장음표시 사용
271쪽
si id facere possis An sine misericordia liberales esse non possumus mon enim Suscipere ipsi ae grisu diues propter alio. Cheruns: sed illos si
possumus, leuar RegritUdine. - Quis id appro
bare possit, aegritudinem USCiper pro experion ita, si quid I iubere Velis 2 uin solum haberes velle summa dementia est. Mediocritates autem malo rum quis audare recte possit Quis enim potest, in quo libido cupiditasve sit, non libidinosus et cupidus esses in quo ira, non ira unitus 2 in quo angΟΓ, non ΠXiUS 111 quo timor, non timidus Libidinosum igitur, et cupiduin, et 1 ne dum, et anxium, et timidum CensemUs esse sapientem de cuius excellentia mulla quidem dici quamuissus lateque possint sod breuissimo illo modo sapientiam esse rerum diuinarum C liumanarum scientiam cognitionemque, quae cuiusqU TO CRU-sa sit. Ex quo efficitur, ut diuina imitetur, tu anana omnia iniseriora Virtute ducat. In anno tu igitur, tanquam in mare, quod est Ventis subie
Ctum, Perturbationem adore tibi dixisti idori Quid est, quod tantam grauitalem Constantiamque perturbet An inq)rouisum aliquid aut repenti num Quid potest accidor' talo, o cui nihil quod homini euenire possit Nam quod aiunt nimia resecari oportCre, naturalia relinqui quid an
dem potest esse naturale, quod idem nimium esse possit Sunt enim omnia ista ex errorum orsa a dicibus. Quae uellenda et extrahenda enitus, non circumCidenda ne amputanda Sunt. 27. Sed - Videamus, quanta Sint,' quae a
philosophia remedia Orbis animorum adhibe
272쪽
antur. Est 11im quaedam mediCina Corte nec lam fuit homilium generi infensa atque inimicatu lura Corporibus tot res Salutares , animis huJIam inuenorit ' De quibus hio etiam est inertia melius, quod Corporum adiumenta adhibent C CX trinSOCIIS, animorum salus inclusa in iis ipsis est. Eur in igitu perturbationum, qua CXPOSui, a riae Sunt Curationes. Nam neque omnis aegritu do Vna ratione sedatur. Alia est enim lugensi,
alia mi soranti, alia inuidenti adhibenda modicina. 98. Verumtamen haec est Certa et propria
sanatio, si doceas, ipsa perturbatioNOS ET SOesso vitiosas, ne habere quidquam aut naturale, aut necessa Tium V ipsam aegritudinem leniri vi deImus, Cum obiicimus moerontibus limbecillitatem animi effoeminati, cumque eorum grauitatEm ΟΠ stantiamque laudamus, qui non turbulente Iuma na patiantur: qiuod quidem Solet Cis etiam accidere, qui illa mala esse Ceusent, ferenda lamen aequo
Quaedam autem sunt aegritudines quas e Vare illa medicina nullo modo possit ut si quis aegre ferat, nihil in se esse Virtutis, nihil animi, nillil ouacii, nihil honestatis propter mala is qui
dem angatur, sed alia quaedam sit ad eum admo Venda curati , et talis quidem, hiae possit esso omni uin etiam de ei Cris robus disci Opalatium, philosophorum Inter omnes ' enim xΩΠUOniro
mala sint illa, quae metum aegritudinemve; DCC bona, quae cupiditatem laetitiamve moueant, a
273쪽
29. Quare omnium philosophorum, t
anto dixi, i a nil est 144 edendi, ut nihil, quale si illud, quod perturbat aninium, sed de ipsa sit
perturbatione dicetidum Isaque prinitam in ipsa cupiditate, Cum id solum agiliar, t a tollatur, non est, quaCΓCndiam, bonum illud nec ne sit, quod libidinem moueato sed libido ipsa tollendiuest. - Est autem Vtili ad persuadendum, ea, quae acciderunt, ferri et POSSE Ct oportor , num 'Tulio Cortim, qui tulerunt. Etsi aegritudinis sedulio et hesterna disputatione explicata est, et in o solationis ibro, quem in medio non enim sapioni CS eramUS moc ΓΟΓ Ct dolore tonscripsi
