장음표시 사용
191쪽
XXXVIII. His constitutis rebus, probatisque consiliis, ex perfugis quibusdam oppidanis audit', Iubam revocatiam finitimo bello et controversiis Leptitanorum, restitisse
in regno Saburam' ejus praesectum, cum mediocribus copiis missum, Uticae appropinquare. His auctoribus temere credens, consilium commutat, et praelio rem committere constituit. ultum ad hanc rem probandam adjuvat adolescentia, magnitudo animi, superioris temporis proventus' fiducia rei bene gerendae. His rebus impulsus, equitatum omnem prima nocte ad castra hostium mittit, ad
flumen Bagradam, quibus praeerat Sabura, de quo ante erat auditum. Sed rex omnibus A copiis insequebatur, et V millium passuum intervallo a Sabura consederat. Equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atqueCάν. XXXVIII. . Ex perfuisaudit. Narrant rem Appianus, i. Π, s p. 48 Dio Cass. XLI,42. Iubam reuocatum Mitimo bello Fro tinus Iubae honori vertit, quod merit Curio a perfugis deceptus, quos rex consulto miserit. Sic l. I, 5, 4 LIuba re in Afrisa bello eiμili,
Curionis animum, simulat re essu,
impulit in anam alacritatem, ψω rei anitate de ptus Curio, dum tanquam fugientem Saburam regium Prinfectum persequitur, deperit in patentes ea os, ubi Numidarum circumrentus equitaru , Perdito exercitu , cecidιt. Controoersiis G titanorum. De his
vide Beli. M. c. 7, ibid. c. 7, et Cessarium in notit orb. TV, 4, 8, ubi ostendit hanc Leptin esse minorem in ea regione sitam, quae Bygacium dicta est, haud procul Adrumeto, et diversam a Lepti majore, quae longe remota sui a minore utraque tum alibi, tum in itinerario Antonini, p. 57, 58 edit. Mesing commemoratur. Atque sic correxit Cellarius ea, quae in notis ad nostrum hunc locum suspicatus fuerat, eorruptum siti via deri nomen Leptitanorum, deceptus
sorte a Glareano, qui et ipse hic
a. Saburam. Omnes eodd. habent
Saburram. Et Appian B. C. l. II, P. 48 Σαεουρρα, quare licentia
poetica scripserit Lucan., l. IV, 722,
Ut sibi eorumi Palmulato Sahbara belli.
Non arbitratur ossius, qui ex etymologia voeis Chaldeae seu Hebraeae, a prohat duplicem liti ram R. non admitti debere in hae
Oce, et rectam esse Lucani scripturam. Huic recentiores eritici mom
3. Propentus. Id quod fit, accidit casus, quae ei antea seliciter
e enerant: sic respropenit, Prospere cessit.
192쪽
inopinantes hostes aggrediuntur 'umidae enim quadam barbara consuetudine, nullis ordinibus passim consederant. Hos oppressos somno et disperso adorti, magnum eorum numerum interficiunt multi perterriti profugiunt. Quo facto, ad Curionem equites revertuntur, captivosque ad
XXXIX. Curio cum omnibus copiis quarta vigilia exierat, cohortibus V castris praesidio relictis progressus millia passuum ex equites conVenit' rem gestam cognovit ex captivis quaerit, quis castris ad Bagradam praesit praespondent, Saburam. Reliqua studio itineris conficiendi quaerere praetermittit proximaque respiciens signa, α Videtisne , inquit, milites, captivorum orationem cum perfugis con enire abesse regem, exiguas esse copias missas, quae paucis equitibus pares esse non potuerunt 3 roinde ad praedam, ad gloriam properate, ut jam de praemiis vestris, et de reserenda gratia cogitare
incipiamus. Erant per Se magna, quae geSSerant equites, praesertim quum eorum exiguus numerus cum tanta mul
titudine Numidarum conserretur haec tamen ab ipsis inflatius commemorabantur, ut de suis homines laudibus libenter praedicant'. ulta praeterea spolia praeserebantur',
C p. XXXIX. I. Equire eonvenit. Ita omnes. At Holmanus ex quibusdam Iibris Moenit, quod Verbum glossam redolet; caeterum notanda est vividior haec narratio, qua Sallustianam Mevitatem adaequat Caes. a te de atiis homines Audiati l lenter praedicant. Unde Ennius. ne mortales sese laudari exortant; Xenophon εδιτο ἄκουσμα ἔπαtvος; et, Tun orat pro Archia poeta, c. I Trahimur omnes laudis studio, et intimus quisque marime gloria δε-
