv, 7. LXXIX, 7. er 'na --eia Dri in peculium, ut intelligere est ex hemistichio altero. Ur--; ἐπιμονi nianilesta, qua . mutatis verbia res geminatur eadem; notum enim, Iacobi et Israelia nomine eundem designari virum, qui ipse tamen . h. I., ut jam monitum est, metonymieo pro posteria usum

β. Nova Iovis Iaudes celebrandi cansat sicut M. Margumenti Ioeo asserebatur Dei erga Israeliticum populum poeuliaria benignitas, ita nunc magnitudo Hua et in aestas incomparabilis producitur. 'a Quia ego eo os t. q. d. ideo hortor Vos, ut illum laudetis, quoniam ex ejus operibus magnum esse intellexi. 7. Probatur sententia superioria Versus ex pluviis,sulguribus et ventis. nhvu Qui ase-daro faeis nuria ab extremisis terras, quod aliqui sio intelligunt: e mari, quo terrae fines ambiuntur, coli. Am. V, 8. I Reg. XVIII, 44. Sed accommodatus est sermo ad oculorum judicium, quippe eum horizontem eminus contemplemur, videntur ex ultimis illis terrae partibus, ubi visua noster terminaturi nubea elevari et adduci. T tua hio locus extat quoque Jer. X, 23. LI,. 16.nὲν ' h Mugura.eum pluria facia, sunt enim in terris ima pluviae plerumque cum sulguribus conjunctae, vid. II an Mana Obser ιι. P. I. p. 7Ο. vers. teuton. b h. l.

pro nν, ut Genes. XLVI, a6. Ps. LXXXIX, 4. CXIX,

56. 98. Alexandrinus: ἀστραπις εχ υετον, et Vulgatus εμ ura iri pruriam facis, quod mirum est, ut sulgurat i

736쪽

quum igneam 'naturata habeant, et aquis contraria qualitato polleant, simul cum pluvia deserantur. - MN nM-- Mensos σ theseuris suis, i. e. e specu-hus et Iocis abditis, ubi venti deliteseunt, quasi rea in thesauris. Simili imagine Graeci Latiniquo poetae Ae Iam e montis sui claustris ventos fabulantur eniittere. 8. Ab operibus Jovae generalibus venit ad illa sp esalia, quae ad Israelitas pertinebanti, Vid. Exod. XIII, 15 s. Suffixum ti nomini I na additum cum adiecto Iod more Aramaeorum, ut Ps. CIII, 3. 4. CXVII, cf. C. B. MIcna EL Is Lumina S iam, Ioco ad Ps. CXXXII, Ia. citato. h. i. non sunt inancipia, aut servi proprie dicti Pharaonis, sed ministri ejus, auli- ei et proceros, ut Mod. V, 21. VII, 1 o. a II. l n'd, Sichonam, qui commeatum denegabat Israelitis, bello eosdem simul Iacellens, Num. XXI, 2I. 23. Dauti II, 3o. Praefixum , h. . I. accusativi lignunt est, quum arin alias post se habere soleat nN, accusativi notam, Jud. IX, a4. 35. I Reg. XIX, 1. Sic a Sam. III,3α. Sichonia autem et Ogi meminit, utpote inter debellatos primorum, ut patet ex Jos. XII, et Num. XXI, itemque ceteris potenti9rum os. Am. II, 9. II. Nomen repetitur per anadiplosin, qualia Ps CXXII, a. 3. 4. CXXXIlI, a. 14. Particula videtur h. I. mere expletiva esse, et tantummodo Iubnectere posteriora prioribus. Alii tamen illam quin Vertendam putant, nexumque hoc modo sa-eiendum: Iovae laudes perpetuo sunt celebrandae, quia div i' i' eauseam Ii 'populi agere δε ι; lv s. enim, quod proprie jud ars signisi h quandoque speciatim est, caussam oppressi alicujus agere contra advorsarios, ut Ps. LIV, 3. et cc ibi not. innant Et propior fam

Oa fu p nari eum, i. e. miseretur cultorum suorum, ab indignatione .ac in eIementiam ad animum mitiorem sese convertit, commiserando amictorum, opemquo serendo. Poenuemta duo. Deus dicitur, quoties sententiam

