Michaelis Angeli Chrysolii De principe liber unus

221쪽

forer impune . Quare clarissimus Claud. Salmassius etiam scribit i), non de facto nudo, ut qMib dam placer , ius illud ameipiendum. f. VI. Praesto autem est ratio, qua factum est , ut jus illud apud Hebraeos obtineret, quod modo adduθω Samuelis loco, exposuimus. Itaque nemo dubitat, Hebraeos reliquarum Gentium orient lium morem , administrationis judicum pertaesos, adoptasse: apud Gentes autem Orientis , ut tum res erant, subditi erant vere servi , quibus non Ecebat refisters Dominis; quippe ratione Principis haud longe a Romanorum Servis distabant , apud quos servi erant , videliacet sine persona. Quamobrem non erant possidendo, cum essent res, ac nota secus ac reliqui animantes, alienationi .ac comvmercio , generatim erant obnoxii. 'Apud Orientales vero Principibus suis ita Pov

puli fuerunt obnoxii , tamquam heris mancipia. Ita primum, apud A gyptios o tinuisse ex Genesi et patet : De Persis

autem

222쪽

autem testatur Herodotus I , eum Cambyses Rex Satrapas consuluisset , utrum sororem suam uxorem recte duceret, illos respondisse; nullam se quidem legem nosso incesta illa connubia permittentem, unam tamen sibi praesto esse, quae Persarum Regibus liberam daret facultatem , omnia gerendi pro arbitrio . Hinc aput easdem Gentes, viri quique Principes, Regis servos se appellabant, nec meliorem, quam servorum subibant conditionem .

Quare Aristoteles sa) scribit , quod

λεως : Satrapae toti Imperio praefecti, ipsique Regis fratres, fervi magni Regis appellabantur . Licet autem inter Orientales, nulla Gens praeter Hebraeam , liberior fuerit; quam tamen subjectionem Regibus suis praestitit, eam vero fervitutis nomine indigitat scriptura. Numquid nomimos feret Saul P Goliath Israelitas objuri

3 ). Item Syriam, Moabitidem , RIdumaeam Davidi legimus vi serviisse .

223쪽

292 Ne itaque mirum cui sit, cur ex veteri jure Sacro , non licuerit Populo Regibus resistere, quibus non secus ac reliquae gentes, Iudaea quoque gens serviebat . Ex sublimiori namque consilio Deus voluit, ut adscito ab Hebraeis regio Imperio unde quaque Regia defenderetur Majestas; ne alioquin Sacrana eorum personam Populus quovis obtentu impeteret quam stolidissime. Hujusmodi autem Regum facinora , quibus Populi rebus personisque Reges impune abutuntur, vindicanda sibi Deus reliquit, quippe quae honestate ac justitia deitituantur. Apposite Augustinus apud Gratianum I) . Secundum catholis vim fidem , o sanam doctrinam , o intelligentibus perspicuam veritatem, nec naturae Dei nocere potest quisquam, nec natura Dei nocexe injuste cuiquam , vel no-

eero injusti scilicet impune ) paritur lquemquam . Ceterum gravis isthaec inter leruditos lis de genuino expositi Samuelis iTextus sensu, licet sub judicibus diutius

perennaverit, laOn Video tamen, qui tan-ν dem

224쪽

finiri via possit si . . Alioquin

abs te alibi Deus jusserat' , mortis supplicio damnari eos, qui aut Summo P tifici, aut ei, qui extra ordinem Populi Rector constituebatur, uti Grotius a) putat; aut consistorii seu consessus magnidicibus, resisterent, uti censet Seldenus sa). g. VII. Ad Jus qubque DCrum vetus de non .g Uendo Principibuς reseram . alibi M. Regum persena leguntur , habita sarcta tecta', ex vi mandatorum divinorum , etiam cum in certissimo ac ravissimo vitae discrimine verserentur sal

