Michaelis Angeli Chrysolii De principe liber unus

151쪽

ληιης, ne Deum quidem quemquam posse sib. adimere Regnum. Adeo sibi videbatur,addit Herodotus ibidem , sibi illud in sta bili positum esse: & tamen rum congres, praelio vi Ius es. Nolo autem pluri. bus, rem notissimam impeditiorem ressi

f. VII. Verum ne a proposito umquam duvager, ex hisce, quae hactenus contra Horis nium disputavi, prono alveo fluit, quod ab initio probandum mihi proposui hocce libello; Summam Potestatem primaris esse a Deo,a quo praecipue sine ulla cumulasione aut confusone in Principes derivatur. Exllide namque potissimum erubtur , quod huic rei confirmandae apprimefactum puto , Deum omnis ordinis esse Principium quam eminentissimum. Non piget, Iustiniani Imperatoris adnectere hic quoque verba celebrari meritissima i :Maxima quidem in hominibus funν dona Dei a superna collata clement a , Sacerdo rium o Imperium ; oe illud quidem dii.

Unis ministrans, hoc autem humanis Drae fidens ae diligentiam exhibens : ex uno.

H Nov. VI. ad Epiphana Archiepist. & Patriarcb. Constantinopol.

152쪽

omnium autem maxime notatu digna sunt verba quae sequuntur eodemquarincipio urequo procedentia , humanam exornanr vitam. Quare alibi idem prose sus est Imperator , Summam Potestatem Civilem & Ecclesiasticam amice conspirare , Mnamque debere pulter concurrensia consonantiam rectis sentenriis facere.

Quae verissima Justiniani verba , quam vellem hodie summa cum Religione custodiril :

153쪽

De Summae Potestatis Cumulatione circa Sacra cum Summa ritesate C. si apud meteres. Hujusce cumulationis ra-' tio redditur potissima, quae Auctoris con- grvar fententiae , quam propugnarPσ-- rri Jannonii sententia elevatur.

I. UUit hoc in more positum, insti. tutoque majorum, ut qui Bablicae praeessent rei , iidem illi Sacra cura. rent. Quamobrem dubium haud est, veteres Summae Potestati Civili Potesta.

tem quoque circa Sacra cumulasse .

rerum potiebantur , Tullius si inquit ,

iidem augμria renebant, ut enim sapere, sic diυinare regale ducebatur. Ouare Vir

,, Rex Anius, Rex idem hominum , si Phoebique Sacerdos. Homerus autem suos Heroas virosque Principes exhibet persaepe sacra Diis facientes . Herodotus quoque 3 3 inter reliqua decora , Regibus Spartiatastri. 13 Cic. De Divina'. Lib. I. et Virg. Lib III. Ψn. U. 8 . s) Herod. Hist. Lib. VI. cap. 36.

154쪽

LII tribuisse etiam tradit, duo Sacerdotia Io- Dis Lacedaemonis oe Jουis Coelestis. Illud etiam moris , Athenienses quam pluresque Graeciae Civitates Plato I)&Thu.

cidides; AEgyptios Plutarchus a); AEthiopes Diodorus sa) habuisse testantur ti&

Dyonisius inter Regum munia, praecipue sacrorum curam recenset atque Sacrificiorum . Ita in AEgypto Mercurius Tristae. gistus ; in Iudaea Hasemonoei ex Macchabeis oriundi' sacra curarunt . Imperatores tandem Romani, ab Augusti aetate

quod inter Imperii arcana diutius haubuere ) Majestatem Principis Pontificia auctoritate ac Religionis cura muniUerunt ). Itaque Imperator Iulianus sue a jebat: quod ad Deos ' spectar Ponti ex Cideor esse maximus ' qzamquam honore isto fum indignus , esse tameu dignus studeo, idque quotidianis a Diis precibus impetrare contendo. Antiquissima Ue

155쪽

- 24ro Sabinorum Gens, per Numam Pompilium, alterum Romanorum Regem post Romulum, illud moris Romanis tradi dit , quem facile a Romanis asceptum , ad Imperii eversionem usque, tenaciores

retinuere.

q. II. Minime iniucundum sere censeo lectoribus meis, quoniam de Numa praeter opinionem sermo incidit, rem, qua de agimus, ipsius Numae institutis confirmare. Ad Regni fastigium Pompilius inclyta ejus justitia religioneque evectus, omnium primum rem , multitudini imperitae in ossicio continendae, emcacissi. mam, Deorum metum , injiciendum ratus . Quamobrem , simulatis cum Deageria. nocturnis congressibus , ut aliquo miraculi commento ad imperitos animos rudesque facilius Religio descenderet, s cra, cujus plurima ipse obibat i) , coepit, quae Diis essent, acceptissima, instituere, ac Sacerdotes cuique Deorum praeficere . Maxime vero, ne in bellicosa Civitate, ubi plures Romuli, quam Numae similes Reges futuros praesentiebat, Sac Regiae vitis desererentur; Flaminem, Jovi assiduum Sacerdotem, cr vit, cui Sa

Diuiligeri div

156쪽

Iascrorum cura, Regibus ad bellum eunti. bus, demandaretur sa). Quod Numae institutum, diutius, donec Resp. stetit, ipsaque funditus eversa , donec discunomni erroris caligine, de tenebrarum profundo , Romanorum supersti tio in sapiem tiae lucem ac veritatis emersit ; Christiana , inquam , Religio donec excepta palam fuit ab Imperatoribus , peren-

navit.