Laus quodque Vetat Chrysippus, ad recentes quasi tumore animi remedium adhibere, ill
nos scimus naturaequo im ullulimus, xt magni ludini medicinae doloris magnitudo concederei 5 o. aegritu lini, de qua satis ostra spti talum, sinitimus est metus. De quo pauca diCCn cs sui it. Est Dina CLUS, Vt ne itudo PYROSON iis, sic ille suturi nauli. Ita ilio Oimulli egi illa clinis partem quandam metum ess die bant. M i
274쪽
autem metum praemolestiam appellabant, riodes quasi dia Consequentis molestiae. Quibus igitur rationibus innatalia eruntur, CiSdom On temnuntia Sequentia. Nam Videndum est in tris que, ne quid Ialamite, summissum, molle sibo minutum, fractum abiectumque faciamus. Sed quanquam de ipsius plus inconstantia, imbecillitate leuitate di Cendum est, tamen mullum prod- CSt, a quae metuuntur, ipS Contemnere. Ita que, siue a SuaCCidit, ita ConSilio, percommo de a lum est, quod is de rebus, quae maxime metuuntur, de morte et de dolore, primo et pro ximo die disputatum est. Quae si prohata Sunt, metu magna ex parte liberali Sumus. 51. Atque hoc quidem commune malorum et bonorum ut, si iam dissicile sit, persuadere, ni bit earum reriam, quae Crturbent unimum, Ut in bonis, aut in malis esse habendum tamen alia
ad alium motum Curatio sit adhilienda, alia
xius,' a Ita timidus corrigendus. 52. Et ut turpe sunt, qui esserunt se Iaeli lia lum, Una fruuntur Venereis Voluptatibus fio flagitiosi, qui eas inflammato animo OnCUPiSCunt. Tolus ero iste, qui Vulgo appellatur amor, nec, 11OrCule, inuenio, quo nomine alio possit appellari)tanta leuitatis est, ut nihil videam, quod putem
275쪽
55. Si iiii asseclo haec adlithenda curatio
est, let illud, quod cupiat, stendat quam leue, quam Contoninendum, quam nihil sit omnino, quam facile vel aliunde, Vel alio modo perfici, vel omnii: negligi possit. Abducendus ostiliam non nunquam ad alia Studia, SolliCiludinos, Urus, ne gotia. Oci denique Utatione, tanquam aegroti non Conualescente , Saepe Curandu est Eliam nouo quodani amore et rem umorem tanquam Clauo clauum eiiciundum putant. xime autem admCΠendiis, quantus sit fili OrramΟ-ris. Omnibus Cnim ex animi perturbationibus est Prosecto nulla Vehementior Vt, si iam ipsa illa uCCUSum nolis, stupra dico, et Corruptelas, Ut adulteria, incesta denique, Dorum mnium RCCusabilis est turpitudo sed ut haec omittas, PertuT-batio ipsa mentis in amore foeda per Se est. amVt illa praeteream, qua sunt furoris, haec ipsa pCr sese quam habent deuitatem, quae Videntur
esse mediocria iniuriae, Suspiciones ini micitiae, induciae, belliana, pax rurSUm. Π- certa haec si tu postules ratione certa lacero nihilo plus agas, quam si de operam, V CUm
ratiotae insanias. Haec inconstantia mutabili tu8 Iu mentis, quem non ipsa prauitate deterroni Est enim illud, quod in omni perturbatione dici
tur, demonstrandum, nullam esse nisi opinabilem, nisi iudicio sus Optam, niSi Voluntarium. Etenim si naturalis amor esset et marCnt omneS, et Sempor amaront, et idem amarent, neque aliun1 pudor, alium cogitatio, alium sutietas deterreret.
