Michaelis Angeli Chrysolii De principe liber unus

201쪽

le quidem , apposite Iulianus si inquit:

am adversus Regem inimice se. gerere ac lacessere , contumax nimium Cidebatur oepetulans. Hinc Deo a Veteribus committi solebat ultio. Cleopatra, Iustinus scribit sa), mandata Ciolatis numinibus ultione sui , decedit . Chryses apud Homerum s 3) ab Agamemnone contumeliose dimissus, Apollini ad obst repentis maris littus supplicat,

Pendanti poenas Danai ob meas is lacrymas tuis segittis . . Quare Seneca Thyeste prope finem;

. . . Vindices aderunt Dei: M His puniendum Vota te tradunt mea. idemque in Octavia, v. 233. . '

i3 Julian. Orat. II. Pag. 5O. e M. edit. ,) iustin. Lib. XXXIX. Cap. III. 3 Hom. Iliad. I. v. 4eti Coct. Sophoclem Electra v. 172.

202쪽

,Lactantius λων nefanda pe*erimur, ne verbo quidem reluctamur , sed

Deo remittimus iationem. ' ig. IV. Cur autem 'populi legantur imterdum puniti ob Regum peccata et)ὶ Lege sis genuinam hujusce rei rationem apud Iustinum Martyrem eumque Philo

qui eam inde sine dubio adscivit, ac 'pro sua usus porro est . Supplicio nimirum omnium maximo Reges assiciuntur, cum subditis' urbantur , qui simul cum Regibus magnum illud morale conpus eDrmant, quod Regnum appellavimus paulo superius. Proprius itaque loquendo , nori Populi quidem puniuntur cum ub Regum lacinora eosdem Deus divexat , at Reges potius suorum steterum in mem. bris filis, nempe subditis , poenas luunt. David itaque lupplex Deum exoravit,n Populum acerba peste consumseet,qubvis 'alio contentus supplicio. Cave itaque exi- sti

i) Lactant. Lib. U. Cap. XX. ii Reg. XIV. C. 16. 3 Quaest..dc Respons. ad Orthodox. pag. Is eiuld. edit. Cons. Grol. Lib. I. De I. B. M P. Cap. III. g. 8. n. Io.

203쪽

punitos, quod in Regem talia peccantem, statim non animadverterint, eosque tamquam superiores, minime deposuerint.b IV. Denique , quo prorsus propositum Monarchomacorum ruat argumentum,

operae pretium esse me facturum opinor, priorem ipsius argumenti propositionem paucjs amplius ludificari. Profecto verum omnino, sive ut scholae loquuntur, νυ m liter non est , omne Regimen eorum caussa , qui reguntur, institui . I. Regimen namque dominicum per se ac pri maris non servorum , at Domini caussa comparatum est,secundario autem ob servientium quoque utilitatem. II. Regimen maritate , mutuae utilitatis commodique caussa, comparatum quotidie . III. Imperium bellicis partum sudoribus , ob victoris tantummodo utilitatem partum censetur : lV. Quaedam regimina utilitatem respiciunt tam eius , qui regit , quam qui regitur , sive utilitatem commodumque reciprocum . Ita superius de

Populis quibusdam dictum est imbecillioribus, veluti de Collatino & Campano, qui cum sibi non sussicerent , sibimet tuendis potentiorem Populum , uti Ro

204쪽

Ira manum, imposuerunt . Ubi utilitas mutua . Quam rem pulchre vidit Aristoteles si . - , inquit ille, οὐ Vl η ρον

perium aliud est ob utilitarem Imperantis, aliud ob utilitatem ejus', cui imperatur . Non est itaque , cur tantopere, adversus Summos Imperantes , contortulis hisce conclusiunculis furibundus pnecipue Va uius debacelietur. Quod argumentum, ut quae sentio, aperte dicam, adeo desor me est, ut nulla arte, nulla cerussa, nul-

. lo fucari possit purpurita . At inferius sertasse de eodem argumento pluribus aptiusque disseram.

205쪽

Relisua exponuntur momenta , quibus -- . gis evincirur, Potestatem Summam milem non a Populo, υerum a Deo do. rivandam. Ea ex omnissum , immigere quσ Hstoria reperantum o BarheFracius refeL

Iitur . , γε

, L Utilibus iam vero depulsis ar.

- ' gumentis , quibus Monarchomachi cum ratione thsanire mihi videntur; reliqua nunc ponam , quae supersunt, momenta , quibus facile mihi persuadeo , Potestatem Summam prim ris a Deo derivare , eamque Populo antecellere. Iidem illi putarunt, publicae tranquillitatis pernicies , perjuri , Monarchom chi videlicet, quos antea nominaUi, posse Populum ex salso principio , quod Regibus pra stet , Principes intra potest iis limites , si ea abutantur aliquando , coercere, iisque resistere in infinitum, azin infinitum insultare . Qine quam sim absurda, nunc ostendendum aggrediar: simulque eorum refutabo sententiam , qui putam, nisi Populo, Magistratibus saltem, qui inter Partes Summi Imperii Poten-

206쪽

nales a Grotio 3c Gronovio I) recensentur, id licere semperque licuisse. Quae

ut accuratissime exequar, ad omnia Iura , oculos animumque convertam, ut

inde clarissime. ostendam , quod velimi, Summam Potestatem a Deo pendere, qui unus propterea Principibus a recta administrationis via aberrantibus , queat resistere. Iura, inquam, hic omnia, Nat rate nempe, ac Divinum possitivum, turn Vetus, cum Novum, sive Christianum ;Humanum denique, illudque sive Civile sive Ecclesiasticum , praesto mihi erunt. Quae quidem Jura, cum Deus sa) mortalibus impertitus fuerit: facile inde manifestum fiet , Principes nonnisi a Deo , qui sar.