nus supra citatus volebat proferebantur, nulla retus auctoritate. Generaliter, admodum infelix est in suis emendationibus Holmanus, ut jam animadverterunt critici. Homines equitesque Pere Ciaecon et Hotm ex conjectura reponebant, eapti homines equique Verum το hom nes Pro viri, aeque dicitur κατ' ἐξο--, de peditibus. H. xxx, C. 27r omnem rim equites mirique obtin hane Sit Italic. l. Ix, V. 559Q
Magna voe trahens equitamque , vir que, seraeque Turrigerae molam
193쪽
capti homines equitesque producebantur ut, quidquid
intercederet temporis, hoc Omne victoriam morari videretur. Ita spei Curionis militum studia non deerant Equites sequi jubet sese iterque accelerat, ut quam maxime ex fuga perterritos adoriri posset At illi itinere totius noctis consecti subsequi non poterant, atque alii alio loco resistebant ne haec quidem res Curionem ad spem morabatur'. XL. Iuba certior factus a Sabura de nocturno praelio, duo millia Hispanorum et Gallorum equitum, quo Suae custodias causa circum se habere consuerat, et peditum eam partem, cui maxime confidebat, Saburae submittit: ipse cum reliquis copiis elephantisque LX lentius sub-Sequitur, suspicatus, praemissis equitibus, ipsum adfore Curionem Sabura copias equitum peditumque instruit, atque his imperat, ut simulatione timoris paullatim Cedant, ac pedem reserant Sese, quum opus Met, signum
praelii daturum, et, quod rem postulare cognovisset, imperaturum. Curio, ad superiorem spem addita praesentis temporis opinione, hostes sugere arbitratus, copias ex locis superioribus in campum deducit. XLI. Quibus ex locis quum longius esset progreSSUS, consecto jam labore exercitu XVI millium spatio consis-
Unde bene homines, seu iri, seu prorsus opposita temerarium ducem dires equitibusopponuntur. DAvxs detegit sed ne in his moremur 4. Ad vem morabatur Malig. et lectorem ipsum aestimare inamus recentiores ab am. At familiares Caa unde venerit, et quanta mala at-sari sunt locutiones ad insequendum tulerit haec clades, et nostris duci- tardabat, ad opinionem Gaium, et bus, tironibus Praesertim, has -- alia similia Temeritatem Curionis ita 38, 3b, et aeq. osseremna, ut merito damnat hoe ipso laeo Ap inde praκepta militaria viant eo planus, et eo arguit, quod tem Pretiosiora, quod ab ore ipso Celmpestate servida, De arenosas vi beae lini omnium aetatum duris Prodasque regiones, torrentibu et cimiuMur.
194쪽
tit. Dat suis signum Sabura, aciem constituit, et circumire ordines atque hortari incipit; sed peditatu duntaxat procul ad speciem utitur', equites in aciem mittit. Non deest negotio Curio, suosque horiatur, ut spem omnem in virtute reponant ne militibus quidem, ut desessis, neque equitibus, ut paucis et labore consectis, studium ad pugnandum virtusque deerat sed ii erant numero CC, reliqui in itinere substiterant'. Hi quamcumque in partem impetum fecerant, hostes loco cedere cogebant; sed neque longius fugientes prosequi, nec Vehementius equos
incitare poterant. At equitatus hostium ab utroque cornu circumire aciem nostram, et aversos proterere incipit. Quum cohortes ex acie procucurrissent, Numidae integri celeritate impetum nostrorum effugiebant, rursusque ad ordines suos se recipientes circumibant, et ab acie excludebant. Sic neque in loco manere ordinesque ser-ν re, neque procurrere et casum subire, tutum Videbatur
Hostium copiae, submissis ab rege auxiliis, crebro augebantur nostros vires lassitudine deficiebant' simul ii, qui Vulnera acceperant, neque acie excedere, neque in locum tutum referri poterant, quod tota acies equitatu hostium circumdata tenebatur. Hi de salute sua despe-
C P. XLI T. Peditatu. .. . utitur.