276쪽
56. His aut subtranendi sinat ei, in quo im Potiam Conantur facere, dum se ipsi colligant quid est autem Se pSu141 Colligere, nisi dissipatas
animi parte rursum in suum locum cogere aut rogna di 1 a Ndique sunt, Vt, si quum iubent xl Cis ea ad vim disierant in tempus aliud, dum de sortiescat ira DeserUOSCO: O autem Corte Signi sicut ardorem animi invita ratione excitatum. Ex quo illud laudatur Archytae qui cum illico a ctus esset iratior, quo te modo, inquit, CCCpis Sem , iSi iratus essem
Vbi sunt ergo isti, qui iracundiam ii Isin sticunt Potest utilis esse insu Dia Z aut natu
ratem An quidquam esse potest Secundum nutu ram, quod sit repugnante rationes Quo modo au-lein Si aluralis esset ira, ut alius alio magis iracundus esset, aut 1 11Om laberet Priia Quum CS- set ita ulciscendi libido aut que1rquam OO nileret, quod fecisset per irani Vt Aloxandrum resem VidCmus oui cum interemisset Clitum, familiarem Suram, NUM se manus abstitiuit. Tun
1 vis fuit poenitendi. Quibus Cognitis, Ut CSt, qui dubitet, quiam hi quoque mollis Ialmi Sit O tus opinabilis a VoIuntarius 3 Quis enim dubitorii,
quin aegrotatione animi, qualis Ost auaritia, gloriae Cupiditas, e eo, quod 1magni uestimetiar a TCS , CX qua uimu aegrotat, oriantuὰ Vnde in telligi dehot perturbationem quoque Innom CSSO in optatione. Qui autem natura dicuntur ira undi, aut mi soriCordes, aut inuidi, aut taJO quid ii sunt constituti, quasi naala valetudine ani1ni, Sanabile ta-
277쪽
CΙC. TUSCULA DISΡ. 25 mon. Vt Socrates dicitur, Cum multa in conuon-
tu vitia collegisset in eum ZopyrIIS, qui Se naturam Cuiusque e forma perSpicere profite
batur, derisus est a ceteris, qui illa in Socrates vitia Don agnosCerent ab ipso autem Socrate su bleuatus, cum illa sibi signa, sed ratione a se de te la diCOTOt. Ergo Vt optima quisque Valetudine asseclus pol est Videri, o natura ad aliquem morbum procliuior sic animus alius ad alia vitia proponSior. Qui autem non natura, sed culpa vitiosi esse di Cuntur, eorum Vilia Constant e falsis opinionibus Terum bonarum a malarum, V sit alius ad alios motus perturbationesque procliuior. Inueleratio antem , Ut in Corporibus negrius depellitur quam perturbatio citiusque repentinus Culorum tu
mor sanatur quam diuturna lippitudo de
pellitur. 58. Morte enim Contempla et dolore ad pa liendum leuato adiunximus sedationem aegritridinis qua nullum homini malum maius est. Etsi
enim omnis animi perturbatio grauis St, CC mul tum dissor ab amentia, tamen ita Cetero , Cum sint in aliqua perlurbatione aut metus, aut Iaeli liae, aut Cupidilutis, Commotos modo et Pertur batos dicere Solemus at eos, qui se aegritudini dedulerunt, miseros, affliCtos, aerumn SOS, Cala mitosos. - Sed et a gritudinis et 1 eIi quorum ani mi morborum VT: Sanatio St: omnes Dinabiles Esse Et Volunturios, eaque e SUSCipi, quod ita re Clum osse Videatur. Huno Errorem, quasi radi Cem mulorum omnium, stirpitus philosophia suextracturum pollicetur.
278쪽
u58 CIC TUSCEL. DISP. Demus ergo nos huic CXColendos, puliamur que nos Sanari. His enim malis insidentibus non modo beati, sed ne sani quidelm CSSO OSSUIMUS. Aut igitur negemus quidquana ratione Constri, Cum contra nihil sine ratione recte fieri possit aut cum philosophia ex rationum collatione ConStet, uboa, si et boni et beati volumus esse, omnia diumenta et auxilia petamus bene beateque tuendi.
