Michaelis Angeli Chrysolii De principe liber unus

111쪽

vestris vitae consuetudine , quae homines ipsos in barbariem pessumdedit , ossiciis cujuscumque generis Valde adversam. Quare rationes mihi melius subducenti duae praecipuae videntur, Civitatis constituendae, fuisse cauta, quas appellarem origi

narias , positivam unam , alteram n gal Dυama . Illa nempe ex parte cauta extemnae homines in Civitatem cogentis : haec Vero ex parte populi ; cujusmodi fuit Barbaries , quae se Eloquentiae nativis, non f catis illecebris, subigi passa tandem est , ut populus in Civitatem aliquando coiret. q. XI. Hinc vero maxime constat, quam male Grotius si in scripserit, Civitatem e se dirdinationem humanam & Summam Potestatem Cirilem, quam ex Civitate originem duxisse , cum multis censuit . Ex hactenus dictis clarissime colligitur , Civitatem non min' , quam Summam Civilem Potestatem esse opus Dei , qui utraque , singulari cura ac divina vere industria , ordinavit . Ea vero Summa primum Civilis Potestas angustis Emita-

VII. n. 7.

112쪽

ta cancellis , non ex vi quidem ipsius Potestatis , quae valde ex Dei consilio porrigitur , sed ex rerum gerendarum inopia, cum Civitate ipsa longiu tandem progressa est. Nam quemadmodum' Civitate factum , ut Gentes ex mutuae inimiciti. propter vetustatem , naturae fere obtinebat , defatigatas, mutuus isque vehemens exciperet

mora iis do obsequio , Principi illi magnoque Viro , qui primus Civitatem instituit , ac maximorum bonorum auctor extitit si , quique ex anteactae Vitae mmseriis in heatiorem homines vitam evexerat praestando , inter se veluti certarent atque ad eum sese converterent, il-hidque o num inter se pacisci, ipsa parendi co Metudine sibi viderentur ; praecelalanti nempe viro illῖ tamquam a Deo

misso facile in omnibus obtemperare . Quid enim praeterea ab hominibus praestari ignavis rudibusque poterat, quam obsequium. ρ obsequium autem est declaratio quaedam , quae fit rebus ipsis ac factis , subjessione nempe voluntaria, sives non

113쪽

non repugnanti, adversus eum, cui creditur, ex valuntate Dei, tamquam praecellenti , Summam in Populum Potest tem , competere . Ad rem Augustinus i : Generale , inquit, pactum est focω tatis humanae , Regibus obedire . Unde Livius sa) : Imperii mis omuis tu eo en- fu consequenti, , non antocedentia obedientium es . Quod recte se habet robedire namque societatis est, cum qui Lque sociorum per se obedientiam Regibus praestare possit ac teueatur; ac Plebs noeomor parenda , ut saepe Plato inquit I ) . Unde patet quod anteae

dicebam , Regem propriuS loquendo , Populum numquam iubere .. Cum itaque Civitas non quidem a Populo ortum habeat; Summa etiam Potestas. Civilis non ae Populo, at a Deo, primari manabit λ Quamobrem Summae, Potestatis. Civilis subjectum proprium erit Princeps subjectum autem commune nota erit civitas quidem sensu, quod e Citi, Augustinux Lib. II. Confessi Cap. VUL

Conti Grat. Dist. 8 Can. 2 0ὶ Liv. Lib. II. Cap. LIX

114쪽

e Civibus unus in Principem eligendus sit ex Dei consilio , qui rem publi- eam administret. Falsus itaque est Grotius , qui Civitatem eo quidem sensu Summae Potestatis ci mune subvectum appellat, quint Civitas sit proprius fons, undo Principalis scateat Potestas . Pluribus autem haec non moror. Ad reliqua aggrediar.

115쪽

C A P. VI. De Lege Regia disseritur . Nonnihil his

. etiam novi affertur . Gravinae fen-rentia non minus , quam Hotomanni re.. futatur . Eam vero , licet ponatur a. Pop. Rom. latam , Auctoris. Jententiae minime repugnare , d monstrabuν pluribus . Pussendosus refellitur . Hobbesu notiones quaedam , rei , qua de Mixur , accomodantur. Themistii insignis torus propos Mam sententiam exornabis

f. l. T Orum plerisque, qui Regiae Po-

C. testati favent, a Deo προσως eam dem repetentibus , negotium Lex Regia si) , qua Populus Romanus Augusto suum Imperium & Potestatem omnem concessit , maximum facessere videtur. Ipsemet vir clarissimus Petrus De Marca sa) ingentis rem esse dissicultatis vidit; neque dubitavit tamen asserere ,

116쪽

Populum R. iuri suo cessisse, quod in Augustum transcripsit. Quae si vera foren', non video, qui suae inhaereat sententiae , quam superius exponebam . Neque si verum est, quod ibidem ex Augustini ae Tertulliani sententia idem Auctor affirmat, Deum nempe pactionem illam Populi ratam habuisse, eumque potius quam Populum , fessae bellis Civilibus Reipublicae administrationem A uetusto detulisse: poterit Inde confici, quod Summum Imperium Deus σμετως detulerit; cum non idem sit , ratum aliquid habere , ac per se ipsum, aliquem nonnihil patrare. Prosecto, si Deus ratam Populi . R. passionem habuit, probavitque, ut unum corpus unius spiritu regeretur , Populi factum , Dei ratiliabitionem probationemque autecessit, adeoque non a Deo αἱ a οῦ

Imperatoria Majestas, verum a Populo originem trahet . Quibus positis equidem non intelligo, qui sibi vir constet clarissimus, nec qui ingentem dissicultatem exsorbuerit . Quamobrem liceat mihi,

quae hac de re etiam rusticans olim egomet mecum, paucis exponere.