habent peditatum. . . . utitur, quasi erimm utor P. Caesarem quoque jungeretur accusativo, quod non
facile admittendum dicit Oudend. Vid Cori ad Sall. Jug. Ia , . Noster cod. R. 5768, et alii multo
2. L erant numero CC, reliqui in itinere substiterant. Codd. magna pars et noster B. 5768 ii numero reliqui in itinere substiterant, quod alienum certe et ingratum offert sensum, et Praecedentibus minime consentaneum. Recte igitur Scal reposuit: ii eraninum CC relitui, etc. 3. Arersos A tergo Codd. nostri adrersos, id est, ante positos, vel adversarios; item Dorvili et edd. antiquae nonnullae. At dispositio equitatus hostium qui circumibat, nullum dubio locum relinquit, quin
sit legendum arerem, non udVERSOS.
4. Nostros vires lassitudine demi hane Alii inter quos noster Od. 5764, quem secutus est Scaliger,
nostris ires, etc. At codex 5768, nostrorum vires, etc. At vide similem
varietatem in l. III, Beli. Gal. c. 5.
195쪽
rantes, ut extremo Vitae tempore homines facere consuerunt. aut Suam mortem miserabantur, aut parentes suos commendabant, si quos ex eo periculo fortuna ser-Vare potuisset Plena erant omnia timoris et luctus.
XLII. Curio ubi perterritis omnibus, neque cohortationes suas, neque preces audiri intelligit, unam, ut miseris in rebus, spem reliquam salutis esse arbitratus, proximos colles capere universos, atque eo signa inferri jubet. Hos quoque praeoccupat missus a Sabura equitatus. Τum vero ad summam desperationem nostri per eniunt,
et partim gientes ab equitatu interficiuntur, partim integri procumbunt. Hortatur Curionem Cn. Domitius',
5. Suam moriem Benileio in memtem venit remnere suam soram Perperam. Vae similia P. Lucret. l. III, 883 et 965. - Parentes suos commendabant. Commendare, Verbum solemne et ab antiquis jamjam morituris usurpatum Cic. de orat. ,1 53, is suos arm tutelia Pop. romani e mendaret et de fin. II nam ista commenda o PMemoriam, memoria et caritas atriae. ale Μ.M. ab herlino citatus, Vult arientes. CAP. XLII. I. Atque e si a.