1 VH. apud Tesmarum doctibrum opiniones do hocces Samuelis Textu. Trem. ad Gror. Lib. I. Cap. IV. g. II l. edit. in sol. MDCXLUL Francf.'ad

q) Selden. in P legorn. De mora miri Non levis quibusdam se offert dubitatio, an kκ de non resistendo, subditos in gravissimo etiam ac certissimo obliget diserimine Θ Quae dubitatim inde ortum trahere videtur , quod. lago omnes' etiam divisae, quae sunt generaliter prolatae. tacitam habent summae necessitaris exceptionem .Quam sentenisuam probari etiam video doetissimo Ihi nec . Lib. I. de I. N. Sc G. Cap. R. in not. d 3. 159. Itaque , licet absolute Deus sanxerit, a Iudae s Sah-bathum coli debere et Hasamonaeorum tamen temporibus a sapientibus definitum , summae aliquando cessirius speciem excipiendam . Quare cui hon

225쪽

qui eorum Personam reverita, manus

gibus violentas inferre dubitarunt. Prose Daὐid in hujuimodi constitutus perlauio, Saul;s personae pepercit I) , non ex sublimiori quidem consilio , uti cum multis Barbeyracius sa) putat; at . ex officii,

m ἶ Unde Judaeus ille apud bynesium neglectae

Iegis de/Sabbatho caussam hanc reddit Maccabaeor. Lib I. C. 9 1 3.&g4 ; σαφως in rertii mum citae periculum adduc, Amas. Hane excentonem im Mnristus pro it Matth. XII. 4. ubi rotunde Sabbatum propter hominem, non hominem propter Sabbathum suisse laetum quae exceptio recepta etiam fuit in interpetranda lege de non edendis panibus Propositionis, uti conis Bat ex I. Sam. XXIll. 6. Quae exceptio non ea ratione obtinuit, quod Deo Jus fortasse nis sit ad certam mortem nos strii gere ; at potius quod illud est nonnullarum legum ingenium , ut credivis bossi, ex tam rigida latas voluntate . Utcumque,utem ista sese habeant,' verum tamen est, leges natus te, auit minas, nullibi casum necessitatis e cipere ; neque umquam fieri potest , ut necessitasius alicui contra' naturae leges impertiatur' quod Henricus Cocceii ad Grotium contendit . Ex Jure autem naturae est, ut Jus necessariae etiam deis sonis numquam competat subditis P .singulis , sue pluribus ; quod antea demonstruxima civilis .

226쪽

quod assero , necessitate. Ipse porro D vid apertis inquit si) verbis , insontem neminem futurum , qui manus Regi intulerit. Ubi observare non gravor, quod licet David , Rex jam a Deo declaratus fuisset, adeoqtie Sauli jam soret aequalis, teritus tamen est , Sauli manus inferre violentas : quanto igitur' 'ainus privato homini id licebit Z David vero pulchre norat, quod in Lege Veteri scriptum erat: Diis nempe sa) non maledices o principi in populo ruo non maledices . Quare Optatus Mileuitanus haec Davidi verba 3 tribuit: Volebam hostem vinceνe , sed prius est diυina praecepta ferGare: Iosephus autem de Davide scripsit . Sed flatim Ioenitentia ductus injusum facinus esse di.

αξιωθιντα, eumque qui a Deo Rex consti

tutus est . Hinc legitur 3 , Davidem

poenitentia etiam tactum , quod Saulis

N a Veis ci) Lib. I. Reg. Cap. XXVI. U. 9. Q Exod. XXII. ' 28. s) Lib. II., 3M Joseph. Lib. VI. Cap. XIII. I. . ut Lib. I. Reg. Cap. XXIV. v. si ' . .. -

227쪽

196 . vestem conscidisset . Haec autem , quam assero ex Jure Veteri, non resistendi nea cessitas, non tantum Regum Personas ab omni liberavit impetu, verum etiam omni exemit calumniarum periculo. Itaque Mon manu tantum , at ne voce quidem