737쪽

et factum mutat, agitque quod homines agere soIent, quum eos facti aliciijus poenitet, quando aliter eum Ia minibus agere incipit, quam egetat prius. ChaIdaeua: convertitur in miserationes. Desumluis est hic Iocus ex Deut. XXXII, 36.15 - 13. Iidhm hi Versus aderant Ps. CXV, 4. seqq. 17. Pro eo, quod est Ps. CXV, 6. 'mnares hiauesnt, nes odorantur, nostro loco poniatur, On'sa 're ubi dubium est, 'ri sino pronomino nasum signiscante, an pro particula stiam capiendum. Prius qui volunt, Verba sic interpretantur rnasus seil. eis est; nutius vero Diritus in eorum orae, i. e. adeo non loquuntur, ut etiam spiritu et halitu illio, qui mutis animantibus eommunis est, perque os et narra

e corda exeat, Careant. 19. CL Ps. CXV, Io. II. II.

ui. 'ma Laudatus Iu Iovis ex Siono, ex Sione, loco ad cultum situm electo, Ionge late quo personent Iovae laudes. Cf. Ps CXXVIII, 5. CXXXIV, 3.

738쪽

PSALMUS CENTESIMUS TRIGESIMUS SEXTUS.

Ejusdeni est argumenti cum praecedente. Laudat Jovam propter bonitatem suam, quam demonstravit partina in creatione totius hujus universi, partim beneficiis, quae in populum Israeliticum contulit. Non dubito, eorum adiltpu- Iari sententiae, qui existimant, hunc Psalmum in sundatione templi sociandi usurpatum suisse, quod maxime ex .Esr. III, tr. colligunt, ubi narratur, reduces alternis choris Jovam laudiis , quod bonus sit, aeterna quo in Israelitas benignitate. Quae ipsa formula est, in qua singuli hujus Psalmi Versus desinunt, qua respondebatur alteri choro, prius hemistichium accinenti.

5. naiiana Cum inislligentia, i. sapienter et ingenio . CL Prou ib. IlI, 9. Ps. CIV, 24. Jerem. X, 22. LI, 15. Jovae virtutes ex operibus ejus demonstrare hie incipit. 6. Ei, qtii diduxit s. o a ii, cf. not. ad Gen. l, 6., et verbum in Piol Exod. XXXIX, 3. Jes XL, 19. Similia serma Participii exstat Ps. XClv, s. - ,v

739쪽

. Scholia in '. CXXXVL

Sura juxta Gquas, i. e. qui secit terram sic, ut de aquis emineat, et non tota his obruatnr, sicut initio ereationis factum est, antequam in alveos maris et suminum eonfluerent. Cf. Prori VllI, 9. Ps. XXIV, 2., et C. B. M xc a AE cis aes Notionibus Sueri si Infori, in Com. mentate. rasolsu. a Vel thusenio et Kuinoelio ediit. Vol. V. p. 435. 13. - figmenta scit. duo cut Gen. XV, 17. ni instar muri aquae utrinque consisterent, et transeuntium Iatera stiparent. Exod. XIV, ua. 15. Excussit, prostravit suctibusque obruit, EXOd. XIV, 27. XV, is. . 'a3. xa, Qui in Bumiliations no ira, quum jacaremus oppressi, memor fuit nostri, b est nota objecti, ut Vs. I9. uo. a Sam. li I, 3o. Videntur autem haec verba ad antiquaa calamitatea populi reserenda esse, non ad ejus temporis, quo carmen factum est, ut respondeant praecedentibus. i

740쪽

184.

ARGUMENTUM.

Postantur musici et cantores templi suam Constantiam, quam in exsilio inter hostes olim suos,

postulantes Cantica et modos ipsorum, praestiterint, et quam libere recusaverint profanationem sacrOxum carminum, addita imprecatione, quam usurpaverint tum adversus eos, qui talom profanationem

ab ipsis postulare ausi fuere. Carmen non ipso durantis exsilii tempore, sed postea, cum dimissi essent, et conditione tali, qua possent organis Musicis suis jam recte uti, editum esse, ostendit et res ipsa, et Verborum temporis praeteriti usus in Versibus prioribus I.

omnium, quos vidi, interpretum tiniis BDDINGE Rushujus Psalmi sententiam et consilium pei exisse vi detur: se Exillimo, inquit, hunc etiam Psalmuni sa-x etum initiis consecrati templi secundi, et cantores templi, restituta tiim Musica ipsorum iistii pristino et vero suo, in templo instaurato, vel fundamento p filo, inter ceteros Psalmos, hunc etiam de. se accinuisse ad laudem Dei, Pro beneficio tanxo liberati reducoi