Cic. uscul disp. V virtutem ad beate
1. Equidem eo Casus, in quibus me fortuna Votiementer CXCYCuit, OCum ipso OΠSideTans, huic incipio sententiae dissidere interdum et humani generis imbecillitatem fragilitatemque eKti meSCOTO. VOTOO Cnim, ne utUra, Cum ΟΓΡΟΓa nobis infirma dedisset, iisque t morbOS 14SIAR-
biles et dolores intolerabiles adhinxisset, ani
mos quoque dederit et corporum doloribus ora gruenteS, et Separatim Suis angoribus et molestiis implicatOS. 6. Quis enim potest, mortem aut dolorem metuen S, quorum ulterum Saepe adest, ulterum Semper impeΠdet, esse non miser 2 Quid, si idem quod plerumque fit paupertatem, ignomiΠium, infamiam limet si debilitatem, coecitatem si de Πique, quod non singulis hominibus, sed polenti bus Optati Saepe contingit, meruitutem: poteSt
Ea timensisSSe quisquam beatus I
279쪽
Quid vero illum, quem libidinibus inflamma
tum et furentem Videmus, omnia rabide Ippetentem cura inexplebili Upiditate, quoque assuentius voluptates Undique hauriat, O grauius ardentiusque sitientem, nonne recte miserrimum di xoris Quid elatus ille leuitate Dunique laetitia exsultans et temere gestions nonne tanto miserior, quanto sibi Videtur beatior Ergo, ut hi miseri, sic contra illi beati , quos nulli metus ter re11t, nullae aegritia lines exedunt, nullae libidi nos incitant, nullae futiles laetitiae exsultantes Ian uidis Iiquefaciunt voluptatibus Vi maris isti tu tranquillitas inlevigiliar, nullam minimarissi dem aura iactus Commouente si animi quietus e placa Lus Status Cernitur, cum perturbatio nuIIa est , qua moueri queat. u. am cui viro, inquit, ex se ipso apta sunt omnia, quae ad beate vivendum serunt con serunt , ne Suspensa aliorum aut bota Casu, aut contrario pendere ex alterius Eusentis et errare Qq guntur: huic optime Viuendi ratio comparata est. Hic est ille moderatus, hic sortis, ii sapiens, hic, etiaseCTtibus, et cadentibus cum re Iiquis commodis, tum ma Xime liberis parebit et
ob die praecepto illi veteries Neque enim laet bitur Vnquam, nec moerebit nimis; quod Semper in Se ipso Omnem Spem reponet Sui.
1 5. Vnde igitur octius ordiri possumus quam communi parente natura quae iridquid genuit, non modo animal, Sed etiani quod ita orium esset
280쪽
e terra, Vt Stirpibus suis niteretur, in Suo quodquo genere PCI sectum CSSO Voluit. Itaque et arbores, et Vites, et ea, quae sunt humiliora, neque Setollere a terra altius possunt alia Semper irent, alia hieme nudata, Orno tempore tepefacta patefacta frondescunt neque est Ilum, quod non ita vigeat interiore quodam motu, Cl Ut in quo que seminibus inelusis, Ut aut flores, aut fruges fundat aut baccam omniaque in omnibus, quan tum in ipsis sit, nulla Ii impediente, perfecta iΠt
Facilius oro etiam in bestiis, quod his
AEnsu a Iantur CS dulUS, Vi ipsius naturae perspici Potest . Namquo alias bestias nantes aquarum DCOIR OSSE Volliit, IiRS, VoluCTOS, COC Io frui libero serpentes quasdam, quasdam CSSO gradientes Eariam ipsarum partam SoliVagaS, Rr lim Congregatus immanes alias, qua Silam ui Cm cicureS; noma ullas abditas te aque tectas. At quo Ciarum quaCquo Lnam tenens munus, Cum iri disparis animantis Vitam transire non possit, R
ne in Iege naturae. Et ut hostiis aliud alii prae cipui amatura datum est, quod Suum quaCque C tinet, nec discedit ab eo sic homini multo quid dum praestantius etsi praestantia debent ea dici, quae habent aliquam compurationem. Humnnus autem nimLIS, OCOPptus ex monte diuina, Cum alio nullo, nisi cum ipso deo, si hoc fas est dictu, Comparari potest. Hic igitur si est excultus, et si eius acies ita Curcti CSt, Vt ne Cae eiu erroribus sit perfecta mens id est, ubsoluta ratio quod est idem Vir tus. Et, si omno Halum est, cui nihil deest, et quod in suo genere Spletum atque cumulatum