Μarklandus in expl. et auCt. P. 69, hic atque significare vult statim. De hoc sensu vocis, Vide Gellium x as; Gron ad LiV. TVL39; Ernesti clavim Cic. et Paret lexLeon Plautin. ad eam vocem. Quaeritamen poterit, an nostro loco ea significatio sit admittendi OBEnx. et Integri Qui ne tentarunt quidem fugere, sed sine pugna Procumbunt: sunt ergo integri ad caedem; nam is erat integer ad commodum, aut incommodum aliquod, qui nihil adhuc fecerat aut Passus erat, quo ipse impediretur vel adjuvaretur,tardaretur aut acceleraretur. Qui ergo nondum effugere cepit caedem, is est integer ad caedem. 3. Cn. Domitius. Iam de Domitiis et eorum gente diximus, I I, capite o De Cn. autem Pauca sunt proferenda; qui hunc non Credimus esse eumdem atque Cn. DO- mitium Calvinum e gente Domitia,
et familia Calvinorum, qui fuit
Praetor urbanus an 697, et COS. cum M. Valeri messala, an Too. Attamen quum incertum sit, an hic Cn. Domitius post consulatum Pr vinciam habuerit regendam, quumque idem dicatur partes Caesarianas secutus esse, haud affirmare ausim eumdem et praesectum equitum sub Curione in Africa non fuisse atque ex ea miserabili caede elapsum, non ad Caesarem eversum fuisse, ut eum de his omnibus certiorem saceret; nam adeo accurata est de Curionis expeditione haec narratio, ut Caesar eam, quasi
196쪽
praefectus equitum, cum meis equitibus circumsistens, ut fuga salutem petat, atque in castra contendat et se ab eo non discessurum pollicetur. At Curio, nunquam, amisso exercitu, quem a Caesare fidei suae commissum acceperit, se in ejus conspectum reversurum confirmat; atque ita praelians interficitur'. Equites perpauci ex praelio se recipiunt sed ii, quos ad noVissimum agmen equorum reficiendorum causa substitisse demonstratum est, iuga totius exercitus procul animadversa, sese incolumes in castra conserunt. ilites ad unum omnes interficiuntur.
XLIII. His rebus cognitis, Μ. Rusus quaestor, in
castris relictus a Curione, cohortatur suos, ne animo
deficiant illi orant atque obsecrant, ut in Siciliam navi-
praesectus equitum Onam viros consulares munera in bello inferiora accepisse interdum, et qui in Iegationes sub consulibus sequentibus nemo nescit , ac illa qui ann. os legatus missus est a mare in acedoniam, et an 7o6cos ilexum cum Asinio Pollione; en
ejus Numisma quod miliant dedit,t. I, P. 396 CALVINVsu caput V neris, ante quod littera quae indicat denarios ex pecunia ab Hispanis Caesari oblata percussos suisse', ira corona ex lauro: in ad erga CN DOMIT , victoria in bigis Sunt et duo alii denarii ab eodem percussi, sed hi omnes spectant ad res Promere gestas a Cn. Doinitio in Hispania, an. 13, 14, S triumviris, sicuti illud ex marmoribus capitolinia monumentum.
CN DOMITIUS M. F. M. N. CALVέNVS AN DCCXVII. PRO COS. EX HISPANIA. XVI. R. SEXTIL.
Praefectus equitum Codd. Hac., M., Leid. P. et noster s764 Ura'. Nu. praefectus equestriso. At in Vett. inscript ubique legitur να-
fectus equitum, nou rinfectu equestris: quapropter nil mutandum. 4. Proesiam interseitur. Sic de Curionis morte Lucan. Phars lib. IV V. 793
. . Curiosusas Ut vidit campis acies , et cernere tantaa Permisit clades compressus sanguine pulvis, Non tuli afflictis animam producere rebus Aut sperare fugam; eeivitque in strage avorum Impiger ad Ietum, et serιis virtute coacta.
Post hanc narrationem tuu itur Lucanus, oratorie magis quam Poetice, in tribuniticis furores, inhellorum civilium mala; et egregiam Curionis indolem iniseratus, hunc ambitione Iuxu, et perditis harum aetatum artibus, quasi torrente transverso abreptum xcusat, et
beatum praedicat, quod PharsaIim
strages non viderit festinatae mortis grande solatium Is Substitisse demonstratum est. Sud ad novissimum agmen, a tem exercitus in hostes contendentis: Supra c. 39.