Regum personas laedendas, Veteres existimarunt. Hinc vetus illud ; Diis non m Ddices r cui congruit Problematum scriptor , quae Aristoteli vulgo tribuuntur:

qui Priseipi maledicis , in Civitatem es injurius . Quamobrem Romanis legibus etiam cautum, ut Tribuni Plebis ασυλo , idest inviolabiles sanctique essent,& apud Essenos, Reges pro sanctis habiti. . Unde apud Homerum non immeritola: Her

. 'o populi pastore timebat, Ne quid pateretur. VIII. De Jure quidem veteri S

228쪽

cro hactenus: ad novum modo deveniam, quod veteri prosecto clarius est ao' pedites ius. Primum autem sistam hic Petri Apostolorum & Ecclesiae Principis semientiam nobiliorem, quae ita se habet r). Regem honorate: fervi subditi sole cum omni timore dominis, non solum bonis oeaequis , sed etiam duris . Hoc enim cedit gratiae, si quis propter conscientiam Dei

suffert molestiam, injuste afflictus . enim gloria est s peccantes oe colaphis cris My tis . Sed s bene agentes, ta. meu male habiti , sub sitis , hoc cedit umbis gratiae apud Deum . Cujus praecepti memoriam, quam Vellem , subditi quotidie recolerental Opportune autem hic adnotandum est, ad subiectionem perfe- , Elam subditos Apostolum adhortari , etiamsi eorum domini iniqui sint ac duri ustuli . Quod confirmat auctor cbnsti-rutionum, quae vulgo Clementi tribuuntur , cujus haec sunt Verba : Serυus Deum timens, smul leno.bero suo velit, καν

2ὶ Lib. IV. Cap. XII.

229쪽

praecepti rationes Petrus redest. Primam, propter Dei conscientiam ς quatenus nem

pe subditorum quisque, licet male habitus, heris ac Principibus suis minime debeat resistere , ob eam fiduciam , quam in Deo collocare debet , ipsum videlicet aliquando fore injuriarunt vindicem , qui iustus est, quique neminem insontem laedi sinit a quoquam impune : quippe pollicitus; mihi Cindiectam , ego rependam .

Quae ratio mirifice nostrae quadrat sententiae . Altera vero eY merito petita

est, quod sane illustrius evadit, si afflictis

rebus, subditi tamen haud norint Primcipibus obsistere propter voluntatem Dei, cujus ordinatio est , ut alibi vidimus , omnis potestas , quae homines resque humanas moderatur . Neque illud praeter eundum quod idem Apostolus subditos adhortatur, ut ne Reges solum suspiciant honorentque cum timore, Verum etiam , ut si quando eos afflictent immerito, nullam tamen sibi resistendi fa- facultatem permittant , at aequo potius animo injurias ferant . Cui Petri praecepto mire congruunt profani etiam scriptores . Ferenda Regum ingenia , inquit

230쪽

xores voto expetendos , qualescumque tole-νandos set . Antea Livius: in parentum D tritam , sic Parria , pariendo ac ferendo leniendam esse s 3).f. IX. Principes autem procul dubio

sunt rei tutores publicae, civiumque singulorum parentes. Quamobrem si1cuti ipsa suadente natura receptum est, ut Patri imperia quisque vereatur; Paterque amandus s aequus es , si nou , ferendus', ut P. Syrus inquit: ha non secus frurendi Reges si fortasse fuerint iniqui . Apposite de Lysimaco Iustinus s : Migno animo Regis , veluri parentis , contumeliam tulit. Quo vergunt etiam Demosthenis verba 6): ad Remp. accesserit , modo bonus ciυis esse velit , eum se erga omnes cives assectum esse decere, ut liberos erga parentes ut eos quidem quam aequissimos experiri optet, sed qualescumque fuerinν, ferar aeque animo . De N paren-

i) Lib. XII. Annal. Cap. II. 13 Histor. IV. C. VIII. i Liv. lib. XXVII. Cap. XXXIV.