3. II. Enimvero, si in eorum ivissem sententiam, qui aiunt Summam

117쪽

Potestatem a Deo ανσr i manare id m1 lii dedissem dumtaxat negotii , ut Legem Regiam impudentissimum veluti Tliboniani commentum , traducerem Quamplura mihi adjuvandae huic senten. tiae argumenta suppetiissent , quae cuivis

de trivio clarissimi suppeditant Martinus Schookius si & Ianus vincent. Gravina; cujus praecipue clarissimum. in refutanda hujusmodi Lege quam Regiam commentus est Pomponius, sive quisquis Pomponii ac Ulpiani nomine , eam primus servientibus jam ingeniis imperitis que obtrusit ), illuxit ingenium. Neque a me ipso impetrassem umquam , Utrici Huberi et) sententiae, ejusque iam

torum aliquo concederem pacto ; qui ut Gravinae ingenii famam auferrent, Le. gem Regiam sub Augusto latam quovis

pignore contenderunt.

q. III. Ne me autem longiorem sortasse faciam, quam oportet; qui feriumquam potuisset, ut nullus veterum Rei

i) In Diatrib. De Leg. Trib. & Grattina Lib. sing. De Rom. Imp. Cap. XXIII. set tr. Ηub. Observat. Jur. Eiv. Lib. I. Cap. XVI. M seq. .

118쪽

Romanae Scriptorum , qui in minu tissimis quibusque rebus describendis, nimia, ut cum Comico. loquar, obscura usi sunt

diligentia, de hujusmodi Lege, quae Ci

vitatis statum penitus immutaverat, nullum verbum, ineptum saltem , salsum , iniquum muttisset ρ Neque, si apud unum Dionem Cassiium mentio de Lege Regia,

aliquo injici pacto videatur; recte illinc

conficietur, revera Dionem de Lege Regia proluculum. Namque, etsi nobilissimus hicce Historiae Romanae Scriptor, Imperium ad Augustum rediisse fr). scribat, postquam hic se tantae regendae imparem moli, in senatu professus palam

fuerat, ab eoque tempore ακριβην κατετην perfectam Monarchiam constitutam ab eodem tamen Romanarum rerum

Scriptore nobilissimo , Imperium paterfuisse postea ad decem annos, eoque tem poris intervallo exacto, per lustra, tum demum rursus per decennia , quo usque vitam vixit , ab Augusto receptum . Quae frustra Augustus callidas compa- , F 4 ran-

εὶ Leg. Dion. Cassi Hist. Lib. LIII. Pi et ex Alex. ab Alex. Gen. Dier. Lib. I. cap. XXVIII. Caesis res diademate minime usos; quod Romae omneucus Regium perpetuo intolerabile fuit. Haec Legi Regiae qui convenientὶ Cons. Cic. Philip. a.

119쪽

P. R. unius dominatum perpetuo exosus,

sibi sorte viam ad Regnum sub Libertatis imagine affectanti, pro virili advenia saretur aliquando; si sponte sua ac nemine cogente nisi communi, quam nonnulli cum Tacito jactant, utilitate ) Populus ipse , ordoque simul Senatorum amplissimus , Augusto summam rei gerendae Potestatem detulissent . Quod magis quidem ex eo patet, quod .PUuli comitia sub Augusto integra mansere usque ad Tiberium ; qui licet sero , comitia tandem e campo transtulit in Curiam 1): quod P. R. satis aucto , difficile erat , , eo mitia apud Forum amplius agitari, ait Pomponius sa). Accedit ad haec , quod

Senatusconsulta, ad Divum Hadrianum usque, imo ad Antoninum usque Caracallam condita: cujus aetate Senatusconsulta de Jure etiam privato condi desiere, ac Imperatores Edictis suis Rem. publicam iam servientem serviendoqda suetam, in Regnum , invita certe R publica, convertere ' sunt conati . Hisce,

120쪽

. . inquam , quas brevi exposui , aliisque

rationibus non minoris momenti, Petri de Marca sententiam amplexus , Legem Regiam e medio sustulissem , ne ullum inde mihi sententiae meae tuendae negotium crearetur neque lex me ipsa facile distulisset: ast aliam mihimet viam implicatiori extricandae quaestioni jam ingressis , ipsam Legem Regiam , ex usu mihi fore reputavi, neque ullum volui mihi in ea , sententiae , quam proposui, confirmandae, commodum claudier. Quamobrem , ut rei alioquin obscurissimae aliquid affulgeat luminis, rem ita studeo

componere. ,

f. IV. Nullus mihi primum dubitandi relinquitur locus, . Regiam , non ex Romanorum quidem institutis , quibus antea , ut Gravina si) inquit vel ignorabatur promus, vel vera sub is cir , nempe sub facie vereris Reipublicae atque sub libertatis imagine , osserebatur,

originem duxisse: at sensim rebus ipsis ac factis, Summa Potestate in unum translata Imperatorem, nomine tenus Tribonia i Lib. Sing. De Rom. Imp. Cap. XXIII.