197쪽
bus reportentur Pollicetur magistrisque imperat navium it primo vespere omnes scaphas ad littus appulsas habeant. Sed tantus fuit omnium terror, ut alii adesse copias Iubae dicerent, alii eum legionibus instare Varum, jamque se pulverem venientium cernere; quarum rerum nihil omnino acciderat alii classem hostium celeriter advolaturam suspicarentur. Itaque perterritis omnibus, sibi quisque consulebat. Qui in classe erant, proficisci properabant. Horum fuga navium onerariarum magistros incitabat Pauci lenunculi ad ossicium imperiumque con-Veniebant. Sed tanta erat, completis littoribus, contentio, qui potissimum ex magno numero conscenderent, ut multitudine atque onere nonnulli deprimerentur, reliqui ob timorem propius adire tardarentur. XLIV. Quibus rebus accidit, ut pauci milites patresque familiae, qui aut gratia, aut misericordia Valerent, aut na es adnare possent, recepti m Siciliam incohimes perVenirent reliquae copiae, missis ad Varum noctu legatorum numero centurionibus', sese ei dediderunt. Quorum
Vid sup c. ad. -RFOrtentur. Recte: nam ii e Sicilia venerant non δε-
Portentur, nec trans orerentur, ut non
nulli eodd. hahent. a. Magistrisque i erue virium. Qui h. l. dicuntur magistri n-itim, ii apud Appiauum, L Ir c. 46 p. 749 sunt μοβοι et ibid. enea servandarum PIiquiarum exereitus tribuitur Asinio Pollioni, qui cum paucis e praelio frigerat. Caeter quin in omnibus consentit Appia
3. Veniantitum Oudendo . ex codd. suis, quintae nostri assentiuntur, sic reposuis Vulgata ani-- tum Edd prisca nonnullis, uenien
fert per noctem lenun Diniscari. Inoossis Vett. Mihitur enti cuias, quod putes a embaenculus Trum, quo Tacit ann. xlv x, mris est. Sod etiam inscriptume Vett. - ris Entinetitarioris mentionem fe--runt, quod vulgarem scripturam oon mat CELL R. C s. LIV. 1. Missis αδ rumn -ero c-turionibus. Id est missis centurisntiam, legamram Moo, vel pro legatis, ut supr. l. V, B. G. c. 28, quos Adtiatici obsidum numero missos; et CorDel. Nepos. Epam. C. λοῦ erat anim ibi priuatia numero militis. Vid. I. r. Gronov. observ. l. 1 c. 6;
198쪽
cohortes militum postero die ante oppidum Iuba conspicatus, suam esse praedican praedam, magnam partem eorum interfici jussit' paucos electos in regnum remisit. Quum Varus suam fidem ab eo laedi quereretur, neque resistere auderet ipse equo in oppidum Vectus, prosequentibus compluribus senatoribus, quo in numero erat Ser.
Sulpicius et Licin us Damasippus, paucis diebus, quae fieri vellet Uticae constituit atque imperavit, diebus aeque
post paucis se in regnum cum omnibus copiis recepit
daverunt: missis teratis cum emturi
niatis. Noster eod. 5764 Aratorum numero item eod. 5768 a prima
manu scelerate prononciato Di n 'ra que les morti quii ne rerienneneras sa Quorum Ohortes mitidum Leid. Pr quarum Mortis milites, non male, et sorte eoncinnius Dad hancleetionem aecedit noster B cod.
5764 , quorum Mortes pro cohortium milites nil tamen mutan
3. Interfiei jussit. In moeninus eos disposuit, et ita exposito spectaenio telis configi jussit Amian. II,
vatam Pompeiana factio Iubam regem appellandum esse decrevit. Caesariana vero factio oechum et Bogudem, stes Pompeii, similissi
nore ornavit. Dio Casa. MI, a. Μonus. In eo facto Vari non agnoscimus Veterem Romanorum
magnitudinem Varua nempe civea fide anae deditos, praemente se, nec resistente, a barbaro rege occidi patitur. Et quid illi exercitus romani imperatori a Iuba timendum petime fidem datam non servare ρο- luisset Aperto dicamus, adeo ei- vilis illa furor mentes obcaecat, ut sibi insensissimos et odiosos, ne misericordias locus dari in posterum possit, ab alio trucidari lubenter cives videant; ex illo non ita pridem ad nostrum terrorem. 4. Sero Au*icius. De eo, Rin
idem videtur, jam diximus et dogente Sulpiciarii. I, c. 74. - Licinius Damasimus. De eo infra dicemus, Beli. Ais. c. 96.5 Diebus aeque os Paucis Vulgata diebus aucis simplicius at dendorp. ex auctoritate mss. restituis lectionem. 6. Cum omnibus co iis recepit.