f. III. Antiquissimi hujusce instituti

tot rationes redduntur, quot sunt erudi. torum una ac politicorum capita. Mini.

me autem omnium spernenda illa est , quam Petrus I) nobis exposuit Jan. nonius , in Historiae nostratis opera suo elaboratissimo. uam nimirum Iannonius reddidit rationem, ex fine petita est, quem veteres Gentes Rhligioni Sacrisque praestituere. Religionis nempe instituto utebantur Gentes vetustissimae pro Reip. salute atque incolumitate, ne ue , uti apud nos, alium Religio apud 1llos spectabat nobiliorem finem , animarum scilicet salutem , aeternaeque beatitudinis possessionem. Itaque apud Romanos alias- que rὶ Liv. Lib. I. Cap. XXX. 'O in civiL . I. cap. 1

157쪽

126que Gentes Romanis vetustiores, res etiam

clivinae atque ipsa Religio Iuris Publici speciem constituebant, quod Quin

tiliano si) audit atque Iustiniano r) ;

quodque civilis omnino modera tur testas . Quare licet sub Imperatoribuet plurima Sacerdotum eaque distincta exi. sterent Collegia, quorum fidei Religionit cura committeretur Pontificatu tamen Maximo , ipsi Imperatores aucti etiam censebantur, adeoque nihil a quoquam , iis inconsultis, sanciri de rebus diυini sacrisque poterat; omnia autem ab -- peratoribus, qui Rei' non minus quam Religioni praeerant, constituebantur. Hi

Iuris prudentia Ulpiano 3 definitur, dis

vinarum atque humanarum rerum notista

ipsique Iurisconsulti de Iuire Sacro plura scripserunt Itaque Servius Sulpitius scripsit de Sacris detestandis ; Trebatius da Religionibus , Capito dae jure Pomi lato inde jure Saerifciorum. Cicero quoque tra.dit ) illud moris olim apud Romanos obtinuisse, ut ad eximios Iurisconsultos P. Crassum, T. Coruncanium di Scipio

158쪽

ra i nem de omnibus divinis atque humanisi rebus referrotur. Tum in ipsum denique, Pontificum, collegium Jurisconsulti cooptabantur , eorumque erat & Religionibusi Deorum i noi talium , cu Summa Reiprii blicae praeesse : quod ex Cicerone etiam patet , I . q. IV. Apud Christicolas vero , quibus Religio, non rei communis incolumitatem spectat praesentisque tantum vi. beatitudinem, at praestanti em quem, dani respicit finem , Vitam nempe aeternum duraturam, ipsiusque Dei tamquam

proprii immutabilitque boni fruitionem ;Sacerdotium eo nobilius praestantiusque habetur Imperio, qu4 res divinae humanis

merito antes eruntur, ει quo anima compore, cui tam arcto alligata nodo est , . fugacibusque bonis, est praestantior. Quam obrem sacra apud Christianos, ex ipsius. met Iannonii sententia , non perinde ad Civilem Potestatem hodie pertioent , ut apud Romanos olim: ea vero ex ipsius mei Christi Servatoris nostri instituto , .

juris sunt Ecclesiastici, quod a civili nune '

Potestate amplius directe non pendet. Civilis itaque Potestatis nunc 'tantum est,

159쪽

Ias fidem, mores ac disciplinam, sive την το λιτιαν, uti Chrysostomi utar propriori i)vocabulo, tueri sa): nihil autem juris circa

res divinas, eadem sancire nunc Valet; quae ex novae cooptatae Religionis instituto , ad Caesarem omnino non pertinent. Contra. autem haec, cum Potestatis Spiritualis sit, res tantum curare divinas, nihil propterea circa res humanas, quae.ad Principes, Potestatum Summarum facta jam secretione, arctiori vinculo pertinent, moliri

Sacerdotes debent. Facit ad rem 3 Horatii illud: is Sunt certi denique fines, se Quos ultra citroque nequit

consistere rectum . . . .

f. V. Quamquam vero illa , quam de hujusmodi majorum Gentium consiletu dine ac instituto Jannonius attulit rationem, videri queat verisimilior: est tamen quod huic opinioni maxime posse incommodare video. Veteres etenim , non rei tantum communis incolumitatem , religioni praestituisse censendum; verum etiam non nullam instituta religione alterius quinast V vitae . si Lib. IV. De Sacerd. Cap. V. v Petri De Marca De Coae. Sac. M Imp. Lib. II.

160쪽

vitae mihi r*tione videntur, respexisse.

Quod inde uidim insero , quod non

minus acrnos . veteres etiam Gemes alisterius vitae feliciter vel misere transigendae , vicissitudinem verebantur . Ex

Seneca proseis I ) patet ac Tublio consensus hvimnum aut rimenti aut rosentium inferos . Hinc actioties suas ad Religionis praescriptum quisque Vel rum componetat, non, tantum uti justus Sanctusque in Civitate ageret , pravae cogitationis nullam veritus poenam; verum etiam uti recta honesteque vivendo, alia quam sibi alterius vitae spem bene selieiterque transigendae. compararet, tramquille interea ac pacate curtum hujusce visae aevum transigeria ac brevissimum. Et quamvis veterum Religio multis in voluta erroribus, nihil praeses erret quod Ottinino sanctum seret ; ac pleraque super stitionem, virtutemque sa) fuco . ac cerussa obdurum, redolerent: Και' tmen ex amerat moribus ad justitiam honestatemque

componendisse non . solum communis mistitatis caussa , verum 2 ipsius. quoque am