Elam teEtam eorum personam auctoritatemque hisce juribus tuetur , Potestatem Summam recipere . Christianorum denique Veterum consuetudo , magis', quae proposui, roborabit.

f. II. Et sane ex Iure quidem Naturali

Deus est: omnium Jurium auctor , indirecte , quatenus est auetor Iuris Nat alis, quo si at quid detrahas, aut addas, statim Jus Cisile efficias. Quae nisi fallor, UIpiani sententia est. Item indi in recte aiuαr eum eu Juro eccletiastici.

207쪽

176rali primum constat, quod si qua ex tali caussa , aut alioquin , quia Summum habenti Imperium ita lubet, injuria n his inseratur, eam tolerandam potius esisse , quam Vi resistendum. Qua quidem in specie aliter prosectu Ius Naturae procedit , quam in injuriarum persecutione adversus privatos, quibus lacessitis , licet

a se per vim, ut Tullius inquit I , nisi per disceptationem fieri queat, injuriam

propulsare. Contra haec , quoniam Deus societatem civilem publicae contutandae

beatitudini , uti supra diximus , ordinavit , Rectoresque praefecit , qui publicae iret moderandae , ac publicae procurandae tranquillitati, vigilarent: statim hinc C, vilis Societatis Rectori, qui a Deo est , ius quoddam majus ac supereminens in Cives Civiumque bona nascitur . Quod Summum jus id essicit, ut Summus ivitatis Rector , civibus eorumque bonis publicae procurandae rei , ex arbitrio primum utatur , parumque privatorum imcommoda curet , remm summae profuturus. Idem porro Ius essicit secundo, nisi. salis

208쪽

I77sallor, ut si aliquando rem publicam curans , nonnullis Civibus eorumque bonis pro lubidine abutatur cum ipsbrum metCivium pernicie, minime tamen pri Vatis, Summo liceat Civitatis moderatori resistere . Eo enim ipso temporis. articulo , quo civibus abutitur ad perniciem , est tamen Princeps , ejusque Opera , rerum summa administraturo quo deficiente jam ruit publica res, ipseque statim Civitatis intervertitur finis praestantissimus, quem Deus ordinavit, tranquillitas nempe publica, omnibusque Pax optatis lima. Facit

ad rem nobilis Dionis Cassii sententia 1 :

Natura autem id necessarium c hominiabus falutare, ut alii quidem imperent , alii. Uero pareant. Ius itaque illud, quod, ipsa natura duce , impertitus nobis Deus est, vetat promiscuam illam resistendi licenatiam Summo Civitatis moderatori , sine quo Civitas, dissociata erit multitudo ac confusa turba, nemo ubi audit neminem,

209쪽

ακουει δ' ουδεν ουδεὶς ουδενος, ut Euripides IIait . Quamobrem recte citrotius contra

Vasquium et) asseruit , quod , etiamsi

ponatur, imperia omnia parentium, haud imperantium spectare utilitatem , ac si ponatur etiam, aliquando Summum Imperantem privati cujusdam hominis utilitati non prospicere , eumque, licet Inn centem ex lubidine pessumdare, non desinit esse Princeps ipso fassio : non enim Sinquit , flairim res defcir , cujus utilitas aliqua in parte descis. Itaque numquam Impetrare a me ipse potui, ut clarissimo Barbeyracio assentirer, qui 3) in Sch liis praesertim Gallicis quae Latinis sunt prolixiora, ad Grotium , distinguit inter injurias dubias tolerabiles , manifestas intol rabides; affrmatque posse quidem a singulis Civibus, quibus intoleranda sit ac manifesta injuria illata , Summo resi- si Imperanti. Singuli enim Cives , ait Beipublicae incolumitatem exoptant propter semetipsos , adeoque debet quisque,

Euripid. CVclop. V. I O.

Lib. II. de J. B. 9 Ρ. Cap. I. g. Q. n. O. a Barbey c. ad Gror. I. Cap. IV. , II. n. i. & eundem Lib. II. Cap. I. n. r.

Disit ipso by Corale

210쪽

Ipstoli etiam Reipublicae suam anteponere salutem : neque ulla porro utilitas Reipublicae, si innocens niuit tale commeriistus , a Principe male se haberi patiatur,

pro certo erit umquam reditura . Quae nemo nim videt, si penitus animo recipiantur, quot seditionibus locum sint Lacile praebitura . Itaque nihil puto fuisse umquam dictum ' majori cum periculo , aut minus vere . Illud primum desipere est , debere quemquam toti Rerpublicartilutem suam praeferre , adeoque cuipiam

resistendi jus competere . Non tantum enim nostri caussa , incolumem Rempublicam exoptare debemus , Verum etiam& aliorum caussa , qui simul nobis singulis sunt quid profecto majus atque prae , stantius. Deinde . neque illud est verum, quod clarissimus ponit Barbeyracius, uti titatem publicam , sublato promiscuo resistendi jure, dubiam etiam, imo dubiam magis evadere. Sublato etenim hoc jure certum est , ipsam Remp. non interire, cui integrum caput adhue manet ilsi

autem jure permita , dubitari nequit ,

quin uno vel altero ad summum die, distrahatur ac pereat.