Ex tertio libro qui proximus est, item ex aliquot aliorum scriptorum locis, constat multa in hoc desiderari, quae, quia ad Caesaris laudem minime pertinent, existimo ab ipso vel suppressa, vel adeo tenuiter et leviter delibata, ut faeile perierint. Solet enim Caesar, ut scopulos, ea loca declinare, unde nihil laudis, vel nonnihir dedecoris in se redundare praeviderit. Si aerarii expilationem, etEllo trih plebis sortiter
reclamante, cui mortem minatus est, nisi alii autores seripsissent, vix cognovissemus ex his commentariis. Haec porro tint, quae vel indicta, vel amissa sunt in hoc commentario, et quae sic supplebimus.
199쪽
Orosius, lib. I. c. V At vero Dolabella partium Caesaris, in Illyri perietaoium et Libonem victus, Piisque exutus, ad Antonium fugit Basilus et Mutistius dioidentes singulas mones quibus rinerant, similiter et Antonias, Hortensius quoque ab intiam mari eum classe concurrens, omnes
χρησ-το. Quod a Lucano Isb. xv, fuit eleganter descriptum , et est in epitome Liviana, lib. T. Appianus vero , lib. II. Belli Civilis, sic habet : Καὶ τῶ -τῶv
Μει δ' ὁ πόλεμος, ο δι ημῆς, ἀλλὰ λα
Pauloque infra: τε με δη περ Πλακευτια τάσις ουτως λελυτο, ὁ δὲ Καισαρ ἐς ωμη παρῆλθε. Suet. , in Iul. xxxvx: omnibus cliniabus Muis eladem ntillam nisiρ- ιεναι Suos Paraus est, quorum C. Curio in Heaperiit, C. Antonius in III leo in aduersariorum deserit Potestatem P. Dolabella classem in eodem I riso, Cn. Domitis Caluinus in Ponto
emitum amiserunt. Item, P. LXIX: Noniam temonem a d Placentiam, quαmquam adhuc in armis Pommius esset, totam cum i Omisia missam fecit, Freque Ost multas e staret ces Preces, nec nisi Maota de sontibus mina, restituit. Haec satis sint ad
200쪽
LAp. I; Caesar dictator res urbanas ordinat. - II Consularum disium abit. III-V Pompeius ex oriente magnam vim colligit. VL VIII; Caesar in Graeciam, parte classis amissa, transjicit, Bibulo incassum obstante. - α M. Octavius, Pompeii Legatus, frustra Salonas oppugnat. - Caesar Pacem tentat. - XL XIII; Captis Orico et Apollonia, ad Apsum castra ponit Dyrrachium Pompeius occupat. - XIV XV; Bibulus mari portibusque Caesarem hic Ilum terra prohibet. XVI-XIX Bibulus in classe moritur Labienus ad Pompeium transfuga, nisi Caesaris capite relato, componi pacem posse negat. - XXII; In Italia Coelii et Milonis motus horum sede sedantur. - XXIII, XXIV Libo, Pompeii Legatus Brundusinum portum frustra obsidet. - - - XX; Reliquae Caesaris legiones aegre ab Antonio transvehuntur. XXXL XXXIII Scipio, detrimentis circa Amanum acceptis, ad Pompeium adducit exercitum, quem largitionibus et rapinis et vexatione Graecorum in ossicio tenet Ephesinas pecunias aegre servat Caesar. - XXXIV XXXV Cassium in Thessaliam, Calvisium in AEtoliam, Domitium in acedoniam mittit. xxxH-XXXVIII; Huic oppositus Scipio male rem gerit. XXXIX, L Pompeii filius oricum et Lissum tentat. XLI LI; Caesar Pompeium ad Dyrrhachium obsidet; uterque magnam hellandi scientiam prodit. - MI AEVI Pluribus